دفاع فرا مرزی، اسرائیل و بازتعریف ژئوپلتیک سوریه در مسیر رؤیای نیل تا فرات نویسنده: دکتر سجاد قیطاسی تحلیلگر سیاسی مسائل غرب آسیا تحولات اخیر در جنوب سوریه، به‌ویژه در استان سویدا، نه فقط از یک بحران داخلی در این کشور حکایت دارد، بلکه بازتابی از سیاست‌های منطقه‌ای اسرائیل است که پس از ۷ اکتبر وارد فاز جدیدی شده‌اند. اجازه ورود محدود نیروهای امنیت داخلی سوریه به سویدا از سوی تل‌آویو ماهیت حکومت و محیط امنیتی سوریه رو به وضوح نمایان می کند ، اقدامات اسرائیل با ظاهر انسان‌دوستانه و در جهت حمایت از دروزی ها به صورت نمادین است اما در واقع بخشی از استراتژی جدیدی است که به نام «دفاع فرا مرزی» شناخته می‌شود. این سیاست، اساساً بر گسترش حضور و نفوذ امنیتی ـ نظامی اسرائیل در فراتر از مرزهای رسمی‌اش بنا شده است. در دل این تحولات، اسرائیل در حال مهندسی ژئوپلتیکی پیچیده‌ای در جنوب سوریه است؛ منطقه‌ای که از نظر قومی، مذهبی و جغرافیایی، بستری مناسب برای اجرای سناریوهای تجزیه‌طلبانه به شمار می‌رود. سویدا، که اکثریت جمعیت آن را دروزی‌ها تشکیل می‌دهند، به‌تازگی صحنه درگیری‌هایی میان نیروهای محلی و قبایل بدوی بوده است. اسرائیل با ادعای دفاع از «حقوق اقلیت دروزی»، نه‌تنها مداخلات نظامی خود را توجیه می‌کند، بلکه زمینه‌ را برای تبدیل این منطقه به نقطه اتکایی جهت پیاده‌سازی «کریدور داوود» باز می‌گذارد؛ مسیری از بلندی‌های جولان تا شمال سوریه و کردستان سوریه که می‌تواند اسرائیل را به عمق استراتژیک جدیدی متصل کند.این کریدور، بخشی از رؤیای دیرینه اسرائیل تحت عنوان «نیل تا فرات» تعبیر می‌شود؛ ایده‌ای که در اسناد برخی جریان‌های صهیونیستی از دهه‌های گذشته مطرح بوده و بر گسترش نفوذ اسرائیل از رود نیل در مصر تا رود فرات در عراق تأکید دارد. اگرچه این شعار دیگر به صورت رسمی تکرار نمی‌شود، اما سیاست‌ها و تحرکات میدانی اسرائیل نشان می‌دهد که این رویا همچنان به‌صورت نرم و خزنده پیگیری می‌شود. سوریه، به‌ویژه مناطق جنوبی و شمال‌شرقی آن، در این سناریو نقش حیاتی دارند. نکته قابل تأمل این است که اسرائیل با بهره‌گیری از خلا قدرت در سوریه، وضعیت نابسامان در مناطق کردی سوریه توانسته پروژه‌ای را پیاده کند که بر مبنای تجزیه، تضعیف و خودمختاری مناطق خاص تنظیم شده است. واگرایی‌های مذهبی، قومی و قبیله‌ای ابزاری در دست اسرائیل برای تثبیت نفوذ خود در عمق سوریه هستند. اسرائیل با حفظ رابطه غیررسمی و گاه صمیمانه با برخی از رهبران کرد در شمال سوریه، و همزمان با نشان دادن چهره‌ای حامی اقلیت‌های مذهبی چون دروزی‌ها در جنوب، خود را به عنوان بازیگری «بی‌طرف» و «مصلح» معرفی می‌کند، در حالی که به شکل خزنده در حال ساختن کمربند امنیتی حائل در امتداد مرزهای شمالی فلسطین اشغالی تا مرزهای شرقی سوریه است.نقش چهره‌هایی چون احمد شرع در مشروعیت‌بخشی به این پروژه غیرقابل انکار است. شرع با حمایت از عادی‌سازی روابط با اسرائیل، بازگرداندن وسایل ایلی کوهن (جاسوس اسرائیلی) و حتی سخن گفتن از پیوستن سوریه به توافق ابراهیم، عملاً چراغ سبزی به اسرائیل داده است. از آن فراتر، چشم‌پوشی ضمنی بر ادعای سوریه بر بلندی‌های جولان، بخش دیگری از این پازل است که با سکوت تلخ بخشی از کشورهای منطقه همراه شده است. در چنین شرایطی، اسرائیل سیاست دفاع فرا مرزی را به عنوان یک دکترین امنیتی جدید انتخاب کرده که دیگر تنها به واکنش در برابر تهدیدات مستقیم بسنده نمی‌کند، بلکه فعالانه وارد میدان‌های جنگ نیابتی و عملیات‌های پیش‌گیرانه در عمق خاک کشورهای دیگر می‌شود. این سیاست، در کنار سکوت و مماشات کشورهای عربی و ترکیه، به نظامی شدن بیشتر فضای خاورمیانه دامن زده است. شاید بتوان گفت که آنچه امروز در سوریه در حال وقوع است، نتیجه یک عقب‌نشینی بزرگ از اصول مقاومت و دفاع از تمامیت ارضی کشورهای عربی است. اسرائیل، با اتکا بر قدرت هوایی خود، ضعف کشورهای منطقه، و حمایت برخی بازیگران بین‌المللی، توانسته نقشه‌ای عملیاتی برای تجزیه سوریه، ایجاد کریدور نفوذی و حتی حذف موضوع جولان اشغالی برای همیشه از دستور کار سیاسی دمشق اجرا کند. در نهایت، دفاع فرا مرزی اسرائیل یک چالش صرفاً سوری نیست، بلکه تهدیدی برای کل ساختار امنیتی و وحدت منطقه است. تا زمانی که کشورهای عربی و ترکیه به این روند بی‌تفاوت باقی بمانند یا صرفاً واکنش‌های نمادین نشان دهند، رؤیای اسرائیل برای تغییر مرزهای ژئوپلتیکی منطقه به نفع خود، روز به روز به واقعیت نزدیک‌تر خواهد شد. مهار این پروژه تنها با وحدت منطقه‌ای، بازگشت به گفتمان مقاومت و پایان دادن به سیاست‌های تسلیم‌طلبانه ممکن خواهد بود. #مرکز_مطالعات_اسرائیل_شناسی 👇👇👇👇👇 https://t.me/CISR_IR #تلگرام https://eitaa.com/CISR_IR #ایتا https://www.instagram.com/cisr_ir?igsh=YTdoMzVuNzBpenNzاینستاگرام#

از نگاه کشورهای عربی؛ بقای ایران بهتر از پیروزی اسرائیل است در تحلیلی که به تازگی توسط محمد حسن سویدان پژوهشگر مسائل غرب آسیا در پایگاه تحلیلی The Cradle منتشر شده است به یکی از تغییرات جدی در محاسبات راهبردی کشورهای عربی پرداخته شده است به باور ،نویسنده در پی درگیریهای اخیر میان ایران و اسرائیل که با یک آتش بس موقت به واسطه میانجیگری آمریکا متوقف شد کشورهای عربی به این جمع بندی رسیده اند که تضعیف یا حذف ایران نه تنها برای آنان سودمند نیست بلکه تهدیدی مستقیم علیه موجودیت و امنیتشان محسوب میشود. بر اساس این تحلیل کشورهای عربی حوزه خلیج فارس که همواره ایران را به عنوان رقیب راهبردی میدیدند اکنون در حال بازنگری در معادلات امنیتی خود هستند از نگاه آنها یک ایران مقاوم و دارای قدرت بازدارندگی بهتر از اسرائیلی است که بدون مانع به دنبال تحقق پروژه های توسعه طلبانه خود در منطقه باشد نکات کلیدی تحلیل ۱ تغییر در ارزیابی راهبردی جهان عرب : بر اساس تحلیل ،سویدان کشورهای عربی دریافته اند که تضعیف کامل ایران مساوی است با حذف آخرین مانع بازدارنده در برابر توسعه طلبی اسرائیل این تغییر نگاه ناشی از تجربه عینی حملات اخیر تل آویو به ایران و محور مقاومت است که نشان داد اسرائیل در صورت نبود مانع سیاست تجاوزگرانه خود را به کل منطقه تعمیم خواهد داد ۲ پیروزی ،اسرائیل مساوی با تهدید موجودیتی برای کشورهای عربی: گزارش تاکید دارد که یک اسرائیل پیروز میتواند به سرعت پروژههای اشغال تغییر مرزها و فشار بر کشورهای عربی را دنبال کند؛ از الحاق کامل کرانه باختری گرفته تا اشغال بخشهایی از سوریه و لبنان و حتی تهدید به تغییر وضعیت اردن و عراق ۳-نقش بازدارنده ایران فراتر از شعار :به روایت نویسنده نقش ایران در حفظ موازنه منطقه ای کاملاً عینی و ملموس است توانمندی ایران در حفظ برنامه هسته ای علی رغم حملات و همچنین توانایی در پاسخ موشکی به مراکز حساس مثل پایگاه العدید ،قطر نشان میدهد که ایران نه تنها شعار بازدارندگی میدهد بلکه در عمل توان تحقق آن را دارد ۴ تضعیف ایران کاهش قدرت چانه زنی اعراب : نویسنده: هشدار میدهد که اگر ایران تضعیف یا حذف شود، کشورهای عربی عملاً تمام قدرت چانه زنی خود در برابر آمریکا و اسرائیل را از دست خواهند داد . در این شرایط نه تضمینهای امنیتی باقی میماند و نه امتیازات اقتصادی و سیاسی قابل مطالبه خواهد بود ۵- جایگزینی محور واشنگتن-تل آویو به جای محور واشنگتن-ریاض: در صورت مهار ایران ایالات متحده دیگر نیازی به تداوم شراکت راهبردی با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نخواهد داشت. این کشورها از شرکای امنیتی به مشتریان و تابعان بی اختیار در نظم جدید منطقه ای تبدیل میشوند که ، محور آن واشنگتن و تل آویو است ۶ پیامدهای میدانی برای کشورهای عربی: لبنان با تهدید اشغال جنوب و دست اندازی به منابع آبی مثل رودخانه (لیتانی مواجه خواهد شد سوریه نیز بخشهایی از جنوب خود را عملاً در معرض اشغال اسرائیل میبیند مصر تحت فشار برای پذیرش آوارگان غزه قرار میگیرد و اردن با تهدید الحاق کرانه باختری و موج های جدید آوارگان روبه رو خواهد شد. ۷-وابستگی انرژی و فشار اقتصادی: گزارش اشاره دارد که همزمان با درگیریها، اسرائیل جریان گاز صادراتی به مصر را متوقف کرد؛ گازی که ۲۰ درصد مصرف داخلی مصر را تامین میکند. این موضوع عملاً نشان داد که در نظم ،جدید کشورهای عربی حتی در تامین انرژی هم به شدت آسیب پذیر خواهند بود. ۸-نقش محور مقاومت در حفظ موازنه: سویدان تاکید میکند که شکست یا تضعیف ایران به معنای سقوط کامل محور مقاومت خواهد بود بدون ایران توانمندیهای حزب الله ،انصار الله حشد شعبی و گروههای فلسطینی به شدت کاهش مییابد و دست اسرائیل برای اقدام علیه هر یک از این جبهه ها باز خواهد شد. ۹- گرایش به نظم چند قطبی به جای وابستگی به آمریکا نویسنده با اشاره به توافق اخیر ایران و عربستان با میانجیگری ،چین مینویسد که کشورهای عربی به این نتیجه رسیده اند که تنها راه حفظ امنیت و استقلال نسبی فاصله گرفتن از انحصار آمریکایی و حرکت به سمت ترتیبات امنیتی چند قطبی با مشارکت قدرت هایی مثل چین و روسیه است. ۱۰- نتیجه گیری راهبردی: برای کشورهای عربی یک ایران مقاوم و دارای ظرفیت بازدارندگی، گرچه رقیب است اما به مراتب بهتر از اسرائیلی است که بدون هیچ مانعی با حمایت کامل ،آمریکا به دنبال تحمیل سلطه ،سیاسی، نظامی و حتی جغرافیایی بر کل منطقه باشد #مرکز_مطالعات_اسرائیل_شناسی 👇👇👇👇👇 https://t.me/CISR_IR #تلگرام https://eitaa.com/CISR_IR #ایتا https://www.instagram.com/cisr_ir?igsh=YTdoMzVuNzBpenNzاینستاگرام#

سلام و عرض ادب خدمت همراهان گرامی 🌺 با عرض پوزش، به اطلاع می‌رسانیم که به دلیل برخی مشکلات زیرساختی و فنی، فعالیت کانال برای مدتی به‌صورت موقت متوقف شده است. در تلاش هستیم تا در اولین فرصت، پس از رفع کامل مشکلات، مجدداً با محتوایی بهتر و منظم‌تر در خدمت شما عزیزان باشیم. از همراهی، صبوری و درک بالای شما بسیار سپاسگزاریم 🙏 با آرزوی سلامتی و روزهای روشن برای همه شما 💫