❇️بازتاب تدریس "ولایت فقیه" توسط حضرت امام(ره) در نجف1️⃣ ✅مرحوم آیت‌الله سیدمحمود شاهرودی: 🔹به نظر من در آن مقطع از همه مهم‌تر این فکر حکومتی فقهی بود یا فقه حکومتی که امام توانست در نجف مطرح کند. پیش از آن در قم به این شکل فقهی مطرح نکرده بود. 🔹در نجف بحث حکومت فقهی را مطرح کرد. در واقع در بحث مکاسب و آخر بیع که به بحث ولایت صغار می‌رسد، به همین مناسبت بحث ولایت فقیه شد و این بحث را اولین بار امام در نجف مطرح کرد. 🔹بی‌سابقه بود که کسی فقه و ولایت فقیه را در حوزه این‌گونه بحث کند و در حوزه مثل یک توپ صدا کرد. غیر از یک بحث ولایت که به صورت مختصر در مکاسب آمده، مطرح نشده بود و امام آن را به بحث کلان حکومت اسلامی‌ کشاند و تحت عنوان حکومت اسلامی‌ و ولایت فقیه ‌این را بحث کرد که خیلی ارزنده بود و یک تحولی در دید فقهی نجف محسوب می‌شد؛ یعنی آن عمق فقهی، تحقیقات و تلفیقات عمیق فقهی با این دید حکومتی و جدید و پویا توأم شد، که مساله‌ای جدید و بسیار اساسی است و مبنای آن نظریه سیاسی امام که آنجا از نظر فقهی بنیانگذاری و تبیین شد. 🔹البته در ذهن امام ممکن است از قبل بوده باشد، ولی به آن شکل که مبانی آن مشخص، جواب‌ها، بحث‌ها و مناقشات فقهی ذکر، رد یا تصویب و به‌عنوان یک نظریه فقهی سنتی جواهری تثبیت شود، در نجف شد؛ یعنی در نجف خود امام هم این آمادگی را پیدا کرد که در این زمینه‌ای که فکر می‌کند، تأمل و فکر فقهی و مساله را به این شکل بدیع استنباط و بعد مطرح و تدریس کند. @andishkade_f_h 🌷🇮🇷 اندیشکده فقه حکومتی 🇮🇷 🌷

❇️بازتاب تدریس "ولایت فقیه" توسط حضرت امام(ره) در نجف2️⃣ 🔻استقبال شهید صدر1️⃣ ✅مرحوم آیت‌الله سیدمحمود شاهرودی: 🔹من یادم هست که به درس امام می‌رفتم. هر روز که این درس بحث می‌شد، ایشان فراز جدیدی را می‌گفت که اینها تنظیم می‌شد به شکل جزوه، چند روز بعد از نوار پیاده و تنظیم می‌شد. من یک نسخه را روزهای اول بردم خدمت آقای صدر گفتم امام در بحث به بحث ولایت صغار رسیده به ولایت عدول مومن و وارد ولایت فقیه شده. 🔹از این تفسیر آقای صدر بسیار خوش‌شان آمد، اولین بار بود که درس امام را می‌دید. یادم هست که درس آقای صدر نزدیک ظهر مثلا ساعت ۳۰/۱۰ تا ۱۱ بود و بعد از درس امام بود؛ یعنی درس امام مثلا ۹:۳۰ تا۱۰بود. 🔹آقای صدر در درس‌شان عین این تعبیر را مطرح کرد و گفت برای اولین بار یک فقیه در حد یک مرجع تقلید در مباحث فقهی علمی خودش بحث حکومت اسلامی را به این شکل مطرح می‌کند. 🔹آقای صدر خیلی تعریف کرد و شاید نصف وقت کلاس درس ایشان راجع به همین مساله بود و شرح داد که چه کار بزرگی شده و چه نقطه تحول عظیمی در حرکت تاریخ فقه ما فقه جواهری‌هاست. 🔹تعداد شاگردان آقای صدر آن زمان محدود بود و بعد توسعه پیدا کرد. آن زمان ۴۰، ۳۰ نفر بیشتر نبودیم. آقای صدر در همان جلسه به ما (شاگردان) گفت بر همه شما لازم است این نظریات و تدریس امام را بگیرید و مطالعه کنید. @andishkade_f_h 🌷🇮🇷 اندیشکده فقه حکومتی 🇮🇷 🌷

❇️بازتاب تدریس "ولایت فقیه" توسط حضرت امام(ره) در نجف3️⃣ 🔻استقبال شهید صدر2️⃣: ✅مرحوم آیت‌الله سیدمحمود شاهرودی: 🔹این بحث را وقتی ایشان شروع کرد یکی از کسانی که خیلی تحت‌تاثیر این بحث و مروج این بحث شد، شهیدصدر بود. 🔹همان جزوه‌ها را من برای ایشان می‌بردم و ایشان به شاگردان خودشان می‌گفت اینها را مطالعه کنید که این یک فتحی است در تاریخ اسلام. 🔹ایشان می‌گفتند اینکه یک مرجعی با این مقام ‌بیاید این بحث‌ها را به این خوبی مطرح کند آن‌هم در قلب حوزه، خیلی کار بزرگی است. 🔹ایشان واقعا تحت‌تاثیر بحث امام در این قسمت قرار گرفتند و این مباحث را ترویج می‌کردند و به شاگردان‌شان می‌گفتند که اگر درس امام را نمی‌روید، این بخش را بروید و یاد بگیرید که این خیلی کار بزرگ و خوبی است. @andishkade_f_h 🌷🇮🇷 اندیشکده فقه حکومتی 🇮🇷 🌷

❇️بازتاب تدریس "ولایت فقیه" توسط حضرت امام(ره) در نجف4️⃣ 🔻تأثیر در روحیه‌ی طلاب نجف ✅مرحوم آیت‌الله سیدمحمود شاهرودی: 🔹ایشان وقتی وارد بحث ولایت بر قاصرین شدند که در مکاسب مطرح است، بحث را به سمت مساله ولایت‌فقیه بردند در حالی که سایر علما در این مبحث می‌گفتند که حالا یک قاصری، یک مجنونی، یک صغیری یا یک یتیمی ‌اگر کسی را نداشت، فقیه آن موقع می‌تواند سرپرست او باشد، 🔹ایشان چون آن نگاه مخصوص خود را داشت بحث را برد روی آنکه ولایت‌فقیه نه‌فقط بر این قاصرین بلکه بر کل جامعه مطرح است. 🔹کل جامعه ایتام هستند و اگر کسی نباشد در دست ناکسان و ظالمان می‌افتد، چنانکه امروز [زمان پهلوی] قرار گرفته است. بحث را برد روی ولایت‌فقیه که واقعا یک تحولی در علم فقه و مبحث ولایت ایجاد کرد که از همان‌جا هم باب این بحث الحمدلله باز شد، هم در نجف و هم در جاهای دیگر. @andishkade_f_h 🌷🇮🇷 اندیشکده فقه حکومتی 🇮🇷 🌷

❇️بازتاب تدریس "ولایت فقیه" توسط حضرت امام(ره) در نجف5️⃣ 🔻تأثیر در فضای علمی نجف ✅مرحوم آیت‌الله سیدمحمود شاهرودی: 🔹از آن به بعد نیز هر یک از فقها در درس خارج به مسائل فقه معاملات می‌رسند نمی‌توانند بحث ولایت فقیه را ندیده بگیرند و مجبورند به آنچه امام گفته وارد شوند. 🔹اینکه در بحث ولایت عامه فقیه و حکومت اسلامی، دامنه اختیارات فقیه ‌چقدر است و مدارکش چیست و ادله‌اش کدام است، موضوعاتی بود که امام با اتکا به مطالعات زیادی که داشت، روایات متعددی درباره آنها مطرح کرد. این موضوع البته در استدلال‌های مرحوم شیخ انصاری، مکاسب و… تا حدودی مطرح می‌شد. 🔹ایشان در یکی از همین جلسات گفتند اگرچه ما این بحث‌ها را می‌کنیم، ‌شاید خودمان هم موفق نشویم حکومت اسلامی ‌را برپا کنیم و بچه‌های ما و نسل‌های آینده بتوانند آن را محقق کنند ولی ما باید این بحث‌ها را مطرح کنیم. 🔹شاید به همین خاطر بود که فضلا هم برای شنیدن درس ایشان می‌رفتند. البته بعضی از مخالفان ایشان سعی کردند بگویند این بحث‌ها چندان فقهی نیست، ولی این بحث راه خودش را باز کرد و بعد‌ها به حالت کتاب درآمد و به عربی هم ترجمه شد. 🔹این در شرایطی بود که آن زمان امکانات زیادی هم برای چاپ و نشر گسترده این دیدگاه‌ها وجود نداشت، اما برای این موضوع ظرفیت حوزه نجف در آن زمان یکی از امتیازات مباحث ایشان بود. @andishkade_f_h 🌷🇮🇷 اندیشکده فقه حکومتی 🇮🇷 🌷

🌷🌷رهبرشناسی امام خامنه‌ای1️⃣: ♻️نقد رهبری روشنفکرمحور و الگوی رهبری مطلوب حضرت آقا: رهبر مردم‌مدار♻️ 🌷امام خامنه‌ای: 🔹روشنفکری که در حضور هزاران نفر جمعیّت فریاد میکشد و توده را خطاب میکند؛ میگوید ای توده‌ی مردم! امام از میان شما برخاست، او را از محاصره نجات بدهید، همان روشنفکر در روز چهارم و پنجم ورود امام از پاریس، مرا در مدرسه رفاه دید و گفت «فلانی برو به آقا بگو این‌همه خودش را به مردم ندهد». 🔹ساعتهای مدید امام صبح و ظهر و عصر و شب با مردم بود. گفتم برادر امام با مردم است، مردم عاشق امامند؛ میخواهند او را ببینند. به یک نگاه قانعند؛ تو چه کار داری؟ 🔹گفت «بگذار بروند، مغزهای متفکّر، افراد سیاستمدار، افراد بافهم و باهوش، روزهای حساسی است با امام ملاقات کنند»؛ بنده در جواب او گفتم که امام به این مغزهای هوشمند اعتقادی ندارد؛ امام به این چهره‌های سیاستمدار و سیاست‌باز عقیده ندارد؛ 🔹امام پانزده سال است که به این چهره‌ها «نه» گفته است؛ امام آرمان آنها را نمیپذیرد؛ امام از میان مردم است، به مردم متّکی است، با مردم کار خود را پیش برده است، از مردم او را جدا نمیشود کرد و همین بود. 🔹بنده آن روزی که با آن برادر حرف میزدم، خودم هنوز خدمت امام نرسیده بودم و از نزدیک دست امام را نبوسیده بودم و به نگاهی از دور، قناعت کرده بودم. 🔹میدیدم این مردم دارند میروند و می‌آیند. آن چهره‌های برجسته، آن عالی‌مقام‌ها، آن شخصیّت‌های بزرگ دلشان میخواست که امام یک ساعت، دو ساعت در معرض دیدار مردم قرار بگیرد، بعد همه‌ی درها را ببندند؛ آقایان! شخصیّت‌ها، بزرگان، سیاستمداران، داعیه‌داران بیایند با احترام خدمت امام راهنمایی بشوند، امام با آنها خوش‌وبِش بکنند؛ بعد نظر آنها را بخواهند، بعد آنها برای امام مصلحت‌اندیشی کنند. 🔹🔹به خدا قسم اگر امام گوشش به مصلحت‌اندیشی شما سیاستمداران حقّه‌باز و دروغ‌گو بود، ما امروز هنوز نمیتوانستیم «مرگ بر هویدا» بگوییم. 🔹🔹امام چون شما را نپذیرفت، چون تزهای منسوخ شما را قبول نکرد، توانست امام این امّت باشد. امّت سالها است از شما رهبران قلّابیِ ادّعایی پیشی گرفته است؛ شما عقبید. 🔹آن‌وقت می‌آیند میگویند امام را ایزوله کردند؛ مردم بروید امام را نجات بدهید. شما طرف‌دار این نبودید که امام در میان مردم باشد؛ چرا دروغ میگویید؛ چرا دوشخصیتی اظهار میکنید؟ چرا میخواهید با این زبان امام را از مخلص‌ترین و دلسوزترین دوستان و شاگردانش جدا کنید؟ آیا سخن امام برای شما بسنده نبود؟ 🌐بیانات در مسجد اعظم قم به‌مناسبت دومین سالگرد شهادت آیت‌الله سیدمصطفی خمینی: 30 مهر 1358 @andishkade_f_h 🌷🇮🇷 اندیشکده فقه حکومتی 🇮🇷 🌷

🌷🌷رهبرشناسی امام خامنه‌ای2️⃣: ♻️رهبری امام خمینی(ره):‌ رهبری طبیعی و غیرقراردادی ♻️ 🌷امام خامنه‌ای: 🔹دیدید چگونه دولتها یکی پس از دیگری آمدند و امام از دور رهبری میکرد؛ رهبر یعنی آن انسان والا و بزرگی که میتواند در لحظه های مناسب، خواهشهای طبیعی تاریخ را بفهمد، خواسته های طبیعی انسان را بداند، دردها را مانند طبیبی بشناسد و برای آنها درمان مناسب را بفهمد و پیشنهاد کند؛ رهبر یعنی این. 🔹رهبر یعنی آن انسان والایی که میداند و برطبق بینش و دانش خود عمل میکند؛ آن‌که میفهمد در هر زمانی به چه احتیاج هست، در هر لحظه‌ای از لحظات تاریخ چه عملی، عمل صالح است. 🔹و امام خمینی بدرستی و براستی رهبری کرد و در لحظه‌ی مناسب آن تکان مناسب را به این امّت داد، پاسخ مناسب را به خواسته‌های این امّت داد. رهبری یک امر قراردادی نیست که جمعی بنشینند و کسی را به‌عنوان رهبر خود انتخاب کنند. 🌐بیانات در مسجد اعظم قم به‌مناسبت دومین سالگرد شهادت آیت‌الله سیدمصطفی خمینی: 30 مهر 1358 @andishkade_f_h 🌷🇮🇷 اندیشکده فقه حکومتی 🇮🇷 🌷

🌷🌷رهبرشناسی امام خامنه‌ای3️⃣: ♻️رهبری امام خمینی(ره):‌ رهبری بی‌نظیر و امّت‌ساز ♻️ 🌷امام خامنه‌ای: 🔹 در یک کاروان آن که صبح زودتر از همه از خواب برمیخیزد، و دیگران را بیدار میکند، و راه را بهتر از همه می‌شناسد، از خطرها نمیهراسد، جلوتر از همه حرکت میکند، یک میدان از همه پیشی میگیرد، شب دیرتر از همه فرود می‌آید، دیرتر از همه میخوابد، غم همه را میخورد، رنج همه را بر دوش تحمّل میکند، راه را میگشاید، خفتگان را بیدار میکند، در راه ماندگان و از راه افتادگان را تشویق میکند، به حرکت تحریک میکند، او رهبر است؛ 🔹 چه بگویند و چه نگویند، چه نام رهبر به روی او بگذارند و چه نگذارند، چه دشمنان تحمّل بکنند یا نکنند. 🔹 رهبری یک امر طبیعی و قهری است و امام رهبری خود را در عمل ثابت کرد، رهبری خود را بر همه‌ی ذهنها ثابت کرد؛ دشمن را، آن کسی را که نمیتوانست روحانی را ببیند و رهبری‌اش را بفهمد و بشناسد، امام را ببیند یا رهبری‌اش را بشناسد، در مقابل رهبری خود خاضع کرد؛ 🔹 امّت را به حرکت در آورد. از ملّت، یعنی از این جمع پریشان و متشتّت، یک امّت ساخت؛ یک امّت، جمعی انسان در خطّی روشن، به سوی هدفی واضح با گامی استوار در حرکت. او امّت ساخت؛ پس براستی امام امّت بود و این امامت ادامه پیدا کرد. 🔹 این رهبری لحظه به لحظه مردم را بیدارتر و مصمّم‌تر کرد و مرحبا و آفرین بر این ملّت و امّت سخاوتمند، بر این امّت و ملّت راستگو و بر این امّتی که شایسته بود، پاسخ گفت، پیش رفت، به اینجا رسانید. 🔹 این حادثه، از بزرگ‌ترین حادثه‌هایی بود که میتواند انسان با توجه به ابعاد گوناگون در طول تاریخ قرن اخیر و حدّاقل نیم قرن اخیر آن را به دنیا معرفی کند. جنبش‌های زیادی را دیده‌ایم؛ در آسیای جنوب شرقی و در آسیای شرقی و در آفریقا و خاورمیانه و جنبش‌ها در خود ایران بسیار دیده‌ایم؛ برگها و ورقها پشت سر یکدیگر گشته‌اند و جنبش‌ها و مردها و ابرمردها را نشان داده‌اند، اما این ماجرای دیگری بود. 🌐بیانات در مسجد اعظم قم به‌مناسبت دومین سالگرد شهادت آیت‌الله سیدمصطفی خمینی: 30 مهر 1358 @andishkade_f_h 🌷🇮🇷 اندیشکده فقه حکومتی 🇮🇷 🌷

یک رهبری غیر عادی! رهبری امام خمینی(ره) از منظر مرحوم طالقانی (ره): @andishkade_f_h 🌷🇮🇷 اندیشکده فقه حکومتی 🇮🇷 🌷

🌷🌷رهبرشناسی امام خامنه‌ای4️⃣: ♻️مفهوم رهبری 🌷امام خامنه‌ای: 🔹 مفهوم رهبر با مفهوم راهنما هم فرق دارد؛ رهبر آن کسی است که اگر جمعیتی را، امتی را به دنبال خود میکشاند خود پیشقراول و طلایه‌دار این حرکت است، مفهوم حرکت و پیشروی و پیشگامی در این خطی که مردم حرکت میکنند در کلمه‌ی امام وجود دارد. 🌐 بیانات در اولین کنگره بین‌المللی نهج‌‌البلاغه: 29 اردیبهشت 1360 @andishkade_f_h 🌷🇮🇷 اندیشکده فقه حکومتی 🇮🇷 🌷

🌷🌷رهبرشناسی امام خامنه‌ای5️⃣: ♻️مفهوم ولایت: 🌷امام خامنه‌ای: 🔹 تعبیر دیگر تعبیر والی است، والی از کلمه‌ی ولایت است و با مشتقات دیگر والی که از وِلایت با وَلایت گرفته میشود می توان به بُعد مورد نظر در این کلمه توجه کرد. 🔹 ولایت در اصل معنای لغت به معنای پیوند و به هم جوشیدگی دو چیز است. 🔹 لغت میگوید اتصال دو شیء به همدیگر به طوری که هیچ چیزی میان آن دو فاصله نشود. در تعبیر فارسی به هم جوشیدگی، به هم پیوستگی، ارتباط تام و تمام، این معنای ولایت است. 🔹 البته برای ولایت در تعبیرات مختلف معانی مختلفی ذکر شده، ولایت به معنای محبت، ولایت به معنای سرپرستی، ولایت به معنای آزاد کردن برده، ولایت به معنای بردگی یا ارباب برده بودن، نوع ارتباطاتی که در معنای ولایت ذکر میشود به نظر میرسد که کلاً مصادیق همان پیوند و پیوستگی هستند. والی امت و والی رعیت آن کسی است که امور مردم را به عهده دارد و با آنها پیوسته است، این بُعد خاصی از مفهوم حکومت را از نظر نهج‌البلاغه و امیرالمؤمنین روشن میکند. 🔹 ولی امر. ولی امر یعنی متصدی این کار، هیچ امتیازی توی کلمه‌ی متصدی این کار خوابیده نیست. 🌐 بیانات در اولین کنگره بین‌المللی نهج‌‌البلاغه: 29 اردیبهشت 1360 @andishkade_f_h 🌷🇮🇷 اندیشکده فقه حکومتی 🇮🇷 🌷

🌷🌷رهبرشناسی امام خامنه‌ای6️⃣: ♻️والی: وظیفه‌دار بی‌امتیاز: 🌷امام خامنه‌ای: 🔹 ولی امر. ولی امر یعنی متصدی این کار، هیچ امتیازی توی کلمه‌ی متصدی این کار خوابیده نیست. 🔹جامعه‌ی اسلامی مانند یک کارخانه‌ی عظیم تشکیل شده از بخشها، از پیچها، از مهره‌ها، از قسمتهای کوچک و بزرگ، پرتأثیر و کم‌تأثیر؛ یکی از این بخشها، یکی از این قسمتها آن قسمتی است که مدیر جامعه آن را تشکیل میدهد. 🔹او هم مانند بقیه‌ی قسمتهاست، او هم مانند بقیه‌ی اجزاء و عناصر مشکله‌ی این مجموعه است، ولی امر است، متصدی این کار است. متصدی این کار هیچگونه امتیازی را طلب و توقع نمیکند و عملاً هیچگونه امتیازی به او تعلق هم نمیگیرد؛ از لحاظ وضع زندگی، از لحاظ برخورداری‌های مادی. 🔹اگر بتواند وظیفه‌ی خودش را خوب انجام بدهد به اندازه‌ای که این وظیفه و انجام آن برای او جلب حیثیت معنوی بکند به همان اندازه حیثیت متعلق به او میشود؛ بیش از آن نه. 🔹این مفهوم حکومت در نهج‌البلاغه است. حکومت بنا بر این تعبیر در نهج‌البلاغه هیچ نشانه‌ای و اشاره‌ای از سلطه‌گری ندارد، هیچ بهانه‌ای برای امتیازطلبی ندارد. ... 🔹وقتی در نهج‌البلاغه میخواهیم مفهوم حکومت را به دست بیاوریم از آن طرف نگاه میکنیم میبینیم آن‌که در رأس حکومت است والی است، ولی امر است، متصدی کارهای مردم است، 🔹یک وظیفه‌دار و مکلف بزرگ است، یک انسانی است که بیشترین بار و سنگین‌ترین مسؤولیت بر دوش اوست و در سوی دیگر انسانها قرار دارند که باید با همه‌ی ارزشهایشان، با همه‌ی آرمانهایشان، با همه‌ی عناصر مشکله‌ی شخصیتشان مورد رعایت قرار بگیرند؛ این مفهوم حکومت است، نه سلطه‌گری است، نه زورمداری است، نه افزون‌طلبی است. 🌐 بیانات در اولین کنگره بین‌المللی نهج‌‌البلاغه: 29 اردیبهشت 1360 @andishkade_f_h 🌷🇮🇷 اندیشکده فقه حکومتی 🇮🇷 🌷