eitaa logo
بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی
5.6هزار دنبال‌کننده
2.6هزار عکس
1هزار ویدیو
651 فایل
ناشر اختصاصی آثار تاریخ‌نگار انقلاب اسلامی؛ حجت‌الاسلام و المسلمین سیدحمید روحانی کانال رسمی @bonyadtarikh تازه های پایگاه: http://iranemoaser.ir
مشاهده در ایتا
دانلود
✳️نقش مرحوم آیت‌الله محمد یزدی در قیام تاریخی نوزده دی ▫️«در قضیه 56، جامعه مدرسین تصمیم گرفت که جلسه‌ای ترتیب دهد؛ تا تصمیمات مقتضی در این خصوص اتخاذ شود. جلسات جامعه معمولا در جای ثابتی تشکیل نمی‌شد و حالت سیار داشت... ▪️به خاطر ندارم که در شب درج مطلب موهن در روزنامه، آیا جلسه‌ای ترتیب یافت؛ یا نه؛ اما به یقین در شب‌های بعد جلسه داشتیم که متعاقب آن جلسات، عده‌ای از اعضای ، به نقاط مختلف کشور تبعید شدند. ▫️جلسات جامعه گاه به صورت مخفیانه برگزار می‌شد. یک‌بار به خاطر دارم که در منزل آقای و آقای جلسه گذاشتیم. منزل ایشان از مرکز شهر دور بود و در جایی واقع شده بود که کسی احتمال نمی‌داد که در آن‌جا جلسه‌ای گذاشته شود. ▪️در آن‌جا که بودیم، وقتی افراد می‌خواستند جلسه را ترک کنند، به آن‌ها سفارش کردیم که نهایت دقت را در خصوص رعایت مسائل امنیتی تا گیر نیفتید. وقتی نخستین فرد از منزل خارج شد، قدری بعد خبر رسید که ایشان را دستگیر کردند. این‌جا بود که به نفر بعد گفتیم که از فلان کوچه استفاده کند. ▫️به همین ترتیب رفتن افراد به خارج از منزل مزبور به تعویق افتاد؛ و کار به جایی رسید که خود بنده سه روز، از آن منزل خارج نشدم. البته منزل ما به آن‌جا نزدیک بود و با منزل در ارتباط بودم. بعدا معلوم شد که برای دستگیری ما هم چند بار به منزل‌مان مراجعه کرده بودند. در آن مقطع سه تن از اعضای جامعه توسط دستگیر شدند. بنده به دلیل مزاحمتی که به خاطر اقامت سه روزه در آن منزل کوچک، برای اهل خانه فراهم کرده بودم، به دفعات معذرت خواستم. ▪️گفتنی است که بعد از سه روز که از منزل مزبور خارج شدم و به منزل خودمان مراجعت کردم، به فاصله ده دقیقه بعد از آمدن به منزل، توسط ساواک دستگیر شدم.» (خاطرات مرحوم آیت‌الله یزدی، ص257-256) 🔊به رسانه رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی بپیوندید:👇 https://eitaa.com/joinchat/861732881Cb60e54e1db
📄رابطه شریعتمداری و ساواک در جریان ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ + سند 🆔 @Bonyadtarikh
سرنوشت نکبت‌بار یک گانگستر سیاسی؛ مهدی هاشمی، آغاز و پایان یک مرداب.pdf
1.71M
💢سرنوشت نکبت‌بار یک گانگستر سیاسی؛ مهدی هاشمی، آغاز و پایان یک مرداب 🔶آنچه شخصیت و سرنوشت را رقم زد، مبانی فکری در بین چهل تا پنجاه سالگی بر اساس بی‌تجربگی و علی‌رغم مشاوره با نیک‌اندیشان، پیرو تفکرات روحانی گمراهی به نام که دارای افکاری مشابه وهابیون بود را استاد عالیقدر خود دانسته و در همه سخنرانی‌های خود به دلیل بدبینی به علمای تشیع، آنها را وابسته به دربار پادشاهان و سرمایه‌داران معرفی می‌کرد. 