🌐 درخواست آمریکا برای آتشبس پس از حمله به پایگاه العدید
✍ فرزاد پورمرادی
🔹مقدمه
حمله ایران به پایگاه العدید در قطر، یکی از مهمترین پایگاههای فرماندهی و لجستیک ایالات متحده در خاورمیانه، تنها در واکنش به یک اقدام نظامی نبود، بلکه نقطهای نمادین در تقابل مستقیم قدرتهای منطقهای و جهانی بود. این حمله زمانی رخ داد که ایالات متحده، در اقدامی کمسابقه، سه سایت حساس هستهای ایران از جمله تأسیسات فردو را هدف قرار داد و مدعی شد که توانسته ضربهای قاطع به برنامه هستهای جمهوری اسلامی وارد کند. با این حال، دادههای اطلاعاتی منتشرشده پس از حمله نشان میدهد که زیرساختهای فنی و توانمندیهای کلیدی ایران بهطور کامل از بین نرفتهاند.
در این شرایط، واکنش ایران نه تنها بهمثابه بازدارندگی، بلکه اقدامی بود در راستای حفظ اعتبار راهبردی و توازن قوا. در این مقاله، با تکیه بر منطق رئالیسم تهاجمی، به تحلیل چرایی رفتار ایران و واکنش دیپلماتیک آمریکا از مسیر آتشبس میپردازیم.
---
🔹چارچوب نظری: رئالیسم تهاجمی و منطق سلطه در بحران
رئالیسم تهاجمی که توسط جان میرشایمر (2001) توسعه داده شد، بر این فرض بناست که دولتها، برای تضمین بقای خود در نظام بینالملل آنارشیک، ناچار به حداکثرسازی قدرت نسبی و حذف تهدیدات بالقوه هستند.
در این چارچوب، صلح پایدار ممکن نیست، مگر برای دورههایی کوتاه از موازنه موقت. هر اقدامی که نشاندهنده شکاف در توازن قدرت موجود باشد، به تلاش طرف مقابل برای بازگرداندن یا تثبیت موقعیت خود منجر خواهد شد (Mearsheimer, 2001: 29, 145).
---
🔻حملات آمریکا به تأسیسات هستهای ایران؛ تلاش برای شکستن بازدارندگی
ایالات متحده با اجرای حملاتی به سه نقطه اتمی حساس ایران ــ شامل سایتهای نطنز، اراک و فردو بودهاند ــ تلاش کرد برنامه هستهای ایران را فلج کند و در عین حال اعتبار بازدارندگی تهران را تضعیف نماید. هرچند مقامات نظامی آمریکایی در ابتدا مدعی موفقیت کامل عملیات بودند، اما ارزیابیهای اطلاعاتی اولیه توسط مراکز امنیتی غربی تأیید میکند که بخشهایی از زیرساخت هستهای ایران، بهویژه در فردو، آسیب جزئی دیده و قابلیت بازیابی باقیمانده است.
🔻از منظر رئالیسم تهاجمی، این عملیات نمایانگر تلاش برای تغییر موازنه قوا از طریق حذف ظرفیتهای استراتژیک رقیب است. حمله به زیرساختهای اتمی، نوعی حمله به «قدرت بنیادین» ایران تلقی میشود، که اگر بیپاسخ بماند، توازن منطقهای را بهنفع آمریکا و اسرائیل تغییر میدهد.
---
🔻واکنش ایران: تهاجم متقابل برای بازیابی بازدارندگی
در پاسخ، ایران با حمله به العدید نشان داد که نهتنها قادر به واکنش مستقیم به حملات نقطهای است، بلکه میتواند مراکز کلیدی عملیات دشمن در منطقه را نیز هدف قرار دهد. این حمله، از منظر تئوریک، تلاشی برای بازگرداندن موازنه از دسترفته و ارسال پیام توانمندی تهاجمی به بازیگران بزرگ بود.
در واقع، تهران با این اقدام میخواست این اصل را تثبیت کند که بازدارندگی یکسویه نیست و اگر آمریکا به تخریب ظرفیتهای راهبردی ایران دست بزند، باید انتظار ضربهای متقابل در عمق ساختار خود را نیز داشته باشد.
---
🔻پیشنهاد آتشبس: مهار در لحظه اوج بحران
پس از عملیات العدید، ایالات متحده بهجای اقدام متقابل نظامی، از قطر خواست پیام آتشبس را به ایران منتقل کند. در منطق رئالیسم تهاجمی، این اقدام بهمعنای پذیرش ریسک بالای ادامه درگیری و تلاش برای توقف مسیر قدرتگیری ایران در لحظهای بحرانی است.
