#یادداشت | دونقطه
✍️ سید محمد علی قربانی
⭕️ آشتی نوجوانان با ادبیات فارسی
✔️ بخش اول
▫️ ویدئویی در اینستاگرام وایرال شده است که از نوجوانان و جوانان میخواستند ادامه رپی که برایشان خوانده میشد را بخوانند و همه میخوانند و بعد از آنها مصراع دوم «سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز» را خواسته بودند که هیچکس آن را نمیدانست. «دونقطه» زادهی چنین شرایطی است. مسابقه تلویزیونی که محور اصلی آن ادب فارسی است.
🔶 برنامهای که از شبکه دو سیما پخش میشد و این روزها به انتهای خود رسیده است. شاید اگر به بسیاری از مسئولان مرتبط یا والدین ویدئوی وایرال شده را نشان میدادند ساعتها در اهمیت پرداختن به ادب پارسی و احیای آن ساعتها لکچر تخصصی و مباحث فلسفی میبافتند، اما دونقطه مصداق عملی آن است، وارد میدان شده و حساب شده در این مسیر قدم برمیدارد.
🔷 شاید کمتر کسی تصور میکرد مسابقهی ادبیات فارسی چنان جذاب طراحی شود که قسمت فینال آن در حد فینال فوتسال دانشآموزی هیجان داشته باشد. در شرایطی که نمرات ادبیات فارسی دانشآموزان گاهی از دروس ریاضی و فیزیک هم پائینتر میآید و املا، حفظیات، درک مطلب، قرابت معنایی، ضربالمثل، متون تاریخی، تاریخادبیات و... به کابوسی برای دانشآموزان بدل میشود، دونقطه مسابقهای را برای نوجوانان و دانشآموزان طراحی کرده که طعم شیرین ادبیات فارسی را به مخاطبان میچشاند. دونقطه تمامی موارد بالا را درون خود جایداده است، بیآنکه سخت و حوصلهسربر باشد.
🔶 سردبیری برنامه شاید نقطه قوت اصلی دونقطه باشد. طراحی آیتمهای متنوع و جذاب از هیولاهای دروس ادبیات فارسی که هم جذاب باشد و هم چالشی کار دشواری بود که سردبیری برنامه بهخوبی از آن فائق آمده بود. گاهی کلمهسازی و جملهسازی را با داستان همراه میکرد، گاهی املا را به شیوهی گروهی حرفبهحرف انجام میداد، گاهی شعرخوانی و قرابت معنایی را در کتیبه خود میگنجاند و گاهی از هوش مصنوعی برای بهکارگیری ضربالمثلهایی که به فراموشی سپرده شدهاند بهره میگرفت.
🔷 آیتمهایی از برنامه که دقایق آخر هم برنده مسابقه را نامشخص میگذاشت و تعلیق انتخاب برنده را تا انتها پیش میبرد. آیتمهایی که در هر دور از برنامه و حتی در دور فینال بهروز میشدند و این خلاقیت در سردبیری تا قسمت آخر برنامه ادامه داشت. شاید مهمترین ویژگی دونقطه آن باشد که ویژهی نوجوانان بود. شاید یکی از بزرگترین برنامههای مختص این گروه سنی در کشور باشد. جایی که این گروه سنی سانسورشده هویت میگرفتند، نه بهقدری کوچک یا کودک آنها را در نظر بگیرند که قدرت رقابت و تفکر را از آنان محروم کنند یا آنقدر بزرگ ببینند که بهدوراز چالش و سرگرمی بخواهند بر آنان محتوا تزریق کنند.
🔶 برنامهای که در آن 32 گروه پسران و 32 گروه دختران که بهعنوان یکی از حروف ادبیات فارسی در نظر گرفته شدهاند، در گروههای چهارنفره با گروههای دیگر به رقابت میپرداختند که با یک حسابوکتاب ساده 256 دانشآموز دختر و پسر در این رقابت بزرگ شرکت کرده بودند. حتی تناسب جمعیتی مناسبی برای شرکت استانهای مختلف در این برنامه تدارکدیدهشده بود و گاهی لهجههای شیرین فارسی در این برنامه شنیده میشد.
#فرهنگ_هنر #ادبیات_فارسی #نوجوان
✅ @asreiranian_ir
#یادداشت | دونقطه
✍️ سید محمد علی قربانی
⭕️ آشتی نوجوانان با ادبیات فارسی
✔️ بخش دوم
🔷 دونقطه را میتوان یکی از برنامههای تحولی سازمان نامید که با شعار هویتمحور و عدالتگستر آن انطباق دارد. از طرفی بر هویت ایرانی مبتنی بر ادب فارسی و هویت نوجوانان بر پایهی نگاه واقعی به آنان است و از طرف دیگر سعی در حضور دانشآموزان استانهای مختلف ایران در این برنامه را داشت.
🔶 یکی دیگر از نقاط مثبت دونقطه مجری آن، نیما کرمی، است که با صبر و حوصله با نوجوان برخورد میکرد، آنان را بهحساب میآورد، تخریبشان نمیکرد، خطاهایشان را چماق بالای سرشان نمیکرد و تا آخر امیدشان برای کسب موفقیت با تلاش را زنده نگه میداشت، موفقیتهایشان را تشویق میکرد و ضریب میداد، و خودش از تعامل و همصحبتی با دانشآموزان حظ میکرد. در مقابل نیز دانشآموزان او را چون معلمی صبور و دلسوز میدیدند و ارتباط باورپذیر میان آنها به وجود آمده بود.
🔷 دونقطه حاصل دغدغه جمعی سازندگان و عوامل آن است. مشخص است که زبان و ادبیات فارسی را دوست دارند. در این برنامه حتی بر استفاده از کلمات خارجی هم حساس بودند و اجازه بهکارگیری این کلمات را نمیدانند. حتی برای کلکل کردن و کری خواندن که معمولاً در فضای استادیومی فاقد ادب است، با ابتکاری جدید از ضربالمثلهای فارسی همانند «شاهنامه آخرش خوش است» استفاده کرده بودند.
🔶 روزگاری تلاش امید جلوداریان در دفاع از ادبیات فارسی در خبر سیما بیارزش جلوه میکرد زمانی که سریالها و تبلیغات پر از اصطلاحات و کلمات خارجی بود. اما بهپاس این تلاش و دغدغهی دونقطه معادل کلمات خارجی متن که از ابتدا ذکر شدهاند شایانذکر است که معادل وایرال فراگیر، معادل لکچر سخنرانی، معادل فینال مسابقه نهایی، معادل آیتم بخش، معادل استادیوم ورزشگاه و معادل سریال مجموعه نمایشی است.
🔷 دونقطه همچنین در روزگاری که شخصی در فضای مجازی به فردوسی بزرگ توهین میکند و البته با واکنشهای گسترده مردم مواجه میشود، در مسابقه نهایی خود شاهنامه را به نمایش میگذارد و از جوایز آن بازدید از آرامگاه فردوسی در طوس در کنار زیارت مشهد مقدس است.
از خلاقیتهای دیگر دونقطه ایجاد محصولات دامنه برای مسابقه خود است که بازی رومیزی فارسیبازی را برای این مسابقه طراحی کرده است که امید است این بازی زودتر عرضه شود و در دسترس مردم قرار بگیرد تا همان دغدغههای این برنامه را بتواند بیشتر و بیشتر تروج کند.
🔶 یکی دیگر از نقاط مثبت دونقطه اصل شکلگیری آن بود که احتمالاً چنین برنامهی بزرگی بدون حمایت و تصمیم مدیر شبکه محقق نمیشد و شاید بدون تعیین ساعت پخش مناسب برای این برنامه شاید برای همیشه بایگانی میشد و موردتوجه قرار نمیگرفت. حالا فصل اول دونقطه به پایان رسیده و این موفقیت صداوسیما در احیای ادبیات فارسی میتواند در فصلهای متعدد و حضور چشمگیر نمایندگان تمامی استانهای ایران تکرار شود، بهشرط آنکه همین دغدغه حفظ شود و به ورطهی درآمدزایی کشیده نشود و خلاقیت و نوآوری آن همچنان ادامه داشته باشد.
#فرهنگ_هنر #ادبیات_فارسی #نوجوان
✅ @asreiranian_ir
page-3 (1).pdf
حجم:
2.11M
💬 فایل صفحه خواندنی
صفحه فرهنگ و هنر روزنامه عصرایرانیان
▪️مشاهده نسخه کامل روزنامه در
asre-iranian.ir
✅ @asreiranian_ir
#یادداشت | مهمان کشی؛ پژوهش قوی، اجرای متوسط
✍️ رضا صالحی
▫️ صداوسیما در دوره ضعف شبکه نمایش خانگی، با تولید آثار جذابی توانسته مخاطبان را جذب کند و موفقیتهایی در سریالسازی کسب کرده است. از سریال پایتخت تا مهمان کشی و عملیات مهندسی به عنوان دو آثر اخر این خط سیر نشانی از استمرار گام های موفق صدا و سیما در سریال سازی است که اگر ادامه یابد می تواند نوید آینده موفق سریال های صدا و سیما در مقابل شبکه نمایش خانگی باشد.
🔶 سریال مهمان کشی که در ایام محرم و صفر از شبکه یک پخش شد باعث شد بالاخره بعد از چند سال از پخش های تکراری مختار شاهد یک سریال جدید در مقطع تاریخی امامت تا شهادت امام حسین علیه السلام باشیم. سریالی که به واقع انتخاب موضوع و محورش بسیار پر ریسک بود و تیم تولید آن هم می دانستند که به دلیل نقطه زمانی نزدیک و شخصیت های مشترک مانند ابن زیاد، هانی، فرزندان زبیر، مسلم و از جمله مختار حتما با مختارنامه مقایسه می شود.
🔷 اگر چه از این مقطع سریال های زیادی ساخته شده اما آنچه مهمان کشی را به مختارنامه نزدیک می کند دایره شخصیت ها و نگاه سریال که حکومت و قدرت طرف مقابل و ولایت و قدرت معنوی امام است بر خلاف آثاری مانند طفلان مسلم، معصومیت از دسته رفته و… که بیشتر بر وجه مظلومیت سوار شده اند. البته تاخر آن از مختارنامه هم دلیل دیگری بر این مقایسه است، چراکه حقیقتا مختارنامه تبدیل به معیار گشت و این معیار تا امروز هم ادامه دارد اما باید در یک کلام گفت : «مهمان کشی» «مختارنامه» نیست اما گلیمش را از آب بیرون می کشد.
🔶 مهمان کشی خوش ساخت است؛ بازیگران خوبی دارد، تصویر برداری مناسبی را ارائه می دهد، اصلاح رنگ و نور اگرچه مورد پسند شخص من نیست اما حرفه ای و آبرومند است و در یک کلام اثری قابل دفاع است ولی نباید از آن توقع مختارنامه را داشت؛ چرا که حجم و مدت پروژه آن هم به مراتب از مختارنامه کم تر است و بنابراین به اندازه پروژه اش خروجی مناسبی را ارائه می دهد و آمار بازدید و درصد رضایت 94 درصدی مخاطبین در تلوبیون نشان از موفقیت نسبی این سریال در ارتباط با مخاطب دارد. این یک نگاه کلی به سریال بود اما اگر بخواهیم کمی جزئی تر به آن بپردازیم می شود می شود چند نکته را مورد نقد و بررسی قرار داد:
بازی بازیگران :
🔷 بهزاد محمدی در نقش اول سریال عملکرد نسبتاً خوبی ارائه کرده است. با وجود اینکه چهرهای تازه در سینما و تلویزیون محسوب میشود و ذهن مخاطب ناخودآگاه او را با مسلمِ «مختارنامه» (با بازی امین زندگانی) مقایسه میکند، بازی او قابل قبول است و در طول سریال باورپذیر میشود. اگرچه در چند قسمت ابتدایی پذیرش او کمی دشوار است، اما بهتدریج مخاطب با شخصیت مسلم ارتباط برقرار میکند؛ حسام منظور در نقش ابن زیاد نیز عملکرد موفقی داشته و توانسته با بازی فرهاد اصلانی در «مختارنامه» رقابت کند. هرچند پروژه «مهمانکشی» سبکتر است و محدودیتهایی دارد اما بازی منظور باورپذیر و قابل تحسین است، هرچند به اصلانی نمیرسد. دیگر نقش ها هم مانند معاویه که بهرام ابراهیمی آن را بازی کرده است هم خوب ایفا شده است اما برخی از نقش ها هم چندان قوی نیستند مانند لیلا اوتادی یا مریم مومن.
🔶 اساسا بازیگران زن مهمان کشی یک سر و گردن از بازیگران مرد ضعیف ترند که به انتخاب های آنان بر می گردد و اگر لباس و گریم شان را در نظر نگریم در جنس نقشآفرینی هیچ تمایزی نمیتوان میان حضور آنها در ملودرامهای خانوادگی با این پروژه تاریخی قائل شد! نکته اضافه آن است که مریم مومن حداقل تجربه بازی تاریخی را در کارنامه خود دارد اما انتخاب اوتادی برای این سبک بازی ریسکی بود که اگرچه در گام اول امتیاز کاملی نگرفت اما توی ذوق هم نمی زند! حضور او در عملیات مهندسی و مهمان کشی نشان داد می تواند با کمی فرصت و آزمون و خطا رو به جلو حرکت کند و بازی اش از سبک های تکراری خارج شود و نقش های متفاوت را اجرا کند.
فیلمنامه:
🔷 فیلمنامه «مهمانکشی» در پرداخت شخصیتهای فرعی مانند عبدالله بن زبیر و هانی قوی عمل کرده، اما در برخی مانند میثم ضعیف است. با این حال، حجم بالای پرداخت باعث شده بسیاری از شخصیتها به تیپ تبدیل شوند (مثل یزید و همسر معاویه) و تنها برخی مانند ابن زیاد و مسلم عمق شخصیتی پیدا کنند. دیالوگها نقطه ضعف اصلیاند، فاقد ماندگاری و جذابیتاند و برخلاف «مختار» و «امام علی (ع)» در ذهن نمیمانند. با وجود این، فیلمنامه مخاطب را جذب میکند، هرچند ماندگار نیست. نقطه قوت سریال، پژوهش قوی و جزئیات تاریخی دقیق آن است که اقتباسی نزدیکتر به تاریخ نسبت به «مختار» ارائه میدهد. این اثر نشاندهنده توانایی صداوسیما برای تولید آثار باکیفیت با هزینه معقول و بدون تکیه بر حاشیه یا نام بازیگران است و نشانهای از چیره شدن بر شبکه نمایش خانگی است.
#فرهنگ_هنر #سینما #مهمانکشی
✅ @asreiranian_ir