✡ کلیسا، مظلوم در مقابل گالیله! (۴)
⚔ بازخوانی انتقادی جنجالی‌ترین ماجرای تقابل علم و دین
✝ نحوهٔ عملکرد کلیسا
1⃣ گرچه برخوردهای خشن دادگاه‌های #تفتیش_عقاید بر کسی پوشیده نیست، عملکرد #کلیسا در قبال #گالیله بسیار متمدّنانه بوده و حتی آن را با معیارهای امروزی نیز می‌توان #مداراگرایانه دانست. روشن است که کلیسا آماده نبود به‌دلیل این‌که کسی بعضی حدس‌های مبهم عرضه کرده است، خود را تغییر دهد. کلیسا منتظر #دلیل_علمی بود و گالیله در برآوردن آن به علل گوناگون ناتوان بود!
2⃣ بااین‌وجود کلیسا پیش از دادگاهی کردن گالیله بارها از وی خواست نظریات #کپرنیک را تنها به‌عنوان یک #فرضیه تدریس کند و از آموزش آن به‌عنوان #حقیقت_مطلق اجتناب ورزد؛ در حالی‌که گالیله راهِ تقابل را پیش گرفت و بدون داشتن ادلّهٔ کافی، لجوجانه آن را به‌عنوان حقیقت مجسّم تبلیغ می‌کرد و با سخنرانی باعث ایجاد هیجانات عمومی می‌شد.
3⃣ در این فراز نیک است یادی کنیم از نامهٔ بحث‌برانگیز #روبرتو_بلارمینه که نقشی پررنگ در محاکمهٔ اول گالیله دارد. وی در این نامه خطاب به پائولو آنتونیو فوسکارینی می‌نویسد:
✍ «اگر دلیل واقعی وجود داشته باشد که خورشید در مرکز جهان و زمین در فلک سوم است و زمین به دور خورشید می‌گردد، در این صورت مجبور خواهیم بود با دقت و احتیاط زیاد فقراتی از کتاب مقدس را که ظاهراً عکس این مطلب را تعلیم می‌کند، تبیین کنیم و بهتر خواهد بود که بپذیریم ما آن فقرات را نفهمیده‌ایم تا این‌که عقیده‌ای که درستی آن اثبات شده، عقیده‌ای ناصواب اعلام کنیم، من اعتقاد ندارم آنان چنین دلایلی را در دست داشته باشند».
4⃣ چنین نامه‌ای از یکی از مقامات بلندپایهٔ #کلیسا نشان از دید باز این مجموعه نسبت به ماجرای گالیله داشته و با در نظر گرفتن اشکالات متعددی که بر #نظریه_خورشیدمرکزی وارد بود به نظر می‌رسد همان‌طور که پیر دوئم، شیمی‌دان، فیزیکدان و مورّخ علم نوشته است، بپذیریم که: «حق با بلارمینو است نه با گالیله».
5⃣ در پایان ذکر این نکته ضروری است که گالیله دو بار محاکمه شد: محاکمهٔ اول در سال ١۶١۶ اتفاق افتاد که طی آن از گالیله خواسته شد نظریه کپرنیک را تدریس و تبلیغ نکند و مجازاتی در پی نداشت؛ محاکمهٔ دوم به سال ١۶٣٣ رقم خورد که اتهام گالیله تنها سرپیچی از حکم دادگاه ١۶١۶ بود، در این محاکمه که در آن هیچ اتهام #علمی و یا #دینی در کار نبود، وی به دلیل تخطّی از حکم دادگاه بدوی، محکوم شد تا پایان عمر در ویلای شخصی‌اش زیر نظر مأموران زندگی خود را سپری کند.
✍️ نویسنده: آبتین محبتی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ متن کامل مقاله «کلیسا، مظلوم در مقابل گالیله!» را به همراه منابع و مآخذ آن در آدرس زیر مطالعه کنید:
👉 http://jscenter.ir/jewish-methods/falsification-of-history/12957
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ یکی از مفاهیمی که در جریان‌های دینی و شبه‌دینی مختلف جایگاه ویژه دارد، مفهوم درخت است!
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ معناشناسی درخت در عرفان کابالا (١)
1⃣ مفاهیم و واژگان به‌کار گرفته‌شده در منظومه‌های فکری و فرقه‌ای گوناگون، گاه شباهت‌های بسیاری با هم دارند. مثلاً در ادیان و بسیاری از فرقه‌های نوظهور از مفاهیم «حیات پس از مرگ»، «سعادت»، «زندگی معنوی» و… استفاده می‌شود؛ ولی هریک از این مفاهیم متناسب با منظومه‌ای که به آن تعلق دارند جایگاه و معنایی متفاوت دارند که گاه با معنای همان مفهوم در منظومهٔ دیگر، در تعارض است.
2⃣ یکی از این مفاهیم، مفهوم #درخت است. درخت در لسان قرآن، گاه برای تمثیل انگارهٔ توحید و شرک در تعابیری همچون «شجرهٔ طیبه» و «شجرهٔ خبیثه» و گاه در توصیف توحید عمومی خلقت با تعابیری همچون «وَ النَّجْمُ وَ الشَّجَرُ یسْجُدانِ» مورد استفاده قرار گرفته است. در روایت نبوت حضرت موسی (ع) نیز ذکر شده که خداوند از ورای درختی با وی سخن گفت. در داستان هبوط آدم از بهشت نیز شیطان با وسوسهٔ «درخت جاودانگی» او را فریفت.
3⃣ اما هیچ‌یک از توصیفاتی که در قرآن از پدیده‌هایی همچون درخت، سنگ، خوراکی‌ها، حیوانات و سایر پدیده‌های طبیعی موجود است، به‌معنای تقدّس‌بخشی به این امور نیست. بلکه همهٔ آنها از آن جهت که بخشی از خلقت شگرف خداوند و جلوه‌ای از زیبایی و حکمت و رحمت و عظمت او هستند، قابل توجّه‌اند.
4⃣ هیچ‌یک از تعابیر قرآن دربارهٔ این پدیده‌ها را نمی‌توان توجیهی برای بزرگداشت و #تقدس‌بخشی به بخش‌های طبیعت دانست. تقدّس مکان‌ها و اشیاء مادی همواره بالعَرَض و به‌اعتبار حقیقتی متعالی بوده است که با آن شیء نسبت دارد. برای مثال تقدّس تربت کربلا به‌واسطهٔ ارتباط این خاک با وجود مقدس سیدالشهداء است نه ویژگیِ باطنی‌ای که «زمین» واجد آن است.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ تمام هستی‌شناسی آیین کابالا و اسطوره‌شناسی یهود به‌صورت سمبلیک در درختوارهای با نام «درخت حیات» معرفی می‌شود!
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ معناشناسی درخت در عرفان کابالا (٢)
1⃣ با این حال #درخت در #کابالا و فرقه‌های پاگانیستی جایگاهی مقدّس و متافیزیکی دارد. تمام هستی‌شناسی کابالا و #اسطوره‌شناسی_یهود به‌صورت سمبلیک در درختوارهای با نام #درخت_حیات معرفی می‌شود.
2⃣ درخت حیات، درخت دانش، درخت مرگ، درخت ارواح و درخت کیهانی از جمله استعاره‌هایی هستند که با تکیه بر مفهوم درخت، در #آموزه‌های_کابالیستی برای توصیفِ جهانِ خلقت مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
3⃣ جایگاه مقدّس و حلقهٔ آسمان و زمین بودنِ درخت در کابالا تنها به معانیِ استعاره‌ایِ آن محدود نمی‌شود. در کابالا درختِ زمینی نه به‌عنوان «جلوه‌ای از خلقت خداوند» بلکه به‌عنوان «واسطه‌ای میان عالم بالا و عالم جسمانی» و «حلقه‌ای میان عالم ملکوت و عالم ناسوت» مورد توجه است.
4⃣ این اعتقادِ عمیق عمدتاً بر اساس کشف و شهود و اظهارات بزرگان تصوفِ کابالا صورت‌بندی شده و کمتر به ارائهٔ دستمایه‌های کلامی برای توجیه آن پرداخته شده است.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ حاخام اسحاق لوریا که به‌عنوان پدر کابالای امروزی شناخته می‌شود، از جمله کسانی بود که به حلقه‌ی واسط بودنِ درخت میان عالم ملکوت و عالم جسمانیات اعتقاد داشت!
