پایگاه فرهنگیتبلیغی بلاغ
﷽📜 هر روز یک درس از قرآن کریم ۲۳۴
📖 درس امروز منتخب صفحات ۴۶۷ و ۴۶۸
👌عنوان: مغفرت الهی
💎آیه: «غَافِرِ الذَّنْبِ وَقَابِلِ التَّوْبِ شَدِيدِ الْعِقَابِ ذِي الطَّوْلِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ إِلَيْهِ الْمَصِيرُ»؛ (سوره غافر آیه ۳)
آمرزنده گناه و قبول کننده توبه و سخت عقوبت و صاحب عطای فراوان است . هیچ معبودی جز او نیست . بازگشت همگان فقط به سوی اوست.
🖋مقدمه
بیم و امید، دو عامل تحرک آفرین و سازنده برای انسان است ، از این رو در معارف الهی ، بر تعادل بین این دو ، تأکید فراوان شده و وجود یکی بدون دیگری ، آسیب زا و خطرناک قلمداد گردیده است . خوف و رجاء دو بالی هستند که باید به یک اندازه انسان را به سوی کمال حرکت دهند. امام صادق ع می فرماید: از وصیت های لقمان به پسرش این بود که به گونه ای باش که اگر تمام عبادات جن و انس را داشتی ، بازهم بترسی که خداوند عذابت کند و در عین حال، به گونه ای باش که اگر تمام گناهان جن و انس را داشتی، امیدوار باش که خداوند تو را بیامرزد.
📋واژه ها:
غافر: پوشاننده ، مستور کننده (اسم فاعل از « غفر»)
الذئب: اثم، جرم، معصیت
العقاب: دنبال کردن، مواخذه کردن (مصدر)
ذی الطول: صاحب فضل و منت
📌نکات تفسیری
۱-خداوند آمرزنده گناهان
یکی از نام های مقدس الهی « غفار» است او ، خدایی است که بسیار می آمرزد و در واقع برای آمرزش گنه کاران دنبال بهانه می گردد و در هر فرصتی که پیش می آید، طبق روایات هزاران نفر را از آتش جهنم نجات می دهد. کافی است بنده خود را در معرض لطف بی منتهای الهی قرار دهد. در این آیه شریف، ابتدا سخن از غفران و آمرزش به میان آورده و سپس از پذیرش توبه، با این ترتیب، از گنه کاران دعوت می کند که بیایید تا شما را ببخشم و با چندین تأکید بیان می کند که خداوند، گنه کار را مورد رحمت خود قرار خواهد داد. خدا می فرماید: انی لغفار لمن تاب و آمن و عمل صالحا ثم اهتدی و مسلما من آمرزنده کسی هستم که توبه کرد و ایمان آورد و کار شایسته انجام داد ، سپس در راه مستقیم پایداری و استقامت ورزید. جایگاه توبه در قرآن به اندازه ای است که این ماده ۸۷ بار در قرآن به کار رفته است و به صورت های مختلف انسان ، به توبه و بازگشت به خداوند دعوت شده است .
۲-گستردگی رحمت خداوند و تقدم آن بر غضب او
اصل و اساس در کار آفرینش انسان و جهان ، رحمت الهی است : الرحمن علی العرش استوی خدای رحمان بر عرش حکومت یافت. درباره خلقت انسان هم فرمود: الا من رحم ربک و لذلک خلقهم مگر آن کسی که پروردگارت او را رحم کند و برای همین ، آنان را آفرید. این موضوع، بارها و به شکل های گوناگون در آیات قرآن مورد تأکید قرار گرفته است. در این آیه نیز در آغاز، سخن از مغفرت الهی و پذیرش توبه از جانب خداوند است که جلوه ای از رحمت او است . پس از « شدید العقاب» نیز دوباره از عطای گسترده او یاد شده است، تا بیانگر احاطه رحمانی ذات اقدس اله در امور باشد.
۳-شدید العقاب
عقوبت و مجازات مجرمان، به تناسب جرم و گناهشان سخت و بی امان است. خداوند در دنیا و آخرت عقوبت هایی را برای طاغیان، گنه پیشگان و حق ناپذیران مقرر کرده است و در صورت تعلق آن، هیچ مانعی نمی تواند از آن جلوگیری کند یا آن را تخفیف دهد. (الم ترکیف فعل ربک یعاد .... و ثمود الذین جابوا الصخر بالواد * و فرعون ذی الاتاد* الذین طغوا فی البلاد* فاکثروا فیها الفساد * فصب علیهم ربک سوط عذاب)
آیا ندیدی خداوند با قوم عاد چه کرد ؟ ... و قوم ثمود که صخره ها را در دره ها بریدند ( و با آن ، خانه و کاخ بنا کردند) * و فرعون که دارای میخ ها بود* کسانی که در سرزمین ها طغیان کردند* و در آن فساد بسیار کردند* پس پروردگارت ،تازیانه عذاب را بر آنان فرود آورد. در آخرت نیز می فرماید: (ادخلوا آل فرعون اشد العذاب) آل فرعون را به سخت ترین عذاب وارد کنید.
۴-اهمیت و جایگاه توبه
توبه کننده ، نزد خداوند بسیار ارزش دارد ؛به طوری که شخص گنه کاری که بازگشت کرده است . اگر در ادعای خود صادق باشد، نه تنها خداوند او را به سبب گناهانش توبیخ و مجازات نمی کند ، بلکه مورد محبت خداوند نیز قرار می گیرد و در واقع ، محبوب خداوند نیز می شود. (ان الله یحب التوابین) یقینا خدا کسانی را که بسیار توبه می کنند دوست دارد. نه تنها خداوند گناه توبه کننده را می بخشد، بلکه بالاتر، کسی که توبه کرده و جبران گذشته نموده باشد، خداوند سیئات و بدی های او را تبدیل به حسنه می کند (الا من تاب و آمن و عمل عملا صالحا فاولئک یبدل الله سیئاتهم حسنات ) مگر آنان که توبه کنند و ایمان آورند و کار شایسته انجام دهند که خدا بدی هایشان را به خوبی ها تبدیل می کند.
📢پیام ها
۱-گنه کاران از سوی خداوند ترغیب و تشویق می شوند که توبه کنند و از گناه دست بردارند (غافر الذنب و قابل التوب)
۲-رحمت خدا، بر غضبش سبقت دارد (غافر الذنب ... شدید العقاب)
۳-خدا ، تنها معبود حقیقی
پایگاه فرهنگیتبلیغی بلاغ
و شایسته پرستش است (لا اله الا هو)
۴-عزت ، علم، گناه آمرزی ، توبه پذیری، سخت عقوبت دادن ، صاحب فضل بودن و عطا داشتن، از اوصاف معبود حقیقی است (غافر الذنب ... لا اله الا هو )
۵-مومن باید بین خوف و رجا باشد؛ زیرا خداوند ، هم آمرزنده است و هم کیفر دهنده (غافر الذنب ... شدید العقاب)
۶-عذاب الهی، به سبب عملکرد خود ما است و گرنه خداوند ، پیوسته لطف دارد (شدید العقاب ذی الطول )
🗄 منبع: تفسیر همراه
🆔 @balaq_ir|بلاغ| balaq.ir
5.26M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
﷽📖 هر صبح و شام با قرآن 📖
🎬 تلاوت صفحه ۴۶۸
📲ویدئو باکیفیت ، ترجمه صوتی
وتفسیر:👈 balaq.ir/post/1364
🆔 @balaq_ir |بلاغ| balaq.ir
4.95M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
﷽📖 هر صبح و شام با قرآن 📖
🎬 تلاوت صفحه ۴۶۹
📲ویدئو باکیفیت ، ترجمه صوتی
وتفسیر:👈 balaq.ir/post/1365
🆔 @balaq_ir |بلاغ| balaq.ir
﷽ 🖼 #ببینید:
📸 گزارش تصویری از مراسم تشییع شهدا
🇮🇷 اصفهان به احترام یاران آسمانی شهید خرازی تمام قد ایستاد...
✔️ ببینید:👈 balaq.ir/post/1398
🆔 @balaq_ir |بلاغ| balaq.ir
پایگاه فرهنگیتبلیغی بلاغ
﷽📜 هر روز یک درس از قرآن کریم ۲۳۵
📖 درس امروز منتخب صفحات ۴۶۹ و ۴۷۰
👌عنوان: خیانت چشم
💎آیه: « يَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَمَا تُخْفِي الصُّدُورُ»؛ (سوره غافر آیه ۱۹)
خداوند ، خیانت چشم ها و آنچه را که سینه ها نهان می کنند ، می داند
🖋مقدمه
سرچشمه بسیاری از گناهان ، غفلت از حضور ناظر است . وقتی وسوسه های شیطان در شخص کارگر می شود که خود را تنها بیابد و چشم ناظری را نبیند. بسیاری از گناهان ، در خلوت و تنهایی انجام می شود و کمتر در دید عموم خود نمایی می کند مگر این که قبح عمل از بین برود. حال اگر انسان به این باور رسید که هرگز و در هیچ شرایطی از محضر خالق هستی پنهان نیست همان طوری که در میان جمع از بسیاری اعمال قبیح می گذرد و مرتکب آن ها نمی شود در خلوت و به دور از انظار عموم هم خود را در محضر ناظری بسیار بالا و دقیق می بیند و به سادگی از کنار گناهان می گذرد. در این آیه ، به این معنا توجه داده شده است . در واقع ، این توجه بهترین راه برای ترک گناهان است که انسان، خداوند چشمان خیانت پیشه را می بیند و به آن آگاه است.
بر او علم یک ذره پوشیده نیست
که پیدا و پنهان به نزدش یکیست
📋واژه ها:
خائنه : نقض کننده عهد (اسم فاعل از « خون» )
اعین: چشم ها (جمع عین)
تخفی: مخفی می کند، نهان می دارد (فعل مضارع از ماده « خفی» باب افعال)
الصدور: سینه ها (جمع صدر)
📌نکات تفسیری
۱-حرکات پنهان چشم
چشم، از حساس ترین اعضای انسان است و می تواند با ظریف ترین حرکات، مقصود را بازگو کند. این انتقال ، بسیار سریع و با کمترین انرژی انجام می شود؛ از این رو قادر است حرکاتی معنادار و پنهان انجام دهد این آیه، آگاهی خداوند را حتی بر این حرکات ظریف و پنهان اعلام می کند، پس هیچ چیز حتی اشاره های پنهان چشم ، از حساب خداوند بیرون نیست . هنگامی که درباره معنای این آیه از امام صادق ع سوال شد ، فرمود: آیا ندیده ای گاه انسان به چیزی نگاه می کند، اما چنین وانمود می کند که به آن ، نگاه نمی کند ؟ این نگاه های خیانت آلود است که خدا می داند.
۲-انسان هرگز تنها نیست
توجه به این نکته که انسان هرگز تنها نیست و هر لحظه در محضر خدا است و هیچ عمل او حتی خطورات قلبی او از منظر الهی پنهان نخواهد ماند تأثیر بسیار مهمی در اخلاق و رفتار انسان دارد ؛ به ویژه اگر بداند که آنچه عمل می کند، روزی با آن مواجه می شود؛ چه در اوج آسمان ها باشد یا در اعمال زمین، در هر صورت، خداوند شاهد و ناظر است و می بیند : (لا یغزب عنه مثقال ذره فی السماوات و لا فی الارض) ذره ای از آنچه در آسمان ها و زمین است ، از علم او مخفی نیست و پنهان نمی ماند .
حضرت علی ع هم می فرماید: اتقوا معاصی الله فی الخلوات فان الشاهد هو الحاکم
ازگناه در خلوت بپرهیزید، چرا که همان خدایی که شاهد است ، خود نیز حاکم و قاضی است .
۳-راز سینه ها
اطلاعات و معلوماتی که آدمی در درون خود دارد، چند گونه است :
الف) اطلاعات و معلوماتی که می تواند برای هر کس بگوید و دیگران را با افتخار ، از آن ها با خبر سازد.
ب) رازهایی که مربوط به زندگی شخصی او است که فقط می تواند آن رازها را به دوستان و نزدیکان خود بگوید.
ج) رازهایی که به احدی – حتی همسر خود و نزدیک ترین دوست خود هم نمی تواند بگوید و در واقع خیانت هایی است که از افشای آن ها هراس دارد خداوند ، از همه این ها آگاه است ؛ چه آن ها که آشکار کرده و چه رازهایی که پنهان می دارد (یعلم خائنه الاعین و ما تخفی الصدور)
📢پیام ها
۱-ایمان به این که خداوند، باطن همه چیز را می داند، انسان را از ظلم باز میدارد (ما للظالمین من حمیم .... یعلم خائنه الاعین)
۲-هر نوع نگاه خائنانه و به دور از امانت و رضایت مندی، حرام است (یعلم خائنه الاعین)
۳-علم خداوند، تنها به ظاهر نیست؛ او باطن را هم می داند (خائنه الاعین و ما تخفی الصدور)
۴-تمام حرکت های نهان و آشکار و اسرار و ضمایر انسان ها ، در قلمرو علم خداوند است (یعلم خائنه الاعین و ما تخفی الصدور)
🗄 منبع: تفسیر همراه
🆔 @balaq_ir|بلاغ| balaq.ir
5.36M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
﷽📖 هر صبح و شام با قرآن 📖
🎬 تلاوت صفحه ۴۷۰
📲ویدئو باکیفیت ، ترجمه صوتی
وتفسیر:👈 balaq.ir/post/1366
🆔 @balaq_ir |بلاغ| balaq.ir
5.27M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
﷽📖 هر صبح و شام با قرآن 📖
🎬 تلاوت صفحه ۴۷۱
📲ویدئو باکیفیت ، ترجمه صوتی
وتفسیر:👈 balaq.ir/post/1367
🆔 @balaq_ir |بلاغ| balaq.ir
پایگاه فرهنگیتبلیغی بلاغ
﷽📜 هر روز یک درس از قرآن کریم ۲۳۶
📖 درس امروز منتخب صفحات ۴۷۱ و ۴۷۲
👌عنوان: مقایسه دنیا و آخرت
💎آیه: « وَقَالَ الَّذِي آمَنَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُونِ أَهْدِكُمْ سَبِيلَ الرَّشَادِ ﴿*﴾ يَا قَوْمِ إِنَّمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا مَتَاعٌ وَإِنَّ الْآخِرَةَ هِيَ دَارُ الْقَرَارِ ﴿*﴾ »؛ (سوره غافر آیات ۳۸ و ۳۹)
و آن کس که ایمان آورده بود ، گفت: « ای قوم من! مرا پیروی کنید، تا شما را به راه راست هدایت کنم ، ای قوم من! این زندگی دنیا فقط بهره مندی اندکی است و همانا آخرت است که سرای ماندن است »
🖋مقدمه
مومن آل فرعون، از نزدیکان و دودمان خود فرعون یعنی از نژاد « قبطیان» و نیز از خواص درباریان یعنی ولی عهد او بود که نامش « حزقیل» می باشد. او از ابتدا دعوت موسی را به توحید پذیرفت، ولی ایمان خود را آشکار نمی کرد و هنگامی که مشاهده کرد با خشم فرعون ، جان موسی ع به خطر افتاد، قدم پیش نهاد و با بیانات موثر خود، توطئه قتل او را بر هم زد. مومن آل فرعون سخنان خود را در پنج محور مطرح کرد:
۱-سخنان دو جانبه و احتیاط آمیز مبنی بر این که اگر موسی دروغ بگوید ، دامن خودش را می گیرد و اگر راست بگوید، دامان ما را می گیرد .
۲-دعوت به سیر و مطالعه در احوال اقوام پیشین
۳-بیان قسمتی از تاریخ خودشان، یعنی مسأله نبوت « یوسف ع » که از اجداد موسی ع است.
۴-اشاره به ناپایداری دنیا و مسأله معاد و حشر و نشر
۵-اظهار ایمان خود به توحید و گمراهی فرعون و فرعونیان
در این نوشتار ما به بیان و توضیح مرحله چهارم دعوت مومن آل فرعون خواهیم پرداخت.
📋واژه ها:
دنیا: پست تر (مونث « ادنی» از ماده « دنی»)
متاع: چیزی که از آن بهره کم و ناپایدار برده می شود.
القرار : پایدار
📌نکات تفسیری
۱-وظیفه مبلغ
از این دو آیه استفاده می شود که مبلغ، چند وظیفه دارد:
الف) گفتن حق و خلع سلاح دشمن
اگر دشمن با شعارهای زیبا و عوام فریبانه ، قصد گمراه کردن مردم را داشت ، مبلغ باید از بیان حق، هراسی نداشته ، دشمن را خلع سلاح کرده و او نیز همان شعارها را تکرار نماید. در آیه ۲۹ همین سوره خواندیم که فرعون به قومش گفت: « ما اهدیکم الا سبیل الرشاد؛ شما را جز به راه صحیح راهنمایی نمی کنیم » در این آیه مومن آل فرعون، با این سخنش (اهدکم سبیل الرشاد) به مقابله و تکذیب فرعون پرداخته و به جمعیت می فهماند که فریب سخنان وسوسه انگیز فرعون را نخورند.
ب) با لطافت سخن گفتن و دوری از غرور
در هر دو آیه ، مومن آل فرعون، قوم خود را مورد خطاب قرار داده و آن ها را به خود نسبت می دهد و خودش را از آنان می داند.
ج) دعوت به راه رشد و صلاح
راه رشد و صلاح ، همان راهی است که به ثواب و خیر منجر می شود . مبلغ باید در رأس دعوتش، مردم را به راه خدا و معنویت که همان راه رشد و صلاح است ، دعوت نماید.
د) مقایسه دنیا و آخرت
علت این که بسیاری از انسان ها به سوی دنیا کشیده شده و آخرت را رها کرده اند ، آن است که دنیا و آخرت را نشناخته اند. آنان ، اگر معرفت صحیحی از دنیا و آخرت داشته باشند ، هیچ وقت دنیا را بر آخرت ترجیح نمی دهند، همانطور که اگر کسی زشتی گناه و آثار خوب و ماندنی بندگی خدا را بداند، هیچ وقت بندگی خدا را رها نمی کند و به گناه آلوده نمی شود. وظیفه مبلغ آن است که دنیا و آخرت ، خوب و بد ، بندگی خدا و بندگی شیطان را با هم مقایسه کند، تا انسان ها بتوانند راه صحیح را انتخاب نمایند.
۲-معرفی دنیا
مومن آل فرعون، در تحقیر دنیا به قوم خود می گوید: « ای قوم من ! به این دنیا دل نبندید که این زندگی دنیا ، متاع زودگذری است ؛ دنیایی است که هیچ ثبات و قرار ندارد» به تعبیر علی ع دار بالبلاء مخوفه و بالغدر معروفه لا تدوم احوالها خانه ای است که به بلاها پیچیده شده و به بی وفائی معروف است و احوالش دائمی نیست. بر فرض که عده ای با هزار مکر پیروز شوند و حق را پشت سر اندازند ، دست به انواع ظلم و ستم دراز کنند و دامان آن ها به خون های بی گناهان آغشته شود، مگر عمر آنان در این جهان چه اندازه است ؟ این چند روز عمر به سرعت می گذرد و چنگال مرگ، گریبان همه را می گیرد و از فراز قصرهای با شکوه به زیر خاک می کشاند. این دنیا، متاع است ! یعنی دارای بهره ای ناچیز است که زایل شده و وزر و گناهان آن باقی می ماند.
⬇️
⬆️
۳-معرفی آخرت و مقایسه آن با دنیا
مومن آل فرعون، از آخرت با تعبیر (دارالقرار) یاد می کند . دارالقرار یعنی سرای همیشگی و ابدی، دارالقرار یعنی خانه اقامت که در آن، خلایق، آرام و قرار می گیرند، تمام شدن ندارد و همیشه در آن، متنعم و متلذذ هستند. آخرت هر چه باشد ، پایدار است و دنیا هر چه باشد ، بازهم ناپایدار است. انسان عاقل، هیچ وقت ناپایدار را بر پایدار ترجیح نمی دهد. قابل توجه این که در اخرت، همان طور که نعمت، دائمی است ، عذاب هم دایمی است . این جمله ، علاوه بر این که به نعمت های پایدار ترغیب می کند، از عذاب پایدار می ترساند.
📢پیام ها
۱-در دعوت مردم، گاهی باید یک تنه به پاخاست و منتظر دیگران نبود (قال الذی آمن)
۲-ایمان به ناپایداری دنیا و پایداری قیامت ، زمینه سعادت و رشد است (سبیل الرشاد ... الحیاه الدنیا متاع)
۳-دنیا، جز وسیله ای برای کامیابی موقت نیست (المتاع)
۴-یافتن راه درست زندگی، در گرو درک صحیح از حقیقت زندگی و آخرت است (اهدکم سبیل الرشاد ... انما هذه الحیاه الدنیا متاع و ان الاخره هی دارالقرار)
۵-تصویر نادرست از زندگی دنیایی و اخروی، منشأ اصلی انحراف ها ، خودکامگی ها و حق ستیزی ها است (یا قوم..... و ان الاخره هی دار القرار)
🗄 منبع: تفسیر همراه
🆔 @balaq_ir|بلاغ| balaq.ir