یادداشت | وقتی بانک ها تولید را به گروگان می گیرند
“ مروری بر مستند اینک بانک “
✍️ فاطمه عبدی
✔️ بخش اول
▪️ این مستند دربارهی قدرت پول است»؛ جملهای که در همان ثانیههای نخست مستند «اینک بانک» روی صفحه نمایش نقش میبندد و جهتگیری اثر را مشخص میکند. اما قدرتی که قرار است این مستند به آن بپردازد، قدرت اعطای تسهیلات یا تسهیل سرمایهگذاری نیست؛ بلکه قدرتی است که تولیدکننده را بدهکار میکند، قراردادها را به نفع بانک میچیند و در نهایت اموال کارخانهدار را تملک میکند. کارگردان اثر ترجیح داده نامی از خود نبرد؛ تصمیمی که از جنس خود مستند است: روایت اتفاقی که آنقدر ریشهدار است که افشاگری درباره آن بیهزینه نیست. اگر مخاطب این مستند باشید، ابتدا گمان میکنید با جماعتی از بدهکاران بانکی مواجهاید که از بازپرداخت هزاران میلیارد تومان سرمایه مردم سر باز زدهاند؛ بدهکارانی که بیشترشان کارخانهدار و تولیدکنندهاند.
🔶 اما مستند بهتدریج این زاویه نگاه را تغییر میدهد. عددها و قضاوتهای ابتدایی رنگ میبازند و جای خود را به روایتهایی میدهند که زیر پوست قراردادها جریان دارند. بانکها با عقود بهظاهر قانونی، اما در عمل ناعادلانه، شراکت را به بدهکاری تبدیل میکنند. با سازوکارهایی چون سود مرکب، تولیدکننده را به انبوهی از بدهی میکشانند، سپس با ابزار حقوقی کارخانهاش را مصادره میکنند و به مزایده میگذارند. دبیر سابق ستاد رفع موانع تولید، وکیل، معاون وصول مطالبات بانک کشاورزی و یکی از تولیدکنندگانی که در گذشته به بانک بدهکار بوده و نمیخواهد چهره و صدایش فاش شود، هرکدام بخشی از این پازل را شرح میدهند.در پایان، همین تولیدکننده با صدایی شکسته از سالهایی میگوید که امید را از او گرفتهاند. از رمقی که نمانده تا حتی روایت کند. این سیر روایی، مخاطب را از قضاوتهای سریع دور میکند و ذهن او را با یک چرخش اساسی روبهرو میسازد: شاید مسئله اصلی، نه بدهکاران بانکی، که بانکهایی باشند که به تولید، به عدالت، و به مردم بدهکارند.
🔷 بانکها، دلالان قرض یا شرکای تولید؟ در بخشی از مستند، یکی از انحرافهای مهم نظام بانکی ایران بهنقد کشیده میشود: اینکه بانکها تسهیلات را «وام» مینامند، در حالیکه براساس قانون عملیات بانکی بدون ربا، استفاده از مفهوم قرض جز در عقود مشخص، مجاز نیست. از سال ۱۳۶۲ قرار بر این بوده که بانکها بهجای پرداخت وام، سرمایهگذاری کنند و در قالب عقود مشارکتی مانند مضاربه یا مشارکت مدنی وارد طرحهای اقتصادی شوند. در این چارچوب، بانک باید در سود و زیان شریک شود. اما در عمل، سود را از پیش تعیین میکند و آن را شرط قرارداد قرار میدهد. این رویه، نهتنها اصل مشارکت را نقض میکند، بلکه سازوکار اسلامی را به ابزاری برای دریافت سود یکطرفه تبدیل میسازد. مستند نشان میدهد که تولیدکننده نه وامگیرنده، بلکه شریک قراردادی بانک است. اما بانک شراکت نمیپذیرد و فقط سود میخواهد. در نتیجه، تولیدکننده به بدهکاری تبدیل میشود که تحت فشار وثیقه و مزایده قرار میگیرد و سرمایهاش از مسیر تولید خارج میشود.اصلاح به نفع تولید، حذف به نفع قدرت .
✅ @asreiranian_ir
✔️ بخش دوم
🔷 میثم زالی، دبیر سابق ستاد رفع موانع تولید، در بخشی از گفتوگوی مستند «اینک بانک» به طرح «اقاله» اشاره میکند که هدفش احیای تولید از طریق اصلاح روند مزایدههای بانکی بود. این آییننامه، که در آذر ۱۳۹۹ تصویب شد، به واحدهای تولیدی اجازه میداد در صورتی که بانک تصمیم به فروش آنها از طریق مزایده میگرفت، مالک قبلی این واحدها با پرداخت اصل بدهی، سود، جریمهها و هزینههای حقوقی، قادر به خرید و بازگرداندن واحد به تولید باشد. این اقدام میتوانست فرصتی برای احیای تولید و جلوگیری از فروش کارخانهها به رقیبان یا دیگر خریداران باشد. اما متأسفانه، پس از تصویب این آییننامه، و با برکناری میثم زالی در بهمن ۱۳۹۹، این تصمیم اجرایی نشد.
🔶 در واقع، تنها چند ماه بعد، بانک مرکزی ماده ۱۱ این آییننامه را لغو کردند و این اصلاحات به سرعت از دستور کار خارج شد. در پایان مستند، پس از نمایش بحرانهای پیچیده و ساختارهای ناعادلانهای که سیستم بانکی ایران برای تولیدکنندگان ایجاد کرده است، نویدهایی از تغییر و اصلاح به گوش میرسد. به گفته مستند، در تیرماه ۱۴۰۲، اعضای کمیسیون تلفیق مجلس به حذف سود مرکب در بانکها رأی مثبت دادهاند. این تصمیم، اگر به درستی اجرایی شود، میتواند قدمی مهم در کاهش فشارهای مالی به تولیدکنندگان باشد. علاوه بر این، در طول یک سال گذشته، با پیگیریهای مستمر مسئولان، تعدادی از واحدهای تولیدی به مالکان خود بازگردانده شدهاند؛ اقدامی که نوید احیای تولید و بهبود شرایط اقتصادی را میدهد. با این حال، این تحولات مثبت، اگر در کنار اصلاحات جدی و ساختاری انجام نشوند، ممکن است تاثیری ماندگار نداشته باشند. نمیتوان انتظار داشت که بانکها به موتور محرک تولید تبدیل شوند، در حالی که همزمان برخی از آنها به جای حمایت از تولیدکنندگان مستقل، سپرده سرمایهگذاری شده مردم را در اختیار شرکتهای وابسته و زیرمجموعههای خود قرار میدهند آن هم در شرایطی که این شرکتها حتی در پی پرداخت ابربدهی خود به بانکها نیستند. مستند «اینک بانک» با همه تلخیهایش، در نهایت روزنهای از امید را میگشاید؛ امید به اصلاح ساختاری، بازگشت اعتماد به نظام بانکی، و ظهور الگویی که هم کارآمد باشد و هم از شبهه ربوی بودن فاصله بگیرد.
✅ @asreiranian_ir
▫️چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴
💬 خلق پول از پوچ
“ دست درازی مدرن به سرمایه مردم “
📰 سعید جلیلی: کدام نظریه سیاسی و نگاه اقتصادی موافق فساد موجود در برخی بانک ها و بنگاه های اقتصادی است؟
رسول بخشی: بانک آینده پول خلق می کند تا به خودش وام بدهد.همچنین در این جلسه حکمت سیاسی، سعید فتحی از مصائب نشناختن پول و فرآیند خلق پول صحبت کرد.
▪️مشاهده نسخه کامل روزنامه در
asre-iranian.ir
✅ @asreiranian_ir
📷عکس نوشت تیتر یک؛ خلق پول از پوچ
⭕️ سلب امنیت از اموال مردم مصداق فساد است.
✅ @asreiranian_ir
سرخط اول | خلق پول از پوچ
🎙️ دکتر سعید جلیلی
▪️ خلق پول از پوچ از سوی و برای منافع عدهای فرصت طلب، دست درازی به سرمایۀ همۀ مردم است. هر بانک یا بنگاه اقتصادی که رفتار خود را با دستدرازیهای مدرن به سرمایۀ مردم تنظیم میکند، نهتنها اقتصاد و تولید را رونق نمیدهد، بلکه موجب فشارهای مضاعف به مردم به یغما رفتن حقوق و منافع آنها میشود. نماینده رهبری در شورای عالی امنیت ملی افزود:هیچ رویکرد اقتصادی و جریان سیاسی نمیتواند از رفتارهای غلط و مخرب برخی بانکها و بنگاههای اقتصادی دفاع کند.
🔷 کدام نظریۀ سیاسی و نگاه اقتصادی موافق فساد موجود در برخی بانکها و بنگاههای اقتصادی است؟ جلیلی ادامه داد: بانکهایی که عمده تسهیلات بانکی را به شرکتهای خودشان دادهاند و کفایت سرمایۀ منفی دارند، کدام تفکر اقتصادی و نگاه سیاسی آنها را تأیید میکند؟ عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: قوای سهگانه با یاری و پشتیبانی مردم برای اقامۀ قسط و دفاع از حقوق و سرمایۀ مردم، نباید اجازه دهند رفتارهای نادرست اقتصادی که موجب خسران عمومی است ادامه پیدا کند. سودجویانی که چشم طمع به سرمایۀ مردم دارند، همان سرمایه را علیه مردم به کار میگیرند. وی ادامه داد: رفتارهای فرصتطلبانۀ اقتصادی، همان راهزنیهای قدیم در شکل مدرن است.
🔶 راهزنان مدرن اقتصادی تداوم و تضمین دستاندازی به سرمایۀ مردم را در ترساندن مردم و ایجاد تردید در مسیرهای درست میدانند جلیلی با اشاره به زر اندوزی ها بیان داشت: استکبار و سرمایهسالاران، زور و تزویر را به کار میگیرند تا «زراندوزی»های نامشروع خود را پیش ببرند و تداوم دهند. وی در آخر گفت: بزرگترین مستکبران و سرمایهسالاران دنیا بهموازات فعالیتهای نامشروع اقتصادی و دستاندازی به ثروت ملتها، و در کنار استفاده از زور، بیشترین سرمایهگذاریها را در عرصۀ فرهنگ و رسانه دارند؛ این به خاطر آن است که با بازداشتن مردم از مسیر درست و تردید در راه حل درست بتوانند سرمایۀ مردم را به غارت ببرند. از مصادیق فساد، سلب امنیت در اموال و اعراض و نفوس مردم است. رفتاری که به اصل سرمایۀ میلیونها نفر لطمه میزند.
✅ @asreiranian_ir
⭕پاتوق ایرانیان
🔹گفتگوی حول محور مهم ترین مسائل هفته به میزبانی مسعود براتی
🔸مهمان: احمد حاجی صادقی
▫️هم اکنون | مشاهده زنده برنامه در صفحه آپارات:
https://www.aparat.com/asreiranian_ir/live
✅ @asreiranian_ir
▫️پنجشنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۴
💬 دو نماد درخشان حوزه سرآمد و پیشرو
“ پیام حضرت آیت الله خامنه ای « مدظله العالی » به همایش یکصدمین سالگشت بازتاسیس حوزه علمیه قم “
📰 رهبر معظم انقلاب: استقرار تمدن اسلامی، برترین هدف دنیایی انقلاب است.
▪️مشاهده نسخه کامل روزنامه در
asre-iranian.ir
✅ @asreiranian_ir
📷عکس نوشت؛ سکویی برای سقوط
“نقد ویرانشهر سرمایه سالاری در سینما و ادبیات”
✍️ محمد رضا طاهری
✅ @asreiranian_ir