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ معناشناسی درخت در عرفان کابالا (٣)
1⃣ حاخام #اسحاق_لوریا که به‌عنوان پدر کابالای امروزین شناخته می‌شود، از کسانی بود که به «حلقهٔ واسط» بودنِ #درخت میانِ عالم ملکوت و عالم جسمانیّات اعتقاد داشت.
2⃣ او درختان را جایگاه آرام‌گرفتنِ نفوس انسانی پس از مرگ می‌دانست. در شرح احوالات او آمده است که به #بهار توجه خاص داشت و در ماه «نیسان» هنگام شکوفه‌زدن درختان به انجام اعمال عبادیِ خاص در مقابل درختان اقدام می‌نمود.
3⃣ او اعتقاد داشت با این اعمال به روح سرگشتهٔ کسانی که در درختان هستند یاری می‌رساند تا به جای سقوط به مراتب پایین‌تر، به سوی تعالی بالا بروند. به‌گفتهٔ #کابالیست‌ها سنّت «لوریا» این بود که شاگردانش را به میان درختان و طبیعت ببرد و در آنجا به آنها آموزش دهد.
4⃣ به‌گفته شاگردانش در یکی از این روزها لوریا چشمان خود را باز می‌کند و درختان را #نفوس_انسانی با روح‌های بی‌شمار می‌بیند. لوریا از نفوس مردگان می‌پرسد شما چرا اینجا (در درختان) توقف کرده‌اید؟ نفوس پاسخ می‌دهند: این به‌دلیل آن است که در زمان حیات تبه‌کار نبودیم. ما تو را می‌شناسیم و می‌دانیم می‌توانی به ما کمک کنی. لوریا نیز قول می‌دهد کمک کند تا آنها از برزخِ درخت رها شده و بالا بروند.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ اولین اشارات در خصوص جایگاه مقدس برای درخت در آثار موسی لئونی نویسنده کتاب مشهور «زوهر» به چشم می‌خورد!
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ معناشناسی درخت در عرفان کابالا (۴)
1⃣ اولین اشارات در خصوص این‌چنین جایگاهی برای #درخت در آثار #موسی_لئونی نویسندهٔ #کتاب_زوهر به چشم می‌خورد. او از این ویژگی و جایگاه درخت برای توضیح جهان کابالا در تمثیل درخت زندگی استفاده می‌نماید.
2⃣ در آموزه‌های #کابالا درختان نه‌تنها جایگاه نفوس و ارواح انسانی هستند، بلکه خودشان نیز «نفس مجرّده» دارند. این عقیده در شرح احوال حاخام #ناخمن_برسلاوی توضیح داده شده است. او روزی در سفر، برای اقامتِ شب مسافرخانهٔ چوبی را برمی‌گزیند. حاخام ناخمن در دل شب با صدای بلند شروع به گریه می‌کند به‌نحوی که صاحب مسافرخانه و همراهان حاخام متوجه حالت غیرعادی او می‌شوند. همگی گرد او می‌آیند تا علت را جویا شوند.
3⃣ حاخام قبل از هر سخنی کتابی را بیرون می‌آوَرَد و با چشمان بسته آن را باز می‌کند و سپس جملهٔ نوشته‌شده در صفحه را می‌خواند: «قطع‌کردن درخت پیش از موعد، همانند کشتن یک نفس است.» حاخام از صاحب مسافرخانه سؤال می‌کند: آیا چوب دیوارهای مسافرخانه از درختانی است که پیش از موعد قطع شده است؟ صاحب مسافرخانه تأیید می‌کند. حاخام توضیح می‌دهد: من در مکاشفه‌ام با بدن کسانی که کشته شده بودند احاطه شده بودم. بسیار ترسیده بودم. حالا می‌دانم آنها روح درختان بودند که برای من گریه می‌کردند.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ مقبره‌ی اسحاق لوریا، پدر عرفان کابالا، در شهر «صفد» واقع در سرزمین‌های اشغالی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter