📺 #هم_اکنون آیین اختتامیه کنگره بین‌المللی میرزای نائینی(ره) با شعار «میرزای نائینی؛ استوانه فقاهت، معنویت و سیاست» با حضور علما و اندیشمندان برجسته حوزه‌های علمیه در مشهد در حال برگزاری است. 1️⃣ پخش زنده حوزه تی‌وی 👇 🖥 http://tv.hozehkh.com/live 2️⃣ لینک پخش زنده آپارات 👇 🖥 https://www.aparat.com/live1/live 3️⃣ پخش زنده روبیکا 👇 🖥 https://rubika.ir/news_howzehkh 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢پنج نکته در تبیین فقهی دیدگاه آیت‌الله سبحانی درباره «عندالاستطاعه» ◻️در پی انتشار پیشنهاد اخیر حضرت آیت‌الله سبحانی برای حل معضل مهریه در نظام قضایی کشور، برخی از فضلا و محققان حوزه علمیه اشکالاتی را بر آن وارد کردند. به نظر آنان، در فقه اسلامی، شرط استطاعت در التزامات مالی جایگاهی ندارد و ناتوانی مالی، موجب بطلان تعهد یا شرط نمی‌شود. همچنین یادآور شده‌اند که قید «عندالمطالبه» در عقدنامه‌ها نه‌تنها اشکالی ندارد، بلکه برای تصریح به حالّ بودن دین و جلوگیری از ابهام در زمان پرداخت ضروری است. ◻️با این حال، استاد مرتضی ترابی در تبیین دیدگاه آیت‌الله سبحانی تأکید دارد که مقصود ایشان، نفی مشروعیت مهریه‌های پیشین یا ابطال قید «عندالمطالبه» نیست؛ بلکه هدف، تصریح به قاعده‌ای فقهی است که به‌طور ضمنی در متون معتبر پذیرفته شده و بر اساس آن، تعهدات فراتر از توان، فاقد الزام عملی‌اند. از این منظر، افزودن قید «عندالاستطاعه» نه خروج از مبانی فقهی، بلکه انطباق دقیق‌تر آن با واقعیت‌های عقلایی و عرفی زندگی امروز به شمار می‌رود. 🔗 متن کامل + پاسخ به اشکالات: http://ijtihadnet.ir/?p=79826 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢مسیر امتناع و کیفیت امکان فقه و حکمرانی امنیت ✍️حجت‌الاسلام رسول حکمی در رویارویی با استعمار نوین، دشمنان با ترویج این اندیشه که «فقه اسلامی در مواجهه با مسائل نوپدید از جمله حکمرانی امنیت ناکارآمد است»، به نفوذ در حکمت عملی جوامع اسلامی می‌پردازند. این نفوذ، با القای تضاد ذاتی بین فقه و مفاهیمی مانند حکمرانی امنیت – که خاستگاهی غربی و مبتنی بر فلسفه سیاسی لیبرال دموکراسی دارد – صورت می‌گیرد و هدف آن، ایجاد شکاف بین نظام ارزشی اسلامی و توان مدیریت امنیت جامعه است. در پاسخ به این شبهه، با تحلیل مفهومی حکمرانی امنیت و تفکیک آن به مثابه «ارزش» و «روش» مشخص می‌شود که فقه اسلامی به عنوان دانشی پویا، قادر است صورت پالایش‌یافته‌ای از حکمرانی امنیت, به عنوان یک روش کارآمد و جمع‌گرا را که از مبانی لیبرالی تهی شده، به عنوان یک «موضوع» نو پذیرفته و برای آن اصول، قواعد و فرآیندهای متناسب با نظام ارزشی اسلام را استنباط و طراحی نماید. همچنین با تفکیک میان «مقام ثبوت» و «مقام اثبات»، نقش و مشارکت مردم در تحقق حکمرانی امنیت نه تنها منافی با حاکمیت شرع نیست، بلکه برای موفقیت آن ضروری است. 📝بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=79820 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢روش‌شناسی نوین فقه امنیت: از حکم‌پردازی به نظریه‌پردازی تمدن‌ساز ✔️استاد احمد مبلغی: «امنیت در پارادایم قرآنی، مفهومی بنیادین، شهرپایه و تمدنی است. این مفهوم یک وضعیت فراگیر و چندبعدی است که در آن، یک واحد اجتماعی سازمان‌یافته هم از تهدیدهای عینی بیرونی و آشوب‌های درونی در امان است و هم از یک روان جمعی آرام، اعتماد اجتماعی و ثبات درونی برخوردار می‌باشد. این امنیت دووجهی، بستر بنیادین و پیش‌شرط حیات اجتماعی سالم و شرط لازم برای تحقق رفاه و شکوفایی اقتصادی است و با آن رابطه‌ای چرخه‌ای و متقابل دارد. پایداری این وضعیت مطلوب، بر شکر عملی نعمت‌ها استوار است و کفران نعمت، به صورت دو تهدید بنیادین و فراگیر، یعنی فروپاشی اقتصادی و اضمحلال روانی- اجتماعی، تجلی می‌یابد که منشأ اصلی آن، عملکرد و ساختارهای درونی خود جامعه است. روش‌شناسی سنتی فقه، با تمام عظمت و دقتی که در حوزه مسائل خُرد دارد، برای پاسخگویی به چالش‌های کلان و تمدنی جهان معاصر، نیازمند تکامل و ارتقاء است. گذار پارادایمی از یک فقه «حکم‌پرداز» به یک فقه دومرحله‌ای «نظریه‌پرداز و حکم‌پرداز»، یک ضرورت راهبردی است. ابزار کلیدی این گذار، فعال‌سازی ظرفیت‌های مغفول‌مانده‌ای همچون «استنطاق از طریق دلالت التزامی غیربیّن» است. این رویکرد، ضمن حفظ اصالت و اتکای کامل به متن مقدس، راه را برای یک تعامل پویا، عقلانی و سازنده میان وحی، برهان و علم بشری هموار می‌سازد. 👈 بیشتر بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=79823 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢تقابل فقه آرمانی با بحران واقعیت: نقدی بر روش‌شناسی فقهی تقلیل‌گرا در مواجهه با مسئله مهریه ✍️حجت‌الاسلام سیدمرتضی میرزاده اهری نوشتار حاضر، در پاسخ به دفاعیات جدید جناب حجت‌الاسلام والمسلمین سروش محلاتی از رویکرد فقهی خود در باب مهریه، به نقد روش‌شناختی دیدگاه ایشان می‌پردازد. سروش محلاتی در گفتگویی با اصرار بر بقای نظام ناکارآمد مهریه و نفی راه‌حل‌های اصلاحی (مانند تحدید سقف یا عند الاستطاعه)، حل بحران مهریه را به حل بحران فقر عمومی مشروط می‌سازد. این نوشتار استدلال می‌کند که این رویکرد، نه تنها فاقد راهکار عملیاتی است، بلکه یک «خطای روش‌شناختی» است که فقه را در برابر وظیفه حل مشکلات «وضع موجود» فلج می‌سازد. نقد اصلی این نوشتار، بر تقلیل‌گرایی فقهی محلاتی متمرکز است که مهریه را از «ضمانت اجرایی نهاد خانواده» به یک «دین خُرد مالی مطلق» تنزل داده است. این تقلیل‌گرایی منجر به نقص در موضوع‌شناسی، نادیده گرفتن دگرگونی ماهیت مهریه در عرف مدرن و غفلت از پیامدهای کلان اجتماعی (مانند بحران طلاق و رشد «ازدواج سفید») شده است. همچنین، مغالطات حقوقی ایشان (نظیر ادعای مهرالمثل ۱۱۰ سکه و مقایسه نامربوط بحران حبس مهریه با فقر نفقه) را که نشان از بی‌خبری از واقعیت‌های کف جامعه دارد، مورد تحلیل قرار می‌دهد. 🔗 متن کامل یادداشت در «اجتهاد»: http://ijtihadnet.ir/?p=79816 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

🌸 اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یـا بِنْتَ رَسُولِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یـا بِنْتَ فـاطِمَةَ وَخَدیجَةَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یـا بِنْتَ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یـا اُخْتَ الْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یـابِنْتَ وَلِیِّ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا اُخْتَ وَلِیِّ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یـا عَمَّةَ وَلِیِّ اللهِ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکـاتُهُ، 🌺 حضرت زینب(س) اسوه مبارزه با ظلم و دفاع از حقیقت 🔹یکی از خصایص اخلاقی مشترک زن و مرد که لزوماً باید تذکر داده شود خُلق دفاع از حق است، هم به معنی دفاع از حقیقت که قرآن کریم تحت عنوان امر به معروف و نهی از منکر ذکر کرده است: «المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولیاء بعض یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر...» (توبه/۷۱)، و هم به معنی دفاع از حقوق اجتماعی و ترک انظلام [و ظلم‌پذیری]. 🔸می‌دانیم در اسلام انظلام ممنوع است و  استیفای حقوق در مقابل متجاوز، واجب: «لایحب الله الجهر بالسوء من القول الّا من ظلم» (نساء/۱۴۸) 🔻این خلق و خوی از مختصات مردان نیست، زیرا: 🔹اولاً: لسان ادلّه اعم است، ثانیاً: عقلاً انظلام زشت است و برای دو جنس زشت است، و ثالثاً: سندهای زنده اسلامی حکایت می‌کند که زنان قدیسه اسلامی اینچنین بودند. احقاق صدیقه طاهره، فاطمه کبری علیها السلام و خطابه‌های آتشین زینب سلام‌الله علیها دلیل‌ بارزی است بر مطلب. (یادداشت‌های استاد مطهری، ج۵، ص۲۷۷) 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📗دریافت کتاب | السیدة زينب في تاريخ الإسلام (عقيلة الوحي زينب بنت اميرالمؤمنين علي بن ابي طالب عليه السلام) 📝مولف: علامه شرف الدین عاملی 📖تعداد صفحات: ۹۵ 🔺زبان: عربی ✂️در این کتاب به حیات شخصی و اجتماعی حضرت زینب علیها السلام پرداخته شده است: ◻️السيدة زينب عليهاالسلام في المدينة ◻️السيدة زينب عليهاالسلام في كربلاء ◻️السيدة زينب عليهاالسلام في الشام ◻️السيدة زينب عليهاالسلام بعد فاجعة كربلاء ◻️عقيلة الوحي 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📣 نشست «مصطفای روح خدا»؛ بزرگداشت چهل‌وهشتمین سالگرد شهادت آیت‌الله سیدمصطفی خمینی (ره) 🔹شهید سیدمصطفی خمینی و نظام اصولی حضرت امام (ره) 🎙ارائه: حجت‌الاسلام امین اسدپور، استاد حوزه علمیه و پژوهشگر 🔸ویژگی‌های برجسته و سیره علمی شهید آیت‌الله سیدمصطفی خمینی (ره) 🎙ارائه: حجت‌الاسلام حسن بسطامی، پژوهشگر حوزه علمیه 🔹 نحوه تعاملات امام خمینی (ره) و حاج آقا مصطفی 🎙ارائه: حجت‌الاسلام حمیدرضا باقری، استاد حوزه علمیه و پژوهشگر 🗓 زمان: دوشنبه ۵ آبان‌ماه ۱۴۰۴، ساعت ۱۶ 🏛 نشانی: قم، پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (ع)، میدان جانبازان، داخل حیاط مصلی 🔗لینک ورود به جلسه آنلاین: http://rbo.ir/t-webinar 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📣میرزای نائینی ورای مهجوریت و تحریف 🔻بررسی زمانه میرازی نائینی بر اساس تحلیل بیانات امام خامنه‌ای در دیدار اعضای همایش میرزای نائینی 🎙ارائه: حجت‌الاسلام مقدمی شهیدانی 🗓زمان: دوشنبه ۵ آبان ۱۴۰۴ ساعت ۱۶:۰۰ 🏛مکان: قم، خیابان شهید مفتح، کوچه۱۷، پلاک۳۲ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📗معرفی کتاب «تنبیه الامّه و تنزیه الملّه» 📝 مؤلف: آیت‌الله میرزا محمدحسین نائینی ✍️ تصحیح و تحقیق: سیدجواد ورعی 🏫 ناشر: بوستان کتاب 📕 ۳۷۰ صفحه 🔹در دوره مشروطیت، یكى از بحث ‌هاى فكرى ـ سیاسى، تبیین حكومت و اصول و اركان آن بر پایه دین و شریعت اسلام بود. فقیهان شیعى در آن روزگار بحث ‌هایى را طرح كردند، اما در این میان، فقیه سترگ و ژرف‌اندیش، آیت‌الله محمدحسین نائینى به طور جدى به این موضوع پرداخت. 🔸 رهبر معظم انقلاب در خصوص ایشان می فرمایند: خصوصیت برجستۀ ایشان، برخورداری از اندیشه سیاسی است که در کتاب ارزشمند و مهجور «تنبیه‌ا‌لاُمه و تنزیه الملّه» انعکاس یافته است. 🔹این اثر یكى از منابع فلسفه سیاسى در فقه شیعه به شمار مى ‌رود. 🔸کتاب حاضر تا کنون ۸ نوبت از سوی مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسیده است. 🔰 این اثر در ۵ فصل تألیف شده است که عناوین آنها عبارتند از: 1️⃣ حقیقت سلطنت در نزد ادیان و عقلا 2️⃣ تحدید سلطنت در عصر غیبت 3️⃣ مشروطه و تحدید سلطنت 4️⃣ پاسخ به شبهات و مغالطات 5️⃣ مشروعیت مداخله نمایندگان مجلس و شرایط و وظایف آنان 🛒 خرید حضوری از شعب بوستان کتاب و کتاب‌فروشی‌های سراسر کشور 💻 خرید اینترنتی: www.bustaneketab.ir/book/1046/ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢نائینی و تولید فرا روایت مشروعیت: تلاشی برای بازخوانی حکومت در سنت اسلامی ✍️حمید بایرامی، دانشجوی دکتری سیاستگذاری عمومی در مطالعاتی که از آثار مرحوم نائینی داشتم، به مفهومی برخوردم که هنوز نتوانسته‌ام آن را به‌طور کامل حل کنم: تقسیم‌بندی حکومت‌ها به «تملیکیه» و «ولایتیه» آیا صرفاً یک طبقه‌بندی فقهی-سیاسی است، یا می‌توان آن را نوعی فرا روایت دانست که تلاش دارد همه اشکال حکومت را در یک چارچوب مفهومی فراگیر توضیح دهد؟ این پرسش، به‌ویژه در مواجهه با حکومت‌های مدرن لیبرال، پیچیده‌تر می‌شود. آیا نائینی این حکومت‌ها را نیز در زمره حکومت‌های ولایتیه می‌داند؟ و اگر چنین است، آیا این تقسیم‌بندی در پی ساختن زبانی است که بتواند سنت اسلامی را با مفاهیم مدرن مشروعیت سیاسی پیوند دهد؟ نائینی در تنبیه‌الامه و تنزیه‌المله، با بهره‌گیری از مفاهیم اسلامی چون ولایت، شورا، عدالت و مسئولیت، دوگانه‌ای بنیادین میان حکومت‌های استبدادی و مردم‌سالارانه ایجاد می‌کند. «حکومت تملیکیه» نماد سلطه بی‌حد حاکم است، در حالی‌که «حکومت ولایتیه» بر پایه ولایت عقلانی، نمایندگی مردم و پاسخ‌گویی بنا شده است. این تقسیم‌بندی، در ظاهر، یک طبقه‌بندی فقهی است؛ اما در عمق، حامل نوعی تلاش برای بازتعریف مشروعیت سیاسی در سنت اسلامی است. نائینی نه‌تنها در حال طبقه‌بندی نیست، بلکه در حال ساختن یک چارچوب کلان است که بتواند هم حکومت‌های اسلامی را ارزیابی کند، هم با حکومت‌های مدرن وارد گفت‌وگو شود، و هم معیارهایی برای مشروعیت سیاسی فراتر از صرف دین یا سنت ارائه دهد. در این معنا، تقسیم‌بندی نائینی را می‌توان نوعی فرا روایت اسلامی-عقلانی دانست. فرا روایتی که می‌کوشد همه اشکال حکومت را در نسبت با عدالت، عقلانیت و اراده عمومی بسنجد. این فرا روایت، برخلاف روایت‌های مدرن که گاه مدعی حقیقت نهایی‌اند، در پی ساختن زبانی مشترک میان سنت و مدرنیته است. نائینی با استفاده از مفاهیم اسلامی، تلاش می‌کند تا حکومت مطلوب را نه‌تنها از منظر فقهی، بلکه از منظر عقلانی و انسانی تعریف کند. در این چارچوب، حکومت‌های لیبرال که به اصولی چون تفکیک قوا، آزادی‌های مدنی و حاکمیت قانون پایبند باشند، می‌توانند در زمره حکومت‌های ولایتیه قرار گیرند—ولو اینکه مبنای دینی نداشته باشند. این نگاه، پلی‌ست میان سنت و مدرنیته، و شاید یکی از نخستین تلاش‌ها برای تولید نظریه‌ای اسلامی در باب مردم‌سالاری. اما همچنان این پرسش باقی‌ست: آیا نائینی در این تقسیم‌بندی، به‌راستی در حال تولید فرا روایت است، یا صرفاً در حال دفاع عقلانی از مشروطه‌خواهی در چارچوب سنت؟ شاید پاسخ این پرسش، در بازخوانی دقیق‌تر نسبت میان عقلانیت اسلامی و مفاهیم مدرن مشروعیت نهفته باشد. و شاید همین پیچیدگی‌ست که باعث شده هنوز نتوانم این مسأله را به‌طور کامل حل کنم. 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢بایسته‌­های تکامل تفقه؛ ارتقا از فقه «پاسخگو در شرایط» به فقه «شرایط‌ساز» ◻️استاد سید محمدمهدی میرباقری در سخنانی به تحلیل ضرورت تحول در روش‌شناسی فقه اسلامی (تفقه) در مواجهه با چالش‌های پیچیده و سیستمی دنیای مدرن پرداخت. از منظر ایشان فقه غنی موجود با رویکردی عمدتاً «پاسخگو» در فرایند تطبیق قواعد بر عناوین یا اصول عملیه، برای راهبری حیات اجتماعی در برابر نظام‌های کلان و تمدن رقیب، کفایت لازم را ندارد. ◻️این استاد عالی خارج فقه و اصول با ترسیم سیر تکاملی مسائل مستحدثه از سطح پدیده‌های فناورانه تا ساختارهای سیاسی و نهایتاً مواجهه با یک تمدن کامل، لزوم گذار به یک «فقه شرایط‌ساز» و فعال را تبیین می‌کند. این فقه نوین، به جای تعیین تکلیف برای انسان در شرایط از پیش‌ساخته، خود به دنبال طراحی و مهندسی شرایط، ساختارها و نظام‌های اجتماعی بر اساس مبانی دینی است. ◻️در این مسیر، دو آفت «تحجر» (جمود و عدم پاسخگویی) و «انفعال» (هضم شدن در مبانی و روش‌های تمدن رقیب) به عنوان موانع اصلی شناسایی شده و راهکار نهایی، بازنگری عمیق در مبانی کلامی و انسان‌شناختی همچون شأن شارع، دامنه دین و ماهیت خلاق انسان معرفی می‌گردد. 🔗 گزارش تفصیلی: http://ijtihadnet.ir/?p=79831 🆔 https://eitaa.com/ijtihad