‍ ✳️حزب دولتی و دولت حزبی در عصر پهلوی پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ در آستانه انتخابات انجمن‌های شهر در سال 1347، جناح پیشرو حزب مردم در اعلامیه‌ای انتقاد شدیدی را متوجه فساد و ریاکاری در رهبری دو حزب مردم و ایران نوین کرد:   احزاب دولتی و گردانندگان آن در تمام امور و شئون مملکت دخالت‌های بی‌مورد می‌کنند و هر کس را در هر مقام و رتبه‌ای که دلخواه آنها باشد بدون هیچ گونه ضابطه قانونی می‌گمارند. کلیه مشاغل دولتی را به خود و اعوان و انصار و دوستان و بستگان و آشنایان خود تخصیص داده‌اند. دبیرکل حزب و تنی چند از یاران غار و نزدیک ایشان، به‌ظاهر برای پیشبرد نظرات حزبی، و در باطن برای گرفتن سهم بیشتری از کرسی‌های پارلمانی جهت دوستان و نزدیکان و آشنایان و بستگان حزبی و غیرحزبی، دسته دسته آنها را به حزب می‌آوردند و حتی تشریفات ظاهری عضویت را هم رعایت نمی‌‌کنند. افرادی را که هیچ‌گونه صلاحیت حزبی نداشتند به نام نامزدهای انتخاباتی حزب [در انتخابات دوره بیست‌ودوم] اعلام نمودند و کار این بند و بست و سازش و دورویی و سالوسی به جایی رسید که برخی از مسئولین حزب به دریافت تحفه و هدایا و وجوه پرداختند و چنان صحنه‌ای مفتضح به بار آوردند که سیل اعتراض و ناسزا از داخل و خارج سرازیر شد. حزب دولتی و دولت حزبی ناظر این صحنه‌های ننگ‌آور بودند.   #شرح_عکس #حزب_ایران_نوین شماره آرشیو: ۲۱۷-۱۵۱خ   #منبع آیندگان، ش 174، دوشنبه 24 تیر 1347، صص 1 و 12. ‼️ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

‍ ✳️ عصر پهلوی اول و آموزش عمومی؛ آمارهای ناامیدکننده از وضعیت آموزش   پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ در سال 1922م/ 1300ش در ایران فقط دویست مدرسه (دولتی و خصوصی) فعال بود و 43 هزار نفر در آنها تحصیل می‌کردند. تا سال 1930م/ 1309ش تعداد این مدارس به 1248 مدرسه ابتدایی با 126 هزار دانش‌آموز رسید. در پنج سال بعدی، یعنی سال 1935م/ 1315ش، حدودا 1336 مدرسه ابتدایی با 170 هزار دانش‌آموز در حال تحصیل بودند. بعدها این آمار تا پایان دوره رضاشاه از 4901 مدرسه و 257051 دانش‌آموز به 8237 مدرسه و 496960 دانش‌آموز افزایش یافت، اما این پیشرفت آماری نتایج اساسی ملموسی نداشت. در زمان خارج شدن رضاشاه از ایران هنوز آموزش اجباری نشده بود و تنها 1 درصد از جمعیت کشور در این مدارس تحصیل می‌کردند.1 بیشتر مدارس در مناطق شهری ساخته شده بود و معلمانی که به مناطق روستایی فرستاده می‌شدند احساس تبعید داشتند. یک گزارش رسمی دولتی در انگلستان تأکید می‌کند زمانی که نیروهای هوایی آنها در سال 1937 اقدام به ریختن اعلامیه و تهدید در رابطه با انجام عملیات در منطقه کرده بودند به سبب نبود افراد باسواد اعلامیه‌ها تأثیری نداشته است. علاوه بر آمار بالای بی‌سوادی در ایران، این امر در رابطه با عشایر به مراتب فجیع‌تر بود.2 توسعه نظام تعلیم و تربیت ایران یکی از شعارهای مهم رضاشاه بود، اما آمارها نشان می‌دهد توفیق چندانی در این حوزه به‌دست نیامده است.   شماره آرشیو: ۶۶۱-۱ع #منبع 1. Matthee, Rudi. “Transforming Dangerous Nomads into Useful Artisans, Technicians, and Agriculturalists: Education in the Reza Shah Period.” Iranian Studies 26, no. 3 ,p334. 2. GB-FO416/95, "Further Correspondence Respecting Persia", Part 42, January to June 1937, p. 69, No. 87 ‼️ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ سه ضلع یک کودتای ضدملی؛ کودتای 28 مرداد 1332 به روایت #ثریا پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ «کوچک‌ترین جزئیات ماجرا را به خاطر دارم. پرزیدنت آیزنهاور ــ که بیش از پیش نگران نفوذ شوروی‎‌ها در ایران است ــ تصمیم به اقدام می‌گیرد و کرمیت (کیم) روزولت ریاست اداره خاورمیانه سی.ال.ای (CLA) را به تهران می‌فرستد. از سوی دیگر چرچیل پیامی برای شاه می‌فرستد و او را به برانگیختن علیه  #مصدق تشویق می‌کند. پرنسس اشرف هم در سوئیس با مقامات آمریکایی تماس می‌گیرد؛ سپس به تهران می‌آید تا برادرش را ببیند و به اراده او مبنی بر خلاصی از شر «پیر مرد» نیرو بخشد. مرتب به او می‌گوید: - محمدرضا! تمام جهان از تو پشتیبانی می‌کند».   #شرح_عکس #اشرف_پهلوی و #محمدرضا_پهلوی شماره آرشیو: ۴۴۱-۷۴۷۳س   #منبع #ثریا_اسفندیاری بختیاری، کاخ تنهایی، ترجمه امیرهوشنگ کاوسی، تهران، نشر البرز، چ سوم، ۱۳۷۱، ص ۳۱۵ ‼️ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ نتیجه مشورت شاه با «سیا» پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ اوت (۲۳ مرداد ۱۳۳۲)، طبق مشورتی با مأمورین آژانس مرکزی اطلاعات، آمریکا (سیا)، که در مورد برکناری دکتر مصدق به تجزیه و تحلیل در قانون اساسی مشروطه ایران مشغول بودند، شاه دو فرمان صادر کرد: یکی برای عزل دکتر مصدق از مقام نخست‌وزیری و دیگری گماشتن تیمسار فضل‌الله زاهدی به این مقام. #شرح_عکس #محمدرضا_پهلوی پس از وقوع #کودتای_28_مرداد_1332 هنگام سفر به آمریکا و دیدار با مقامات این کشور شماره آرشیو: 683-7ع #منبع مارگارت لاینگ، مصاحبه با شاه، ترجمه اردشیر روشنگر، تهران، نشر البرز، ص 186. ‼️ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ دلیل سفر #هویدا به آذربایجان پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ در سند #ساواک به تاریخ 19 مرداد 1344 آمده است: حاج محمد نمازی، که اکنون در رامسر به‌سر می‌برد، ضمن صحبت‌های خصوصی خود اظهار کرده: علت مسافرت اخیر هیئت دولت به استان آذربایجان این بوده که مقامات آمریکایی مقیم ایران از نزدیکی اخیر ایران و شوروی و همچنین احداث سد ارس و غیره ناراحت و بیمناک می‌باشند و مسافرت آقای نخست‌وزیر و سایر وزرای کابینه و وعده‌هایی که برای ایجاد کار و صنایع و آبادی استان آذربایجان داده شده به منظور رقابت با فعالیت‌های دولت شوروی می‌باشد. #شرح_عکس ملاقات امیرعباس هویدا با ریچاردسون سفیر آمریکا در ایران شماره آرشیو: 1-291-8975ه #منبع امیرعباس هویدا به روایت اسناد ساواک، ج 1، ص 219. ‼️ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ ارتباط شاه با سیا و موساد؛ همکاری اطلاعاتی شاه، اسرائیل و آمریکا پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ در ۲۳ ژوئیه ۱۹۶۰ (۱ مرداد ۱۳۳۹) #محمدرضا_پهلوی موجودیت #اسرائیل را به رسمیت شناخت. ( #ساواک ) شاه که از سال ۱۹۵۳ (۱۳۳۲) تأسیس شده بود، از سال ۱۹۵۷ (۱۳۳۶) پیمان همکاری با سازمان جاسوسی « #موساد » اسرائیل را به امضا رساند؛ همچنین با «سی.آی.ای» ایالات متحده آمریکا.   #شرح_عکس #بهرام_آریانا و #حسن_طوفانیان در سفر به اسرائیل و بازدید از یک مکان نظامی شماره آرشیو: 356-893ط #منبع مارکارت لاینگ، مصاحبه با شاه، ترجمه اردشیر روشنگر، تهران، نشر البرز، ۱۳۷۱، صص ۲۸۴ و ۲۸۵. ‼️ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

هدف انگلیس از کودتای 3 اسفند 1299 ؛ ایران سپر بلای #هندوستان پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ انگلیسی‌ها بسیار پیش از صعود #رضاشاه به سلطنت، در طبقات بسیار بالای ایران نفوذ عمیق داشتند. روس‌ها قبل از انقلاب کمونیستی به وسیله نیروی قزاق نفوذ خود را اعمال می‌کردند و پس از کمونیست شدن، راه نفوذ پنهانی و حزبی را پیش گرفتند. انقلاب بلشویکی در روسیه و مشغول شدن روس‌ها به مسائل داخلی خود بهترین موقعیت را برای انگلیسی‌ها فراهم آورد تا یک حکومت مقتدر نظامی در ایران برقرار کنند. بدین ترتیب، ایران سپر بلای هندوستان شد تا منافع استراتژیک انگلستان محفوظ بماند. رضاخان این رل را برای انگلیس بازی کرد.   #شرح_عکس #آیرونساید در حال عبور از تنگه اسدآباد در یک روز برفی (سال 1921) شماره آرشیو: 564-8ع   #منبع حسین فردوست، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، تهران، اطلاعات، 1374، ص 287. ‼️ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ رشد نامتوازن بخش بازرگانی سفارت انگلیس در ایران؛ نقش اقتصادی سفارت انگلیس پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ سفارت انگلیس در تهران در درجه اول حفظ منافع اقتصادی و بازرگانی و مالی انگلستان را در ایران در نظر داشت و بیشتر به صورت یک نمایندگی بازرگانی برای افزایش صادرات انگلیس به ایران عمل می‎کرد. نه فقط اعضای قسمت بازرگانی که مسئول مستقیم انجام این وظایف بودند، بلکه مأموران سیاسی و نظامی سفارت هم به نحوی بیشتر اوقات خود را به امر توسعه صادرات انگلیس به ایران اختصاص داده بودند.   #شرح_عکس امرای ارتش و مقامات کشور به همراه همسران خود هنگام حضور در محل سفارت انگلستان در ایران در ایام جنگ جهانی دوم شماره آرشیو: 4524-11ع #منبع سر آنتونی پارسونز، خاطرات دو سفیر (غرور و سقوط)، ترجمه محمود طلوعی، نشر علم، چ سوم، ۱۳۷۵، ص ۳۰۹. ‼️ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ آسیب‌شناسی ساواک از وضعیت حزب اقلیت مردم(2)؛ ضعف مالی و محدودیت عوامل دولتی برای حزب مردم #ساواک در اوایل دی‌ماه 1349 پیش‌بینی می‌کرد که برای نظام دو حزبی موجود در کشور آینده امیدوارکننده‌ای نمی‌توان متصور شد. کارشناسان ساواک در آن مقطع دلایل ناکامی حزب مردم را چنین برشمردند: 3. محدودیت عوامل دولتی برای حزب مردم: با در نظر گرفتن اینکه اکثر مقامات دولتی در تهران و شهرستان‌ها عضویت حزب ایران نوین را دارا می‌باشند صرف‌نظر از اینکه به علت قدرت مقامات مذکور اعضای ساده حزب مردم به علت نیاز در حوزه تحت جاذبه آنان می‌باشند موجب گردیده تا در پاره‌ای موارد محدودیت‌هایی در نحوه فعالیت حزب مردم ایجاد و این مورد در مواقع انجام فعالیت‌های انتخاباتی به نحو بارزی مشهود بوده است. ضمنا از نظر انتشاراتی نیز تضییقاتی برای روزنامه «راه مردم»، ارگان این حزب، به علت تنقید از پاره‌ای اقدامات عوامل دولتی به عمل می‌آید و مآلا حزب مردم به نحو دلخواه نتوانسته است انتقاداتی به عمل آورد و یا اخبار و مطالب مورد نظر را به موقع منتشر نماید. 4. ضعف مالی: با توجه به اینکه تعداد کثیری از مقامات مملکتی عضویت حزب ایران نوین را دارا بوده و غالبا متمکن و کمک‌هایی به حزب مزبور معمول و از جهتی دولت حزبی نیز به طرق مختلف مساعدت‌هایی به حزب ایران نوین می‌نماید و بر عکس، حزب مردم چون در حال حاضر در شهرستان‌ها حدود یکصد کمیته داشته و طبعا می‌بایستی کلیه مخارج این کمیته‌ها را از قبیل هزینه برگزاری مراسم به مناسبت اعیاد، جشن‌ها و فعالیت‌های حزبی تأمین که این خود بودجه سنگینی بر دوش حزب بوده و از طرفی اعضای عادی به علت عدم علاقه‌مندی از پرداخت حق عضویت خودداری و نتیجتا حزب مردم با ضعف مالی مواجه و در نحوه فعالیت آن بی‌تأثیر نبوده است. برای مطالعه بخش اول این گزارش رک: آسیب‌شناسی ساواک از وضعیت حزب اقلیت مردم(1) #شرح_عکس محفل بزم اعضای حزب مردم در آذربایجان شرقی شماره آرشیو: 298-5593س #منبع 1. مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی (پرونده حزب مردم) ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ گروگان‌گیری به نام مدرسه‌سازی پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ در اقدامات #رضاخان در خصوص عشایر در درجه اول اهداف نظامی ـ سیاسی اولویت داشتند. سپهبد