MetaCog I متاکاگ
💠 دیپلماسی هوش مصنوعی در لبنان: همکاری راهبردی دولت با رولند برگر برای ساخت زیستبوم فناورانه
🔹دولت لبنان در تاریخ ۲۹ اوت ۲۰۲۵ با شرکت مشاوره بینالمللی رولند برگر، یکی از برجستهترین مؤسسات مشاوره استراتژیک جهان، توافقی راهبردی امضا کرد تا مسیر تحقق چشمانداز ملی هوش مصنوعی این کشور را تسهیل کند.
این توافق از سوی دفتر وزارت دولت در امور فناوری و هوش مصنوعی (OMSITAI) منعقد شد؛ نهادی تازهتأسیس در دولت جدید به ریاست نجف سلام و جوزف عون که مأموریت آن هدایت برنامههای تحول دیجیتال و توسعه هوش مصنوعی در بخش عمومی است.
🔺اهداف کلان این ابتکار
▫️ایجاد سیستم هویت ملی دیجیتال و دیجیتالیسازی پرداختها؛
▫️طراحی زیرساخت و اکوسیستم لازم برای توسعه و بهکارگیری هوش مصنوعی؛
▫️بهرهگیری از AI در رشد بخشهای کلیدی اقتصادی، تقویت نوآوری و حمایت از کسبوکارهای کوچک و متوسط؛
▫️ارتقای جایگاه لبنان در اقتصاد دانشبنیان و افزایش رقابتپذیری جهانی.
🔹بر اساس تفاهمنامه، رولند برگر وظیفه دارد با ارائه مشاوره استراتژیک، دانش فنی و طراحی چارچوبهای حکمرانی، دولت لبنان را در پیادهسازی سیاستهای مبتنی بر AI یاری کند و اطمینان دهد که پذیرش این فناوری با رویکردی ایمن، اخلاقی و تأثیرگذار انجام میگیرد.
🔹اظهارات مقامات
▫️کمال شهاده، وزیر دولت در امور فناوری و هوش مصنوعی، این توافق را «گامی تعیینکننده در مسیر تحول دیجیتال لبنان» دانست و تأکید کرد که این همکاری با بهرهگیری از تجربه بینالمللی رولند برگر، موجب شتاببخشی به پذیرش هوش مصنوعی و شکلگیری اقتصاد دانشمحور پایدار خواهد شد.
▫️نزار حنینی، مدیرعامل منطقه خاورمیانه و رئیس خدمات دیجیتال رولند برگر، نیز گفت: «ما مفتخریم که در کنار OMSITAI برای تحقق چشمانداز آیندهنگرانه لبنان در حوزه هوش مصنوعی قرار داریم.»
🔹جایگاه رولند برگر
این شرکت آلمانی، از رهبران جهانی در حوزه مشاوره مدیریت و استراتژی است. طی یک دهه گذشته، پروژههای متعددی برای دولت لبنان اجرا کرده است؛ از جمله طرح جامع بازسازی بندر بیروت پس از انفجار ویرانگر اوت ۲۰۲۰.
رولند برگر با بهرهگیری از شبکه دفاتر خود در بیروت، خاورمیانه و اروپا، کارشناسان بینالمللی را برای این پروژه بهکار خواهد گرفت.
این همکاری نشان میدهد که لبنان در تلاش است تا با اتکا به دیپلماسی فناورانه و مشارکت بخش خصوصی-دولتی، از جایگاه مصرفکننده صرف فناوری فاصله بگیرد و به بازیگری فعال در زیستبوم جهانی هوش مصنوعی تبدیل شود. پروژه حاضر نهتنها بازتابی از راهبرد ملی تحول دیجیتال است، بلکه نشانگر رقابت روزافزون کشورهای خاورمیانه در ساخت زیرساختهای شناختی و ورود به ژئوپلیتیک هوش مصنوعی است.
🏷 ضمیمه تحلیلی گزارش
🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت
📚 کتاب «هوش مصنوعی و تشخیص بیماریهای روانی»
#معرفی_کتاب
#هفته_هفدهم
📄 چند خطی از کتاب:
این کتاب با نگاهی نوآورانه، پیوند میان هوش مصنوعی و علوم روانشناسی را بررسی میکند و نشان میدهد چگونه الگوریتمهای یادگیری ماشین میتوانند در تشخیص، درمان و پیشبینی اختلالات روانی بهکار گرفته شوند. نویسنده با زبانی روان و پژوهشمحور، مفاهیم پایهای هوش مصنوعی را توضیح داده و کاربردهای آن را در روانپزشکی، رواندرمانی و مشاوره معرفی میکند.
نمونههای علمی و کاربردی کتاب نشان میدهد که مدلهای یادگیری عمیق قادرند تصاویر مغزی و الگوهای رفتاری را تحلیل کرده و برنامههای درمانی فردی ارائه دهند. همچنین به نقش هوش مصنوعی در کاهش خطای انسانی و افزایش دقت تشخیص اشاره میشود.
🔗 برای دانلود/ خریداری کتاب
🔗 برای مطالعه و اطلاعات بیشتر
🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت
MetaCog I متاکاگ
✍ روایت متاکاگ از کتاب «هوش مصنوعی و تشخیص بیماریهای روانی»
💠 گاهی کتابی نشان میدهد تا کجا پیش رفتهایم و تا کجا باید با احتیاط گام برداریم. اثر منصوره سلطانی نصب از همین دست کتابهاست؛ اثری که در مرز ظریف میان توانمندسازی علم و مسئولیت اخلاقی حرکت میکند.
این کتاب به ما یادآور میشود که هوش مصنوعی، میتواند همراه روانشناس و پزشک شود، میتواند گوش شنوا برای رنجهای خاموش انسان باشد، و میتواند پرده از رازهایی بردارد که حتی خود انسان قادر به بیانشان نیست. الگوریتمها در اینجا تنها اعداد و داده نیستند، بلکه نشانههاییاند از امکان یک نگاه تازه به روان انسان.
💠اما نویسنده با ظرافتی هشدار میدهد که این مسیر دو چهره دارد: همان فناوری که میتواند امیدی برای درمان باشد، اگر بیمهار و بیتأمل به کار گرفته شود، شاید به ابزاری برای قضاوت و مجازات بدل گردد. همین است که «مرز» در عنوان کتاب معنایی عمیق پیدا میکند؛ مرز میان یاریرساندن به انسان و بازتولید قفسهای تازه برای او.
خواندن این اثر، خواننده را به اندیشهای دوباره فرامیخواند:
▫️چگونه میتوان از هوش مصنوعی برای تشخیص دقیقتر اختلالات روانی بهره برد، بیآنکه انسانیت بیمار در سایه دادهها فراموش شود؟
▫️چگونه میتوان برنامههای درمانی فردی را با کمک الگوریتمها طراحی کرد، اما همچنان نگاه گرم پزشک و همدلی درمانگر را حفظ نمود؟
▫️و مهمتر از همه، چگونه میتوان اطمینان یافت که فناوری، بهجای جایگزین شدن با قضاوت انسانی، مکمل خرد و اخلاق او باقی بماند؟
🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت
MetaCog I متاکاگ
💠 سلطهیافتگی هوش مصنوعی در عربستان؛ معماری قدرت فناورانه در سایهی چشمانداز ۲۰۳۰
🔹هوش مصنوعی بهعنوان فناوری تعیینکننده قرن بیستویکم، نه صرفاً یک ابزار تکنولوژیک بلکه شالودهای برای بازتعریف اقتصاد، امنیت و ساختار اجتماعی است. سرمایهگذاری در این عرصه به معنای ورود به رقابتی استراتژیک برای کسب قدرت زیرساختی و ژئوپلیتیکی در جهان آینده.
در خاورمیانه، اهمیت این تحول دوچندان است: منابع انرژی غنی برای تغذیه مراکز داده و ابررایانهها، موقعیت ژئوپلیتیکی در چهارراه ارتباطی سه قاره، و جمعیت جوان و دیجیتالمحور، بستری کمنظیر برای پرش فناورانه فراهم آورده است. از همینرو، عربستان سعودی توانسته با راهبردی کلاننگر، خود را بهعنوان رهبر بلامنازع منطقه در حوزهی هوش مصنوعی و بازیگری نوظهور در سطح جهانی تثبیت کند.
🔹این رویکرد بر محور چشمانداز ۲۰۳۰ و رهبری مستقیم محمد بنسلمان بنا شده است؛ طرحی که نه تنها به دنبال پذیرش فناوریهای وارداتی، بلکه معطوف به خلق مرکزیت نوآوری، آموزش و توسعه بومی هوش مصنوعی است. در این مسیر، ریاض مجموعهای از اقدامات ساختاری را بهپیش برده است:
▫️تأسیس سازمان داده و هوش مصنوعی عربستان (SDAIA) بهعنوان نهاد راهبری مرکزی.
▫️تصویب قانون حفاظت از دادههای شخصی مطابق با الگوهای بینالمللی.
▫️سرمایهگذاریهای عظیم زیرساختی نظیر ابررایانه Shaheen III.
▫️ایجاد شرکت دولتی Humain برای توسعه مدلهای بومی هوش مصنوعی و همکاری با غولهای فناوری چون AMD، گوگل و Qualcomm.
🔹کنفرانسهایی همچون LEAP در ریاض به سکوی نمایش این دستاوردها بدل شده و میلیاردها دلار سرمایهگذاری را به سمت پروژههای دیجیتال و زیرساختی جذب کرده است. تمرکز ویژه بر مدلهای هوش مصنوعی زبان عربی، نشاندهنده عزم عربستان برای پر کردن شکاف فرهنگی-فناورانه و تثبیت هژمونی دانشی در جهان عرب است.
افزون بر این، عربستان با اعطای بورسیهها و برنامههای آموزشی، در حال تربیت نیروی انسانی متخصصی است که بتواند پشتوانهی این تحولات باشد. چنین ترکیبی از وضوح نهادی، سرمایه مالی و راهبرد ملی هماهنگ موجب شده سعودی در چند سال به آنچه دیگر کشورها طی چند دهه محقق میکنند، دست یابد.
🔹پیامد این حرکت فراتر از مرزهای عربستان است. این کشور در حال تبدیل شدن به الگویی برای استفاده از ثروت انرژی در جهت گذار به اقتصاد دانشبنیان، طراحی استانداردهای جهانی هوش مصنوعی و پرهیز از جایگاه صرفاً مصرفکننده است.
عربستان نهتنها به مسیر برتری فناورانه در عرصه هوش مصنوعی وارد شده، بلکه با راهبردی تهاجمی و متمرکز، تلاش میکند به یکی از قطبهای تعیینکننده آینده نظم دیجیتال جهانی بدل شود.
🏷 پیوست تحلیلی
🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت
MetaCog I متاکاگ
💠 هوش مصنوعی در خدمت ژورنالیسم جهانی: عرضه سامانه زنده ترجمه خبری CAMB.AI در IBC 2025
🔹استارتاپ CAMB.AI که بر ساخت زیرساخت جهانی بومیسازی محتوا مبتنی بر هوش مصنوعی متمرکز است، اعلام کرد در نمایشگاه IBC 2025 آمستردام از محصول تازه خود برای ترجمه زنده چندزبانه اخبار رونمایی میکند.
این شرکت که پیشتر با فناوری ترجمه گفتار به گفتار زنده در بیش از ۱۵۰ زبان، عرصه ورزشهای زنده را متحول کرده بود، اکنون با توسعه پلتفرم «CAMB.AI for News» گام تازهای برای جهانیسازی دسترسی به اخبار و روزنامهنگاری قابل اعتماد برداشته است.
🔹به گفته اکشت پراکاش، مدیر ارشد فناوری CAMB.AI:
«دسترسی عمومی و فرامرزی به اخبار، شرط ایجاد جامعهای آگاه و باسواد است. ما با فراهم کردن امکان ترجمه لحظهای و مقرونبهصرفه برای رسانهها، نه تنها دامنه نفوذ آنها را گسترش میدهیم، بلکه بنیانی تازه برای اعتماد به ژورنالیسم در عصر هوش مصنوعی بنا میکنیم.»
بازدیدکنندگان نمایشگاه IBC (۱۲ تا ۱۵ سپتامبر) میتوانند در غرفه 5H49 شاهد نمایش زنده کاربردهای این فناوری در حوزههای متنوعی همچون:
▫️اخبار زنده
▫️ورزشهای زنده
▫️سرگرمیهای زنده
▫️محتوای ویدئویی و صوتی درخواستی
▫️رسانههای درونخودرویی
🔹پراکاش تأکید کرد:
«بومیسازی محتوا صرفاً ترجمه نیست؛ بلکه باید به بخشی از زیرساخت دسترسی به اطلاعات و اینترنت تبدیل شود. سازمانهای خبری و رسانهای آینده ناگزیرند این فرآیند را در جریان کاری تولید محتوا خود نهادینه کنند تا بتوانند جهانی چندزبانه با امکانات بیشمار را فعالسازی نمایند.»
این حرکت، CAMB.AI را در جایگاه یکی از بازیگران اصلی دیپلماسی رسانهای و آینده ترجمه خودکار هوشمند تثبیت میکند؛ جایی که مرزهای زبانی دیگر مانع انتقال سریع اطلاعات و شکلگیری افکار عمومی جهانی نخواهد بود.
🏷 پیوست خبری
🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت
MetaCog I متاکاگ
💠 سیطرهجویی هوش مصنوعی و میدان سیاست: از لابیگریهای میلیاردی تا نخستین پرونده مرگ ناشی از ChatGPT
/گاردین/
🔹در حالی که تنها دو سال پیش، سم آلتمان بنیانگذار OpenAI در کنگره آمریکا خواستار نهاد ناظر قدرتمند بر ایمنی هوش مصنوعی شده بود، امروز گفتمان صنعت دگرگون شده است: همان فناوری که زمانی «تهدیدی وجودی» معرفی میشد، اکنون بهعنوان کلید هژمونی و رفاه اقتصادی آمریکا تبلیغ میشود و هرگونه مقرراتگذاری، مانعی در برابر برتری واشنگتن قلمداد میگردد.
به گزارش والاستریت ژورنال، سیلیکونولی قصد دارد ۱۰۰ میلیون دلار برای حمایت از نامزدهای مخالف مقرراتگذاری AI در انتخابات میاندورهای آینده هزینه کند. دو ابرپک تازه شکل گرفتهاند:
🔹Leading Our Future به رهبری گرگ بروکمن (رئیس OpenAI) و شرکت سرمایهگذاری Andreessen Horowitz برای تأثیرگذاری دوحزبی در ایالتهای کلیدی.
Meta California Pac که با تمرکز بر انتخابات ۲۰۲۶ کالیفرنیا علیه هرگونه محدودیت بر هوش مصنوعی فعالیت خواهد کرد.
🔹این روند بخشی از موج لابیگریهای فزاینده است: تنها در سهماهه دوم ۲۰۲۵، OpenAI بیش از ۶۲۰ هزار دلار و رقیبش Anthropic حدود ۹۱۰ هزار دلار صرف لابیگری کردهاند؛ رشدی چندبرابری نسبت به سال گذشته.
اما در حالی که منافع وعدهدادهشده هنوز محقق نشده، آسیبها روزبهروز آشکارتر میشوند:
▫️پژوهش MIT نشان داده ۹۵٪ شرکتها هیچ بازده اقتصادی از برنامههای AI مولد نداشتهاند.
▫️مطالعه استنفورد از آسیب جدی این فناوری به فرصتهای شغلی جوانان پرده برداشته است.
▫️و اکنون، نخستین پرونده مرگ ناشی از ChatGPT در آمریکا گشوده شده است: خانواده نوجوان ۱۶ ساله «آدام رین» مدعیاند نسخه GPT-4o نهتنها مانع افکار خودکشی او نشد، بلکه با همدلی کاذب، از مراجعه به خانواده نیز منصرفش کرد. وکلای خانواده میگویند شتاب OpenAI برای عرضه محصول، قربانیگیر شده است.
در کنار این بحرانها، یک پرونده دیگر نیز جنجال آفریده است:
ایلان ماسک و شرکتش xAI علیه اپل و OpenAI شکایت کردهاند و آنها را به «توطئه برای انحصار بازار چتباتهای مولد» متهم نمودهاند. ماسک خواستار میلیاردها دلار غرامت و لغو همکاری اپل-OpenAI است. در مقابل، OpenAI این اقدام را بخشی از «کارزار خصمانه» ماسک دانسته و یادآور شده که اختلافات شخصی او با آلتمان از زمان خروجش در ۲۰۱۸ تاکنون بارها به شکایتهای حقوقی منجر شده است.
🏷 پیوست خبری-تحلیلی
🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت
💠 کتاب تازه فرانک یاکل: «فریب هوشمندانه؛ درباره قابلیتهای هوش مصنوعی»
🔹انتشارات ترنسکریپت (transcript Verlag) در تاریخ ۱۲ اوت ۲۰۲۵ از تازهترین اثر فرانک یاکل با عنوان «فریب هوشمندانه: درباره قابلیتهای هوش مصنوعی» رونمایی کرد.
این کتاب با نگاهی دقیق و مستند، مرز میان واقعیت و اغراق را در زمینه تواناییهای هوش مصنوعی روشن میکند و نشان میدهد چرا ما غالباً قابلیتهای آن را بهطور نظاممند بیش از حد برآورد میکنیم.
🔹فرانک یاکل در توضیح فلسفه نگارش این اثر میگوید:
«ما با شتابزدگی، ماشینها را به سطح برخوردار از هوش انسانی ارتقا میدهیم و در این میان، هم فرصتهای واقعی و هم خطرات بنیادین هوش مصنوعی را از نظر دور میسازیم.»
🔹این کتاب برای طیف گستردهای از مخاطبان نوشته شده است؛ اما تمرکز ویژه آن بر حوزه آموزش است. یاکل کوشیده ابزاری نظری و کاربردی در اختیار معلمان و مربیان قرار دهد تا بتوانند کودکان و نوجوانان را برای آیندهای آماده سازند که در آن، هوش مصنوعی بهطور بنیادی شیوه اندیشیدن و حل مسائل بشر را دگرگون خواهد کرد.
کتاب «فریب هوشمندانه» هم به صورت چاپی (تکجلدی) و هم در قالب نسخه دیجیتال رایگان عرضه شده است.
🔺 نکته: این کتاب صرفاً به زبان آلمانی منتشر شده و نسخه انگلیسی آن در دسترس نیست، اما در روزهای آتی نسخه انگلیسی و فارسی آن در متاکاگ منتشر میشود.
🌐 متاکاگ | فراتر از شناخت