🔻در نتیجه، پیشنهاد آتشبس از سوی آمریکا، ابزار تاکتیکی برای مهار تهدید، مدیریت بحران، و جلوگیری از ورود به فاز پرهزینهای از نبرد قدرت است.
✅ نتیجهگیری
تحلیل رفتار ایالات متحده پس از عملیات العدید، در بستر رئالیسم تهاجمی، نشان میدهد که آتشبس پیشنهادی صرفاً یک راهکار صلحجویانه نبود، بلکه تلاشی برای مهار فوری روند قدرتگیری ایران پس از ناکامی در نابودی کامل زیرساختهای هستهایاش بود. از این منظر، حمله ایران به العدید، پاسخی هوشمندانه و هدفمند به حملاتی بود که اگر بیپاسخ میماند، ساختار قدرت در منطقه را بهطور کامل تغییر میداد.
در این چارچوب، آتشبس نه پایان درگیری، بلکه توقف موقت برای جلوگیری از تغییر ژئوپلیتیکی برگشتناپذیر است. دولتی که حس کند در حال از دست دادن مزیت راهبردی است، تلاش میکند با دیپلماسی موقت، فرصت بازیابی موقعیت را برای خود فراهم آورد.
اخبار و تحلیلیهای جنگ در لینک زیر
👇👇👇👇👇👇👇
https://eitaa.com/CISR_IR
38.78M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔴کنفرانس خبری پنتاگون درباره حمله به فردو
🔸️رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده آمریکا از طریق ویدئو نحوه عملکرد بمب سنگرشکن را نشان میدهد:
🔸️"برخلاف یک بمب سطحی معمولی، بمب سنگرشکن طوری طراحی شده است که خود را عمیقاً دفن کند و سپس منفجر شود. هر شش بمب در هر دریچه در فردو دقیقاً به همان جایی که قرار بود بروند، رفتند."
اخبار و تحلیلیهای جنگ در لینک زیر
👇👇👇👇👇👇👇
https://eitaa.com/CISR_IR
20.04M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
سردبیر میدلایستآی توضیح می دهد که چگونه ۳ هدف اعلامشدۀ اسرائیل از شروع جنگ با ایران شکست خورد.
اخبار و تحلیلیهای جنگ در لینک زیر
👇👇👇👇👇👇👇
https://eitaa.com/CISR_IR
🇨🇳 پاسخ دندانشکن چینیها به آمریکا/ KJ-۶۰۰ به میدان آمد
▫️تصاویر ماهوارهای منتشرشده در شبکههای اجتماعی چینی حکایت از آن دارد که چین به مراحل پایانی توسعه هواپیمای هشدار زودهنگام و کنترل ناو نشینش به نام Xi’an KJ-۶۰۰ نزدیک شده است.
▫️این هواپیمای دوموتوره توربوپراپ که از لحاظ طراحی و مأموریت شباهت زیادی به هواپیمای آمریکایی E-۲D Advanced Hawkeye دارد، در حال انجام پروازهای آزمایشی بهصورت ترکیبی با جنگندههای ناو نشین J-۱۵ مشاهدهشده است که این نشانه مهمی از آمادگی نزدیک به استقرار عملیاتی این هواپیما در نیروی دریایی ارتش چین است.
▫️این قابلیت باعث افزایش توان چین در کنترل حریم هوایی در فواصل دور میشود و بدین ترتیب و با ظهور KJ-۶۰۰، پیچیدگی تازهای در معادلات امنیتی در منطقه هند و اقیانوس آرام ایجاد خواهد شد.
▫️این در حالی است که هواپیمای E-۲D آمریکا با بهرهگیری از رادار AN/APY-۹ و سامانههای پیشرفته شبکهای و مدیریت نبرد، سالهاست که برتری شناسایی هوابرد را برای نیروی دریایی آمریکا تضمین کرده و حالا مقایسه تاکتیکی و فنی دو هواپیما (هواپیمای آمریکایی با KJ-۶۰۰)، نشانگر کاهش فاصله توانمندیهای AEW&C چین و آمریکا است.
هاآرتص: جنگ در ایران یک اشتباه استراتژیک بود
روزنامه صهیونیستی هاآرتص با انتشار مطلبی، حمله به ایران را به خاطر اینکه موجب اتحاد بین ایرانیها شده، اشتباهی استراتژیک معرفی کرد:
بعد از ۱۲ روز جنگ، حالا ایرانیها بسیار خشمگین هستند. اگر اسرائیل حمله خود را به سایتهای هستهای محدود میکرد و با هدف قرار دادن ساختمانهای مسکونی، مردم بیگناه را نمیکشت، این حجم از عصبانیت از اسرائیل که حالا به نقطه جوش رسیده، به وجود نمیآمد.
وقتی به ایرانیها میگوییم که «میخواهیم از شر موشکهای بالستیک شما راحت شویم، به این معنا است که میخواهیم شما اینقدر ضعیف باشید که هر وقت دلمان بخواهد، بتوانیم شما را بمباران کنیم.» خب چنین چیزی برای ایرانیها قابل قبول نیست.
در اسرائیل افراد در خصوص تغییر نظام ایران خیالپردازی میکردند؛ اما بیشتر مردم ایران چنین باوری ندارند. وقتی ملتی بمباران میشود، حس ملیگراییاش تقویت میشود. الان حتی افرادی که مخالف نظام بودند هم در شبکههای اجتماعی مینویسند: «به خاطر کشورمان با هر متجاوزی خواهیم جنگید.»
حالا آنها دور ایران جمع شدهاند. جنگ در ایران یک اشتباه استراتژیک بود.
اخبار و تحلیلیهای جنگ در لینک زیر
👇👇👇👇👇👇👇
https://eitaa.com/CISR_IR
🔹فایننشال تایمز: حملات اسراییل به تأسیسات هستهای ایران که نماد غرور ملی این کشور هستند، به جای تضعیف ایران، بهطور غیرمنتظرهای ملیگرایی ایرانی را بیدار کرده و وحدت مردمی را تقویت کرده است.
▪این عملیات با هماهنگی آمریکا انجام شد، اما نتیجه برخلاف انتظارات اسراییل بوده است!!
اخبار و تحلیلیهای جنگ در لینک زیر
👇👇👇👇👇👇👇
https://eitaa.com/CISR_IR
📸 هشدار اکانت توییتری ایران آلرت خطاب به ساکنین سرزمین های اشغالی:
نتانیاهو به گروگان های اسرائیلی در جنگ با حماس خیانت کرد و آنها را قربانی بازی های سیاسی خود کرد. حالا فکر میکنید همین جنایتکار در جنگ با ایران از شما شهرک نشینان محافظت خواهد کرد؟! او فقط به فکر بقای قدرت خود است، حتی اگر به قیمت جان شما تمام شود.
🌐آتشبس یا صلح؟ منازعه ایران و اسرائیل از منظر رئالیسم تهاجمی
✍🏻 فرزاد پورمرادی
🔹مناقشه ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، اگرچه با آتشبس خاتمه یافت، اما از منظر رئالیسم تهاجمی نهتنها پایان نیافت، بلکه وارد فاز جدیدی از بازتنظیم قدرت و بازدارندگی شد. در این چارچوب نظری، آتشبس تنها یک وقفه تاکتیکی در یک رویارویی راهبردی است، نه دستاوردی برای صلح پایدار.
🔹آتشبس؛ تنفس، نه آشتی
🔻رئالیسم تهاجمی بر این باور است که دولتها در یک ساختار آنارشیک بینالمللی، دائماً برای افزایش قدرت خود تلاش میکنند، چون هیچ تضمینی برای حسن نیت طرف مقابل وجود ندارد. از این منظر، آتشبس در جنگ ایران و اسرائیل به معنای توقف خصومت نیست، بلکه فرصتی استراتژیک برای تجدید قوا است.
🔻جنگ ۱۲ روزه بیش از آنکه تلاشی برای تحمیل شکست باشد، به آزمایشی برای توان بازدارندگی متقابل تبدیل شد؛ در این میان، ایران با نمایش گسترده قدرت موشکی و اسرائیل با استفاده تمامقد از سامانههای دفاعی و توحش تهاجمی، نوعی توازن وحشت شکل دادند که فعلاً منجر به توقف عملیات نظامی شد، نه صلح.
🔹قیاس تاریخی؛ تکرار الگوهای آتشبس ناپایدار
🔻بررسی موارد تاریخی مشابه نشان میدهد که آتشبس بدون تغییر ساختاری در روابط بازیگران، ناپایدار و شکننده است:
🔸 جنگ کره (۱۹۵۳): آتشبس همچنان برقرار است، اما صلح رسمی هرگز محقق نشد. کره شمالی و جنوبی از نظر فنی هنوز در حال جنگاند.
🔸 جنگ ایران و عراق (۱۹۸۸): با پذیرش قطعنامه ۵۹۸، جنگ متوقف شد، اما صلح واقعی تنها پس از مرگ صدام و تغییر موازنه منطقهای تحقق یافت.
🔸 جنگ روسیه و گرجستان (۲۰۰۸): آتشبس برقرار شد اما تهدید روسیه هرگز برچیده نشد و مناطق اشغالی هنوز در کنترل مسکو هستند.
مقایسه این موارد با منازعه ایران و اسرائیل نشان میدهد که تا زمانی که یکی از طرفین از نظر استراتژیک تضعیف یا مهار نشود، صلح واقعی در دستور کار نخواهد بود.
🔹لذا از منظر دیدگاه رئالیسم تهاجمی، چند عامل کلیدی صلح را غیرممکن میسازد:
1. تقابل هویتی و ژئوپلیتیکی: ایران مشروعیت اسرائیل را به رسمیت نمیشناسد و اسرائیل نیابتی ها، موشک ها و برنامه هستهای ایران را تهدید موجودیتی میداند.
2. نبود سازوکار بازدارندگی پایدار: هیچ نهاد یا تضمین بینالمللی نمیتواند امنیت طرفین را به شکل دوجانبه تضمین کند.
3. رقابت منطقهای فعال: محور مقاومت و ائتلاف عبری–عربی در بسیاری از میدانهای دیگر همچنان فعالاند (یمن، سوریه، عراق، لبنان).
🔹جمعبندی آنکه :
آتشبس در منازعه اخیر، نه پایان جنگ، که ادامهی آن با ابزارهای دیگر است. ایران و اسرائیل در چارچوب یک نظم منطقهای بیثبات، در حال تنظیم موازنهای هستند که فعلاً توازن قوا را حفظ کرده ولی آن را نهادینه نکرده است.
رئالیسم تهاجمی به ما یادآوری میکند که در جهانی بیاعتماد، آنچه صلح نامیده میشود اغلب لباسی دیپلماتیک بر تن آتشبسهای مسلحانه است. ایران و اسرائیل نه به صلح، بلکه به برتری میاندیشند، و تا رسیدن به آن، تنها مکثهای موقت خواهند داشت.
#مرکز_مطالعات_اسرائیل_شناسی
👇👇👇👇👇
https://t.me/CISR_IR #تلگرام
https://eitaa.com/CISR_IR #ایتا
https://www.instagram.com/cisr_ir?igsh=YTdoMzVuNzBpenNz #اینستگرام
تحلیل جامع حمله اسرائیل به ایران و پیامدهای جهانی آن
حسین دباغ
استادیار فلسفه در دانشگاه نورثایسترن لندن و مدرس فلسفه در دانشگاه آکسفورد
حمله اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران در ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵ مرزهای اخلاقی و حقوقی بینالمللی را به چالش کشیده است. این اقدام در حالی صورت گرفت که گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی و حتی اطلاعات آمریکا هیچ شواهدی از تلاش ایران برای ساخت سلاح هستهای نشان نمیداد و مذاکرات دیپلماتیک برای احیای برجام در جریان بود. از منظر حقوق بینالملل، این حمله نقض آشکار ماده ۲(۴) منشور ملل متحد محسوب میشود که استفاده از نیروی نظامی را ممنوع میکند. کارشناسان حقوقی معتقدند استناد اسرائیل به دفاع پیشدستانه بر اساس معیارهای کارولین (تهدید فوری، قریبالوقوع و اجتنابناپذیر) در این مورد صدق نمیکند، چرا که نه تهدید فوری وجود داشت، نه گزینههای دیپلماتیک به پایان رسیده بود و نه تناسب میان تهدید و پاسخ رعایت شده بود. از دیدگاه اخلاقی، این اقدام خطرناکترین سناریو را محقق ساخته است: تبدیل ترس به توجیهی برای جنگ. فیلسوفانی مانند آگامبن هشدار میدهند که چنین رویکردی میتواند جهان را به "وضعیت استثنایی دائمی" سوق دهد، جایی که جنگ به وضعیت عادی تبدیل شده و صلح به استثنا بدل میشود. پیشرفتهای فناورانه مانند پهپادها و جنگندههای F-35 پنجره تصمیمگیری را به شدت کاهش داده و امکان تأمل اخلاقی را از بین برده است. این بحران آزمونی است برای جامعه جهانی که آیا میتواند مرز بین دفاع مشروع و تجاوز نظامی را حفظ کند یا خیر. راه برونرفت از این وضعیت خطرناک، ایجاد مکانیسمهای شفاف برای تأیید ادعاهای تهدید قریبالوقوع، تقدم دیپلماسی بر اقدام نظامی، ارزیابی مستقل از خطرات غیرنظامیان و نظارت دقیق جامعه مدنی بر تصمیمگیریهای امنیتی است. اگر معیار "ترس" جایگزین "تهدید واقعی" شود، جهان به عصر درگیریهای بیپایان قدم خواهد گذاشت.
#مرکز_مطالعات_اسرائیل_شناسی
👇👇👇👇👇
https://t.me/CISR_IR #تلگرام
https://eitaa.com/CISR_IR #ایتا
https://www.instagram.com/cisr_ir?igsh=YTdoMzVuNzBpenNz #اینستگرام