ساختار مقاله علمي پژوهشي.pptx
1.03M
🔴پاورپوینت «اصول تدوین مقالات علمی پژوهشی»
✍ احمدحسین شریفی
#پژوهش
🆔eitas.com/ahmadhoseinsharifi
🌹
🔸لزوم پاکسازی جایگاههای علمی از سارقان!
✍️ احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔹شایعه شیوع «انتحال» و «سرقت علمی»، حتی متهم شدن برخی از اساتید به انتحال، از سوی برخی دیگر از همکاران خودشان، موجب تنزل جایگاه دانشگاهها و برخی دیگر از مراکز علمی در انظار عمومی شده است.
🔹مع الاسف، عدهای از استادنمایان نیز غفلت یا تغافل مدیران و استادان و پژوهشگران وارسته را بهانهای برای سرقت بیشتر و هنرمندانهتر! کردهاند.
🔹یکی از راههای نجات از این وضعیت و پاک کردن محیطهای علمی کشور از سارقان یقهسفید و ... این است که کمیتههای اخلاق پژوهش در دانشگاهها و سایر مراکز علمی کشور به طور جدی فعال شوند و ضمن دفاع از حیثیت علمی اساتید فرهیخته و پژوهشگر، سارقان علمی را که ناجوانمردانه با انتحال کارهای دیگران خود را بالا کشیده یا میکشند، در هر سطح و جایگاهی که باشند، به زیر کشیده و از محیطهای علمی طرد کنند.
#پژوهش
#دانشگاه
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🌹
🟢انتحالِ «نام»، از عجیبترین انواع «انتحال علمی»
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــ
🔻بخوانید این نوشته محمدابراهیم باستانی پاریزی را درباره انتحال عجیب ذبیحالله منصوری!:
«پروفسور #هانری_کربن، چند ماه از سال را به ويژه در زمستان، به تهران میآمد و در انجمن حکمت و فلسفه چند سخنرانی و کلاس درس داشت. و گاهی نيز برای ديدار با علامة طباطبائی به قم مسافرت میکرد. يک سال درباره ملاصدرا يک سخنرانی ايراد کرد که توسط دکتر سيدحسين نصر به فارسی ترجمه شد و در مجله دانشکدة ادبيات دانشگاه تهران، به چاپ رسيد. چند وقت بعد ذبيحالله منصوری، در مجلة خواندنیها به ترجمة سلسله مقالاتی از هانری کربن در باب احوالات و انديشههای ملاصدرا پرداخت. وقتي هانری کربن به ايران آمد «بعض دوستان به او گفته بودند که کتاب تازه شما را در باب ملاصدرا خواندهايم. او تعجب کرده بود که چنين کتابی ندارد. و وقتی فصولی و جملههايی از آن را برايش خوانده بودند بسيار متعجب شده بود. يک روز، مرحوم دکتر عيسی سپهبدی که اغلب مترجم سخنرانیهای کربن بود، در زير زمين دانشکدة ادبيات به اطاق مجله پيش من آمد و گفت: آقای کربن ميل دارند با اين آقای ذبيح الله منصوری ملاقاتی داشته باشند، چون من خبر دارم که شما با ايشان آشنايی داريد آيا ممکن است وسيلة اين ملاقات را فراهم کنيد. من شستم خبر دار شد و گفتم: چشم با او صحبت خواهم کرد. روز بعد رفتم به خواندنيها پيش آقای منصوری، و گفتم: آقای کربن در ايران هستند و دلشان میخواهد با شما ملاقات کنند. منصوری با کمال تعجب و اندک نگرانی که از چهرهاش خواندم، رو به من کرد و گفت: عجب، مگر آقای کربن حيات دارند؟ گفتم: بلی، مگر شما نمیدانستيد؟ گفت: حالا که ايشان زندهاند، کاش میشد به آقای کربن ميگفتيد که ذبيح الله منصوری مرده است! ... البته ملاقات هم صورت نگرفت و بعدها فهميدم که منبع اصلی کار منصوری، همان مقالة مجلة خودمان و سخنرانی کربن بوده است، بقيه همه شاخ و برگهای مترجم و آنقدر مفصل که خود کربن آن را نمیتوانست تشخيص دهد.»
( هزارستان، محمدابراهيم باستاني پاريزي، تهران: بهنگار، 1370، صص333-335. (پاورقي) گفتني است که آقاي باستاني در آن ايام مدير داخلي مجلة دانشکدة ادبيات دانشگاه تهران بوده است.)
#پژوهش
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🌹
🟢سرقت علمی: بیماری مزمنی که باید درمان شود
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سرقتعلمی از «بیماریهای مزمن» و «زخمهای کهنهای» است که قرنهاست در عالم اسلام مطرح بوده است؛ اما معالأسف تاکنون یک ساختار قانونی بازدارنده و عبرتآموز برای درمان آن تدبیر نشده است! به همین دلیل همواره در حال شیوع بوده و اکنون به حدی رسیده است که ممکن است حیثیت و آبروی مراکز علمی ما را تحتالشعاع قرار دهد. به همین دلیل تا دیر نشده است لازم است با «وضع قوانین عبرتآموز» و «تدبیر ساختارهایی محققانه» و «تشکیل کمیتههای بیمارییاب» و «تاسیس ساختارهای بازدارنده»، نه تنها مبتلایان به این ویروس شناسایی شده و در قرنطینه قرار داده شوند؛ بلکه اخطارهای لازم به دیگران هم داده شود که مبادا از روی غفلت یا هوای نفس مبتلای به این بیماری شوند.
از نمونههای تاریخی این بیماری، داستانی است که ابوالقاسم #هجویری (م۴۶۵ق) در ابتدای کتاب ارزشمند کشف المحجوب خود میگوید:
«آنچ بابتداء كتاب نام خود اثبات كردم مراد ازين دو چيز بود يکي نصيب خاص و ديگر نصيب عام آنچ نصيب عام بود آنست کي چون جهلة اين علم كتابي نو ببينند كي نام مصنف آن به چند جاي بر آن مثبِت نباشد، نسبت آن كتاب به خود كنند و مقصود مصنف از آن برنيايد كي مراد از جمع و تأليف و تصنيف كردن بجز آن نباشد كي نام مصنف بدان كتاب زنده باشد و خوانندگان و متعلمان وي را دعاي خير گويند كي مرا اين حادثه افتاد به دو بار يكي آنك ديوان شعرم كسي بخواست و باز گرفت و اصل نسخه جز آن نبود آن جمله را بگردانيد و نام من از سر آن بيفكند و رنج من ضايع كرد –تاب الله عليه- و ديگر كتابي كردم هم اندر طريقت تصوف نام آن «منهاج الدين» يكي از مدعيان ركيكه كه كراي گفتار او نكند، نام من از سر آن پاك كرد و به نزديك عوام چنان نمود كه وي كرده است هر چند خواص بر آن قول بر وي خنديدندي تا خداوند تعالي بي بركتيِ آن بدو در رسانيد و نامش از ديوان طلاب در گاه خود پاك گردانيد اما آنچه نصيب خاص بود آنست که چون کتابي بينند و دانند که مؤلف آن بدان فن و علم عالم بوده است و محقق، رعايت حقوق آن بهتر کنند و بر خواندن آن و ياد کردن آن بجدتر باشند و مراد خواننده و صاحب کتاب از آن بهتر بر آيد.»
#پژوهش
#دانشگاه
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🌹
🟢ضرورت بازنگری آییننامه ارتقاء
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از نخبگان کشور در تاریخ ۲۵ مهر ۱۴۰۲ فرمودند:
«مقالهنویسی و انتشار تحقیقات و مقالات اِسنادی معتبر در مجلات و مراکز علمی دنیا و شرکت در مسابقه علمی جهان کار خوبی است که حتماً باید انجام بگیرد؛ اما منوط کردن ارتقاء اعضای هیئت علمی به این موضوع، منطقی نیست. البته مقالات علمی خوب، مایه ارتقاء شهرت و اعتبار علمی کشور است که دستگاههای مدیریت علمی کشور باید برای این ارتقاء، راههای مناسبی پیدا کنند تا رتبه علمی کشور در رتبهبندیهای جهانی تنزّل پیدا نکند. ...بهداشت و سلامت، مسکن، امنیت، تغذیه، خانواده، محیط زیست، اصلاح ساختارهای حکومتی و ارتباطات بینالمللی از جمله مسائل کشور است که باید مقالات و پژوهشهای علمی قوی دارای راهحل برای آنها تولید شود و در این زمینه نباید به کارهای روزنامهای و یادداشتهای باصطلاح ژورنالیستی اکتفا شود.»
https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=54127
🔶امید است که بازنگری آییننامه ارتقاء در وزارت عتف هر چه سریعتر به نتیجه برسد. آنگونه که در پیشنویس آییننامه جدید مشاهده میشود، این خواسته متعالی و پیشبرنده رهبر معظم انقلاب تا اندازهای تأمین شده است. در بازنگری جدید نگاهی جامع به ارتقاء لحاظ شده است: نقش فرهنگی هیئت علمی، نقش آموزشی، نظم و انضباط اداری، فعالیت پژوهشی و فعالیتهای فناوری و اختراع و اکتشاف و ارتباط با جامعه و صنعت و تلاش در جهت حل مسائل کشور و ... همگی سهم و جایگاه خود را در آییننامه ارتقاء پیدا کردهاند.
🔻تذکر این نکته هم لازم است که پارهای از افراد (حتی بعضاً خارج از محیط علمی و دانشگاهی) که نه اهل مقالهاند و نه اهل اختراع و ارتباط با صنعت و نه اهل تدریسهای موفق، یک جملهی میانی از سخنان رهبر فرزانه انقلاب را گرفته و صدر و ذیل آن را انداخته و میکوشند ماهی مراد خویش را صید کنند! که قطعاً تناسبی با خواسته و مطالبه رهبر انقلاب ندارد.
#پژوهش
#مقاله
#دانشگاه
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🌹
🟢فرمان «جهاد علمی و پژوهشی»؛ فرمانی که سعادت دنیا و آخرت ما در گرو عمل به آن است
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
بیانیه گام دوم انقلاب از مهمترین، راهبردیترین و جهتبخشترین بیانیههایی بوده است که رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی در طول ۳۵ سال اخیر صادر کردهاند.
این بیانیه نقشه راه چهل سال دوم انقلاب اسلامی است. همواره باید مورد توجه آحاد ملت، جوانان و به ویژه تصمیمسازان و تصمیمگیران کشور باشد.
نخستین توصیه راهبردی رهبر انقلاب در این بیانیه، ناظر به «علم و پژوهش» است. که ابزار عزت و قدرت و اقتدار یک کشور است.
در سایه توصیهها و پیگیریهای رهبر فرزانه انقلاب، در نیمه دوم گام اول انقلاب، جهشی معجزهگون در عرصه دانش و پژوهش را شاهد بودیم. سرعت شتاب رشد علمی کشور یازده برابر متوسط شتاب رشد علمی جهان بود. با اینکه یک درصد جمعیت جهان را داریم، نزدیک به دو درصد تولید علم جهان را داشتهایم و به رتبه شانزدهم در میان دویست کشور جهان دست یازیدهایم. و در برخی از حوزههای علمی، مرزهای دانش را درنوردیده و به یکی از مرزداران و مرزبانان دانش تبدیل شدیم.
در عین حال، رهبر حکیم انقلاب در بیانیه گام دوم میفرماید:
«این راه طیشده، با همهی اهمّیّتش فقط یک آغاز بوده است و نه بیشتر. ما هنوز از قلّههای دانش جهان بسیار عقبیم؛ باید به قلّهها دست یابیم. باید از مرزهای کنونی دانش در مهمترین رشتهها عبور کنیم. ما از این مرحله هنوز بسیار عقبیم؛ ... ما اکنون حرکت را آغاز کرده و با شتاب پیش میرویم ولی این شتاب باید سالها با شدّت بالا ادامه یابد تا آن عقبافتادگی جبران شود.»
رهبر انقلاب به منظور بسیج همه امکانات و ظرفیتهای کشور در خدمت دانش و پژوهش، ضمن اشاره به جایگاه و وظیفه دانشگاهها و مراکز پژوهشی کشور در جهش علمی، خطاب به جوانان میفرماید: «مطالبهی عمومی من از شما جوانان آن است که این راه را با احساس مسئولیت بیشتر و همچون یک جهاد در پیش گیرید. سنگ بنای یک انقلاب علمی در کشور گذاشته شده و این انقلاب، شهیدانی از قبیل شهدای هستهای نیز داده است. بهپاخیزید و دشمن بدخواه و کینهتوز را که از جهاد علمی شما بشدّت بیمناک است ناکام سازید.»
#پژوهش
#جهاد
#گام_دوم
#دانشگاه
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🌹
🟢هوشمصنوعی و اخلاق پژوهش
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
یکی از چالشهای بزرگ هوش مصنوعی (Artificial intelligent) در عرصه پژوهش، تولید ابزارها و نرمافزارهای بسیار پیشرفته و هوشمندی است که با سرعتی باورنکردنی، بعضاً با دریافت موضوع، به «تولید مقاله» میپردازند. «چکیده مقاله» را به صورتی نسبتاً دقیق تدوین میکنند. «منابع» و مستندات را دستهبندی و تنظیم میکنند. «محاسبات پیچیده» را انجام میدهند و فرمولهایی را تولید و طراحی میکنند. این ابزارها نیز مثل ذهن آدمی، به هر میزان که از آنها استفاده میشود، به همان میزان دایره آگاهی و دقت و فهم آنها نیز افزوده میشود!
برخی از مراکز معتبر و مهم پژوهشی تدوین مقاله، با «مشارکت» هوش مصنوعی را به رسمیت شناختهاند. اما بسیاری از مراکز پژوهشی معتبر بهرهگیری از هوش مصنوعی در تولید مقاله یا بخشی از مقاله یا انجام محاسبات را از مصادیق «انتحال» و «بیاخلاقی پژوهشی» به شمار آورده و نشریات یا نویسندگانی که دست به چنین کاری زده باشند را در «فهرست سیاه» قرار میدهند.
در کشور ما نیز هماکنون، افرادی با استفاده از این فضا، دائماً دورههای گرانقیمتی با عنوان آموزش راههای استفاده از هوش مصنوعی در تولید مقاله و امثال آن، برای دانشجویان و بعضاً استادانی برگزار میکنند که به داشتن مقالاتی در رزومه خود نیازمندند!
امید است تا دیر نشده است، شورای عالی انقلاب فرهنگی یا سایر مراکز مربوط، تدابیر لازم و قوانین مورد نیاز در این حوزه را تدارک و تدوین نمایند.
#پژوهش
#هوش_مصنوعی
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🌹
🟢پژوهش و مرجعیت زبان فارسی
🖊احمدحسین شریفی
یکی از مطالبات بیست ساله رهبر معظم انقلاب اسلامی از مراکز علمی کشور (دانشگاهها، پژوهشگاهها و حوزههای علمیه) این بوده است که
«باید به آن جا برسیم که اگر در اکناف عالم یک پژوهشگر، یک دانشمند، بخواهد به فلان نظریهی علمی یا نظریهی فلسفی دست پیدا کند، ناچار باشد زبان فارسی را یاد بگیرد.» (۱۴/۰۲/۱۳۸۴)
تحقق این خواسته حکیمانه، نیازمند «زمینهسازیهای سختافزاری» از یک طرف و «اصلاحات نرمافزاری» و «تحولات بینشی و گرایشی» در کنشگران عرصه علم و پژوهش از طرف دیگر است.
در حوزه زمینهسازیهای سختافزاری در چند سال اخیر اقداماتی از سوی وزارت علوم در مسیر تحقق این آرمان انجام گرفته است؛ اما تا رسیدن به مقصود راهی بس پرپیچ و خم و سنگلاخی در پیش داریم.
در عین حال، سوگمندانه باید گفت که در زمینه نرمافزاری و تحولات بینشی و گرایشی در کنشگران عرصه پژوهش و باورمندسازی پژوهشگران و استادان به شدنی بودن این مسأله و اهمیت و ضرورت اقدام در جهت تحقق آن کار چندانی صورت نگرفته است.
بلکه باید گفت در برخی از مراکز پژوهشی مثل اغلب مراکز حوزوی (علیرغم توانایی بالای پژوهشی و علمی خود) هیچ فعالیت روشن و برنامهی قابل اجرایی برای تحقق این خواسته حضرت ولایت مشاهده نمیشود.
#حوزه_علمیه
#پژوهش
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🌹
🟢«پشتکار پژوهشی» از صاحب جواهر تا زیگموند فروید
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸با مطالعه در زندگی صاحبنظران و پژوهشگران برجسته و تاریخساز متوجه میشویم که اغلب آنان کسانی بودند که زندگی خود را وقف تحقیق و پژوهش و حل مسأله کرده بودند.
🔻فيالمثل، #صاحب_جواهر، يعني شيخ محمدحسن نجفي، (1200-1266ق) از بزرگترين فقهيان شيعه که تحولي عظيم در فقه شيعه ايجاد کرد، قريب به سي و دو سال، از سن 25 سالگي تا اواخر عمر پربرکت خود، به صورت شبانهروزي و بيوقفه فعاليت علمي کرد. تا جايي که حتي بر بالين جنازة فرزند خود، عليرغم داغ سنگيني که از مرگ پسر خود بر سينه داشت، دست از نوشتن نکشيد.
🔻زيگموند #فرويد، صرفنظر از صحت و سقم نظرياتش، عليرغم آنکه در خانوادهاي شلوغ بود (هشت فرزند در خانواده آنان وجود داشت) از همان زمان کودکي، اتاقي کوچک براي مطالعه داشت که بيشتر اوقات خود را در آن به مطالعه ميپرداخت. او حتي بعضاً غذاي خود را در آن اتاق صرف ميکرد تا فرصتي را براي مطالعه از دست ندهد. او افزون بر آلماني و عبري، به لاتين، يوناني، فرانسوي و انگليسي نيز مسلط بود. و عليرغم آنکه در بزرگسالي به دردهاي فراواني مبتلا بود، و در 16 سال پاياني عمرش 33 بار به دليل سرطان دهان تحت عمل جراحي قرار گرفته بود و حتي بخشهايي از سقف دهان و آروارة بالايي او برداشته شده بود، و در بيشتر اوقات دردي مداوم همراه او بود، اما هرگز از تحقيق و تلاش علمي دست نکشيد.
#پژوهش
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🌹
🟢«سختکوشی» و «نوآوری»
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
از مهمترین ویژگیهای شخصیتی پژوهشگران برتر و نظریهپردازان، «سختکوشی و پرکاری» است. پژوهشگران برتر کسانیاند که
در کار خود هرگز احساس خستگی و ملالت نمیکنند.
خود را ذوب در تحقیق و پژوهش میکنند.
زندگی خود را به گونهای سامان میدهند که حتیالامکان امور مزاحم با تحصیل و تحقیق را کنار بگذارند.
همّ و غم خود را مصروف فهم حقیقت و انتشار آن میکنند.
فی المثل، ريموند کَتِل (1905- )، روانشناس مشهور انگليسي و سازنده تست شخصیت معروف به «تست کتل»، تا ديروقت مشغول پژوهش و تحقيق در محل کار خود بود. او «از سال 1945 تا زمان حيات خود به طور مداوم کار کرد. اغلب اوقات خود را در آزمایشگاه به سرمیبرد. هيچگاه به مرخصي نرفت! بيش از 400 مقاله و 35 کتاب منتشر کرد.» او چنان غرق در کارهاي آموزشی و پژوهشي خود بود که به شوخي ميگفت «به آساني ميتواند شبها اتومبيل خود را پيدا کند، زيرا معمولاً آخرين اتومبيل باقي مانده در محوطة پارکينگ بود.»
#کتل
#پژوهش
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🌹
🟢از «مسألهمحوری» تا «مسألهگزینی»
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
هر پژوهشی علیالقاعده واکنشی علمی در برابر مسألهای است. به تعبیر دیگر، «مسألهمحوری»، از ذاتیات هر نوع پژوهشی است.
اما آنچه که مهم است، «مسألهگزینی» است. آنچه که ارزش و اعتبار پژوهش را مشخص میکند، نوع مسألهای است که دنبال میشود:
هر کجا مشکل، جواب آن جا رود
هر کجا کشتی است، آب آنجا رود
اینکه آیا آن مسأله از «مسائل واقعی» است یا مسألهای توهمی و خیالی است؟ و اینکه آیا حل آن نیازی از نیازهای فردی و اجتماعی و تمدنی را تأمین میکند یا صرفاً یک نیاز و دغدغه کاملاً شخصی است؟
حقیقت آن است که خود مسألهگزینی هم نیازمند پژوهش است. نیازمند دانش گسترده است:
هم سؤال از علم خيزد هم جواب
همچنان که خار و گُل از خاک و آب
«درگیر شدنِ متخصصان و حتی دانشجویان علوم انسانی با مسائل و چالشهای کشور»، از مهمترین شرایط احساس نیاز به تحول در #علوم_انسانی و علوم طبیعی است.
#پژوهش
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🌹
پژوهشگران پر استناد.pptx
4.49M
🟢ضعف مفرط و وضعیت ناخوشایند ما در علوم انسانی
🖊احمدحسین شریفی
🔶اطلاعاتی که در اسلایدهای بالا میبینید جدیدترین اطلاعات منتشر شده از سوی پایگاه استنادی ISC درباره دانشمندان پراستناد کشور در رشتههای علوم انسانی و رتبهبندی دانشگاهها و مراکز آموزشی و پژوهشی است که بیشتر تعداد دانشمند پر استناد را در علوم انسانی دارند.
علیرغم رشد خوبی که در سال جاری شاهد آن هستیم، اما وضعیتی بسیار نگران کننده را نمایش میدهد!علیرغم فراوانی اعضای هیئت علمی رشتههای علوم انسانی در کشور ما؛ و علیرغم کثرت دانشجویان رشتههای علوم انسانی در کشور؛ و علیرغم تکثر زیاد رشتهها و دانشکدهها و پژوهشکدههای علوم انسانی در کشور، مع الاسف جایگاه علمی کشور ما در بخش علوم انسانی، جایگاهی بسیار بد و تا حدودی خجالتآور است.
◾️رتبه علمی کشور ما در پایگاهها استنادی اسکوپوس ۱۵ و در پایگاه استنادی WOS رتبه ۱۷ است. اما در علوم انسانی رتبه بسیار نامطلوبی را در دنیا داریم! توضیح آنکه:
در سطح جهان ۲ درصد از تولیدات علمی متعلق به حوزه «علوم انسانی و هنر» است در حالی که در کشور این سهم ۰.۵۸ است و تقریبا یک چهارم روند جهانی است. در حوزه «علوم اجتماعی» سهم جهان ۱۴.۱۳ درصد است و وضعیت کشور در این زمینه با ۷.۳۳ درصد، نصف روند جهانی است. این در حالی است که بدون تردید یکی از مزیتهای نسبی ما در حوزههای مختلف دانشی، علوم انسانی و اسلامی است!
🔻توجه:
این مطلب، صرفنظر از همه نقدهایی است که بر مبانی و متد و منابع و مقاصد علوم انسانی رایج دارم.
#پژوهش
#دانشگاه
#علوم_انسانی
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🌹