امیراحمدی مجری این سیاست نوشته است: «به فکر ایجاد مدرسه در خرم‌آباد افتادم که هم اطفال ساده‌لوح تربیت شوند و به وظیفه‌ای که در برابر دین و میهن دارند، آشنا گردند و هم خوانین اطراف و اکناف لرستان در اثر اینکه فرزندانشان را در خرم‌آباد در مدرسه می‌گذارند همیشه با شهر رفت‌وآمد خواهند داشت و در حقیقت اطفال آنها درحالی‌که در شهر تربیت می‌شوند، گروگانی نیز هستند که پدرانشان یاغی و طاغی نشوند». #شرح_عکس مدرسه نظام (سال 1308) شماره آرشیو: 661-۱ع #منبع احمد امیراحمدی، خاطرات نخستین سپهبد ایران، به کوشش غلامحسین زرگری‌نژاد، تهران، مؤسسه پژوهش و مطالعات فرهنگی، 1373، ص 214. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ آسیب‌شناسی ساواک از وضعیت حزب اقلیت مردم(3)؛ دلایل بی‌اعتباری و رکود #حزب_مردم به روایت #ساواک ساواک در اوایل دی‌ماه 1349 پیش‌بینی می‌کرد که برای نظام دو حزبی موجود در کشور آینده امیدوارکننده‌ای نمی‌توان متصور شد. کارشناسان ساواک در آن مقطع دلایل ناکامی حزب مردم را چنین برشمردند: 5. نفوذ دولت حزبی در حزب مردم: در حال حاضر تعداد زیادی از نمایندگان حزب مردم که در مجلسین عضویت دارند با نظر قبلی دولت حزب ایران نوین تعیین و به حزب مردم معرفی و به همین علت اعضای مذکور موقعیت خود را در حزب مردم مرهون حزب ایران نوین دانسته و صرف نظر از اینکه چندان توجهی به خواسته‌ها و دستورالعمل‌های حزب مردم ندارند به منظور تثبیت موقعیت آتی خود تلویحا از دولت پیروی و از هرگونه راهنمایی و انتقاد سازنده‌ای خودداری می‌نمایند؛ 6. فقدان ایدئولوگ و طبقه روشنفکر: لازمه ادامه حیات هر دستگاه یا سازمان، تحرک و توجه به آخرین پدیده‌ها و تحولات جهانی است و چنانچه در اکثر ممالک نیز معمول است هر چند سال یک بار احزاب سیاسی کشور مذکور بر مبنای اساسنامه خود اقدام به برگزاری کنگره حزبی نموده و ضمن بررسی اشکالات و وضع حزب در گذشته فعالیت‌های آتی خویش را بر نیازمندی‌های اجتماع و تحولات آینده جهان ترسیم [می‌کنند] ولی متأسفانه به علت فقدان گروه‌های روشنفکر در حزب مردم بدین مسئله توجه چندانی نشده است. #منبع مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی (پرونده حزب مردم) ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

‍ ✳️ سرآغاز جنبش ضد آمریکایی در ایران؛ پیش‌بینی #اللهیار_صالح از جنبشی که در ایران شکل گرفت پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛  کانیهُلم، کنسول دولت آمریکا، نقل کرده است: به درخواست آقای دکتر اللهیار صالح (وزیر دارایی) امروز صبح به ایشان تلفن زدم. در مکالمه‌ای که حدود یک ساعت به ‌طول انجامید وی نظراتی را به شرح ذیل اعلام کرد: حسن نیتی که برای سال‌های متمادی به‌طور آشکار به آمریکایی‌ها نشان داده شده بود، در حال حاضر به پایین‌ترین حد خود رسیده است. عوامل اصلی وضعیت پیش‌آمده به این شرح است: رویکرد خصمانه علیه نیروهای اشغالگر متفقین در ایران، شکست تلاش‌های مشاورین آمریکایی در اجرایی کردن اصلاحات، اجرایی شدن توافق وام و اجاره که برای ایران تاکنون نتایج ملموسی به ارمغان نیاورده است، تاکتیک‌های تأخیری دولت‌های انگلیس و آمریکا در حمل گندم مورد نیاز به ایران و درنهایت شکست دولت آمریکا در ایستادگی در برابر روس‌ها با هدف مهار فشارهای این کشور بر ایران. ترکیبی از این عوامل، جنبشی ضدآمریکایی را به راه انداخته است که می‌توان به‌صراحت گفت با گذشت زمان موج بیشتری به خود می‌گیرد.*   شماره آرشیو: 6030-11ع   #منبع اسناد آمریکایی مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، یادداشت شماره 529 به تاریخ 22 آوریل 1943 از سفارت آمریکا در تهران. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug