eitaa logo
پژوهشکده تاریخ معاصر
2.6هزار دنبال‌کننده
1.8هزار عکس
119 ویدیو
4 فایل
مشاهده در ایتا
دانلود
✳️ گزارش انتقادی علی‌اصغر امیرانی از قطعی‌های دائمی برق در ایران؛ یکی از بلاهای غیرآسمانی مردم ایران پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ «اگر بلا را به معنی گرفتاری و درد و رنج و سختی و بدبختی که بدون انتظار بر کسی وارد آید بدانیم و تعریف کنیم که به همین نحو هم در لغت ضبط شده، مردم شهر و کشور ما که از مدت‌ها پیش با سه نوع بلای غیرآسمانی که هر یک زاییده دیگری است دست به‌گریبان‌اند و آن سه تراکم و ترافیک و تماس مداوم و اضطراری با دستگاه‌های اداری است. به‌تازگی با بلای جدیدی هم روبه‌رو شده‌اند که از نظر زیان‌رسانی به‌عموم و پیش آوردن دشواری‌های نابهنگام برای مردم دست کمی از آن سه نداشته، در مواردی اگر زیادتر و جلوتر نباشد کمتر نیست و آن بلای بی‌برقی است که در شرایط امروز و دوران رشد برق‌آسا برای ما به‌راستی بلاست؛ بلایی که از دست آن همه با هم باید پناه ببریم به‌خدا... اکنون که خاموشی برق و کمبود آن به صورت بلا آن هم بلایی عمومی درآمده که از رودررویی با آن گریزی نیست، برای ما جای بسی خوش‌وقتی و افتخار است که وزارت نیرو پیشنهاد چندی پیش ما را مورد توجه قرار داده به سود مردم دارد آن را اجرا می‌کند... متن کامل را در این لینک بخوانید! ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ تصویری از تهران در دهه 1340؛ صحنه‌ای غم‌انگیز از یک جامعه رو به توسعه! پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ «دو کامیون در جاده فرح‌آباد تصادف کرده بودند و ترافیک را حسابی بند آورده بودند. صبر کردم و در این فاصله نگاهی به زندگانی مردم این بخش فقیرنشین تهران انداختم. تمام خیابان‌هایی که به بزرگراه می‌خورند کثیف و خاکی هستند؛ چون امکان سر زدن شاه به این مکان وجود ندارد. صبح زود بود و پلیس راهنمایی هنوز سرکار نیامده بود، ولی یک پلیس تنها که پی در پی سیگار می‌کشید، باد در غبغب انداخته و چنان با مردم رفتار می کرد که گویی پادشاهی است در حضور رعایایش. چند مرد و زن چادری با بقچه‌های زیر بغل از حمام عازم خانه بودند... گروهی بچه دور هم جمع بودند. دخترها همگی چادر بر سر داشتند. طبقات بالای جامعه ما هرگز چنین ساعتی از خواب بیدار نمی‌شوند؛ دخترهایشان هم چادر سرشان نمی‌کنند. مردم دور چرخ لبوفروش ازدحام کرده بودند. در گوشه خیابان چند سگ ولگرد و چند بچه لخت و عور لابه‌لای زباله‌ها می‌لولیدند... محل شستشوی البسه و قالی در اصفهانک تهران در دوره محمدرضا پهلوی شماره آرشیو: 1812-3ع متن کامل را در این لینک بخوانید! ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️پشت صحنه ملاقات وزرا با ؛ تکنیک‌هایی که هر وزیری می‌‎بایست فرا می‌گرفت پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ «او (شاه) در سال‌های آخر به طرز وحشتناکی از واقعیت‌ها دور شده بود و هیچ کس جرئت نمی‌کرد با ذکر حقایق، خشم او را برانگیزد و فقط چیزهایی را می‌شنید که مایل بود بشنود. هویدا نیز در هنر پرده‌پوشی استاد مسلم به‌شمار می‌رفت. او با تهدید زیردستاتش به اینکه آنها را مجبور خواهد کرد ادعاهای خود را در حضور شاه تکرار کنند، آنها را وادار به سکوت می‌کرد. آنهایی که مایل بودند شغل خود را نگاه دارند چاره‌ای جز تسلیم نداشتند. به‌زودی وزیران و مقامات بلندپایه دولت تکنیک کار را یاد گرفتند که چگونه مطلبی را پیش شاه بازگو کنند و اگر شاه با آن موافق نبود جای عقب‌نشینی داشته باشند. گاهی شخصیت‌های باجرئت و استثنایی ذره‌ای از حقایق را می‌گفتند، اما این اشخاص کمیاب و در سال‌های پایانی نایاب بودند.»[1] امیر عباس ، نخست‌وزیر، در مراسم معرفی ، وزیر جدید آموزش و پرورش، به محمدرضا پهلوی شماره آرشیو: 2474-11ع پی‌نوشت‌ها: [1]. ، گفتگوهای من با شاه: خاطرات محرمانه امر اسدالله علم، ترجمه گروه مترجمان انتشارات طرح نو، ج 2، تهران، طرح نو، 1371، ص 28. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ شاه در مصاف وزیران کاردان؛ بزهای اخوش دولت پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ «وقتی قرار بود وزیر تازه‌واردی برای اولین بار در شورای اقتصاد حاضر شود، شاه از افرادی که در اطراف خود داشت می‌خواست که گزارشی جامع درباره کار آن وزیر برایش تهیه شود. او گزارش را در حافظه قوی خود ضبط می‌کرد و در جلسه اقتصاد که نخست‌وزیر آن وزیر را معرفی می‎‌کرد شاه آن موضوع را از وزیر تازه‌وارد می‌پرسید. آن وزیر آمادگی لازم را برای بحث در آن مورد نداشت. آن‌گاه شاه صحنه را برای نشان دادن اطلاعات خود مناسب می‌دید و با تکرار ارقام و آماری که در گزارشات خود خوانده بود وزیر تازه‌وارد را در حقیقت بمباران می‌کرد؛ چنان‌که تا آخر دوران وزارت آن وزیر جرئت طرح مطالب جدی را از دست می‌داد و تبدیل به بز اخوش می‌شد... به اتفاق ، نخست‌وزیر، و چند تن از مقامات دولتی هنگام شرکت در یک مراسم در مقابل عمارت مجلس سنا شماره آرشیو: 1081-۱۱ع متن کامل را در این لینک بخوانید! ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ شهبانو مسلط شود همه ما را قلع و قمع خواهد کرد پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ ، آخرین سفیر ایران در لندن، در خاطرات خود نوشته است: در دیداری که با هویدا در 12 مرداد 1356 داشتم از او راجع به نقش تعدیل‌کننده شهبانو در تصمیم‌گیری‌های شاه سؤال کردم، جواب داد: "متأسفانه اطراف شهبانو را افرادی جاه‌‎طلب و بی‌رحم گرفته‌اند که فکر و ذهن او را شدیدا تحت تأثیر خود قرار داده‌اند. به همین جهت نیز شاهنشاه به من دستور داده که هر نامه‌ای با امضای هوشنگ نهاوندی (رئیس دفتر فرح) به دستم رسید، به جز آنها که مربوط به امور هنری و وظایف سازمان‌های تحت سرپرستی شهبانوست، بقیه را پاره کنم و دور بریزم" و بعد اضافه کرد: "من مطمئنم که اگر روزی شهبانو بخواهد بر این مملکت حکومت کند، همه ما را در عرض چند ساعت قلع و قمع خواهد کرد"».[1] فرح دیبا و همراهان وی در یک سفر (7 آذر 1353) شماره آرشیو: 1308-۱۱ع پی‌نوشت: [1] . پرویز راجی، خدمتگزار تخت طاووس، تهران، اطلاعات، 1364، ص 85. eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ مأموریتی برای وطنش! پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ دو هفته قبل از هفده شهریور، در کنار در ورودی مسجد لرزاده در حوالی میدان خراسان تهران، کاریکاتوری به دیوار نصب شد که محمدرضا پهلوی را با تاج بر سر، در حال سجده به طرف آمریکا نشان می‌داد و در ذیل آن نوشته شده بود: «مأموریتی برای وطنم».[1] پی‌نوشت: [1]. طرح‌ها و کاریکاتورهای مردمی به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1387، صص 47-48. eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
عکس گرفتن از پیرزن مُرده، برای تبلیغ کشف حجاب! پیرمرد تاجری بود که تقریبا 120 سال سن داشت. او از تجار معروف زنجان بود. در میهمانی‌ که در خانه اش برگزار شده بود، کارمندان اداره‌ها، ارتشیان و مردم عادی به همراه خانم‌هایشان آمده بودند. قرار بود که بعد از صرف ناهار عکس دسته‌جمعی بگیرند تا زنجان نیز به کشف حجاب بپیوندد. همسر آن پیرمرد، پیرزنی صدساله بود. به او می‌گویند که برای عکس دسته‌جمعی شما هم باید بیایید، او ناراحت می‌شود و می‌گوید من توان ندارم، چگونه حجابم را بردارم؟ ولی همسر و پسرش اصرار می‌کنند و می‌گویند این کار اجباری است و گرنه اموالمان را می‌گیرند و ما را بیچاره می‌کنند. بالاخره یک لباس بی‌آستین به پیرزن می‌پوشانند و کلاه پهلوی بر سرش می‌گذارند. چند قدمی که پیرزن را می‌آورند، می‌بینند سنگین شده، بعد متوجه می‌شوند که او از ناراحتی مرده است. مأمورین می‌گویند که او هم باید در عکس باشد. بالاخره جسد پیرزن را می‌آورند و پسرهایش او را کنار کمر پدرشان نگه می‌دارند و عکس می‌گیرند. 📌 سال‌های مشقت‌بار زنان ایرانی 📌 زنانی که به جَبر، در مجالس بلا و مصیبت شرکت می‌کردند! 📌 هویت زدایی از زنان ایرانی برای سیطره استعمار 📌 حیا و عفت زن ایرانی 📌 کشف حجاب رضاخانی، به مثابه یک تجربه شکست‌خورده؛ منبع : سایت پژوهشکده تاریخ معاصر iichs.ir ✍️رضا قریبی eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
‍ ✳️ بدبینی تحصیل‌کرده‌ها نسبت به پایگاه اطلاع‌رسانی  ؛تاثیر کلی حزب بر فعالیت‌های سیاسی در سطح محلی و ملی بسیار کم بوده است. برخلاف سرمقاله‌های شادمانه در ابتدای کار، حالا بیشتر سرمقاله‌ها با یادداشت‌های هوشیارانه به کمبودهای حزب می‌پردازند و اذعان می‌کنند که نیاز به «ارزیابی مجدد و بازسنجی» وجود دارد. بسیاری از افراد تحصیل‌کرده در ایران (نه فقط روشنفکران مخالف)، نگاهی بدبینانه به این حزب دارند. بیشتر کمبودها در سازمان‌دهی حزب در سطوح ملی و محلی است. نقش حزب به روشنی تعریف نشده و لفاظی‌های زائد و شعارزدگی در سخنرانی‌های مقامات حزب، جای مفاهیم سنجیده را گرفته است.[1]   امیرعباس هنگام سخنرانی در حزب رستاخیز ایران شماره آرشیو: 1180-۸۹۷۵ه پی‌نوشت: [1]. سقوط رژیم پهلوی به روایت اسناد انگلیس، ج 1، ترجمه: نعمت‌الله عاملی و جهانگیر عابدین‌پور، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1402، ص 14. eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ توصیه سیا به شاه: مخالفت ظاهری با انگلیس برای افزایش محبوبیت پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ در 29 ژوئیه/ 7 مرداد 1331 لوی هندرسون، سفیر آمریکا در ایران، و جورج میدلتون، کاردار سفارت بریتانیا در تهران، با هم دیدار و درباره اوضاع ایران گفت‌وگو کردند. آنها به نتایج زیر رسیدند: برکناری مصدق تنها از طریق کودتای نظامی ممکن است؛ انجام کودتا مستلزم مشارکت کامل فرمانده نظامی تهران خواهد بود؛ کودتا باید به طرفداری از شاه صورت بگیرد؛ شاه از مطرح شدن نامش در چنین قضیه پرخطری سخت اکراه داشت. پایگاه سیا پیشنهاد کرده بود که می‌تواند با سران بانفوذ ارتش ارتباط برقرار کند و شاه را ترغیب کند تا برای افزایش محبوبیتش علنا با بریتانیا مخالفت نماید و از مصدق دست کم در ابتدا حمایت کند.[1] محمد هنگام دست دادن با لوئی هندرسن، سفیر کبیر آمریکا در ایران شماره آرشیو: 1433-۴ع پی‌نوشت: [1] . ، بحران نفت در ایران: از ناسیونالیسم تا کودتا، ترجمه محمدابراهیم فتاحی، نشر نی، 1401، ص 63. eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ خسارت‌های نبود برنامه‌ریزی؛ پرداخت 650هزار دلار بابت دیرکرد تخلیه کشتی‌های حامل گندم پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ با نگاه به روزنامه‌های دهه‌های 1340 و 1350ش به روشنی نبود برنامه‌ریزی در کشور عیان می‌شود. در شرایطی که کشور از نظر محصولات کشاورزی به‌شدت به خارج نیازمند بود هر روز در صفحه حوادث و شهرستان‌های دو جریده «اطلاعات» و «کیهان» خبرهایی از آتش گرفتن یا نابودی انبارهای گندم منتشر می‌شد و بعضا هفته‌ای نبود که هر روز در آن خبری این‌چنینی که صد تُن گندم در فلان شهرستان و دویست تُن گندم در شهرستان یا روستای دیگر تلف و نابود شد، منتشر نشود. به دلیل نبود وسایل حمل و نقل نیز خسارت‌های زیادی به محصولات کشاورزی وارد می‌شد که همگی از بی‌برنامگی ناشی بود؛ برای نمونه در 19 شهریور 1356 «تهران‌اکونومیست» نوشته است: «تنها از بابت معطل شدن پنج فروند کشتی حامل گندم و نداشتن آمادگی برای تخلیه آنها حدود 650 هزار دلار بابت زیان دیرکرد تخلیه کشتی‌های حامل گندم پرداخت شده است. علت اصلی این مسئله که در مورد کالاهای دیگر چون سیمان و مواد فله‌ای نیز دیده می‌شود، آماده نبودن صاحبان کالا به تخلیه کالای خود و حمل آن به انبارها و نقاط مصرف بوده است که خود دلیل دیگری بر ضرورت تدوین یک برنامه زمان‌بندی‌شده دقیق برای واردات کالاست تا به این ترتیب کالاها بدون برنامه و یکجا وارد بنادر نشوند».[1] پی‌نوشت: [1] . تهران‌اکونومیست، سال 25، ش 1211 (19 شهریور 1356)، ص 15. eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ بیکاری روزافزون در دوره پهلوی به روایت آمریکایی‌ها پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ به دنبال که قرار بود روستانشینان رعیت را صاحب زمین سازد و در نتیجه کار آنان نیاز کشور به محصولات کشاورزی از جمله گندم کاهش پیدا و به صفر برسد، صاحبان جدید زمین به دلیل نداشتن وسایل کار به شهرها سرازیر شده و علاوه بر رشد حاشیه شهرها بیکاری نیز گسترش یافت. البته این تنها کشاورزان متأثر از «اصلاحات ارضی» نبودند که بر اثر سیاست‌های پهلوی بیکاری را تجربه می‌کردند بلکه نخبگان نیز چنین بودند؛ برنامه نوسازی شاه بخش بزرگی از طبقات متوسط را غربی‌مآب کرده بود. با همکاری دولت ایالات متحده (و سایر کشورهای غربی، به‌ویژه فرانسه)، ده‌ها هزار ایرانی در دانشگاه‌های غربی تحصیل و روش‌های مدرن علمی، نظامی و بازرگانی را در خارجه آموخته بودند. آنان در ایران به موقعیت‌هایی که متناسب با انتظاراتشان باشد دست نیافته و بسیاری از آنان بیکار بودند، و بسیاری دیگر مجبور بودند مشاغلی را بپذیرند که پایین‌تر از سطح معلوماتشان بود. اسناد لانه جاسوسی به خوبی بیکاری روزافزون در دوره پهلوی را روایت و آن را به تصویر می‌کشد: «ایران علی‌رغم بزرگ‌ترین رشد و توسعه اقتصاد خود، با بیکاری روزافزون روبه‌روست. در شهرها، که افراد از مناطق روستایی برای یافتن کار به آنها هجوم می‌آورند، میزان بیکاری به 12درصد نیروی کار بالغ می‌شود. در اثر توسعه اقتصاد٬ توانایی‌های عده‌ای برای تحرک اجتماعی رو به افزایش است، ولی هیچ نشانی از کمتر شدن شکاف میان طبقه ثروتمند و فقیر به چشم نمی‌خورد. ایران ضرورتا به خاطر تولید ناخالص ملی سرانه آن (در حدود 400 دلار در سال) باید هنوز در جرگه کشورهای توسعه‌نیافته درنظر گرفته شود».[1] پی‌نوشت: [1] . اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ج 6، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، ‎۱۳۸۶،‎ ص 694. eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ شاه به معنی رژیم بود پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ با هر معیار و هر مفهومی كه قضاوت كنید شاه به معنی رژیم بود و پادشاه و كشور معنی مترادفی داشتند. شاه در مركز دوایري قرار داشت كه نقطه ارتباط آنها با یکدیگر فقط شخص شاه بود. دربار، خانواده سلطنتی، دولت، سیستم حکومت‌هاي محلی یا استانداران، نیروهاي مسلح، ساواک و پلیس همه به طور مستقل عمل می‌كردند و به طور جداگانه و مستقیم با شاه تماس داشتند و از شاه فرمان می‌بردند. به طور مثال، شاه رئیس شورای عالی اقتصاد بود كه اكثریت اعضاي كابینه در آن عضویت داشتند، فرمانده كل نیروهاي مسلح بود و همه فرماندهان و نیروها مستقیما به او گزارش داده و كسب دستور می‌كردند. عالی‌ترین و آخرین مقام تصمیم‌گیرنده درباره مسائل امنیتی و اطلاعاتی كشور هم شخص شاه بود، درباره فعالیت‌های اعضای خانواده سلطنتی، وظایفی كه خود به آنها محول كرده بود، فقط او حق اظهار نظر داشت.[1] تشکیل جلسه هیئت دولت در حضور در (3 آبان 1344) شماره آرشیو: ۱-65107-۲۷۵م پي‌نوشت: [1] . آنتونی پاسونز، غرور و سقوط، ترجمه منوچهر راستین، تهران، هفته، 1363، ص 42. eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug