مرکز اسناد انقلاب اسلامی
🔖 مروری بر حوادث بهمن ۵۷ @markaz_asnad
🔖 مروری بر حوادث بهمن ۵۷
🔻واکنش‌ها نسبت به بستن فرودگاه توسط بختیار
🔹دوم بهمن ۱۳۵۷ از دفتر امام خمینی در پاریس خبر رسید که ایشان در ۵ بهمن به ایران مراجعت خواهند کرد. بختیار با اعلام اینکه دولت وی نمی‌تواند امنیت لازم را برای حضور امام در ایران فراهم کند، دستور داد از روز چهار بهمن فرودگاه‌های کشور را ببندند تا مانع مراجعت امام به ایران شوند.
🔹علما سخت علیه تصمیم بختیار به بستن فرودگاه‌ها واکنش نشان داند. آیت‌الله گلپایگانی با صدور پیامی به بختیار هشدار داد كه «اگر ایادی استعمار گمان می‌كنند ملت از تعطیلات، اعتصابات و تظاهرات خسته شده و می‌توانند با كشتار، دیكتاتوری را تجدید و استعمار را بازگردانند خیال باطل است.»
🔹آیت‌الله مرعشی نیز با صدور اطلاعیه‌ای «بستن فرودگاه‌های ایران و ممانعت جاهلانه‌ی آن از ورود حضرت مستطاب آیت‌الله آقای خمینی» را یك «اقدام‌غیرقانونی» برشمردند و آن را «لكه‌ی ننگ دیگری بر دولت غیرقانونی» دانستند.
🔹علمای شهرستان، نیز با صدور اعلامیه‌هایی این اقدام دولت بختیار را محكوم كردند. خلبانان نیز با صدور اطلاعیه‌ای نسبت به اقدام دولت اعتراض كردند. نویسندگان نیز نامه‌ای اعتراض‌آمیز به بختیار نوشتند و روحانیون نیز در اعتراض به اقدام بختیار درمسجد دانشگاه تهران تحصن كردند.
🔹شرایط سخت علیه بختیار بود، گسترش تظاهرات مردمی همچنین برخورد قاطعانه‌ی امام و استوار بودن ایشان بر تصمیم‌شان، او را مجبور به عقب‌نیشنی کرد. سرانجام بختیار در مصاحبه‌ی مطبوعاتی نهم بهمن ماه ۱۳۵۷ با خبرنگاران داخلی و خارجی، اظهار داشت «فرودگاه مهرآباد امروز باز خواهد شد و هیچ ممانعتی برای بازگشت حضرت آیت‌الله خمینی به عمل نخواهد آمد...»
📍مشروح در: irdc.ir
@markaz_asnad
🔖روایت دست اول از کشتار ۸ بهمن ۵۷ در لابلای مطبوعات
🔻دستور ژنرال آمریکایی برای تیراندازی به مردم ایران
🔹مردم ایران در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی، روزهای خونینی را پشت سر می‌گذاشتند. ۸ بهمن ۱۳۵۷ یکی از همین روزها بود. فردای آن روز، روزنامه‌ها با تیترهایی چون: «ده‌ها نفر شهید و ۲۰۰ نفر زخمی شدند»، «۶ ساعت جنگ خونین در تهران»، «تهران در آتش و خون»، «خونین‌ترین حادثه پس از فاجعه میدان ژاله» و ... بخشی از ابعاد این جنایت را بر ملا کردند.
🔹روزنامه اطلاعات نوشت: «آتش و خون بار دیگر چهره تهران را دگرگون کرد و قلب میلیون‌ها نفر را در پایتخت و سایر شهرها به درد آورد.» این گزارش، واقعه روز ۸ بهمن را «یکشنبه خونین» نام نهاد و به نقل از دکتر لطفی جراح بیمارستان هزار تختخوابی نوشت: «بیشتر مجروحین دیروز [۸ بهمن] از ناحیه سر و سینه هدف گلوله قرار گرفته‌اند و این دقیقا نشان دهنده این مسئله است که در تیراندازی دیروز هدف تنها کشتار بوده و نه پراکندن مردم.»
🔹اما پشت پرده کشتار خونین ۸ بهمن ۵۷ چه بود؟ ژنرال هایزر آمریکایی که در دیماه همان سال و قبل از فرار شاه از کشور به ایران آمده بود تا رژیم در حال احتضار را نجات دهد، کسی بود که دستور تیراندازی مستقیم به مردم را صادر کرد.
🔹هایزر در خاطراتش که با عنوان «ماموریت به تهران» می‌نویسد: «به نظر من روش درست این بود كه روی سر راهپیمایان تیراندازی هوایی كنند و از گاز اشک‌آور استفاده نمایند. اگر این روش موثر نبود، لوله تفنگ‌ها باید پایین می‌آمد تا شكی باقی نماند كه نیروها شوخی ندارند. ژنرال قره‌باغی فورا با آقای بختیار تماس گرفت و بعد آجودانش را صدا كرد. خیلی سریع به زبان فارسی دستور آتش داد و به طرف من برگشت و گفت: همان طور كه صحبت كرده بودیم اوضاع دقیقا كنترل خواهد شد...
🔹كمی بعد گزارش رسید كه نیروها طبق دستور ما وارد عمل شده‌اند. تلاش كرده بودند با تیراندازی مستقیم مردم را متوقف كنند اما بی‌فایده بوده است. بنابراین رهبران آنان را شناسایی كرده و به سمتشان شلیك كرده بودند. گزارش دقیقی از میزان تلفات نداشتیم.»
