💠 کتاب تازه فرانک یاکل: «فریب هوشمندانه؛ درباره قابلیت‌های هوش مصنوعی» 🔹انتشارات ترنسکریپت (transcript Verlag) در تاریخ ۱۲ اوت ۲۰۲۵ از تازه‌ترین اثر فرانک یاکل با عنوان «فریب هوشمندانه: درباره قابلیت‌های هوش مصنوعی» رونمایی کرد. این کتاب با نگاهی دقیق و مستند، مرز میان واقعیت و اغراق را در زمینه توانایی‌های هوش مصنوعی روشن می‌کند و نشان می‌دهد چرا ما غالباً قابلیت‌های آن را به‌طور نظام‌مند بیش از حد برآورد می‌کنیم. 🔹فرانک یاکل در توضیح فلسفه نگارش این اثر می‌گوید: «ما با شتاب‌زدگی، ماشین‌ها را به سطح برخوردار از هوش انسانی ارتقا می‌دهیم و در این میان، هم فرصت‌های واقعی و هم خطرات بنیادین هوش مصنوعی را از نظر دور می‌سازیم.» 🔹این کتاب برای طیف گسترده‌ای از مخاطبان نوشته شده است؛ اما تمرکز ویژه آن بر حوزه آموزش است. یاکل کوشیده ابزاری نظری و کاربردی در اختیار معلمان و مربیان قرار دهد تا بتوانند کودکان و نوجوانان را برای آینده‌ای آماده سازند که در آن، هوش مصنوعی به‌طور بنیادی شیوه اندیشیدن و حل مسائل بشر را دگرگون خواهد کرد. کتاب «فریب هوشمندانه» هم به صورت چاپی (تک‌جلدی) و هم در قالب نسخه دیجیتال رایگان عرضه شده است. 🔺 نکته: این کتاب صرفاً به زبان آلمانی منتشر شده و نسخه انگلیسی آن در دسترس نیست، اما در روزهای آتی نسخه انگلیسی و فارسی آن در متاکاگ منتشر می‌شود. 🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت

💠 بار شناختی و دگرگونی شیوه‌های اطلاعاتی در عصر هوش مصنوعی: تهدید نوین برای OSINT 🔹هوش مصنوعی دیگر صرفاً ابزاری کمکی نیست، بلکه به بازیگری تعیین‌کننده در میدان اطلاعات عمومی (PAI) تبدیل شده است؛ جایی که تحلیلگران اطلاعات منبع‌باز (OSINT) بیش از هر زمان دیگری با انبوهی از محتوای جعلی، دست‌کاری‌شده و تولیدشده توسط AI مواجه‌اند. 🔺چالش اصلی: هوش مصنوعی با دو مکانیسم کلیدی کار تحلیل اطلاعات عمومی را مختل می‌کند: 1. بارگذاری بیش از حد و انکار (Overload & Deny): انبوه تصاویر، ویدئوها و متون تولیدشده توسط AI، میدان دیجیتال را آلوده می‌سازد و حجم عظیمی از داده‌های کاذب را بر دوش تحلیلگران می‌گذارد. مدیریت این داده‌ها گاه به همان اندازه یا بیشتر از پردازش اطلاعات معتبر انرژی و منابع می‌طلبد. 2. پنهان‌سازی و انحراف (Conceal & Distract): اطلاعات واقعی در میان لایه‌های فریب‌آلود محتوای جعلی دفن می‌شود. پدیده‌ای که به «سود دروغگو» (liar’s dividend) شهرت یافته، باعث می‌شود حتی محتوای معتبر نیز مشکوک جلوه کند و اعتماد به منابع اطلاعاتی تضعیف شود. 🔹نمونه‌های میدانی: در منازعات ایران و اسرائیل، هر دو طرف از ویدئوهای دستکاری‌شده و تصاویر بازی‌های رایانه‌ای برای نمایش حملات نظامی و اعتراضات خیابانی استفاده کردند؛ محتوایی که میلیون‌ها بازدید جمع‌آوری کرد و حتی به برخی رسانه‌های رسمی راه یافت. در بسترهایی چون یوتیوب، اینستاگرام و فیس‌بوک، «AI Slop» یا محتوای بی‌ارزش و سطحی به‌صورت انبوه، تولیدکنندگان اصیل را کنار زده و محیط دیجیتال را آلوده ساخته است. 🔹تأثیر بر تحلیلگران OSINT: ▫️افزایش بار شناختی (Cognitive Load) ناشی از حجم داده‌های جعلی، تمرکز و قدرت تصمیم‌گیری تحلیلگران را کاهش می‌دهد. ▫️ابزارهای تشخیص محتوای AI نیز همیشه قابل اعتماد نیستند و گاه تصاویر واقعی را به‌عنوان جعلی برچسب می‌زنند. ▫️این وضعیت موجب فرسایش توانایی تحلیلی، افزایش تردید مفرط و کاهش دقت در فرآیند تصمیم‌سازی می‌شود. 🔹راهکارهای پیشنهادی: ▫️آموزش و ارتقای سواد رسانه‌ای و سواد AI برای تحلیلگران و نهادهای اطلاعاتی. ▫️توسعه مهارت‌های عملی برای تشخیص نشانه‌های دست‌کاری در تصاویر و ویدئوها. ▫️ایجاد چارچوب‌های سلامت حرفه‌ای برای تحلیلگران شامل مدیریت شیفت‌ها، مراقبت شناختی و کاهش فشار ابزارهای دیجیتال. ▫️تمرکز بر سیاست‌ها و استانداردهایی برای پالایش و انتشار اطلاعاتی که از آلودگی محتوای تولیدشده توسط AI پاک‌سازی شده‌اند. 🏷 پیوست خبری تحلیلی 🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت

💠 ابوظبی میزبان بزرگترین مرکز داده هوش مصنوعی جهان 📘 شرکت OpenAl در همکاری با شرکت فناوری اماراتی G42 و غولهای جهانی همچون Nvidia Oracle Cisco و SoftBank ساخت یکی از عظیم ترین مراکز داده هوش مصنوعی جهان را در ابوظبی آغاز کرده است. این پروژه که با نام Stargate UAE شناخته میشود قرار است وسعتی نزدیک به ۱۰ مایل مربع داشته باشد؛ یعنی از کل مساحت موناکو هم بزرگتر 📘 ظرفیت نهایی این مجموعه حیرت انگیز خواهد بود ۵ گیگاوات معادل برق تولیدی پنج نیروگاه هسته ای فاز نخست این پروژه شامل یک خوشه ۱ گیگاواتی است که ۲۰۰ مگاوات آن تا پایان سال ۲۰۲۶ وارد مدار می شود. 📘 چرا این پروژه مهم است؟ 🔶 امارات را به یکی از قطبهای جهانی هوش مصنوعی تبدیل میکند. 🔶 زیر ساختی عظیم برای پردازش و توسعه مدلهای پیشرفته هوش مصنوعی فراهم می آورد. 🔶 انرژی مرکز از ترکیبی از منابع هسته ای خورشیدی و گاز طبیعی تأمین خواهد شد تا پایداری و محیط زیست حفظ شود. 🔶 به دلیل موقعیت جغرافیایی امارات این مرکز داده به اروپا، آسیا و آفریقا نزدیک است و میتواند سرعت و دسترسی جهانی را بهبود دهد. 📘 ساخت چنین پروژه ای تنها یک خبر فناوری نیست؛ بلکه حرکتی قدرت مند در عرصه سیاست و اقتصاد جهانی است حضور OpenAI در امارات نشان میدهد که آینده ی هوش مصنوعی دیگر محدود به سیلیکون ولی نیست بلکه خاورمیانه و به ویژه دبی و ابوظبی در حال تبدیل شدن به صحنه اصلی رقابت جهانی در این حوزه اند. 🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت

💠 پیشروی عربستان در تنظیم‌گری هوش مصنوعی و کاهش شکاف جهانی اتصال دیجیتال 🔹عربستان سعودی با میزبانی «بیست‌وپنجمین سمپوزیوم جهانی رگولاتورها» (GSR25) تلاش دارد همزمان شکاف ۲.۸ تریلیون دلاری جهانی در حوزه اتصال دیجیتال را کاهش دهد و قواعد حکمرانی هوش مصنوعی را شکل دهد. این نشست با همکاری اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) از اول سپتامبر در مرکز بین‌المللی ملک عبدالعزیز ریاض آغاز شده و بر موضوع «تنظیم‌گری برای توسعه پایدار دیجیتال» متمرکز است. این اجلاس که رگولاتورها و رهبران صنعت از ۱۹۰ کشور را گرد هم آورده، نقطه‌عطفی هم برای بیست‌وپنجمین سالگرد GSR و هم یک‌صدوشصتمین سال تأسیس ITU محسوب می‌شود. 🔹نکات کلیدی: هیثم الاوهالی، سرپرست کمیسیون ارتباطات، فضا و فناوری (CST)، عربستان را «مرکز گفت‌وگو و تنظیم‌گری نوآورانه دیجیتال» خواند و گفت: > «ما اکنون در عصر هوش مصنوعی هستیم و فرصت طلایی داریم تا آینده بشر را برای ۱۶۰ سال آینده شکل دهیم.» 🔹بر اساس گزارش مشترک CST و ITU، برای پر کردن شکاف اتصال جهانی به سرمایه‌گذاری بین ۲.۶ تا ۲.۸ تریلیون دلار نیاز است که از این میزان، ۱.۷ تریلیون دلار صرفاً به زیرساخت و اتصال اختصاص دارد؛ سه برابر برآورد سال ۲۰۲۰. تاکنون اقتصاد دیجیتال عربستان ۱۵٪ از تولید ناخالص داخلی را تشکیل داده، بیش از ۳۸۰ هزار شغل فناوری ایجاد شده و مشارکت زنان در این بخش از ۷٪ در ۲۰۱۸ به ۳۵٪ رسیده است؛ بالاتر از میانگین گروه ۲۰ و اتحادیه اروپا. دورین بوگدان مارتین، دبیرکل ITU، این نشست را «هم جشن و هم تعهدی دوباره» توصیف کرد و تأکید داشت که آینده دیجیتال به تصمیم‌ها و اعتمادسازی مشترک وابسته است. 🔺دستاوردهای جانبی: ▫️عبدالله السواحه، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات عربستان، در دیدار با دبیرکل ITU بر گسترش شمول دیجیتال، توسعه مهارت‌های دیجیتال و مدل‌های رشد مبتنی بر هوش مصنوعی تأکید کرد. ▫️نمایشگاه‌های فناوری و کارگاه‌های سیاست‌گذاری در حاشیه اجلاس، پیشتازی دیجیتال عربستان در چارچوب چشم‌انداز ۲۰۳۰ را به نمایش می‌گذارند. ▫️اینترنت در عربستان در سال ۲۰۲۴ به ۹۹٪ نفوذ رسید. ▫️این اجلاس در پایان با تصویب قطعنامه‌ای درباره اصول تنظیم‌گری عصر پسادیجیتال به کار خود خاتمه خواهد داد. 🏷 پیوست خبری-تحلیلی 🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت

💠 شراکت راهبردی تاجیکستان و امارات برای توسعه اکوسیستم هوش مصنوعی 🔹وزارت صنعت و فناوری‌های نو تاجیکستان و شورای تحقیقات پیشرفته فناوری امارات (ATRC) یک توافق‌نامه راهبردی برای گسترش همکاری‌های دوجانبه در حوزه هوش مصنوعی امضا کردند. این توافق همزمان با افتتاح خوشه ملی رایانش هوش مصنوعی و نمایشگاه صنعت AI در دوشنبه، به میزبانی رئیس‌جمهور امامعلی رحمان، منعقد شد. 🔺محورهای کلیدی همکاری: ▫️پژوهش مشترک درباره داده‌های مصنوعی و مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) در زبان‌های عربی و تاجیکی. ▫️راه‌اندازی فعالیت‌های منطقه‌ای VentureOne در آسیای مرکزی با حمایت ATRC. ▫️معرفی ATRC به عنوان شریک بین‌المللی استراتژیک برای منطقه ویژه «Area AI» در تاجیکستان که بر زنجیره ارزش هوش مصنوعی متمرکز است. ▫️تجاری‌سازی مشترک راهکارهای هوش مصنوعی در آسیای مرکزی و فراتر از آن. ▫️جذب سرمایه‌گذاری در بخش حیاتی فلزات نادر خاکی تاجیکستان به‌عنوان پشتوانه زیرساخت‌های فناورانه. 🔹در این توافق، نهادهایی چون شورای هوش مصنوعی وزارت صنعت تاجیکستان (AIC)، مؤسسه نوآوری فناوری (TII)، VentureOne و شرکت‌های نوپای برجسته تاجیکی مانند zypl.ai و zehnlab.ai حضور دارند. این مشارکت قرار است با سرعت وارد فاز اجرایی شود و پژوهش، نوآوری و عرضه راهکارهای AI را تسریع کند، به‌ویژه در حوزه مدل‌های زبانی بزرگ و سامانه‌های چندوجهی که به ستون فقرات زیرساخت ملی هوش مصنوعی تاجیکستان بدل خواهند شد. 🏷 پیوست خبری-تحلیلی 🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت

💠 رشد هوش مصنوعی و تهدیدات سایبری جدید برای شرکت‌های اماراتی 🔹براساس گزارش جدید CISO که با نظرسنجی از ۱۶۰۰ مدیر ارشد امنیت اطلاعات در ۱۶ کشور (از جمله ۱۰۰ مدیر در امارات) تهیه شده است، حاکمیت هوش مصنوعی و تهدیدات درون‌سازمانی به‌عنوان مهم‌ترین دغدغه‌های سایبری در امارات متحده عربی شناخته می‌شوند. 🔺یافته‌های کلیدی گزارش: ▫️نشت داده ناشی از کارکنان: همه CISOs اماراتی دست‌کم بخشی از رخدادهای افشای داده را به کارمندان جداشده نسبت داده‌اند. با وجود استفاده گسترده از فناوری‌های جلوگیری از نشت داده (DLP)، ۴۲٪ اذعان کرده‌اند که داده‌هایشان هنوز به‌طور کامل محافظت نمی‌شود. ▫️رفتار انسانی به‌عنوان ریسک اصلی: ۵۷٪ کارکنان را بزرگ‌ترین تهدید امنیتی می‌دانند، هرچند اکثر مدیران معتقدند کارمندان اصول امنیتی را می‌شناسند. 🔺هوش مصنوعی؛ فرصت و تهدید: ▫️۶۰٪ ایمن‌سازی استفاده از ابزارهای GenAI را اولویت استراتژیک دوساله خود می‌دانند. ▫️۵۵٪ نگران افشای داده‌های مشتری از طریق پلتفرم‌های عمومی GenAI هستند. ▫️۵۹٪ سازمان‌ها دستورالعمل‌های استفاده از AI را تدوین کرده و ۵۸٪ در حال آزمایش راهکارهای دفاعی مبتنی بر AI هستند. ▫️شور و اشتیاق نسبت به سال ۲۰۲۴ (۸۹٪) کاهش یافته و جای خود را به رویکردی محتاطانه داده است. 🔹شکاف بین اعتماد و توانایی: ▫️۶۹٪ CISOs معتقدند در یک سال آینده در معرض حمله سایبری جدی‌اند. ▫️بیش از نیمی اعتراف کرده‌اند که آمادگی کامل برای پاسخ ندارند. ▫️۷۷٪ در ۱۲ ماه گذشته با از دست رفتن داده‌های حساس مواجه شده‌اند (رشد چشمگیر از ۴۵٪ در ۲۰۲۴). ▫️بیش از نیمی گفته‌اند در صورت حمله باج‌افزاری حاضر به پرداخت باج هستند. ▫️افت هم‌راستایی در سطح هیئت‌مدیره: از ۹۰٪ در ۲۰۲۴ به ۵۷٪ در ۲۰۲۵ کاهش یافته، هرچند ریسک سایبری به‌عنوان دغدغه راهبردی و عامل اثرگذار بر ارزش شرکت‌ها برجسته‌تر شده است. 🔹این گزارش نشان می‌دهد که افزایش شتاب‌زده پذیرش هوش مصنوعی در امارات، به‌ویژه در حوزه فین‌تک، بدون تقویت حاکمیت داده و مدیریت ریسک درون‌سازمانی، می‌تواند تهدیدی مستقیم برای اعتماد دیجیتال باشد. فشارهای نظارتی، نیاز به هم‌راستایی میان نوآوری و امنیت، و جایگاه محوری CISO در حفظ تاب‌آوری دیجیتال از مهم‌ترین پیام‌های این مطالعه است. 🏷 پیوست خبری-تحلیلی 🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت

💠 جاه‌طلبی عربستان برای تبدیل شدن به سومین قدرت بزرگ هوش مصنوعی جهان 🔹مدیرعامل شرکت سعودی Humain، «طارق امین»، اعلام کرد که هدف عربستان این است که پس از ایالات متحده و چین، به سومین تأمین‌کننده بزرگ هوش مصنوعی در جهان تبدیل شود. او در گفت‌وگو با CNBC تأکید کرد: «جاه‌طلبی ما روشن است؛ می‌خواهیم جایگاه جهانی در حوزه AI به‌دست آوریم.» 🔺اقدامات کلیدی Humain: ▫️زیرساخت داده: آغاز ساخت نخستین مراکز داده در عربستان که اوایل سال آینده عملیاتی خواهند شد. این مراکز با اتکا به نیمه‌رساناهای وارداتی از آمریکا طراحی شده‌اند. ▫️نوآوری بومی: رونمایی از نخستین اپلیکیشن محاوره‌ای هوش مصنوعی عربی با نام HUMAIN Chat. ▫️سرمایه‌گذاری راهبردی: تخصیص سرمایه قابل توجه به حوزه‌هایی چون ایجاد مالکیت فکری مشترک، بومی‌سازی فناوری و مصرف بارهای پردازشی در داخل عربستان. 🔹این رویکرد عربستان نشان می‌دهد که ریاض می‌خواهد با الگوبرداری از مدل‌های چین و آمریکا، هم‌زمان در دو سطح زیرساخت و کاربرد هوش مصنوعی نقش‌آفرینی کند: در سطح زیرساخت با مراکز داده و وابستگی به نیمه‌رساناها، و در سطح کاربرد، با توسعه اپلیکیشن‌های بومی به زبان عربی که می‌تواند قدرت نرم هوش مصنوعی عربستان را در خاورمیانه تقویت کند. با این حال، چالش‌های ژئوپلیتیکی (وابستگی به تراشه‌های آمریکایی) و رقابت جهانی در مالکیت فکری و نوآوری از موانع اصلی تحقق جاه‌طلبی سعودی برای تبدیل‌شدن به «قطب سوم هوش مصنوعی» خواهد بود. 🏷 پیوست تحلیلی 🏷 پیوست خبر 🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت

💠 NewDays: بهره‌گیری از هوش مصنوعی در درمان اختلالات شناختی و دمانس 🔹شرکت نوپای NewDays که توسط مدیران پیشین آمازون و گوگل X پایه‌گذاری شده، برنامه‌ای نوآورانه برای درمان اختلالات شناختی با کمک هوش مصنوعی معرفی کرده است. محور اصلی این برنامه، دستیار هوش مصنوعی به نام Sunny است که با گفت‌وگوهای ساختاریافته و مکرر به بهبود حافظه، کاهش تنهایی و ارتقای سلامت ذهنی کمک می‌کند. 🔺نکات کلیدی: ▫️مقیاس‌پذیری درمان‌های شناختی: به گفته «بابک پرویز»، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل، پیشرفت‌های GenAI امکان ارائه گسترده‌ی درمان‌های مبتنی بر شواهد را فراهم کرده است. ▫️پشتوانه علمی: این برنامه بر اساس بیش از ۳۰۰ کارآزمایی بالینی و ۵۰ متاآنالیز طراحی شده و دارای لایسنس انحصاری از پروتکل I-CONECT (مطالعه تعامل محاوره‌ای اینترنتی برای سالمندان) است. ▫️ترکیب انسان و ماشین: گفت‌وگوهای طولانی با Sunny با نظارت بالینی متخصصان تکمیل می‌شود؛ بدین ترتیب همزمان درمان شخصی‌سازی‌شده و مراقبت بالینی ایمن ارائه می‌شود. ▫️سرمایه‌گذاری و توسعه: استارتاپ در دور بذر (Seed Round) موفق به جذب ۷ میلیون دلار سرمایه از General Catalyst و Madrona شد و پس از آزمایش موفق در کالیفرنیا، واشنگتن و فلوریدا، اکنون خدمات خود را در تگزاس ارائه می‌دهد. ▫️بازخورد بیماران: در فاز آزمایشی بیش از ۱۰۰۰ نفر شرکت کردند و ۱۰۰٪ آن‌ها اعلام کردند پس از مشارکت در برنامه، حال بهتری پیدا کرده‌اند. 🔹NewDays در حال پر کردن یک شکاف حیاتی در درمان‌های غیر دارویی دمانس است. درمان‌های مبتنی بر گفتگو سال‌ها اثربخشی خود را نشان داده‌اند، اما به دلیل کمبود متخصصان، امکان گسترش آن‌ها محدود بود. اکنون هوش مصنوعی این مشکل را برطرف کرده و دسترسی همگانی به مراقبت شناختی را ممکن ساخته است. با توجه به افزایش جمعیت سالمندان (۷.۲ میلیون مبتلا به آلزایمر در آمریکا تا سال ۲۰۲۵)، این نوآوری می‌تواند نقطه عطفی در سلامت دیجیتال و پزشکی شناختی باشد. ترکیب AI + نظارت بالینی انسانی الگویی است که احتمالاً آینده‌ی درمان‌های دیجیتال در حوزه سلامت روان و مغز را تعریف خواهد کرد. 🏷 پیوست خبری-تحلیلی 🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت