MetaCog I متاکاگ
💠 لبنان در آستانه جهش دیجیتال: از ورود استارلینک تا مطالبه ایجاد وزارت هوش مصنوعی
🔹پس از سالها بنبست سیاسی و فروپاشی اقتصادی، لبنان اکنون با ابتکار تازهای از سوی سمیر جعجع، رهبر حزب «نیروهای لبنانی»، روبهروست: ایجاد وزارت فناوری و هوش مصنوعی. او در بیانیهای در شبکه «ایکس» هشدار داده است که در زمانی که هوش مصنوعی اقتصادها، نظامهای آموزشی و نوآوری جهانی را بازطراحی میکند، لبنان نمیتواند ناظر منفعل باقی بماند. به گفته جعجع، پیشنویس لایحه تشکیل این وزارتخانه در هیئت وزیران تکمیل شده و اکنون وظیفه پارلمان است که آن را بدون تأخیر تصویب کند.
جعجع این وزارتخانه را نه یک لایه بوروکراتیک تازه، بلکه ابزاری راهبردی برای هدایت لبنان به عصر دیجیتال، ایجاد فرصتهای شغلی نوین و تقویت زیستبوم کارآفرینی معرفی کرده است.
🔹این پیشنهاد در شرایطی مطرح میشود که دولت اخیراً مجوز فعالیت شرکت اینترنت ماهوارهای استارلینک (متعلق به ایلان ماسک) را صادر کرده است؛ رخدادی که بهعنوان شکستن انحصار چند دههای شرکتهای داخلی و دولتی در بخش ارتباطات تلقی میشود. وزارت ارتباطات اعلام کرده که در مرحله نخست، این سرویس تنها برای شرکتها در دسترس خواهد بود و هزینه اشتراک از ماهانه ۱۰۰ دلار آغاز میشود؛ رقمی که برای اغلب خانوارهای لبنانی سنگین است. با این حال، همین گام میتواند نقطه عطفی در بازآرایی زیرساخت دیجیتال فرسوده لبنان باشد؛ زیرساختی که سالها از بحران برق و شبکههای مخابراتی غیرقابل اعتماد رنج برده است.
لبنان از منظر سرمایه انسانی فقیر نیست؛ این کشور بهواسطه نیروی کار متخصص و نوآوران جوان در سطح جهانی شناخته میشود. اما این سرمایه همواره قربانی بیثباتی سیاسی، ابهامهای مقرراتی و ضعفهای ساختاری بوده است. اکنون همزمانی ورود استارلینک با طرح جعجع برای تشکیل وزارت هوش مصنوعی، میتواند اگر با سیاستگذاری عملی و پایدار همراه شود، نقطهای سرنوشتساز در مسیر گذار دیجیتال لبنان باشد.
🔹با این حال، پرسش بنیادین همچنان باقی است: آیا لبنان آماده چنین جهشی هست؟ کشوری با بدهیهای فزاینده، نهادهای ناکارآمد و زیرساختهای ابتدایی، چگونه میتواند ادعای «جمهوری دیجیتال» داشته باشد؟ بسیاری بیم آن دارند که این ابتکار نیز همچون دیگر طرحها در حد شعار باقی بماند، مگر آنکه با اقدامات قانونگذاری و اجرایی ملموس همراه شود.
برای جعجع و همپیمانانش، ایجاد وزارت هوش مصنوعی دیگر یک انتخاب اختیاری نیست، بلکه ضرورتی حیاتی است؛ زیرا کشورهایی که از انقلاب فناورانه جا بمانند، در حاشیه اقتصاد جهانی منزوی خواهند شد. در شرایطی که استارلینک در حال ورود به صحنه اینترنت لبنان است، شاید زمان آن فرا رسیده باشد که گفتوگویی جدی درباره آینده دیجیتال کشور آغاز شود و نقش لبنان در منطقهای که بهسرعت به سوی اقتصادهای دانشبنیان حرکت میکند، بازتعریف گردد.
🏷 پیوست خبری-تحلیلی
🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت
MetaCog I متاکاگ
💠 ایران دیجیتال و تربیت نسل هوش مصنوعی: ریاضیات به عنوان ستون راهبردی آینده هوش مصنوعی
🔹تهران – در آیین اختتامیه برنامه ملی «ایران دیجیتال»، عمادالدین فاطمیزاده، دبیر ستاد توسعه و کاربرد فناوریهای هوش مصنوعی، از آغاز مسیری تازه برای تربیت نخبگان این عرصه خبر داد. او تأکید کرد که این مسیر با تقویت آموزش ریاضیات و مهارتآموزی در مدارس و دانشگاهها هموار خواهد شد و آینده آموزش و اشتغال بهشدت به توانایی درک و بهکارگیری هوش مصنوعی وابسته است.
فاطمیزاده تصریح کرد: «آنچه امروز آغاز شده صرفاً یک نقطه شروع است. مسیر پیشرو نیازمند آموزشهای جدی مهارتی برای دانشآموزان و دانشجویان خواهد بود.»
🔺آینده مشاغل در گرو تسلط بر هوش مصنوعی
به گفته او، توسعه هوش مصنوعی میان دانشآموزان و دانشجویان از اولویتهای اصلی معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری است، چراکه این حوزه به بازتعریف بسیاری از مشاغل خواهد انجامید. او با اشاره به حوزه پزشکی و بهویژه رادیولوژی خاطرنشان کرد که تحولات عمیقی در این عرصه در راه است و دانشجویان باید خود را برای آیندهای آماده کنند که در آن برخی مشاغل حذف و برخی دیگر بازطراحی خواهند شد.
🔹ریاضیات و هوش مصنوعی؛ موتور تحول
فاطمیزاده با ابراز نگرانی از کاهش علاقه به رشته ریاضی در مدارس و دانشگاهها طی سالهای اخیر گفت: «ریاضیات زیربنای اساسی تربیت دانشمندان و نظریهپردازان هوش مصنوعی است. اگر به آموزش سطحی بسنده کنیم، نهایتاً صرفاً به کاربرانی ماهر از ابزارهای هوش مصنوعی بدل میشویم، نه تولیدکننده دانش و فناوری.»
🔹اولویت ملی در بازگشت به ریاضیات
او تأکید کرد که احیای جایگاه ریاضیات از دبیرستان تا دانشگاه باید به یک اولویت ملی تبدیل شود تا استعدادهای برتر دوباره به این حوزه جذب شوند و مسیر برای پرورش نخبگان و نظریهپردازان بومی هوش مصنوعی هموار گردد.
🏷 پیوست خبری
🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت
MetaCog I متاکاگ
💠 مراکز داده هایپراسکیل در چشمانداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی
🔹عربستان سعودی در چارچوب چشمانداز ۲۰۳۰ خود، بهدنبال بازتعریف گردشگری جهانی از رهگذر هوش مصنوعی و پایداری زیستمحیطی است. سرمایهگذاری در مراکز داده هایپراسکیل، بهعنوان ستون فقرات این تحول، امکان پردازش کلاندادهها را فراهم میآورد تا سفرها بهصورت شخصیسازیشده، کارآمد و کمکربن طراحی شوند.
این مراکز داده که بسیاری از آنها با انرژی خورشیدی تغذیه میشوند، نقش کلیدی در پیشبینی جریان گردشگران، کاهش ازدحام در مقاصدی چون العلا، و مدیریت هوشمند منابع دارند. همزمان، فناوریهای نوین مانند واقعیت مجازی (VR) به گردشگران امکان میدهند پیش از سفر، مقاصد خود را تجربه کنند و مسیرهایی کماثر بر محیط زیست انتخاب کنند.
🔹یکی از پروژههای شاخص در این چارچوب، نئوم است؛ شهری آیندهگرا که با ترکیب اینترنت اشیاء (IoT) و الگوریتمهای هوش مصنوعی مصرف انرژی هتلها و شبکههای حملونقل را بهینه میکند. حتی چتباتهای هوشمند برای ارائه امتیازهای پایداری سفر (از خودروهای برقی تا اقامتگاههای دوستدار محیط زیست) طراحی شدهاند تا تصمیمگیری گردشگران به سمت گزینههای سبز سوق داده شود.
با این حال، چالشهایی همچون مصرف بالای انرژی مراکز داده، وابستگی به زنجیره تأمین نیمهرساناها و تنشهای ژئوپلیتیکی میتواند این روند را تهدید کند. در عین حال، همکاری با شرکتهایی چون AWS و سرمایهگذاری میلیاردی صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان در پروژههای هوش مصنوعی، نشاندهنده عزم این کشور برای حاکمیت داده و استقلال فناورانه است.
🔹از منظر اقتصادی، این تحولات ظرفیت آن را دارند که سهمی چشمگیر در تولید ناخالص داخلی عربستان ایجاد کنند و گردشگری هوشمحور و پایدار را به یکی از صنایع پیشران تنوعبخشی اقتصاد این کشور بدل سازند. ابتکارهایی نظیر کروزهای سبز دریای سرخ و سامانههای بیومتریک برای گذر از فرودگاهها بدون کاغذ و معطلی، استانداردهای تازهای در گردشگری جهانی تعریف میکنند.
در مجموع، عربستان با ترکیب فناوریهای شناختی، انرژیها و منابع طبیعی و زیرساختهای دیجیتال، در پی تثبیت جایگاه خود بهعنوان الگوی جهانی گردشگری پایدار و فناورانه است؛ الگویی که نشان میدهد آینده گردشگری میتواند همزمان نوآورانه، اقتصادی و حافظ محیط زیست باشد.
🏷 پیوست خبری
🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت
💠 امارات در رقابت با چین و آمریکا: انتشار آزاد مدل K2 Think و تقویت حاکمیت هوش مصنوعی در خلیج فارس
/نيويورکتایمز/
🔹امارات متحده عربی با راهاندازی «مؤسسه مدلهای بنیادین» و انتشار آزاد نخستین مدل هوش مصنوعی خود با نام K2 Think، رسماً وارد رقابت ژئوفناورانه میان ایالات متحده و چین شد. این اقدام که در ابوظبی و تحت حمایت دانشگاه محمد بن زاید هوش مصنوعی انجام گرفته، نشانگر عزم امارات برای تثبیت جایگاه خود بهعنوان یکی از بازیگران اصلی در اقتصاد هوش مصنوعی جهانی است.
🔹مدل K2 Think بهگفته این مرکز، در آزمونهای استاندارد عملکردی همسطح با فناوریهای متنباز شرکتهای پیشرو آمریکایی مانند OpenAI و مدل DeepSeek چین عمل کرده است. این امر نه تنها ابزاری علمی برای پژوهشگران فراهم میکند، بلکه پیام سیاسی و اقتصادی روشنی به قدرتهای بزرگ مخابره میکند: انحصار هوش مصنوعی دیگر تنها در اختیار چند کشور باقی نخواهد ماند.
اریک زینگ، رئیس دانشگاه محمد بن زاید، با تأکید بر اهمیت استقلال فناورانه تصریح کرد: «ما تلاش میکنیم زیرساختی برای پژوهش، نوآوری و حاکمیت خلاقیت فکری در این کشور بنا کنیم.» این سخن را میتوان بهعنوان اعلام رسمی اراده امارات در پیگیری سیاست حاکمیت داده و دانش در عرصه هوش مصنوعی تفسیر کرد.
🔹پشتوانه سختافزاری این حرکت، مراکز داده شرکت G42 است؛ شرکتی که اخیراً در چارچوب توافقی میان دولت ترامپ و امارات بیش از ۱۰ هزار تراشه محاسباتی آمریکایی دریافت کرده است. این وابستگی زنجیره تأمین، از یک سو توان محاسباتی عظیمی برای امارات فراهم آورده و از سوی دیگر، حساسیتهای ژئوپلیتیکی واشنگتن را برانگیخته است.
انتشار آزاد این مدل در زمانی صورت میگیرد که ایالات متحده و چین در حال رقابت فشرده بر سر دیپلماسی متنباز در حوزه هوش مصنوعی هستند. چین طی سال گذشته با سرعت بالا فناوریهای خود را آزادسازی کرده تا سلطه شرکتهای آمریکایی را کاهش دهد؛ و OpenAI نیز اخیراً برای حفظ برتری، دو مدل خود را بهطور رایگان منتشر کرده است. در این میدان، ورود امارات نشان میدهد که کشورهای خلیج فارس نیز میخواهند از مصرفکننده صرف به تولیدکننده و صادرکننده فناوری بدل شوند.
🏷 مطالعه اطلاعات تکمیلی در نيويورکتایمز
🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت