﷽📜درسی از قرآن کریم(منتخب صفحات ۸۷ و ۸۸)
👌عنوان: محور وحدت
💎آیه: "يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا "؛ نساء،۵۹
ای کسانی که ایمان آورده اید! اطاعت کنید خدا را و اطاعت کنید پیامبر خدا و اولوالامر [اوصیای پیامبر] را. و هرگاه در چیزی نزاع داشتید، آن را به خدا و پیامبر بازگردانید [و از آنها داوری بطلبید]؛ اگر به خدا و روز رستاخیز ایمان دارید؛ این کار بهتر و عاقبت و پایانش نیکوتر است.
🖋مقدمه
برپایی هر اجتماع هر چند کوچک، مثل خانواده، وابسته به وجود محوری است که دیگران از او اطاعت کنند و تحت فرمان او، از گسستگی آن اجتماع جلوگیری شود. حال اگر اجتماعی بزرگ، بخواهد برپا باشد، وجود فرمانروا و رهبر برای آن بسیار ضروری است.
خداوند متعال، در آیه شریفه، به این مساله مهم توجه داده، و مرجع مسلمین را در مسائل مختلف دینی و اجتماعی مشخص می کند و به مردم با ایمان دستور می دهد، برای رسیدن به سعادت اجتماعی و فردی، از انسانهایی که اطاعت آنها، اطاعت از خدا است، پیروی کنند.
📋واژه ها
اولی الامر: صاحبان امر [که از جانب خداوند، به این سمت نصب شده اند]
تنازعتم: نزاع کردید-اختلاف کردید (فعل ماضی از ماده نزع، باب تفاعل)
تأویل: بازگشت، رجوع (از ماده اول مصادر باب تفعیل)
📌نکات تفسیری
۱- پیشوایان معصوم
از آنجا که خداوند متعال، کمال لطف را به بندگان خویش دارد، و آنان را برای رسیدن به اهداف عالی آفریده است، فرمانروایی و رهبری آنها را به هر انسانی نمی سپارد؛ چرا که بعضی پیشوایان، انسانها را به گمراهی می کشانند (قصص، ۴۱، ائمه یدعون الی النار)؛ پس رهبرانی که خداوند برای رساندن انسانها و اجتماع انسانی به اهداف والا مشخص می کند، باید از هرگونه انگیزه شخصی و هواپرستی پاک باشند، تا انسانها بتوانند در کمال آرامش، فرمانبردار آنها باشند.
در این آیه، خداوند اطاعت از آنها را کنار اطاعت خویش و بدون قید و شرط بیان فرموده است؛ این، بدین معنا است که انسانهایی معصوم هستند که هوای نفس بر آنها مسلط نیست، چنان که درباره پیامبر اکرم(ص) فرمود: "وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَى إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى"؛ نجم ۳و۴ .
۲- اولی الامر چه کسانی هستند؟
والیان امر به نظر همه مفسران شیعه، امامان معصوم هستند که در تمام شئون زندگی، رهبری مادی و معنوی جامعه اسلامی را به عهده دارند. آیات قرآن و روایات، به ویژه روایات نقل شده از علمای اهل سنت، سند گویایی برای این مطلب است. دانشمند اهل تسنن ابوبکر بن مومن شیرازی در رساله اعتقاد (طبق نقل مناقب کاشی) از ابن عباس نقل می کند:
آیه فوق درباره علی(ع) نازل شد؛ هنگامی که پیامبر(ص) او را (در غزوه تبوک) در مدینه به جای خود گذارد، علی(ع) عرض کرد: "ای پیامبر! آیا مرا همانند زنان و کودکان در شهر قرار می دهی؟"؛ پیامبر(ص) فرمود: "آیا دوست نداری نسبت تو به من، همانند نسبت هارون به موسی باشد، آن زمان که موسی به او گفت: «میان بنی اسرائیل، جانشین من باش و اصلاح کن»؟ سپس آیه شریف اولی الامر نازل شد. (تفسیر نمونه، ج۳،ص۴۴۳)
همچنین در کتاب مستدرک حاکم از پیامبر نقل شده است که فرمود: هر کس مرا اطاعت کند، خدا را اطاعت کرده و هر کس از فرمان من سرپیچی کند، از فرمان خدا سرپیچی کرده و هر کسی از فرمان علی پیروی کند، از فرمان من پیروی کرده و هر کس از فرمان علی سرپیچی کند، از فرمان من سرپیچی کرده است. (تفسیر روشن، ج۶،ص۳۹ به نقل از مستدرک حاکم، ج۳،ص۱۲۱)
۳- اولی الامر در زمان پیامبر
این آیه، منحصر به زمان معینی نیست و وظیفه مسلمانان را در تمام اعصار و قرون روشن می کند و به عبارت دیگر، اولیالامر در زمان پیامبر(ص) خود آن حضرت بود؛ زیرا پیامبر اکرم(ص) دو منصب داشت؛ یکی منصب رسالت که در آیه به عنوان "اطیعواالرسول" از او یاد شده و دیگر منصب "رهبری" و زمامداری امت اسلامی که قرآن به عنوان اولیالامر از آن یاد کرده است. بنابراین، پیشوا و رهبر معصوم در زمان پیامبر، خود حضرت بود. (تفسیر نمونه، ج۳،ص۴۴۱) علاوه بر این کسانی هم که پیامبر به آنان سمت و مأموریتی می داد، (مانند فرمانده جنگ)، صاحبان امر به حساب می آمدند. اگر اطیعوا تکرار نشده بیانگر این است که برنامه ها و دستورهای پیغمبر اکرم و الاولیالامر یکی است، به طوری که هیچ اختلافی بین آنها نیست. (برگرفته از تفسیر روشن، ج۶،ص۴۲)
۴- منظور از نزاع در آیه چیست؟
منظور از نزاع در آیه، نزاع بین مومنان است، چون خطاب آیه به اهل ایمان است. مقصود از کلمه "شیء" نیز اختلافات دینی است که خدا و پیامبر عهده دار رفع آنها هستند. البته چه بسا، آیه شامل اختلاف در مساله اولوالامر نیز بشود؛ به ویژه اینکه در
آخر آیه می فرماید: " إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ" اگر به خدا و رسول مراجعه نکنید، ایمانتان کامل نیست و در مقابل، برگردان آن به خدا و رسول، مصلحت واقعی شما را تامین می کند.
📢پیامها
۱- اسلام، مکتبی است که مسائل اعتقادی و سیاسیاش به هم آمیخته است. اطاعت از اولیالامر که امری سیاسی است، به ایمان به خدا و قیامت که امری اعتقادی است، آمیخته است (أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ...).
۲- اطاعت از حاکمی واجب است که مومن و از خود مردم با ایمان باشد (وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ).
۳- مخالفان با احکام خدا و رسول و رهبران الهی، باید در ایمان خود شک کنند. (تفسیر نور، ج۲،ص۳۱۴)
۴- اقدام فوری برای ریشهکن کردن نزاع در جامعه، ضروری است (فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ...).
۵- جلوگیری از ریشه دار شدن نزاعها و پایان دادن فوری به آن، موجب سعادت جامعه است.
🗄منبع: تفسیر همراه
🆔 @balaq_ir|بلاغ| balaq.ir
به نام خدا
🔵آینده روشن است
✍یونس اروجی
این روز ها از هر طرف چه در فضای مجازی و رسانه ای و چه در فضای حقیقی جامعه٬ در کوچه و بازار٬ در تاکسی٬ در فروشگاه٬ در آموزشگاه و خلاصه در همه جا با پمپاژ خبرهای هولناک و ناامید کننده از وضعیت اقتصادی کشور روبرو هستیم!
اما وقتی در فضای آرام و به دور از هیاهو که حاصل تلاش جمعی از کسانی است که چه از لحاظ سیاسی و چه از لحاظ اقتصادی از این جو متشنج سود می برند٬ پای صحبت اندیشمندان و صاحب نظران دلسوز می نشینی جنبه های مثبتی از این جریانات برای انسان روشن می شود که هم خیلی امید بخش است و هم خیلی آرامش دهنده.
برای مثال فرض را بر این بگیریم که عامل پدید آمدن این شرایط نابسامان اقتصادی رویکرد خصمانه دولت آمریکا و شخص ترامپ و تحریم های جدید آمریکا علیه ایران باشد٬ که قطعا ۱۰۰ ٪ این طور نیست٬ ولی به هر حال وجود تحریم های جدید در این سه حوزه قطعی است؛
1⃣در حوزه صادرات نفت
2⃣در حوزه سرمایه گذار خارجی
3⃣در حوزه واردات
✅حال آنچه واقعا امید بخش و هیجان انگیز است این است که اکثر کشور های پیشرفته دنیا از جمله آمریکا٬ انگلستان٬ ژاپن و کره جنوبی در ادواری از تاریخ توسعه کشورشان خودشان به دست خودشان و عامدانه کشورشان را در این سه حوزه در معرض تحریم قرار دادند.
این یعنی اگر بخواهیم قطعا این تحریم ها در دراز مدت به سود کشور ماست! همان طور که قبل از این تحریم واردات بنزین ما را به یک صادرکننده بنزین یورو ۵ تبدیل کرد٬ اتفاقی که همین الان در پالایشگاه ستاره خلیج فارس در حال رخ دادن است تبدیل میعانات گازی به بنزین با کیفیت است.
✅جالب این که با زمزمه های تحریم تبادل دلار سعی بر آن دارند که در دل ملت ترس ایجاد کنند در حالی که به نظر من این تحریم می تواند موتور محرکه شکوفایی اقتصادی کشور باشد!! وقتی ما نتوانیم با ارز سومی به اسم دلار تجارت کنیم دو اتفاق مثبت برایمان خواهد افتاد؛
🔅اولا کشور ما با بسیاری از کشورهایی که رابطه ی تجاری دارد پیمان پولی دوجانبه برقرار می کند و در مراودات تجاری دیگر نیازی به دلار ندارد٬ جالب است که این درخواست مدت هاست از طرف چینی ها برای ایران مطرح شده ولی هنوز در کشور به آن پاسخ داده نشده است که دلیل آن می تواند همان هژمونی دلار باشد.
🔅ثانیا با رقم خوردن این اتفاق در بانک مرکزی ایران دیگر نرخ برابری ارز ها با دلار سنحیده نمی شود٬ یعنی ملاک ارزش پول ایران دیگر دلار نیست٬ و این یعنی شکستن هژمونی و آقایی دلار و شکوفایی اقتصاد ایران.
۹۷/۰۵/۱۱
عقیل در گپ👇
🆔https://gap.im/aghiil
عقیل در ایتا👇
🆔https://eitaa.com/aghiil
4.71M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
﷽📖 هر صبح و شام با قرآن 📖
🎬 تلاوت صفحه ۸۸
📲ویدئو باکیفیت ، ترجمه صوتی
وتفسیر:👈 balaq.ir/post/970
🆔 @balaq_ir |بلاغ| balaq.ir
4.81M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
﷽📖 هر صبح و شام با قرآن 📖
🎬 تلاوت صفحه ۸۹
📲ویدئو باکیفیت ، ترجمه صوتی
وتفسیر:👈 balaq.ir/post/971
🆔 @balaq_ir |بلاغ| balaq.ir
﷽📜 درسی از قرآن کریم(منتخب صفحات ۸۹ و ۹۰)
👌عنوان: ریشه ناگواریها
💎آیه: " مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَمَا أَصَابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ وَأَرْسَلْنَاكَ لِلنَّاسِ رَسُولًا وَكَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا "؛ نساء، ۷۹
آنچه نیکی به تو می رسد، از جانب خدا است، و آنچه بدی به تو می رسد، از سوی خود تو است، و ما تو را برای مردم رسول فرستادیم، و گواهی خدا کافی است.
🖋مقدمه
سر منشأ همه خوبیها و نیکیها خداست و از آنجا که خداوند حکیم است و قادر، برای بندگانش جز خیر و خوبی چیزی نمی خواهد و می توان گفت که جز خیر و نیکی از او صادر نمی شود (مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ) ولی اینکه انسان در زندگی فردی و اجتماعی چیزهایی را به عنوان زشت و بدی می بیند دو جهت می تواند داشته باشد:
۱. این مسائل از دید انسانی است که جامع نگری لازم را ندارد و فقط حوادث و رویدادهای پیرامون خود را در یک مقطع کوتاه از زمان و مکان می بیند که اگر با احاطهی به تمام ابعاد آن را بررسی نماید، بر خلاف ظاهر آن که زشت جلوه می کند زیباییهایی را خواهد دید، برای مثال، تب یا درد دندان اگرچه ظاهرا ناگوار است ولی در حقیقت نشانه سلامت سیستم دفاعی بدن است که مشغول مبارزه با بیماری است و یا هشدار و اخطار در مورد وجود ضایعهای در اندامها است.
۲. این حوادث زشت و تلخ محصول عملکرد خویش است با توجه به نعمت های خوبی که خداوند در اختیار او گذاشته، می توانست با عملکرد صحیح خیرات را به سوی خود جذب نماید ولی بر اثر سوء استفاده گرفتار چنین حوادثی شده است.
📋واژه ها
حسنه: نیکی مانند: نعمت، رزق و روزی (از ماده حسن)
سیئه: بدی مانند: قحطی، بلا، مرض، ناملایمات و سختیها (از ماده سوء)
شهید: حاضر، ناظر، گواه (از ماده شهد)
📌نکات تفسیری (در قالب چند پرسش)
۱- خوبیها از جانب خدا است
خداوند، خالق همه چیز است " اللَّهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ" (زمر، ۶۲) هر کاری که انسان انجام می دهد، چون خداوند، قدرت آن کار را به او داده است، می شود گفت کار خدا است، اما در حقیقت ، منشأ کارهای خوب خدا است؛ چون اوست که صفات و کمالات انسانی را در او قرار داده که باعث خیرها و خوبیها می شود. منشأ بدیها نیز اعمال انسان است که نعمت های خداوند را با اراده خود در مسیر بدیها قرار داده است، اگرچه همه به ارائه و مشیّت خدا است.
حال، سوال دیگری مطرح می شود که آیا هر سختی و مصیبتی، بدی حساب می شود و به سبب اعمال بد انسان است؟
پاسخ: هر سختی و مصیبتی، بدی نیست؛ بلکه در موارد بسیاری از الطاف الهی است؛ چنانکه حضرت امام(قدس سره) در شهادت فرزندش فرمود: "شهادت سید مصطفی، از الطاف خفیه الهیه بود". در حقیقت ، چون آمدن مصیبت، همراه فقدان نعمتی است، در نظر ما مصیبت و بدی جلوه می کند، ولی گاه لطف خدا است.
۲- انتساب خوبیها به خداوند
تفسیری که برای این دو آیه شده در اخبار اهل بیت(ع) نیز به آن اشاره شده است. این است که منظور از سیئات، کیفرهای اعمال و عقوبات معاصی است. شکی نیست که این کیفرها از ناحیه خداوند است، ولی چون نتیجه اعمال و افعال بندگان است، گاهی به بندگان نسبت داده می شود و گاهی به خداوند و هر دو صحیح است؛ برای مثال، صحیح است گفته شود قاضی دست دزد را قطع می کند، و نیز صحیح است گفته شود این خود دزد است که دست خود را قطع می کند. (برگرفته از تفسیر نمونه، ج۴،ص۲۲)
۳- تطیر و انتساب بدیها به خداوند
خداوند، به اصلاح اینگونه اندیشه ها پرداخته و می فرماید: "ای رسول ما! تو فقط رسول و پیامآور هستی".
تو نقشی در رساندن بدی به آنها نداری، بلکه این، اعمال خود آنها است که در زندگی آنها تغییر ایجاد میکند (إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ) (رعد، ۱۱)؛ همچنان که در جواب بنی اسرائیل فرمود: " قَالُوا طَائِرُكُمْ مَعَكُمْ أَئِنْ ذُكِّرْتُمْ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ"؛ (یس،۱۹) این اعمال شما است که سبب سختیها است، نه وجود پیامبر. همچنین می فرماید : " وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ"(اعراف، ۹۶) پس در نگاه قرآن، انسان عامل خوشبختی و بدبختی خویش است و پیامبر هم آورنده پیام سعادت برای انسانها است و خداوند خود بر رسالت پیامبر و اعمال انسانها، بهترین شاهده است.
📢پیامها
۱- هر نیکی به انسان رسد، از خداست و هر بدی به او رسد، از خود اوست. (تفسیر راهنما، ج۳،ص۴۸۴)
۲- رسالت پیامبر اسلام(ص) جهانی است و پیامبران برای همه مردم وسیله خیر هستند. (تفسیر نور، ج۲،ص۳۳۶)
۳- ریشه ناگواریها را باید در عمل انسان جستجو کرد.
🗄منبع: تفسیر همراه
🆔 @balaq_ir|بلاغ| balaq.ir
5.59M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
﷽📖 هر صبح و شام با قرآن 📖
🎬 تلاوت صفحه ۹۰
📲ویدئو باکیفیت ، ترجمه صوتی
وتفسیر:👈 balaq.ir/post/972
🆔 @balaq_ir |بلاغ| balaq.ir
4.38M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
﷽📖 هر صبح و شام با قرآن 📖
🎬 تلاوت صفحه ۹۱
📲ویدئو باکیفیت ، ترجمه صوتی
وتفسیر:👈 balaq.ir/post/973
🆔 @balaq_ir |بلاغ| balaq.ir
﷽📜درسی از قرآن کریم(منتخب صفحات ۹۱ و ۹۲)
👌عنوان: پاسخ بهتر
💎آیه: " وَإِذَا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ حَسِيبًا"؛ نساء، ۸۶
هرگاه به شما درود گفته شد، پاسخ آن را بهتر از آن بدهید یا (حداقل) به همانگونه پاسخ گویید، خداوند حساب همه چیز را دارد.
🖋مقدمه
قرآن مجید افزون بر دستورات فردی، دستورهایی اجتماعی برای بهینه سازی روابط اجتماعی در بین آحاد مردم و ارتباط جوامع با یکدیگر صادر کرده است.از جمله آیاتی که در این مورد توصیه ای کارساز ارائه کرده، آیه مورد بحث است.
📋واژه ها
تحیت: درخواست کردن زندگی برای دیگری (از ماده حیّ، مصدر باب تفعیل)
حیوا: تحیت دهید (فعل امر از ماده حیّ)
احسن: بهتر و نیکوتر (فعل تفضیل از ماده حسن)
حسیب: حسابرس دقیق و کامل (صفت مشبهه، از ماده حسب)
📌نکات تفسیری
۱- پاسخ برتر
انسانها در مقابل نیکی دیگران چند گروهند:
عده ای نیکی دیگران را با بدی جواب می دهند و اگر شخصی به آنان خوبی کرد، هدیه داد و یا خدمتی کرد، نه تنها آن را فراموش می کنند بلکه با غیبت، تهمت و یا بدگویی، نیکی او را با بدی جواب می دهند.
عده ای دیگر که بیشتر از گروه اول هستند در مقابل نیکی دیگران سکوت می کنند. این گروه گرچه از گروه اول بهترند ولی همانند گروه اول به آیات قرآن عمل نکرده اند زیرا خداوند می فرماید: " هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ" (رحمن، ۶۰). آیا جزای نیکی جز نیکی خواهد بود؟ در بعضی آیات دیگر نیز به پیامبرش دستور می دهد که بدیها را نیز با عفو و گذشت و نیکی دفع کن " ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ السَّيِّئَةَ" (مومنون، ۹۶) بدی را از راهی که بهتر است دفع کن [و پاسخ بدی را به نیکی ده].
گروه سوم که عاملان به دستورات قرآنی هستند نه تنها در مقابل نیکی سکوت نمی کنند بلکه در صورت توان نیکی دیگران را بهتر و نیکوتر پاسخ می دهند و در صورت عدم توانایی حداقل نیکی را با نیکی جواب می دهند.
۲- سلام کردن در روایات
رسول گرامی اسلام فرمود: سلام کردن مستحب و پاسخ آن واجب است (الکافی، ج۲،ص۶۴۴). همچنین فرمود: پیش از سخن گفتن، سلام کنید و کسی که قبل از سلام کردن، سخن آغاز کند، پاسخ او را ندهید.(همان)
۳- حسابرسی خداوند
هیچ چیز حتی چگونگی ارتباط و نوع پاسخ دادن انسان به تحیتها، خارج از حسابرسی خداوند نیست. او این کارها را نیز محاسبه و متناسب با آن، جزا یا پاداش خواهد داد. امام باقر(ع) فرمود: همانا خداوند عز و جل سلام کردن آشکار را دوست دارد.(همان) امام صادق(ع) فرمود: خداوند عز و جل فرمود: همانا بخیل کسی است که در مورد سلام کردن بخل ورزد.(همان) امام صادق(ع) فرمود: کوچکتر به بزرگتر سلام کند و سواره بر پیاده و گروه اندک بر گروه بسیار. (الکافی، ج۲،ص۶۴۵)
پیامبر خدا(ص) بر زنان سلام می کردند و حضرت علی(ع) بر زنان جوان سلام نمی کرد(همان) رسول خدا(ص) فرمود: من تا زنده ام سلام کردن بر کودکان را ترک نمی کنم تا پس از من نیز سنت باشد. (وسائل الشیعه، ج۱۲،ص۶۲) نمازگزار نیز بایستی پاسخ سلام کننده را بدهد. (من لا یحضره الفقیه، ج۲،ص۳۶۸)
📢پیامها
۱- پاسخ سلام و تحیّت واجب است. سلام کردن مستحب است، ولی پاسخ دادن به آن لازم است. (این حکم در غیر لفظ سلام نیز جاری است، زیرا در آیه، موضوع تحیت مطرح است، بنابراین اگر با الفاظ دیگری نیز که معنای تحیت داشته باشد کسی مورد خطاب قرار گیرد، پاسخ دادن به آن ضروری است.
۲- پاسخ سلام و تحیّت باید از اصل آن بهتر باشد؛ برای مثال، اگر کسی گفت: سلام علیکم، در پاسخ وی گفته شود: سلام علیکم و رحمه الله و یا دست کم پاسخ باید برابر اصل تحیت و سلام باشد و چیزی از آن کاسته نشود.
۳- همانگونه که در تحیت باید پاسخ بهتر از اصل و یا حداقل همانند آن باشد، در دیگر کارهای نیکی که درباره انسان انجام می شود نیز باید پاسخ را نیکوتر و یا برابر آن داد. (برای مثال، اگر همسایه شما هدیه ای فرستاد، سعی کنید هدیهای بهتر و یا همانند آن برای او بفرستید).
از امام باقر و امام صادق(ع) درباره این آیه چنین نقل شده که مقصود از تحیت، سلام و دیگر کارهای نیک است. (مجمع البیان، ذیل آیه)
۴- پاسخ تحیت و دیگر محبت ها را نباید به تاخیر انداخت (تفسیر نور، ج۲،ص۳۴۵) و باید بی درنگ پاسخ داد: "فحیوا"؛( توضیح این که حرف عطف "فاء" در "فحیوا" برای ترتبیت بدون فاصله است. بنابراین، نباید پاسخ خوبیهای دیگران با تاخیر داده شود)
🗄منبع: تفسیر همراه
🆔 @balaq_ir|بلاغ| balaq.ir
4.64M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
﷽📖 هر صبح و شام با قرآن 📖
🎬 تلاوت صفحه ۹۲
📲ویدئو باکیفیت ، ترجمه صوتی
وتفسیر:👈 balaq.ir/post/974
🆔 @balaq_ir |بلاغ| balaq.ir
﷽📜 درسی از قرآن کریم(منتخب صفحات ۹۳ و ۹۴)
👌عنوان: حرمت مومن
💎آیه: "وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِنًا إِلَّا خَطَأً وَمَنْ قَتَلَ مُؤْمِنًا خَطَأً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ إِلَّا أَنْ يَصَّدَّقُوا فَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَكُمْ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ وَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةً مِنَ اللَّهِ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا"؛ نساء،۹۲
هیچ فرد با ایمانی مجاز نیست مومنی را به قتل برساند؛ مگر این که از روی خطا و اشتباه باشد. و [در عین حال] کسی که مومنی را از روی خطا به قتل رساند، باید یک برده مومن آزاد کند و خونبهایی به کسان او بپردازد؛ مگر اینکه آنها خونبها را ببخشند. اگر مقتول، از گروهی باشد که دشمن شما هستند [و کافرند]؛ ولی مقتول با ایمان بوده، تنها باید یک برده مومن آزاد کند [پرداخت خونبها لازم نیست] و اگر از جمعیتی باشد که میان شما و آنها پیمانی برقرار است، باید خونبهای او را به کسان او بپردازد و یک برده مومن [نیز] آزاد کند. و آن کس که دسترسی به آزاد کردن برده ندارد، دو ماه پی در پی روزه بگیرد؛ این [یک تخفیف و] توبه الهی است و خداوند، دانا و حکیم است.
🖋مقدمه
یکی از بت پرستان مکه، به نام حارث بن زید، با دستیاری ابوجهل، مسلمانی را به نام عیاش بن ربیعه، به جرم گرایش به اسلام مدتها شکنجه می داد. پس از هجرت مسلمانان به مدینه، عیاش نیز به مدینه هجرت کرد و در شمار مسلمانان قرار گرفت.
روزی در یکی از محله های اطراف مدینه، با شکنجه دهنده خود، حارث بن یزید، روبهرو شد. از فرصت استفاده کرد و او را به قتل رساند به گمان اینکه دشمنی را از پای در آورده است؛ در حالی که توجه نداشت حارث توبه کرده و مسلمان شده است و به سوی پیامبر(ص) می رود. جریان را به پیامبر(ص) عرض کردند؛ آیه نازل شد و حکم قتلی را که از روی اشتباه و خطا انجام شده بود، بیان کرد. (تفسیر نمونه، ج۴،ص۶۰و۶۱)
📋واژه ها
خَطَأً: غیر عمد و بدون قصد
مسلمه: تسلیم شده، داده شده بدون کم و کاست (اسم مفعول از ماده سلم)
رقبه: یک برده
میثاق: پیمان
شهرین: دو ماه
متتابعین: پیوسته، در پی یکدیگر (اسم فاعل از ماده تبع، باب تفاعل)
📌نکات تفسیری
۱- ناسازگاری ایمان با قتل نفس
خداوند متعال، هرگاه بخواهد وصفی را با عنوان دوام بیان کند و توجه دهد که هیچ وقت غیر از آن امکان ندارد، با عبارت "ماکان" بیان می فرماید؛ چنانکه در مسأله وحی چنین می فرماید: " وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْيًا أَوْ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولًا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ" (شوری،۵۱) (هیچ بشری را نرسد که خدای با او سخن گوید مگر با وحی یا از پس پرده، یا فرستاده ای [فرشته ای] فرستند که به فرمان او آنچه خواهد [به وی] وحی کند.
یعنی صحبت با خدا ناشدنی است؛ مگر از این راهها، در "ما کان لمومن" نیز، تا هنگامی که انسان ایمان دارد، ممکن نیست قتل به دست او اتفاق بیفتد؛ مگر ناخواسته؛ یعنی انسانی که دانسته و از روی عمد قتل انجام می دهد، بی ایمان است.
۲- حرمت مومن
انسانها به واسطه ایمانشان احترام می یابند. خداوند می فرماید: سزاوار نیست مومن حریم ایمانی خود را بشکند و خود را آلوده به گناه کند؛ مگر اینکه ناخواسته برایش پیش بیاید. همچنین با آوردن کلمه "مومن" (ان یقتل مومنا) توجه می دهد که کسی حق ندارد به حریم انسان مومن تعرض کند. این حریم در آیه، حریم حیات مومن است، ولی حریم آبرویی و دیگر حریم ها را هم می تواند در برگیرد.
۳- بزرگی گناه قتل مومن در روایات
روایت شده که رسول خدا(ص) به کعبه نظر افکند و فرمود: مرحبا بالبیت ما اعظمک و اعظم حرمتک علی الله و الله للمومن اعظم حرمه لان الله حرم منک واحده و من المومن ثلاثه، و دمه و ان یظن السوء. (بحارالانوار،ج۶۴،ص۷۱) (آفرین بر خانه کعبه! چه عظیمی و جقدر احترامت نزد خدا عظیم است، به خدا سوگند حریم مومن، با عظمت تر از توست، چرا که خداوند، از تو یک چیز حرام شمرده [فقط خراب کردن تو را]؛ اما از مومن، سه چیز را حرام شمرده؛ از بین بردن مال مومن، و خون مومن، و بدبینی به مومن[آبروی مومن]).
همچنین فرموده: "از بین رفتن جهان در پیشگاه خدا از کشتن یک فرد مسلمان کوچکتر است". (همان، ج۱۰۱،ص۳۸۲)
و در جای دیگر فرمود: "اگر اهل آسمان های هفتگانه و اهل زمین های هفتگانه در ریختن خون مومنی شرکت کنند، خداوند متعال، همه آنها را با صورت به آتش می افکند". (همان)
۴- فلسفه جریمه و کفاره قتل
کفاره قتل، مانند دیگر احکام الهی، دارای حکمت هایی است که برخی آنها عبارتند از:
الف. پرداخت دیه،
مرهمی برای بازماندگان مقتول است.
ب. از بی مبالاتی مردم جلوگیری می کند، تا نگویند قتل خطایی سزا و جریمه ای ندارد.
ج. احترام به جان افراد و سبب امنیت اجتماعی است.
د. جبران خلا اقتصادی است که در اثر قتل پیدا شده.
ه. وجوب کفاره در قتل خطایی، بیانگر این است که قتل غیر عمد نیز انسان را از لطف خدا دور می کند، و پرداخت دیه و آزاد کردن برده، راهی برای برگرداندن لطف الهی به قاتل است.
۵- اهمیت پیمان در اسلام
اگر مقتول، مومن باشد و بستگان او کافر، به بستگان، دیه تعلق نمی گیرد؛ ولی اگر از هم پیمانان مسلمان باشند، دیه تعلق می گیرد. این مطلب، بیانگر اهمیت عهد و پیمان در اسلام است. چه بسا پرداخت دیه، به جهت حفظ و بقاء پیمان ها و جلوگیری از سست شدن آن باشد.
📢پیامها
۱- در حالات هیجانی هم، عواطف و رحم نباید فراموش شود و عفو خطاکار، یک صدقه پسندیده است.
۲- ارزش پیمان تا آنجا است که گاهی کافر را از نظر حقوقی در ردیف مومن قرار می دهد. (برگرفته از تفسیر نور،ج۲،ص۳۵۴)
۳- وفای به عهد و پیمان حتی با کفار ضروری است.
🗄منبع: تفسیر همراه
🆔 @balaq_ir|بلاغ| balaq.ir