📍مشروح در: irdc.ir
@markaz_asnad
📍چرا آیت الله حائری یزدی با اعتراض حاج‌آقا حسین قمی در مسئله حجاب همراهی نکرد؟
▪️روش مرحوم حائری تقیه و حفظ حوزه علمیه بود. بنابراین در زمان فتنه مشروطه دخالتی نکردند. در زمان مرجعیت هم با ستمگر زمان خود یعنی رضاشاه پهلوی ملعون، همچون ائمه که با خلفا رفتار می کردند، کمال تقیه را اعمال می فرمود و با علمایی که قصد مخالفت و براندازی رژیم پهلوی را داشتند مانند حاج آقا نورالله اصفهانی همراهی نکرد. حتی با مخالفت حاج آقا حسین قمی در مسئله حجاب هم همکاری ننمود. فقط در قضیه کشف حجاب، به شاه ملعون تلگرافی زدند که وی جواب نامساعدی به ایشان داد.
▫️اولویت اصلی برای ایشان، «پابرجا ماندن حوزه» به هر نحو ممکن بود، از این رو به گفته یکی از شاگردان (آیت الله اراکی) وی به اسم اینکه من ناخوش‌احوالم، با آقایان مساعدت نکرد، چه بسا اگر اقدامی می‌کرد، قم هم مثل مشهد (حمله به مسجد گوهرشاد در سال ۱۳۱۴) می‌شد.
📌 ادامه مطلب
#یادداشت
@howzeh100
🔻نگاهی به خدمات اجتماعی آیت‌الله عبدالکریم حائری یزدی
🔻وقتی موسس حوزه قم به فکر احداث بیمارستان افتاد
🔹در طول تاریخ روحانیت علاوه بر توجه به مسائل علمی، دارای کنش اجتماعی نیز بوده‌اند. آیت‌الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی – موسس حوزه علمیه قم – در زمره علمایی است که توجه خاصی به امور اجتماعی داشت.
🔹نخستین گام‌هایی که آیت‌الله حائری در مسائل خدمات اجتماعی برداشت، توجه به معاش و سرپرستی فقرا و مساکین بود، به ویژه در زمان قحطی نان و گرانی قیمت آن در قم که فقرا و مساکین از گرسنگی به زحمت افتاده بودند، حاج شیخ دارالطعامی ایجاد کرد و با جمع‌آوری بیچارگان و فقرا، خود تامین آذوقه و اطعام آنها را به عهده گرفت.
🔹از دیگر اقدامات حائز اهمیت حاج شیخ، احداث بیمارستان بود؛ از آنجا که یکی از مشکلات و معضلات مردم قم در آن دوره، کمبود امکانات درمانی و شیوع بیماری‌های مختلف بود، حاج شیخ به فکر افتاد حال که با تأسیس حوزه، شهر قم تبدیل به یک مکان آموزشی و علمی شده، از افراد خیّر در زمینه تاسیس یک بیمارستان یاری طلبد و چون مردم او را به تقوی و تعهد می‌شناختند، به زودی به یاری او شتافتند؛
🔹چنانکه افرادی همچون میرزا سیدمحمد فاطمی قمی، مبالغی جهت ساخت این بیمارستان اهداء کردند و کسانی چون حاج آقا على فهیم‌التجار زمین مناسبی را به بنای بیمارستان اختصاص دادند.
📚منبع: حاج شیخ عبدالكریم حائری، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
@markaz_asnad
🔖اولویت‌های غلط شاه به روایت معاون سازمان برنامه رژیم پهلوی
🔻 شاه عقیده داشت آموزش و پرورش چشم و گوش مردم را باز می‌کند
🔻 سپاه دانش جنبه عوامفریبی داشت
🔹در طی پنجاه و چند سال دوران رژیم سلسله پهلوی یک افراط شدیدی روی سرمایه‌گذاری فیزیکال، روی ساختمان‌ها یعنی چیزهایی که فقط به چشم می‌خورد و نمایشی بود انجام گرفت. در سال‌های آخر هم که ارتش به طور وحشتناکی منابع مملکت را جذب می‌کرد و جایی برای سرمایه‌گذاری برای آموزش و پرورش و رفاه و بهداشت و غیره باقی نمی‌گذارد.
🔹بعضی‌ها حتی عقیده دارند که لااقل در دوران محمدرضا شاه غفلت و عدم توجه به آموزش و پرورش تا اندازه‌ای عمدی بود. یعنی شاه عقیده داشت که آموزش و پرورش چشم و گوش مردم را باز می‌کند و اگر چشم و گوش مردم باز بشود ممکن است که دیگر سلطنت به عنوان یک نهاد سیاسی مورد قبول نباشد و مردم شاید تمایلات بیشتری به آزادی و دموکراسی پیدا کنند. او می‌خواست جلوی آموزش و پرورش و جلوی پیشرفت فکری مردم را بگیرد.
🔹سپاه دانش هم باز یکی دیگر از کارهایی بود که او[شاه] بیشتر به جنبه تبلیغاتی و عوامفریبی آن توجه داشت تا جنبه حقیقی‌اش. می‌خواست بگوید بله ما مثلاً داریم مسئله بی‌سوادی را حل می‌کنیم. ولی طبق مثل معروف بی‌مایه فطیر است. شما با بیگاری گرفتن از یک مشت جوان‌هایی که خودشان تازه بی‌سواد بودند، بعضی از آنها دیپلمه هم نبودند، و فرستادن آنها به روستاها مسئله اساسی بی‌سوادی و آموزش و پرورش روستاها را حل نمی‌کردید.
📚منبع: پروژه تاریخ شفاهی هاروارد؛ مصاحبه غلامرضا مقدم(معاون بانک مرکزی، مشاور صندوق بین‌المللی پول، قائم‌مقام و معاون سازمان برنامه)، نوار شماره ۴
@markaz_asnad