✍🏻 بیانیه انجمن اساتید مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)
در پاسخ به پیام تاریخی رهبر معظم انقلاب اسلامی به مناسبت یکصدمین سالگرد بازتأسیس حوزه علمیه قم
💐 بسم الله الرحمن الرحیم 💐
﴿وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِمَّنْ دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ﴾؛ (فصّلت، ۳۳)
🔷 پیام حکیمانه و تمدنساز مقام معظم رهبری، حضرت آیتالله العظمی خامنهای (مدّ ظلّه العالی)، به مناسبت صدمین سال بازتأسیس نهاد علمی حوزه علمیه قم، به مثابهی منشور راهبردی حوزه انقلابی و متعهد به گفتمان اسلام ناب تفسیر میشود.
🔷 حوزه علمیه قم، در طلیعه قرن پانزدهم شمسی، با درک عمیق از این پیام الهامبخش و تحولآفرین، میتواند رسالت تاریخی خویش را با شفافیت بیشتری تعریف کرده و ضمن ایفای نقش سنتی خود به عنوان مرکز تعلیم فقه و اصول، به نهادی جامع، متحول و پاسخگو ارتقاء یابد؛ نهادی که توانایی مواجهه علمی و فرهنگی با نیازهای پیچیده بشر معاصر را داراست و بتواند در مسیر تحقق تمدن نوین اسلامی - به عنوان یکی از مهمترین آرمانهای انقلاب شکوهمند اسلامی ایران - نقشی فعالتر و مؤثرتر ایفا کند.
🔷 در این راستا، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) که با ابتکار و هدایت حکیم فرزانه، علامه مصباح یزدی (ره)، به نیازهای نظری انقلاب اسلامی و تولید علوم انسانی اسلامی پاسخ داده، خود را بیش از پیش متعهد به تحقق این آرمان میداند. رسالت ما فراتر از تحلیلهای انتزاعی، طراحی و تولید علوم انسانی اسلامی با اصول وحیانی و پیوند خورده با فقه تمدنی و کلام ناظر به نظامسازی است. بیتردید، حرکت بهسوی تمدنسازی اسلامی بدون اجتهاد تمدنی، کلام اجتماعی، فلسفه نظامات و انسانشناسی اسلامی ممکن نخواهد بود.
🔷 از این رو، انجمن اساتید مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ضمن ادای احترام به مجاهدتهای فکری و علمی حوزه علمیه قم در طول یک قرن گذشته، با اعلام لبیک به مقام معظم رهبری برای تحقق هر چه بهتر و دقیق تر مفاد این منشور، مهمترین مأموریتهای مؤسسه را در این مسیر در زمینههای زیر ارزیابی میکند:
✅ توسعه نظریهپردازی مبتنی بر علوم انسانی اسلامی بر مبنای آموزههای وحیانی؛
✅ تقویت گفتمان فقه حکومتی و نظاممند با نگاهی تمدنی؛
✅ تربیت نیروهای علمی و کارآمد برای مسئولیتهای فرهنگی و حکمرانی اسلامی؛
✅ برقراری ارتباط مؤثر با بدنه حوزه و نخبگان حوزوی بهمنظور انتقال دستاوردهای علمی به میدان عمل؛
🔷 در پایان، از درگاه خداوند متعال مسئلت داریم که به برکت خون شهدا و تلاشهای علمای ربانی، این مسیر نورانی را به ظهور تمدن اسلامی منتهی سازد و سایهی مقتدای حکیم انقلاب را تا تحقق کامل آرمانهای اسلامی مستدام بدارد.
دبیرخانه انجمن اساتید مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)
قم – اردیبهشت ۱۴۰۴
ـــــــــــــــــ روابطعمومی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ـــــــــــــــــ
🖥 @iki_ac_ir
📚 #معرفی_کتاب | «چرا باید کتاب «ره توشه» را بخوانم؟»
🛒 لینک خرید:
لینک خرید جلد اول کتاب «ره توشه»
لینک خرید جلد دوم کتاب «ره توشه»
#ره_توشه
#معارف_اهل_بیت (علیهم السلام)
#معارف_اخلاقی
✅ @mesbahyazdi_ir
ـــــــــــــــــ روابطعمومی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ـــــــــــــــــ
🖥 @iki_ac_ir
💠 همایش راهبردهای تحقق سرمایه گذاری برای تولید
«با تاکید بر اندیشه های اقتصادی مرحوم دکتر داودی»
🔹 سخنرانان:
▫️آیتالله حسن آقانظری شاهرودی
▫️دکتر حسین صمصامی
▫️دکتر جعفر خلقانی
▫️حجتالاسلام دکتر محمدجواد محققنیا
▫️دکتر محمدجواد توکلی
▫️دکتر حسین میرزایی
▫️حجتالاسلام دکتر محمد بیدار
▫️دکتر امید ایزانلو
▫️حجتالاسلام سعید ابراهیمی
👈🏻🖇لینک حضور مجازی در جلسه
🖇 http://iki.ac.ir/live
🕰 پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ ساعت ۱۵ الی ۱۹
🌐 قم، سالن همایش موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره
ـــــــــــــــــ روابطعمومی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ـــــــــــــــــ
🖥 @iki_ac_ir
🔅گروه ادیان مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیره برگزار میکند:
🔺نشست علمی با عنوان:
« نقد و بررسی فیلم سینمایی ماری »
▫️فیلم کتاب مقدس، محصول ۲۰۲۴
▫️به کارگردانی دی جی کاروسو
🔹ناقد محتوایی:
▫️حجتالاسلام استاد جواد باغبانی
از گروه ادیان مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره
🔸 ناقد ساختاری و شکلی و هنری:
▫️حجتالاسلام دکتر سید محسن میرمرشدی
از گروه فلسفه
🗓 سهشنبه ۲۳ اردیبهشتماه ۱۴۰۴ ساعت ۱۷:۳۰ الی ۱۹
📌 مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره، طبقه منفی ۲، سالن اندیشه
لینک حضور مجازی در جلسه
🖇 http://iki.ac.ir/live
#نشست_علمی
ـــــــــــــــــ روابطعمومی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ـــــــــــــــــ
🖥 @iki_ac_ir
مراحل تولید علوم انسانی اسلامی
محمد فنائی اشکوری
راهکاری عملی و کاربردی برای رسیدن به علوم انسانی اسلامی
دستیابی به علوم انسانی اسلامی مستلزم پیمودن سه گام اساسی است:
گام اول: تدوین موسوعۀ علوم انسانی بر اساس منابع اسلامی
این گام شامل گردآوری و طبقه بندی آیات، روایات و سیره معصومین(ع) در رشته های مختلف علوم انسانی (مانند اقتصاد، تعلیم و تربیت، سیاست، حقوق...) است. برای مثال، در حوزه اقتصاد، همۀمتون مرتبط با مفاهیم مرتبط با اقتصاد، مانند مالکیت، تجارت، انفاق از قرآن و احادیث استخراج و تدوین می شود.
پروند تدوین موسوعه باید باز باشد و مرتب به روز رسانی شود. دلالت بسیاری از متون تلویحی، ضمنی و تابع اجتهاد است و با هر تاملی می توان از متنی نکته ای درباب یکی از مباحث علوم انسانی یافت که به ذهن پیشینیان نرسیده باشد.
گام دوم: استخراج و نظام مندسازی آموزه های اسلامی در موضوعات علوم انسانی
در این گام، با روش اجتهادی، آموزه های اسلامی در هر حوزه (اقتصاد، تربیت، سیاست و ...) تدوین می شود. این آموزه ها را می توان در سه بخش تنظیم کرد:
۱. مبانی اعتقادی و کلامی (مثل عدالت اقتصادی در اسلام)
۲. احکام فقهی (قوانین مالی، معاملات و ...)
۳. اخلاق کاربردی (آداب تجارت، مسئولیت های اجتماعی و ...)
به بیان دیگر ، آموزه های اسلامی در هر شاخه از شاخه های علوم انسانی را می توان به دو دستۀ توصیفی و تجویزی و آموزه های تجویزی نیز به دو دستۀ فقهی و اخلاقی تقسیم کرد.
خروجی این مرحله، شکل گیری "الهیات مضاف" (مانند الهیات اقتصاد، و الهیات تعلیم و تربیت) است که چارچوب نظری اسلام را در هر رشته مشخص میکند.
تدوین الهیات علوم انسانی کاری نیست که یک بار برای همیشه انجام گیرد، بلکه فرایندی مستمر و پویا است که مرتب باید بازنگری و تکمیل و روزآمدگردد.
ضمنا مراد تدوین یک متن رسمی در این باب نیست، که آفت پیشرفت علم است؛ بلکه باز شدن باب چنین کار پژوهشی است. طبعا لازم است متون متعدد با دیدگاه ها و سبک ها مختلف نوشته شود.
برای انجام دو گام یادشده، تخصص در علوم انسانی ضروری نیست، اما آشنایی کلی با علم انسانی مربوطه و سرفصل ها و مفاهیم هر رشته (مانند روانشناسی یا جامعه شناسی) ضروری است تا موضوعات به درستی تفکیک و سازماندهی شوند.
گام سوم: ورود به فرایند اسلامی سازی علوم انسانی
این گام، پیچیده ترین و تخصصی ترین گام است که دو مرحله دارد: الف. تولید نظریه، ب. راستی آزمایی آن در میدان عمل
مرحلۀ نخست: تولیدنظریه در این گام دو شرط اساسی دارد:
۱. تسلط بر علوم انسانی روز (مانند اقتصاد کلاسیک یا روانشناسی جدید)
۲. توانمندی در اجتهاد فقهی و تحلیل منابع دینی
در این مرحله، با تکیه بر فلسفه و روششناسیِ علوم انسانی اسلامی (که به تدریج و همزمان با پیشرفت علم تکمیل می شود)، نظریه های موجود علوم انسانی با آموزه های اسلامی بازخوانی، اصلاح یا بازسازی می شوند.
فلسفه علوم انسانی اسلامی (شامل مبانی هستی شناختی، انسان شناختی، روششناختی و ارزششناختی) به صورت طراحی اولیه و اجمالی در آغاز کار تدوین می شود، اما صورت پیشرفته و تفصیلی آن قبل از طی مراحلی از کشف و تدوین علوم انسانی اسلامی میسر نیست. فلسفۀ هر علم همگام با فرآیند اسلامی سازی شکل میگیرد و توسعه می یابد؛ همانگونه که مرحلۀ پیشرفتۀ فلسفۀ علم فیزیک پس از کشف قوانین نیوتن و نسبیت تکامل یافت.
مرحلۀ دوم: اعتبار سنجی نظریات.
از آنجا که علوم انسانی صرفا معارف ذهنی و نظری نیست، بلکه کاملاً به عمل و زندگی فردی و اجتماعی مرتبط است، تولید علوم انسانی نیز تنها با کار نظری و پژوهش و تولید کتاب و مقاله به پایان نمی رسد. گام مهمتر در تولید علوم انسانی آزمودن آن در صحنۀعمل است. توفیق عملی بزرگترین آزمون اعتبار نظریات علوم انسانی است و میدان عمل آزمایشگاه اعتبارسنجی این علوم است.
هرگونه تلاش برای اسلامی سازی علوم انسانی بدون گذر از مراحل اول و دوم، یا بدون درنظرگرفتن این تعامل پویا، با چالش های نظری و اجرایی مواجه خواهد شد.
امکان گام اول و دوم تقریباً اتفاقی و اجماعی است و کسی مخالف نیست و ضمناً چندان دشوار هم نیست، اما با این همه در همۀ حوزه های علوم انسانی تاکنون انجام نگرفته است. اما امکان گام سوم یعنی تولید علوم انسانی اسلامی مخالفان بسیاری دارد و محل مناقشه است و البته عملی کردن آن دشوار است.
حاصل کلام:
مسیر اسلامی سازی علوم انسانی، فرآیندی تدریجی، میان رشته ای و مبتنی بر همکاری متخصصان دینی و علوم انسانی و نهادهای حاکمیتی است که بدون پایه ریزی دقیق مراحل پیشین (تدوین منابع و نظاممندسازی آموزه ها و سپس ورود روشمند به پژوهش علمی تخصصیی) و توفیق عملی در صحنۀ جامعه به نتیجه مطلوب نخواهد رسید.
🟢#محمدفنائی_اشکوری
@dr_Fanaei
ــــــــ روابطعمومی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ــــــ
🖥 @iki_ac_ir