🔷وی تحت تاثیر اندیشه‌های انحرافی از حوزه بیرون رفته و ضمن نابودی کتاب‌های خود، به مبارزه علیه رژیم شاه پرداخت. اگر چه پس از دستگیری توسط و آزادی از زندان با تعهد، خدمت سربازی را به همکاری با آن سازمان در بخش نویسندگی دادرسی کل ژاندارمری شاهنشاهی منصوب و بعد از آن، دوباره راه انقلابی را با الهام‌گیری از رهبر انقلابی کمونیستی چین، قهدیرجان را تبدیل به پایگاه مبارزه‌های علیه رژیم کرد. به دلیل روحیه خودخواهی، مورد تایید رژیم شاه، روحانیون و یا انقلابیون نبود و بهمراه گروه خود، به دلیل اعتقاد التقاطی، مجهز به سلاح سرد و گرم بودند و مانند رفتار گانگسترهای قرن هجده غرب وحشی با مردم و مخالفان، تمایل به دست گرفتن اصفهان داشتند. 🔶سید مهدی هاشمی برخلاف مبارزه با رژیم شاه، در اصل برای اهداف نفسانی خود در اوایل دهه پنجاه اقدام به تشکیل گروهی معروف به "گروه هدفی‌ها" نمود. زیرا را دینی یک‌بعدی می‌پنداشت و اسلام و مکتب تشیع را تنها یک "هدف انقلابی" می‌دانست. 🆔 @Bonyadtarikh
7.94M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥نمونه‌ای از جریان‌شناسی فوق‌العاده مجتهد شهید 🔻 سالروز شهادت 🔹حجت‌الاسلام و المسلمین سیدحمید روحانی: وقتی کتاب چاپ شد رژیم توانست موج اختلاف را در به وجود بیاورد سیدمصطفی خمینی آن زمان اعلام کرد که این جریان، جریان سازمان امنیت است و است که دارد این نقشه‌ها را انجام می‌هد. ساواک دارد افراد را وادار می‌کند تا به عنوان روحانی و طلبه و واعظ موج ایجاد کنند و جو ایجاد کنند. 🔸بعد از انقلاب این سند درآمد که دو نفر از کسانی که در علیه کتاب شهید جاوید جوسازی می‌کردند و رفته بودند آنجا محضر برخی مراجع گریه کرده بودند و به پیشانی زده بودند و اظهار تأسف کرده بودند از ساواک بودند و بعد از انقلاب محاکمه و خلع لباس شدند. 🆔 @Bonyadtarikh
شهید سید مصطفی خمینی راوی بصیرت انقلابی و جریان‌شناس نهضت امام خمینی.pdf
210.9K
📌شهید سید مصطفی خمینی راوی بصیرت انقلابی و جریان‌شناس نهضت امام خمینی سخن سردبیر 🔺شیوه زیست سیاسی شهید و اثراتش در شگفت‌آور و جهت‌دهنده بود که او را می‌توان راوی بصیرت انقلابی و ایمن‌ترین جریان‌شناس نهضت امام خمینی دانست. به طوری که هرفردی با هر انگیزه‌ای متوجه آن بود که برای نفوذ در اطراف امام، گذشتن از ایشان کاری دشوار و غیرممکن بود. 🔺گزارشات نشان می‌دهد که سید مصطفی خمینی نقش مهمی در انسجام علاقه‌مندان به نهضت امام خمینی و ارتباط با مراجع تقلید داشته و نشان‌دهنده ترس ساواک از احتمال جایگزینی سید مصطفی به جای پدرش در رهبری نهضت اسلامی و ادامه خط امام پس از او بود. به همین دلیل، ساواک به فکر نقشه قتل و شهادت سید مصطفی بود، زیرا از ظهور یک رهبر جدید از حوزه علمیه نگران بود. 🔺شهید سید مصطفی خمینی فردی صادق و مسئولیت‌پذیر بود که در امور مهم عصر خود فعالانه مشارکت می‌کرد و به عنوان فردی تلفیقی از عقل، حرکت و سیاست اسلامی شناخته می‌شد. شهادت او آغازگر فرآیندی در تاریخ بود که به کمک پیروزی انقلاب اسلامی و تحولات امروز منجر شد. یکی از سیاست‌های کلیدی او ایجاد ارتباط میان امام و مردم بود که به انتقال سیاست‌های امام به توده‌های مردم کمک کرد و تمایل به جایگزینی نظام مردمی به جای نظام شاهنشاهی را تقویت و انسجام و ایثار را در نهضت امام خمینی افزایش داد. 🆔 @Bonyadtarikh
⚛️ مجمعی در امتداد (۵) 🔸به منظور رهایی صهیونیست‌ها از خطر امام خمینی و فلج کردن نهضت امام، روحانی‌نماهای تهران که جز تامین زر و مال و جاه، اندیشه‌ای نداشتند به دستور و به فرمان ملوکانه، دست به کار شدند تا با کار گرفتن حربه‌ای امام را از مبارزه با رژیم صهیونیستی بازدارند و یا دست‌کم تبلیغات او را علیهدصهیونیست‌ها دررمیان توده‌های مسلمان بی‌اثر سازند. 🔸آنها پس از گردهمایی و تشکیل نشست‌هایی در برابر نشست‌های هفتگی علمای راستین اسلام و مطالعات و کند و کاوهای گسترده،حربه مورد نظر خوددرا از فرموده پیامبر اسلام بدست آوردند. حربه‌ای که رنگ اسلام داشت، از کلام پیامبر عالیقدر اسلام بود، حربه‌ای که می‌توانست برای مدتی مردم را سرگرم سازد و دودستگی راه بیاندازد، بحث و جدل برپا کند که آیا باید با مبارزه کرد یا نه؟ همین دودستگی و یا چند دستگی چقدر می‌توانست برای پیشبرد برنامه‌های شاه و صهیونیست‌ها مفید و موثر باشد و کارها را عقب بیاندازد و خیال رژیم اشغالگر را آسوده سازد. 🔸روحانی‌نماها با این خواب‌های طلایی، حربه برنده خود را عرضه داشتند و با شعار به جنگ امام و مبازات ضد صهیونیستی او برخاستند. 📚نهضت امام خمینی، ج۱، ص۹۸۲_۹۸۱. 🆔 @Bonyadtarikh
💠مجمعی در امتداد (۶) 🔺الکفر مله'' واحده، [دیری نپایید] که این جمله سر زبان‌ها افتاد و به دنبال آن اعتراض و انتقاد از طرف ماموران و که این جمله را سر زبان‌ها انداخته بودند آغاز شد که: 🔺《چرا خمینی مرتب زنگ خطر را علیه اسرائیل به صدا در می‌آورد؟ و مردم را به مبارزه با آن فرا می‌خواند؟ مگر پیغمبر نفرموده است الکفر مله'' واحده؟ اگر باید با اهل کفر مبارزه کرد چه تفاوتی بین یهود و نصارا و کمونیست است که باید فقط با یهودی‌ها جنگید؟》 🔺 و دستگاه جاسوسی شاه در انتظار بودند که با این سفسطه‌بازی‌ها و غلط‌اندازی‌ها امام خمینی را به دفاع استدلالی و بحث‌های مدرسه‌ای و رد و ابرام بی‌ثمر وادارند! ... آنها را بهم مشغول کنند و خود در کناری نشسته، به ریش مبارزه و مبارزان بخندند و با خیالی آسوده با صهیونیست‌ها به مغازله سیاسی ادامه دهند. 🔺لیکن رهبر خردمند ملت ایران آگاه‌تر و ژرف‌اندیش‌تر از این بود که به دام ساواک و دارو دسته ارتجاعی آن بیفتد و از مسیر انقلابی خویش باز بماند. 📚نهضت امام خمینی، ج۱، ص۹۸۲. 🆔 @Bonyadtarikh
💠مجمعی در امتداد (پایانی) 🔺یکی از صفات برجسته امام خمینی این بود که علاوه بر تشخیص خوب و زود توطئه دشمن، رویارویی با آن را نیز خوب می‌دانست. از این رو پیش از آنکه شعار ''_واحده بتواند میان مردم جا باز کند و ابهام و اشکال ایجاد کند، در اعلامیه‌ای زیربنای آن را زد و آن توطئه را خنثی ساخت. 🔺امام با آن افشاگری و پرده‌برداری از توطئه‌ها و بازگویی این واقعیت که به منظور پشتیبانی از و عمال آن در ایران و زمینه‌چینی برای به رسمیت شناختن آن رژیم اشغالگر، این جمله را بر سر زبان‌ها انداخته است، توانست تمام نقشه‌های عریض و طویل و خود فروخته را یکجا نقش بر آب سازد و توطئه ارتجاعی آنان را خنثی کند. 🔺این اعلامیه امام در داخل و خارج از کشور بازتاب مثبت و گسترده‌ای داشت و نشان داد که امام به هیچ گروه و سازمانی وابستگی ویژه‌ای ندارد. همچنین این موضع امام گام برجسته‌ای بود که در راه وحدت نیروهای مبارز برداشته شد. 🔺برای بدست آوردن انگیزه مخالفت امام با تاسیس و نگرانی‌های شدید او در این مورد، بهتر از هر موضوع، مطالعه در وضع این موسسه و بر خورد رژیم شاه با آن می‌باشد. 🔺رژیم شاه که بدلیل نداشتن پایگاه در میان حوزه و روحانیت همیشه در نگرانی بود، در پی بنیاد این کمبود خود را به وسیله این موسسه جبران کرد. [شاه] با فرستادن میهمانان مذهبی خود به موسسه خود را هوادار اسلام و پشتیبان روحانیان جا می‌زد و حقایقی را که از طریق امام خمینی و پیروان او مبنی بر خیانت‌های شاه به اسلام و جنایات او نسبت به روحانیت و ملت مسلمان ایران نشر میافت، مغرضانه و دور از واقعیت جلوه می‌داد. 🔺امام عقیده داشت که تشکیلات مورد سواستفاده رژیم شاه قرار خواهد گرفت و یا از آغاز با هدف‌های شاهی تاسیس شده است. 📚نهضت امام خمینی، ج۱، ص۹۹۷_۹۸۳. 🆔 @Bonyadtarikh
🔴 نشریه انتقام کاری از آیت‌الله مصباح یزدی در دوران اخنتاق سیاسی 🔹 ، نشریه‌ای مخفی که محمدتقی مصباح یزدی در دورة اختناق سیاسی- از 29 آذر 1343 تا 15 مهر 1344- آن را در هشت شماره و به صورت منتشر کرد. 🔸پس از 1342 و علنی شدن نهضت اسلامی ایران به رهبری حضرت (ره)، روحانیان مبارز پیرو حضرت امام، را به کانون فعالیتهای انقلابی تبدیل کردند. طی سالهای اختناق سیاسی، و انتشار نشریات مخفی ، سرآمد نمونه‌های مبارزة مخفیانه بود. از مشهورترین این نشریات می‌توان به و انتقام اشاره کرد. 🔹پس از دستگيری امام خمينی (ره)، گروهی از ياران ایشان اقدام به چاپ و انتشار نشريه‏ای با نام بعثت كردند. نشریه بعثت تا جایی که امکاناتش اجازه می‌داد، جریاناتی را که در به‌وقوع می‌پیوست، مرتباً منعکس می‌کرد و به آگاهی خوانندگان خود می‌رساند. با اوج و گسترش مبارزات مجاهدین حوزه علمیه قم، نشریه دیگری به نام «انتقام» آغاز به‌کار کرد. 🔸آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی از فعالان و نویسندگان اصلی نشریه بعثت بود که همِّ عمده خود را بر تشریح مبانی فکری و تئوریک و پاسخ به شبهات گذاشته بود . وی از آذر 1343 تصمیم گرفت به صورت نشریه‌ای تحت عنوان را با لحنی به مراتب انقلابی‌تر از نشریه بعثت منتشر کند. در این نشریه، تمامی امور از تهيه مقالات تا چاپ و تكثير و پخش آنها برعهده ایشان بود . 🔹نشریه انتقام با روشی انقلابی‌تر از بعثت، از ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و... حکومت انتقاد می‌کرد و در تمام مقالات، را حفظ می‌کرد؛ این گمنامی باعث سردرگمی عوامل بود. ویژگی متمایزکننده انتقام در قیاس با بعثت علاوه بر لحن انقلابی‌تر آن، جنبه ایدئولوژیک قوی‌اش بود، در حالی که بعثت رویکردی سیاسی‌تر داشت. 🔸چاپ اين نشريه در زيرزمين منزل پدر آیت‌الله مصباح یزدی در تهران انجام مي‏شد و توزيع آن نیز بسيار سرّی بود. تهیه و چاپ این نشریه - چه در قم و چه در شهرستان‌ها با شيوه‏های بسيار پيچيده‏ای انجام می‏شد. 🔹آیت‌الله مصباح یزدی می‌گوید: «البته توزیعش دیگر زحمتی برای ما نداشت و هیئت‌های مؤتلفه توزیع می‌کردند؛ چون مرحوم آقای از این جریان اطلاع داشتند، یکی از اعضای هیئت مؤتلفه را به‌عنوان رابط معرفی کرده بودند که ما نشریات را تحویل ایشان بدهیم». البته، این برخلاف آنچه برخی اعلام کرده‌اند به معنای وابستگی تشکیلاتی انتقام به هیئتهای مؤتلفه نبود . چنانکه مصباح یزدی می‌گوید‌: «نشریه انتقام، ارگان هیچ سازمان و تشکیلات سیاسی– مذهبی نبود، بلکه در واقع بود. البته برخی از دوستان در توزیع آن شرکت داشتند که اجرهم علی‌الله» . 🔸انتقام سلسله مباحث خود درباره ایدئولوژی اسلامی را در آخرین شماره‌اش در 15 مهر 1344 کامل می‌کند و ذیل عنوان «: » ضمن تفکیک میان شرایط در فتوا با شرایط و ، طرح روشنتری از حکومت اسلامی مطرح می‌سازد‌. در این شماره، حضرت امام خمینی(ره) با عنوان «» معرفی شده‌اند. همچنین آورده شده است: 🔹«یکسال است که ، پیشوای بزرگ دین، مرجع عالیقدر جهان تشیع ربوده شده است ... یکسال است که زبان گویای ملت که از حقوق ستم‌زدگان و از حریم دین و قرآن دفاع می‌کرد از ملت جدا شده و خاموش مانده است ...» 🔸شماره هشتم، آخرین شماره نشریه انتقام بود که به دلیل دستگیری عوامل انتشار و متواری شدن محمدتقی مصباح یزدی به‌عنوان گرداننده اصلی نشریه، دیگر منتشر نشد. 🆔 @Bonyadtarikh
📌کنکاشی در آخرین روزهای بازگشت امام به تهران 🔷 درباره سوابق و مقدمات بازگشت حضرت امام به میهن اسلامی متأسفانه کمتر مطالعه و پژوهش صورت گرفته است. لذا این مقاله شاید از جمله بررسی‌های نادری باشد که می‌تواند هم نسل جدید را با این موضوع آشنا نماید و هم به عنوان طرح مسئله مورد توجه و تعمق محققان تارخ انقلاب و علوم سیاسی قرار گیرد. در این مقاله ضمن اشاراتی به سوابق احتمالی بازگشت امام در اواسط مهرماه سال 57 پس از اخراج از عراق، به بررسی تفصیلی این مسئله در دوره زمانی 26دی تا 12بهمن سال 57 که بازگشت امام قطعیت یافت، پرداخته شده است. این مقاله تأملی است بر یکی از مهمترین رویدادهای مؤثر در سقوط نظام شاهنشاهی و پیروزی انقلاب اسلامی در ایران. 🔶 حضرت امام از همان روز نخست که در 13آبان سال 43 به اجبار رژم شاه، دستگیر و به ترکیه و سپس به عراق و بعد هم به فرانسه تبعید شد، همواره درصدد بازگشت به ایران بوده است، تا از درون کشور و در کنار مردم انقلابی به مبارزات خود علیه حکومت پهلوی ادامه دهد. اما شاه و سازمان‌های امنیتی، سیاسی و نظامی او هرگز اجازه بازگشت او و یارانش را به ایران نمی‌دادند و در صورت ورود خود و طرفدارانش بازداشت و روانه زندان می‌شدند. 🔷 رژیم از این که امام وارد ایران شود به شدت هراس داشت. چنان که وقتی در اوایل مهر سال 57 مسئله اخراج امام از عراق مطرح شد و رژیم صدام با همدستی حکومت ایران فشار زیادی برای خروج او از نجف به عمل آورد و دولت کویت نیز حاضر به پذیرش امام نشد، دستگاه امنیتی شاه ضمن بررسی ابعاد مختلف این موضوع و احتمال ورود امام به ایران، گزارش مفصلی تهیه و برای مطالعه شاه ارسال نمود که بسیار حائز اهمیت می‌باشد. 🔶 بنا به اسناد ساواک تهران- مورخ 17مهر سال -57 حتی عکس و مشخصات امام به کلیه مرزهای هوایی و دریایی بحرین فرستاد شده بود، مبنی بر اینکه نامبرده ممنوع الورود است و حق ورود به کشور بحرین را هم ندارد. 🖇ادامه متن مقاله فصلنامه را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی بخوانید. 🆔 @Bonyadtarikh
📌روزهای حماسه و نور 🔷 در بهمن به عنوان یکی از انقلاب‌های بزرگ قرن بیستم و در یک بستر تاریخی شکل گرفت. این انقلاب که به رهبری حضرت امام خمینی (س) و با مشارکت گسترده همه اقشار جامعه انجام شد، تغییرات اساسی در ایران به وجود آورد. این واقعه به هیچ منطقه خاصی محدود نبود و تمامی شهرها و مناطق ایران در آن نقش داشتند. مردم با اتکا به نیروی الهی و وحدت کلمه، به مبارزه با رژیمی پرداختند که از حمایت قدرت‌ها و ابرقدرت‌های آن زمان برخوردار بود. این قیام تاریخی نه تنها حیرت همگان را برانگیخت، بلکه الگویی برای دیگر کشورها در مسیر رهایی و نجات شد. 🔶 در نیمه اول دی‌ماه، حکومت با بحران‌های جدی مواجه بود. تهدیدهای افزایش یافت و این سازمان از شعب خود خواست تا ساختمان‌ها را تخلیه و اسناد را نابود کنند. افشای اسامی اعضای بلندپایه ساواک به تضعیف این سازمان کمک کرد و حملات به نیروهای نظامی، احتمال بروز توطئه‌ای برای ایجاد شکاف میان ارتش و مردم را افزایش داد. آیت‌الله طالقانی و امام خمینی از مردم خواستند تا آرامش خود را حفظ کنند. با اعلام نخست‌وزیری ، اعتراضات مردمی شدت گرفت و یکی از مقامات اسرائیلی اعلام کرد که «کار رژیم شاه تمام است». در دهه سوم دی، نظامیان نیز خواستار برپایی جمهوری اسلامی به رهبری امام خمینی شدند. خروج شاه از ایران در ۲۶ دی و راهپیمایی‌های گسترده در و در ۲۹ دی، ضربه دیگری به رژیم پهلوی وارد کرد. 🔷 با شروع بهمن، اخبار ورود امام خمینی به ایران در رسانه‌ها منتشر شد درحالی که در صبح ۵ بهمن، فرودگاه توسط نظامیان اشغال و پرواز «پرواز انقلاب» که قرار بود امام را به ایران بازگرداند، لغو شد. به دستور شاپور بختیار، فرودگاه‌ها بسته شدند و امام در پیامی تاریخ بازگشت خود را اعلام کرد. هرچند، مردم در همان روز برای استقبال از امام و گوش سپردن به سخنان ایشان جمع شده بودند، اما پس از اطلاع از عدم ورود ایشان، به سمت دانشگاه تهران تظاهرات کردند و علیه بختیار شعار دادند که در نتیجه تیراندازی مأموران، تعدادی شهید و مجروح شدند. 🖇 کامل متن مقاله فصلنامه پانزده خرداد را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی بخوانید. 🆔 @Bonyadtarikh
📌 بازخوانی حقارت رژیم پهلوی و غارت منافع ملی ایران در خاطرات سفرای امریکا و انگلیس 🔷 ، بی‌شک یکی از مهم‌ترین تحولات سیاسی بین‌المللی عصر حاضر محسوب می‌شود که توجه بسیاری از محققان و اندیشمندان را به خود جلب کرده است. در کانون تحلیل ریشه‌های این انقلاب، نوع رابطه ایالات متحده آمریکا و انگلستاندو کشور مدعی دموکراسی و حقوق بشر – با اهمیتی کلیدی دارد. حمایت این دو قدرت از یک رژیم استبدادی و سرکوبگر در دهه‌های منتهی به انقلاب، به وضوح نشان‌دهنده اولویت منافع استراتژیک و اقتصادی آن‌ها بر اصول و حق تعیین سرنوشت ملت‌ها بود. 🔶 آنچه از نگاه واشنگتن و لندن دارای ارزش و اهمیت واقعی بود، منافع کلانی بود که می‌توانستند در پرتو چنین روابطی با یک رژیم وابسته به دست آورند. ویلیام سولیوان، سفیر وقت آمریکا در تهران، صراحتاً دلیل انتخاب خود برای این سمت را نیاز به دیپلماتی با تجربه در کشورهای با حکومت‌های متمرکز و استبدادی بیان می‌کند که بتواند "با یک زمامدار مقتدر و خودکامه کار کند." سر آنتونی پارسونز، همتای بریتانیایی او، نیز با وجود آگاهی از سابقه سوء رژیم شاه در زمینه حقوق بشر، بر این نگاه عملگرایانه مهر تایید می‌زند. 🔷 در سایه این رویکرد مبتنی بر منافع، ایران تحت حاکمیت پهلوی به بهشت بازرگانان آمریکایی و انگلیسی و بزرگ‌ترین بازار فروش تسلیحات برای این کشورها تبدیل شد. خریدهای افراطی و غیرمنطقی تسلیحاتی شاه()، که بخشی از آن ناشی از تمایلات شخصی و بخشی دیگر در چارچوب دکترین نیکسون (۱۹۷۲) برای تبدیل ایران به "ژاندارم منطقه" صورت می‌گرفت، به فرصتی برای آمریکا جهت تحمیل هزینه‌های حفظ منافع خود در منطقه بر ایران تبدیل شد. بدین ترتیب، منابع عظیم نفتی کشور که می‌بایست صرف عمران، آبادانی و توسعه پایدار شود، در مسیر پاسخگویی به تمایلات شخصی شاه، تضمین منافع قدرت‌های بزرگ غربی و دامن زدن به فساد گسترده اقتصادی در سطوح بالای حکومتی به کار گرفته شد که یکی از دلایل اصلی عقب‌ماندگی کشور علی‌رغم درآمدهای بالا بود. 🔶 این رویکرد مبتنی بر منافع خارجی، به ساختار سرکوب‌گر داخلی دامن زد و نارضایتی عمومی را تشدید کرد. سرکوب بی‌رحمانه توسط ، سانسور شدید، فقدان آزادی‌های سیاسی، تلاش برای ترویج ارزش‌های غربی و اسلام‌زدایی (که در رویدادهایی نظیر جشن هنر شیراز نمود یافت)، و شکاف عمیق طبقاتی ناشی از فساد و توزیع ناعادلانه ثروت، همگی در چارچوب سیستمی قابل تحلیل هستند که با حمایت خارجی منافع قدرت‌ها را تضمین می‌کرد و در مقابل، با واکنش روزافزون و فزاینده مردم روبه‌رو شد. 🔷 در ماه‌های پایانی عمر رژیم، سرعت تحولات و موضع‌گیری‌های قاطعانه به عنوان رهبر انقلاب، تمامی طرح‌ها و برنامه‌های شاه و حامیانش را بی‌اثر ساخت. تغییر پی‌درپی دولت‌ها و اقدامات نمایشی و دیرهنگام مانند بازگرداندن تاریخ هجری شمسی یا دستگیری برخی مقامات فاسد مانند هویدا و نصیری، هیچ تاثیری در اراده رهبری و مردم برای سرنگونی رژیم نداشت. فساد ذاتی این رژیم برای همگان محرز بود و این اقدامات دیرهنگام، صرفاً فریب‌کاری آشکار تلقی می‌شد که نتیجه‌ای جز تسریع در روند انقلاب نداشت. 🖇 متن کامل را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید 🆔 @Bonyadtarikh