💠 حاکمیت داده و مدل‌های بومی؛ عربستان و دبی در آستانه ورود به بازی بزرگ هوش مصنوعی جهانی 🔹عربستان سعودی و دبی در حال بازتعریف رهبری دیجیتال‌اند؛ نه صرفاً دنبال‌کننده، بلکه معماران آینده‌ای هستند که در آن، حاکمیت داده و هوش مصنوعی، محور بازی قدرت است. 🔹کَش رَفیک، مدیر منطقه‌ای بانک توسعه EDB در خاورمیانه و آفریقا، با تأکید بر اینکه «این صرفاً توسعه زیرساخت نیست، بلکه تغییر ذهنیت و استراتژی است»، خاطرنشان کرد که عربستان و دبی، در حال خلق یک گونه جدید از رهبری دیجیتال‌اند که در آن حاکمیت دیجیتال (Digital Sovereignty) بنیان اصلی به‌شمار می‌رود. 🔹 بر اساس پژوهش EDB، رهبران کسب‌وکار در عربستان و دبی، دو برابر بیشتر از همتایان بریتانیایی خود، ضرورت وجودیِ مالکیت مستقل بر داده و هوش مصنوعی را درک می‌کنند. در شاخص تعهد راهبردی: ▫️عربستان و دبی: ۱۳۵ ▫️ایالات متحده: ۱۱۱ ▫️سنگاپور: ۱۲۴ ▫️بریتانیا: ۷۵ 🔹 اما چالش اصلی، فراتر از فهم ضرورت است: عربستان و دبی با وجود پیشتازی در ادراک راهبردی، هنوز در مسیر توسعه و مالکیت زیرساخت‌های بومی هوش مصنوعی و داده جایگاه پنجم را دارند. یعنی اگرچه حاکمیت را مطالبه می‌کنند، اما مالکیت فناورانه آن هنوز در دسترس نیست. 🔹به گفته رفیق: «حاکمیت بدون مالکیت، نیمی از معادله است. برای تثبیت رهبری، نه‌تنها باید خواهان استقلال بود، بلکه باید بسترهای بومی را طراحی، پیاده‌سازی و اداره کرد.» 🔹عربستان با راه‌اندازی شرکت Humain به‌عنوان بازوی توسعه مدل‌های بنیادین (Foundation Models) بومی و زیرساخت‌های داده‌ای مستقل، گام‌های بلند دولتی برداشته؛ اما شرکت‌های بومی هنوز با این سطح از بلندپروازی هم‌راستا نشده‌اند. 🔹 فرصت محدود است: طبق پیش‌بینی‌ها، تا سه سال آینده، ۹۰٪ کسب‌وکارهای جهانی، پلتفرم‌های اختصاصی هوش مصنوعی و داده خواهند داشت. اگر عربستان و دبی نتوانند شکاف مالکیت را ببندند، مزیت راهبردی آن‌ها به‌سرعت از دست خواهد رفت. 🏷 پیوست و منبع 🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت

💠 کامپیوترهایی که با سلول های مغز انسان کار می کنند، بالاخره به بازار آمدند! 🔷 سی اِل وان یا کلون، ساخته شده توسط یک شرکت استرالیایی، از سلول های عصبی رشدیافته در آزمایشگاه به عنوان واحد پردازشگر استفاده می کند. (و واقعاً هم کار می کنند!) 🔷 در حال حاضر، هر تراشه ۸۰۰ هزار نورون در داخل خود دارد و این تراشه ها می توانند به طور همزمان با هم نیز کار کنند. هدف آنها این است که بتوانند صدها میلیون نورون را با هم هماهنگ کرده تا با هم کار و رشد کنند، مانند مغز خودمان! 🔷 این تراشه ها در ساخت ربات و پیشرفت های علم پزشکی کاربرد های وسیعی دارند. پیام های الکتریکی به آنها فرستاده می شود، آنها پاسخ می دهند، پاسخ هایشان ضبط شده، برگردانده شده و به کدهای اطلاعاتی تبدیل می شود. آنها با دوپامین تعلیم داده شده اند و کدهای منظم (به عنوان پاداش) و نامنظم (به عنوان تنبیه) به آنها فرستاده می شود. 🔷 آنها قادر به یادگیری، رشد و انجام کارهایی مانند کنترل یک ربات ساده هستند و این می تواند نشان دهد که آنها قادر به درک و احساس هستند که از نظر اخلاقی و فلسفی، اینکه به ربات ها توانایی احساس و تجربه (روح) بدهیم، بحث برانگیز و مورد سوءظن است. 🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت

🔍 تحلیل و تحقیق متاکاگ از پروژه Humain عربستان 💠 اهداف کلان: عربستان سعودی با راه‌اندازی شرکت دولتی Humain، به‌دنبال تبدیل‌شدن به یکی از قطب‌های اصلی هوش مصنوعی در جهان است. این شرکت، با حمایت صندوق سرمایه‌گذاری عمومی (PIF) و تحت ریاست ولیعهد محمد بن سلمان، مأموریت دارد تا با سرمایه‌گذاری‌های عظیم و همکاری با غول‌های فناوری، زیرساخت‌های پیشرفته‌ای برای توسعه هوش مصنوعی ایجاد کند. 💠 زیرساخت‌های عظیم برای آینده‌ای هوشمند: ▫️ مرکز داده با ظرفیت 1.9 گیگاوات تا سال 2030: Humain برنامه‌ریزی کرده است تا تا سال 2030، مراکز داده‌ای با ظرفیت 1.9 گیگاوات ایجاد کند که این ظرفیت تا سال 2034 به 6.6 گیگاوات افزایش خواهد یافت. 📚منبع [Tech in Asia] ▫️تأمین 18,000 چیپ هوش مصنوعی از Nvidia: در فاز اولیه، این شرکت با همکاری Nvidia، 18,000 چیپ هوش مصنوعی برای مراکز داده خود تأمین خواهد کرد. 📚منبع [Financial Times] ▫️سرمایه‌گذاری 77 میلیارد دلاری: برآورد می‌شود که هزینه کل این پروژه تا سال 2034 به 77 میلیارد دلار برسد. 📚منبع [Financial Times] 💠 همکاری‌های بین‌المللی برای پیشرفت سریع‌تر ▫️توافق‌نامه 10 میلیارد دلاری با AMD: Humain با شرکت AMD توافق‌نامه‌ای به ارزش 10 میلیارد دلار برای توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی امضا کرده است. 📚منبع [Advanced micro Devices,Inc] ▫️همکاری با Amazon Web Services: این همکاری به منظور بهره‌برداری از زیرساخت‌های ابری پیشرفته AWS برای توسعه خدمات هوش مصنوعی در عربستان صورت گرفته است. 📚منبع [About Amazon] ▫️تفاهم‌نامه با Qualcomm: Humain و Qualcomm برای توسعه مراکز داده نسل بعدی و خدمات ابری به توافق رسیده‌اند. 📚منبع [Middle East Air News] 💠 اهداف استراتژیک و چشم‌انداز آینده ▫️ تسلط بر 7٪ از پردازش داده‌های هوش مصنوعی جهان تا 2030: هدف Humain این است که تا سال 2030، 7٪ از پردازش داده‌های مربوط به آموزش و استنتاج مدل‌های هوش مصنوعی در جهان را به خود اختصاص دهد. 📚 منبع [Financial Times] ▫️توسعه مدل‌های زبانی عربی پیشرفته: یکی از اهداف کلیدی Humain، توسعه مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) برای زبان عربی است تا نیازهای منطقه‌ای را برآورده کند. 📚منبع [Public Investment Fund] ▫️ایجاد مرکز مهندسی با 500 متخصص در ریاض: این مرکز به طراحی چیپ‌های هوش مصنوعی اختصاص خواهد داشت، هرچند تولید فیزیکی آن‌ها در برنامه نیست. 📚 منبع [Reuters] 🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت

💠 نقطه عطفی در امنیت سایبری با هوش مصنوعی: رقابت نهایی DARPA برای توسعه سامانه‌های شناختی 🔹رقابت نهایی DARPA در DEF CON 2025؛ ارزیابی سامانه‌های خودکار شناسایی و ترمیم آسیب‌پذیری در کدهای متن‌باز 🔹آژانس پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی آمریکا (DARPA) در جریان کنفرانس هکری DEF CON در لاس‌وگاس، هفت تیم برتر رقابت دوساله‌ی چالش هوش مصنوعی سایبری (AIxCC) را مورد ارزیابی نهایی قرار می‌دهد. این سامانه‌ها مبتنی بر هوش مصنوعی شناختی طراحی شده‌اند تا به‌صورت کاملاً خودکار آسیب‌پذیری‌ها را در نرم‌افزارهای متن‌باز شناسایی و اصلاح کنند؛ نرم‌افزارهایی که زیربنای زیرساخت‌های حیاتی مانند سامانه‌های آبی و مالی محسوب می‌شوند. 🔹 اهمیت متن‌باز بودن کدها: گرچه کدهای متن‌باز به‌دلیل رایگان و در دسترس بودن برای اپراتورهای زیرساختی جذاب هستند، اما همین شفافیت، آن‌ها را در برابر سوء‌استفاده‌ مهاجمان سایبری بسیار آسیب‌پذیر می‌سازد؛ حملاتی که می‌توانند پیامدهای زنجیره‌ای بر سلامت و امنیت عمومی داشته باشند. در مرحله سوم آزمایشی، تیم‌ها بیش از ۷.۸ میلیون خط کد را تحلیل کرده‌اند و توانستند ۵۹٪ آسیب‌پذیری‌های ساختگی را شناسایی و ۴۳٪ آن‌ها را ترمیم کنند. 🔹کشف آسیب‌پذیری‌های واقعی: چند تیم شرکت‌کننده موفق شدند آسیب‌پذیری‌های واقعی در کدها را شناسایی کنند، نه صرفاً موارد طراحی‌شده برای مسابقه. این موفقیت، گواهی بر ظرفیت عملی و مؤثر این سامانه‌ها در دنیای واقعی است. 🔹پیش‌زمینه مسابقه: ظهور مدل‌های زبانی بزرگ مانند GPT و Claude انگیزه‌ای برای DARPA شد تا با استفاده از این فناوری‌ها، گام بلندی به‌سوی خودکارسازی دفاع سایبری در سطح ملی بردارد. یکی از قوانین کلیدی این رقابت، الزام تیم‌ها به متن‌بازسازی سامانه‌ها برای بهره‌برداری گسترده در صنعت امنیت سایبری است. 🔹 الهام از تهدیدات واقعی: DARPA اعلام کرده طراحی مرحله نهایی از تجربه‌ی یک عملیات سایبری پیچیده توسط چین در سال گذشته الهام گرفته که منجر به نفوذ در زیرساخت‌های مخابراتی و سیستم‌های شنود آمریکا شد. 🔹 جوایز نهایی: برندگان این رقابت در هفته آینده معرفی خواهند شد: ▫️تیم اول: ۴ میلیون دلار ▫️تیم دوم: ۳ میلیون دلار ▫️تیم سوم: ۱.۵ میلیون دلار 📌 چشم‌انداز: پروژه AIxCC در تلاش است با همگرا کردن ظرفیت‌های فنی بخش خصوصی، نهادهای دولتی، و جامعه منبع‌باز، معماری جدیدی برای دفاع سایبری ایجاد کند؛ معماری‌ای که نه بر واکنش، بلکه بر پیش‌بینی و ترمیم شناختی بلادرنگ مبتنی است. 🏷 پیوست خبری-تحلیلی 🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت

💠 تعادل شکننده میان توسعه دیجیتال و منابع طبیعی در مسیر ابرقدرتی فناوری 🔹خلیج فارس، نقطه عطفی تاریخی در توسعه هوش مصنوعی و زیرساخت‌های دیجیتال است؛ اما بحران آب، چالشی جدی و پیچیده پیش روی این جاه‌طلبی‌های فناورانه است. 🔹امارات متحده عربی و عربستان سعودی با جذب غول‌های فناوری جهانی مانند OpenAI، گوگل و مایکروسافت، سرمایه‌گذاری‌های کلان و بی‌سابقه‌ای در ساخت مراکز داده و پردازش هوش مصنوعی انجام داده‌اند. اما مصرف سالانه آب این مراکز تا سال ۲۰۳۰ به بیش از ۴۲۶ میلیارد لیتر خواهد رسید؛ رقمی که معادل نیاز آبی چند شهر کوچک است. 🔹مسئله اصلی، خنک‌سازی مراکز داده است که به‌شدت به آب و انرژی وابسته‌اند، به‌ویژه در مناطق گرم و خشک خلیج که تنش آبی و دمای بالا شدت دارد. سیستم‌های خنک‌کننده سنتی، منابع آب شیرین را به‌شدت تحت فشار قرار می‌دهند و تلاش‌ها برای استفاده از فناوری‌های جایگزین مانند استفاده از فاضلاب تصفیه‌شده یا سیستم‌های بسته بازیافت آب هنوز محدود است. 🔹کشورهای منطقه که متعهد به اهداف بلندمدت مقابله با تغییرات اقلیمی و توسعه فناوری هستند، اکنون در تقابل میان این دو هدف قرار گرفته‌اند: توسعه سریع هوش مصنوعی یا حفظ منابع حیاتی آب. این تعارض، علاوه بر فشار بر زیرساخت‌های انرژی و افزایش مصرف برق ناشی از نیاز به آب شیرین‌کن‌ها، ریسک‌های زیست‌محیطی و اقتصادی قابل توجهی ایجاد کرده است. 🔹در این میان، برخی پروژه‌های نوآورانه مانند آزمایش دستگاه‌های تولید آب از رطوبت هوا در امارات و استفاده از فناوری‌های پیشرفته خنک‌کننده در پروژه نئوم عربستان، نویدبخش راهکارهای فناورانه‌ای است که می‌تواند این بحران را مدیریت کند؛ اما هزینه و مقیاس‌پذیری این فناوری‌ها هنوز چالش‌برانگیز است. با وجود این دشواری‌ها، کشورهای خلیج به سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی ادامه می‌دهند و این صنعت چندتریلیون‌دلاری را کلید متنوع‌سازی اقتصاد خود و خروج از وابستگی نفت می‌دانند. شرکت‌های فناوری بزرگ نیز مراکز تحقیق و توسعه‌ای با تمرکز بر فناوری‌های کم‌مصرف آب راه‌اندازی کرده‌اند که نوید آینده‌ای پایدارتر را می‌دهد. 🔹نهایتاً، موفقیت منطقه در تبدیل شدن به قطب هوش مصنوعی جهان، وابسته به توانایی آن‌ها در ایجاد توازن بین رشد فناوری و حفظ منابع طبیعی حیاتی است؛ چرا که این معادله، سرنوشت راهبردی و اقتصادی خلیج فارس را رقم خواهد زد. 🏷 پیوست تحلیلی 🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت

💠 استراتژی GPT-5 برای قفل کردن کاربر /آتلانتیک/ 🔹شرکت OpenAI با رونمایی از GPT-5، جدیدترین مدل پرچمدار خود، رویکرد تازه‌ای را در رقابت جهانی هوش مصنوعی رقم زده است. سم آلتمن، مدیرعامل شرکت، این مدل را «کارشناس در سطح دکترای تخصصی در هر حوزه» معرفی کرده که می‌تواند در خدمت اهداف متنوع کاربران قرار گیرد. با وجود عملکرد ممتاز در اغلب معیارهای بنچمارک، GPT-5 تمرکز اصلی خود را نه صرفاً بر «هوش» بلکه بر تجربه کاربری یکپارچه، شخصی‌سازی‌شده و سازگار با نیازها گذاشته است. 🔹این مدل عملاً جایگزین ده‌ها نسخه و نام‌گذاری پراکنده پیشین (مانند GPT-4o، o3 و o4-mini) شده و بسته به نوع پرسش، به‌صورت خودکار سطح «توان استدلال» و سبک پاسخ را تنظیم می‌کند. علاوه بر این، قابلیت‌های جدیدی نظیر پروفایل‌های شخصیتی («منتقد»، «ربات»، «شنونده»، «اهل فن»)، طرح‌بندی‌های رنگی سفارشی، و یکپارچگی با سرویس‌های Gmail و Google Calendar معرفی شده است. این امکانات بر پایه ویژگی «حافظه» (Memories) بنا شده‌اند و هدفشان ایجاد وابستگی اکوسیستمی مشابه آن چیزی است که اپل و گوگل با قفل کردن داده‌های کاربر در پلتفرم خود ایجاد کرده‌اند. 🔹شرکت OpenAI طی دو سال گذشته با الگوگیری از موفقیت چت‌جی‌پی‌تی اولیه، از صرف رقابت فنی صرف فاصله گرفته و به سمت یکپارچه‌سازی هوش مصنوعی با حیات دیجیتال کاربر و سازمان‌ها حرکت کرده است. در این رویکرد، GPT-5 نه‌تنها یک مدل زبانی پیشرفته، بلکه یک «دستیار کلان‌شمول» است که می‌تواند تمام نیازهای تعاملی، تحلیلی و سازمانی را پوشش دهد. 🏷 افزونه بررسی و خبر 🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت

💠 جدل بر سر نفوذ هوش مصنوعی در حکمرانی سوئد /گاردین/ 🔹«اولف کریسترسون» نخست‌وزیر سوئد، با انتقادات گسترده روبه‌رو شده است پس از آنکه اعتراف کرد به‌طور منظم از ابزارهای هوش مصنوعی مانند ChatGPT و سرویس فرانسوی LeChat برای دریافت «نظر دوم» در تصمیم‌گیری‌های حکومتی استفاده می‌کند. او گفته است این ابزارها را برای مقایسه دیدگاه‌ها، بررسی تجربه دیگران و حتی در نظر گرفتن مسیرهای معکوس به کار می‌گیرد؛ رویه‌ای که به گفته وی، در میان همکاران دولت نیز رایج است. 🔹با این حال، روزنامه Aftonbladet در سرمقاله‌ای او را متهم به گرفتار شدن در «روان‌پریشی هوش مصنوعی الیگارش‌ها» کرد و متخصصان فناوری هشدار دادند که استفاده سیاسی از این ابزارها می‌تواند خطرناک باشد. «سیمونه فیشر هیوبنر» پژوهشگر علوم رایانه در دانشگاه کارلستاد هشدار داد که ورود حتی غیرمستقیم اطلاعات حساس به این سیستم‌ها می‌تواند پیامدهای امنیتی داشته باشد. 🔹سخنگوی نخست‌وزیر، «تام ساموئلسون»، تأکید کرد که کریسترسون هرگز اطلاعات امنیتی را در این بسترها قرار نمی‌دهد و استفاده از آنها صرفاً در حد «برآورد کلی» است. با این حال، «ویرجینیا دیگنوم» استاد هوش مصنوعی مسئولانه در دانشگاه اومئو، یادآور شد که این سامانه‌ها قادر به ارائه ارزیابی سیاسی معنادار نیستند و تنها بازتاب‌دهنده دیدگاه‌های سازندگان خود هستند. او هشدار داد: «هرچه وابستگی به این ابزارها در امور ساده، بیشتر شود، خطر اعتماد بیش از حد و لغزش به سمت اتکا کامل افزایش می‌یابد. ما به ChatGPT رأی نداده‌ایم.» 🔹این جنجال، بار دیگر بحث بر سر حدود و مسئولیت‌پذیری هوش مصنوعی در حکمرانی را در اروپا زنده کرده و نگرانی‌ها درباره جایگزینی تدریجی قضاوت انسانی با خروجی الگوریتمی را تشدید نموده است. 🏷 ضمیمه گزارش خبری و تحلیلی 🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت