✍ خیرالله محمدیان مساجد شهر قدیم ارجان (۱) با سیری در منابع تاریخی و جغرافیایی دست کم از وجود دو مسجد با قدمت بسیار آگاه می شویم: «مسجد ارجان» یا «مسجد جامع ارجان» که در مرکز شهر ارجان قرار داشته است. ۲_ «مسجد بکان» یا «مسجد جامع بکان» که در کنار بند خسروی یا همان پل بکان و حمام بکان قرار داشته و امروزه به نام «قدمگاه امام رضا علیه السلام» شناخته می شود. گاهی برخی از نویسندگان بدون اطلاع از ویژگی های مکانی و سازه ای این دو مسجد، آنها را به جای یکدیگر به کار برده و به غلط معرفی کرده اند. گاهی نیز بدون ذکر دقیق نام یکی از این دو، در توضیحات و معرفی های خود از آنها فقط به عنوان مسجد ارجان نام برده‌اند و گمان کرده اند که هر دو مسجد یکی است. در این نوشتار به طور مختصر و در دو بخش کوتاه به معرفی مساجد ارجان می پردازیم: ✳✳✳✳ ✅ مسجد جامع ارجان این مسجد در مرکز شهر ارجان قرار داشته و از مساجد ساخته شده در صدر اسلام و قرن اول هجری قمری است. معمولا مسلمانان پس از فتح هر منطقه، در آنجا به ساخت مسجد به عنوان مکان عبادی مسلمانان اقدام می کردند. ارجان نیز که در زمان خلافت عمر فتح شده بود، با توجه به اهمیت و عظمت نیاز به مسجد داشت. منابع تاریخی از جمله ابن اثیر در کتاب الکامل ساخت مسجد ارجان را به دستور «حکم ابن نهیک العجمی»، حکمران ارجان در زمان حجاج ابن یوسف ثقفی و ببن سال های ۷۰ تا ۹۰ هجری قمری می دانند. بلاذری در فتوح البلدان ص ۲۶ در این باره نوشته است که «حجاج، حکم ابن نهیک را از ولایت فارس برگرفت و بر کرمان گمارد. حکم مسحد ارجان و دارالاماره آن را بنا کرد.» مقدسی که خود از نزدیک سرزمین فارس را دیده است در ص ۴۲۵ کتاب احسن التقاسبم در توصیف شهر ارجان می نویسد: «ارجان مرکز ناحیه ای است سخت آباد و معمور با حاصل های فراوان و شهرهای مهم و اهالی محتشم...انبار ذخیره فارس و عراق است و مرکز داد و ستد خوزستان و اصفهان محسوب می گردد. یک مسجد جامع زیبا که خوب به آن رسیدگی شده در طرف بازارها وجود دارد که مناره زیبا و بلندی دارد... ». ابوالقاسم محمد ابن حوقل بغدادی از جغرافی دانان و سیاحان معروف قرن چهارم هجری قمری در صفحه ۱۵۳ سفرنامه خود می نویسد: «در ارجان همچون سیستان دو حوض بزرگ در نزدیکی مسجد جامع وجود دارد که آب جاری بدان درمی‌آید و از آنجا به وسیله قنات ها به خانه ها و سردابهای مردم شهر پراکنده می‌شود.» نوشته های ابن حوقل که از نزدیک شهر ارجان را مشاهده کرده، با توضیحات و توصیفات ناصر خسرو در سفرنامه کاملاً مطابقت دارد. ناصرخسرو در صفحات ۱۶۳ تا ۱۶۵ سفرنامه در باره ارجان می نویسد: «... و چهار جوی عظیم بریده اند و آب از میان شهر به در برده که خرج بسیار کرده اند و از شهر بگذرانیده اند... و شهر چنان است که چندان که بر روی زمین خانه ساخته اند، د زیرزمین هم چندان باشد و در همه جا در زیرزمین ها و سرداب‌ها آب می گذرد و تابستان مردم شهر را به واسطه آن آب و زیرزمین ها آسایش باشد.» ابن جوزی در جلد ۹ صفحه ۱۴ کتاب المنتظم خود در ذیل حوادث سال ۴۷۸ هجری قمری می نویسد: «از جمله حوادث آن سال آنکه در ماه محرم خبر رسید که در ارجان و نواحی اطراف آن زلزله واقع شده است و جمعی به هلاکت رسیده اند و مناره مسجد جامع فروریخته است و جمع کثیری از آدمیان و حیوانات در زیر آوارها جان داده اند». ابن اثیر نیز در جلد ۱۷ صفحه ۱۲۱ الکامل به این واقعه اشاره کرده و می گوید که «در این سال زلزله سختی در خوزستان و فارس رخ داد و اشد ّ آن در ارجان بود و خانه ها را خراب و خلق بسیاری را زیر آوارها هلاک نمود.» منابع تاریخی دیگر در قرون بعد نیز در حالی از مسجد جامع ارجان نام برده اند که هیچ اثری از آن باقی نمانده بود و از این رو بیشتر به ذکر نوشته های پیشین پرداخته اند. ✅ اگر از کتاب‌های تاریخی و منابع جغرافیایی دیگر فاکتور بگیریم و تنها به همین چند منبع معتبر بسنده کنیم، در می یابیم که مسجد ارجان یا همان مسجد جامع ارجان ویژگی های زیر را داشته است: ۱_ در مرکز شهر ارجان قرار داشته است. ۲_ در کنار بازار بوده است. ۳_ مناره بلند و زیبایی داشته است. ۴_ خوب به آن رسیدگی شده بود. ۵_ دو حوض بزرگ در نزدیکی آن وجود داشته است که آب را از قنات های بیرون شهر می گرفته و در خود انبار می کرده و به خانه ها می فرستاده است. ۶_ هیچکدام از منابع تاریخی به حضور امام رضا ع و اقامه نماز در آن اشاره نکرده اند. ۷_ هیچکدام از منابع تاریخی به قدمگاه امام رضا علیه السلام بودن آن اشاره نکرده اند. ۸_ رود تاب و بند خسروی (پل کسری) در کنار آن نبوده است. ۹_ در زلزله شدید محرم سال ۴۷۸ هجری قمری مناره های بلند و زیبای آن فروریخته است ✳✳✳ منابع و مآخذ: ✔ الکامل ابن اثیر ✔ سفرنامه ابن حوقل ✔ المنتطم ابن جوزی ✔ احسن التقاسیم مقدسی ✔ سفرنامه‌ ناصر خسرو ✔ فتوح البلدان بلاذری ✳✳✳ خیرالله محمدیان ۱۰ مرداد ماه ۱۳۹۷

#اخبار_فوری 🔴استاد خیرالله محمدیان(محقق و پژوهشگر بهبهانی): شواهد و اسناد تاریخی به ما می‌گوید مسجد تازه کشف شده ارجان قدمگاه امام رضا(ع) نیست 🔴روابط عمومی میراث فرهنگی خوزستان: مصاحبه اخیر دکتر یغمایی پیرامون مسجد تاریخی ارجان اصلاح می‌شود / مصاحبه کننده به «مقام‌های دیگر حضرت رضا(ع)» در شهرستان بهبهان و وجود اسناد تاریخی توجه نکردند ☎️پاسخ همزمان استاد خیرالله محمدیان(محقق و پژوهشگر بهبهانی) و مهندس علی اصغر سالاری (مدیر پروژه جاده ولایت) به یک فرضیه و احتمال بدون مدرک پیرامون « قدمگاه اولیه و راستین!!؟؟» امام رضا (ع) در ارجان 🔴اسناد مسجد بکان(قدمگاه راستین امام رضا) در منابع تاریخی بزودی منتشر می‌شود ✅جزئیات بیشتر پیرامون این مسأله را در وبگاه مسجد و قدمگاه مقدس امام رضا(ع) دنبال کنید:👇👇👇 🌐 http://ghadamgahereza.blog.ir/ #بهبهان_قدمگاه_خورشید @ghadamgah_emam_reza

#گفتگوی_اختصاصی 🔹حجت‌الاسلام والمسلمین علی بهجت، استاد حوزه علمیه قم: 💠حضور مردم در قدمگاه امام رضا(ع) به شرط اینکه یقین پیدا کنند حضرت در آن مکان حضور داشتند خوب، مصداق تعظیم شعائر الهی و گسترش فرهنگ و سیره رضوی است. 1397/5/11 - حرم رضوی @gadamereza

#گفتگوی_اختصاصی 🔸حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی آقاتهرانی، عضو هیئت علمی و مسؤول تربیت مربی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) و استاد اخلاق: 💠ما هم همین نظر و دیدگاه مراجع معظم تقلید و علما را داریم و می‌گوییم: حضور مردم در قدمگاه امام رضا(ع) به شرط صحت حضور حضرت و عدم انحراف مصداق تعظیم شعائر الهی و گسترش فرهنگ و سیره رضوی است. 1397/5/11 - حرم رضوی @gadamereza

#گفتگوی_اختصاصی 🔹دکتر رضا نقدی، پژوهشگر گروه فرهنگ و سیره رضوی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی پاسخ می‌دهد: 🎯راهکار علمی حل معمای حضور حضرت رضا(ع) در مساجد بهبهان (ارجان و بکان) 💠برای حل این مسأله به چند نکته باید توجه کنیم: 1⃣ آیا در مکان کشف شده جدید(مسجد ارجان) کتیبه یا اثری از حضور امام رضا(ع) در این مکان به دست آمده است؟ 2⃣ آیا در مکان معروف فعلی(قدمگاه مسجد بکان) اثری منتسب به حضور امام رضا(ع) بوده است؟ 3⃣ کدام مکان در بین مردم شایعتر به حضور حضرت است و مورد تبرک و زیارت آنها در طول قرن‌هاست؟ ✅نتیجه: باتوجه به اینکه در مکان کشف شده جدید(مسجد ارجان)، هنوز اثر و کتیبه‌ای از حضور امام رضا(ع) یافت نشده است و باتوجه به معروفیت قدمگاه مسجد بکان و وجود سنگ نمادین جای پای حضرت تا اواخر دهه 60 در این مسجد و زیارت مردم در طول قرن‌های گذشته به صرف ادعای بدون مدرک یک کاوشگرمحترم نمی‌توان در مورد این قدمگاه و مسجد مقدس شبهه ایجاد کرد... 🔸وی در پایان این گفتگوی اختصاصی، برای اثبات علمی قدمگاه‌های حضرت رضا(ع) در شهرستان بهبهان اعلام آمادگی کرد. 🔺گفتنی است چندی پیش دکتر یغمایی در مصاحبه‌ای بدون ارائه مدرکی گفته بود «باتوجه به شواهد موجود و مسجد بودن این مکان، این منطقه به احتمال فراوان قدمگاه اولیه و راستین امام رضا (ع) بوده است و ایشان در این مسجد نماز خوانده اند و چون منطق حکم می کند اگر آن حضرت به این شهر آمده باشد، در این محل که مسجد بوده نماز خود را به جای آورده است.»! ✍شایان ذکر است محور تحقیقات کانال خبری قدمگاه، رد حضور حضرت رضا(ع) در مسجد تاریخی ارجان یا بقیه نقاط بهبهان نیست بلکه مبنای اولیه اثبات حضور آن حضرت در مسجد بکان است؛ همچنانکه معتقد است آن حضرت در این شهرستان چندین مقام شناخته شده دارند، منتها براساس اسناد تاریخی، شواهد و حضور مردمی در طول قرن‌های گذشته محل اطراق، گفتگو و نماز آن حضرت را مسجد بکان می‌داند. ✅جزئیات بیشتر پیرامون این مسأله را در وبگاه مسجد و قدمگاه مقدس امام رضا(ع) دنبال کنید:👇👇👇 🌐 http://ghadamgahereza.blog.ir/ #بهبهان_قدمگاه_خورشید @ghadamgah_emam_reza

#دیدگاه_محققین 🔹آیت‌الله سیدعلی شفیعی، عضو خبرگان رهبری و از اساتید حوزه علمیه اهواز: 💠با توجه به اینکه مأمون عباسی ترس آن را داشت که عبور امام رضا(ع) از شهرهای حله و کوفه، شورش‌هایی را به همراه خواهد داشت، دستور داد تا حضرت را از مناطق دیگری عبور دهند؛ به همین دلیل کاروان امام از مدینه به بصره، سپس اهواز و نهایتاً پس از عبور از رامهرمز، بهبهان و شیراز(فارس)، به خراسان رسیدند./حوزه @gadamereza

💠اثبات علمی حضور حضرت رضا(ع) در مسجد بکان شهرستان بهبهان؟! 1⃣ آیا در قدمگاه مسجد بکان اثری منتسب به حضور امام رضا(ع) وجود داشته است؟ 2⃣ آیا این مکان در بین مورخین و مردم شایع به حضور حضرت است و مورد تبرک و زیارت آنها در طول قرن‌هاست؟ ✅نتیجه: باتوجه به معروفیت قدمگاه مسجد بکان در بین مردم و مورخین تاریخی، قرارگرفتن این مسجد بر سر راه خروج حضرت رضا(ع) از بهبهان(پل ساسانی بکان) و وجود سنگ نمادین جای پای حضرت تا اواخر دهه 60 در این مسجد و زیارت علماء و مردم در طول قرن‌های گذشته به صحت این قدمگاه و مسجد مقدس می‌توان پی‌برد... #بهبهان_قدمگاه_خورشید @gadamereza

🔸حجت‌الاسلام پور‌سید‌آقایی، دبیر همایش بین‌المللی دکترین مهدویت: 💠حضور مردم در قدمگاه امام رضا(ع) از مصداق تعظیم شعائر الهی است. 🔹در شهرهای مسیر عبور حضرت به عنوان شهر امام رضا(ع) باید ضمن ترویج فرهنگ رضوی، در مناسبات رضوی مثل ایام ولادت و شهادت آن حضرت خدام حرم امام رضا(ع) به این شهرها سفر و ضمن حضور در مراسمات مردمی، محصولات متبرک بارگاه رضوی را بین مردم توزیع کنند. 1397/5/14 @gadamereza

#روز_زیارتی 💠در روز زیارتی امام رضا(ع) شما هم زائر مجازی آن حضرت شوید 🔹پخش زنده:razavitv.aqr.ir/index 🔹درخواست زیارت نیابتی:razavitv.aqr.ir/index/delneveshte_module @gadamereza

#اختصاصی ✍به مناسبت روز زیارتی حضرت رضا(ع) 💠امام رضا(ع) فرمودند: آقای بهجت! مگر می‌شود، مگر امکان دارد، مگر ممکن است کسی به ما پناه بیاورد و ما به او پناه ندهیم؟! 👤حجت‌الاسلام والمسلمین علی بهجت، فرزند آیت‌الله محمدتقی بهجت(ره): 🔹یک روزی مرحوم آیت‌الله فهری(نماینده فقید امام و رهبری انقلاب در کشور سوریه) آمدند پیش پدر ما... بعد ایشان رو به پدرم کردند و گفتند: آقای بهجت ما با هم دوست بودیم... شما الان در ملکوت هستید و من ... از اینجا بلند نمی‌شوم تا کراماتی از اهل بیت(ع) که به شما عنایت کرده اند را به من بگویید... 🔹حال آیت‌الله بهجت متحول شد. ایشان ناراحت بودند از اینکه آقای فهری همچین حالی دارند.. یک وقت فضا متحول شد و من چیزی نشدیده ام فقط حرکات پدرم را می‌دیدم ... 🔹بعد آیت‌الله فهری برایم نقل کرد که آیت‌الله بهجت به من فرمودند: در یکی از تشرف‌هایم به حرم امام رضا(ع) ایشان بنده را به حضور پذیرفتند... امام(ع) 10 نکته به من فرمودند که یکی از آن‌ها را برای شما نقل می‌کنم... 🔹امام رضا(ع) فرمودند: آقای بهجت! «مگر می‌شود، مگر امکان دارد، مگر ممکن است کسی به ما پناه بیاورد و ما به او پناه ندهیم؟!». 🔗چکیده سخنان ایشان در پاسخ به زائران رضوی - حرم مطهر امام رضا(ع) -1397/05/15 ✅نکته: در القاب امام علیه السلام لقبی آمده است که جای دیگر نمونه آن را نمی بینیم، در روایت آمده است که امام رضا علیه السلام ُ « غَوْثَ هَذِهِ الْأُمَّةِ وَ غِيَاثَهَا» (بحارالأنوار ج : 50 ص : 26 ) یعنی امام رضا‌(ع) غوث و غیاث(پناهگاه) امت هستند این تعبیر ثنایی "غوث" و "غیاث" درباره هیچ یک از ائمه نیامده است. 📜قال الرضا (علیه السلام): «إذا نَزَلَت بِکُم شَدیدَهٌ فاستَعینوا بِنا»؛ هر گاه بر شما گرفتاری روی آورد؛ از ما کمک بگیرید. ( مستدرک ،ج 5 ،ص228 ) @gadamereza

#خبر 🔹همزمان با 25 ذی‌القعده، سالروز هجرت تاریخی حضرت رضا(ع)؛ 💠مجموعه دیدگاه های مراجع، علما و محققین از #پنج_کشور_جهان پیرامون «شرافت حضور مردم در قدمگاه های امام رضا(ع)»، همراه با اثبات علمی حضور امام رضا(ع) در #مسجد_بکان_ارجان توسط جمعی از فعالان فرهنگی شهرستان بهبهان گردآوری و منتشر شد. ✅دریافت بصورت کتابچه: ghadamgahereza.blog.ir #بهبهان_قدمگاه_خورشید @gadamereza

🔺فرماندار بهبهان : همه مسولین اجرایی شهرستان از برپایی آیین مردمی پیاده روی قدمگاه امام رضا (ع) حمایت کنند 🆔 @arjan_news