🗓 شنبه 30 اسفند ۹۹ 📗 #روز23 از برنامه ختم نهج‌البلاغه حکمت 139

🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧 📜 حکمت 139: وصایای حضرت به کمیل كميل ابن زياد نخعی (كه از خواصّ و نيكان و ياران آن بزرگوار بوده) گفته: امير المؤمنين علىّ بن ابى طالب عليه السّلام دست مرا گرفته، به صحرا برد، چون به بيرون شهر رسيد، آهى كشيد مانند آه كشيدن کسی که به او اندوه رسيده، پس از آن (درباره دانش و دانشمندان) فرمود: 🔴 [فراز اول: مردم سه دسته اند] اى كميل ابن زياد! اين دل ها، ظرف ها(ى علوم و حقائق و اسرار) است، و بهترين آن دل ها، نگاه ‏دارنده ‏ترین آنهاست (که مطالب سپرده شده را، خوب نگاه ‏دارى كرده، به ياد دارد)؛ پس (هشيار باش) از من نگاه ‏دار و آنچه به تو مى ‏گويم را به ياد داشته باش: مردم سه دسته‏ اند: 1⃣ عالم ربّانى (: داناى خداشناس كه به مبدأ و معاد آشنا بوده، به آن عمل نمايد)؛ 2⃣ و طالب علم و آموزنده ‏اى كه (از جهل و نادانى) بر راه نجات و رهائى يافتن است؛ 3⃣ و مگسان كوچك و ناتوانند (: افراد نادانِ نافهم و آلوده به انواع زشتي ها) كه: 📢 هر آواز كننده‏ اى (به هر راهى) را پيروی کنند 🌪و با هر بادى مى ‏روند (: درست را از نادرست تمييز نداده و به مذهب و طريقه ‏اى پايدار نيستند، و به هر راه كه پيش مى ‏آيد مى ‏روند) ⚡️ و از نور دانش روشنى نطلبيده ‏اند (: در تاريكى نادانى مانده ‏اند) 📚 و به پايه استوارى (: عقاید صحیح كه روى دو پايه عقل و علم بنا شده) پناه نبرده‏ اند (: آنها را فرا نگرفته و پيرو گمراه كنندگانند). 🔴 [فراز دوم: به هفت دلیل، علم بهتر است از ثروت] اى كميل! علم بهتر از مال است چراکه: 1⃣ علم، تو را (از گرفتاری هاى دنيا و آخرت) نگاه ‏دارد، حال آنکه تو مال را (از تباه شدن) نگاه مى ‏دارى؛ 2⃣ مال را بخشيدن، كم مى‏ گرداند حال آنکه علم بر اثر بخشيدن (: ياد دادن به ديگران) افزونى مى‏يابد؛ 3⃣ و آنچه با دارائی پرورده شده و نیز بزرگى به سبب دارائى، با از بين رفتن آن، از دست مى ‏رود (حال آنکه بزرگى به سبب علم، از بين رفتنى نيست)؛ 4⃣ اى كميل ابن زياد! آشنائى با علم و تحصيل آن، همان دين است كه به سبب آن (در روز رستاخيز به انسان) جزا و پاداش داده مي شود؛ 5⃣ انسان در زندگى دنیای خود، با علم است که طاعت و پيروى (از خدا و رسول و ائمّه دين) می کند؛ و پس از مرگ، پسنديده گويي ها (كه مردم درباره ‏اش مى ‏گويند) به دست مى‏ آورد، 6⃣ و علم فرمانروا است و مال فرمانبر و مغلوب است (: مال در معرض انتقال و زوال مى‏ باشد، و علم باقى و برقرار). 7⃣ اى كميل ابن زياد! گرد آورندگانِ دارائي ها، تباه شده ‏اند در حالي كه (در ظاهر) زنده هستند (اگرچه زنده‏ اند، ولى غرور و طغيان هلاكشان خواهد كرد) حال آنکه دانشمندان، پايدار مى ‏باشند، چندان كه روزگار برقرار است؛ ایشان وجودشان (با بدرود گفتن از اين جهان، در ظاهر) گمشده است، و صورت هایشان (بر اثر ذكر جميل و پسنديده گوئى مردم از آنها) در دل ها برقرار است. #ختم #نهج_البلاغه @khatm_nahj_al_balaghah_365 ✾✾✾✾✾✾🌿🌺🍀✾✾✾✾✾✾

🔴 [فراز سوم: سینه علی مملوّ از علم است ولی با چهار گروه مواجه است] آگاه باش که اينجا، علم فراوان هست - و با دست مبارك خود، به سينه خود اشاره فرمودند- اگر براى آن علم، ياد گيرندگانی مى ‏يافتم (: اگر بودند زيركانى كه توانائى فهم آن را داشتند، آشكار مى ‏نمودم)؛ 📝 شرح: در اينجا امام عليه السّلام، از نبودن كساني كه لياقت و توانائى فهم معارف الهيّه را دارند، تأسّف مى‏ خورد. 1⃣ آرى گاه مى‏ يابم برخی افراد تيزفهم را كه از او (بر آن علوم) مطمئنّ نيستم (زيرا) معارف دين را براى دنيا به كار مى‏ برد، و به نعمت هاى خدا (: توفيق به دست آوردن علم و معرفت) بر بندگانش و به حجّت هايش (: عقل و خِرَد) بر دوستانش برترى مى ‏جويد؛ 📝 شرح: چون چنين كسی آراسته نيست، لذا اگر علم حقيقى را به دست آرد، وسيله جاه و رونق بازار دنيا و برترى بر بندگان خدا قرار می دهد، و به پشتيبانى آن نعمت ها و حجّت ها، ابواب زحمت و گرفتارى به روى مردم بگشايد. 2⃣ و گاه مى‏ يابم برخی افراد فرمانبَرى را براى ارباب دانش (: مقلّد و پيرو در گفتار و كردار) كه او را در گوشه و كنار خود (تقليد و پيروى از داننده) بينائى نيست، به اوّلين شبهه‏اى كه رو کند، شكّ و گمانِ خلاف، در دل او آتش مى ‏افروزد؛ 📝 شرح: اين صفتِ كسانى است كه پيرو دين حقّ هستند، ولى فهمشان كوتاه است، پس با آنها جز مسائل ظاهرى از قبيل صورت نماز و روزه و بهشت و دوزخ نتوان گفت، و در حقائق و معارف، اعتماد به فهم آنان نيست. بدان كه نه اين (مقلّدِ بى ‏بصيرت) اهلِ (امانت و علم حقيقى) مى ‏باشد، و نه آن (تيز فهم). 3⃣ و گاه مى‏ يابم كسى را كه در لذّت و خوشى، زياده روى كرده، و به آسانى پيرو شهوت و خواهش نفس مي شود؛ 4⃣ و گاه می یابم كسى را كه شيفته گرد آوردن و انباشتنِ (دارائى و كالاى دنيا) است؛ اين دو هم از نگهدارندگان دين در كارى از كارها نيستند، نزديكترين مَثَل به اين دو، دام های چرنده مى ‏باشند. در چنين روزگاری (كه حاملان علم، يافت نمى ‏شود) علم به مرگ حمله کرده و نگهدارش مى ‏ميرد (: از بين مى ‏رود). 🔴 [فراز چهارم: معرفی حجت های الهی و اشتیاق ایشان به دیدارشان] آری! آرى! زمين خالى و تهى نمى‏ ماند از كسي كه به حجّت و دليل، دين خدا را برپا دارد (و آن كس) يا آشكار و مشهور است (مانند يازده امام عليهم السّلام) يا (بر اثر فساد و تباهكارى مردمان) ترسان و پنهان است (مانند امام دوازدهم عجّل اللّه فرجه) تا حجّت ها و دليل هاى روشن خدا (: آثار نبوّت و احكام دين و علم و معرفت) از بين نرود (: باقى و برقرار ماند). 📝 شرح: ابن ميثم (رحمه اللّه) مى‏ فرمايد: اين فرمايش، تصريح است به اينكه وجود امام در هر زمانى بين مردم چندان كه تكليف باقى است، واجب و لازم است. (آیا می خواهی بدانی که) اين (حجت های الهی) چه تعدادند و كجايند؟ به خدا سوگند، از شمار بسيار اندك هستند، ولی از منزلت و بزرگى نزد خدا، بسيار بزرگوارند؛ خداوند به واسطه ايشان است که حجّت ها و دليل هاى روشنِ خود را حفظ مي كند، تا آن حجت ها را به مانندان خود سپرده، و آن حجت ها را در دل های ایشان كِشت نمايند (تا دنيا از دين و علم و حكمت خالی نماند). علم و دانش، با بينائىِ حقيقى، به ايشان يكباره رو آورده، و با آسودگى و خوشىِ يقين و باور، آن را به كار بسته‏ اند، و آنچه را که اشخاصِ به ناز و نعمت پرورده آن را سخت و دشوار می شمرند، آن را سهل و آسان يافته ‏اند (: براى خوشنودى خدا با همه سختي هاى دنيا ساخته، و پارسائى پيش گرفته، دلبستگى به دنيا ندارند) و به آنچه (: بى ‏كسى و رنج و تنگدستى و گرفتارى كه) نادانان از آن دورى گزينند، انس و خو گرفته‏ اند، و با بدن هائى كه روح هاى آنها به جاى بسيار بلند (: رحمت خدا) آويخته، در دنيا زندگى مي كنند؛ آنانند در زمين خلفا و نمايندگان خدا، كه (مردم را) به سوى دين او مى‏ خوانند، آه آه بسيار مشتاق و آرزومند ديدار آنان هستم. (سپس فرمود:) اى كميل اگر مى‏ خواهى برگرد. #ختم #نهج_البلاغه @khatm_nahj_al_balaghah_365 ✾✾✾✾✾✾🌿🌺🍀✾✾✾✾✾✾

#متن عربی و فارسی #پی_دی_اف برنامه #روز23 ختم #نهج_البلاغه 👇

🗓 یکشنبه 1 فروردین 1400 📗 #روز24 از برنامه ختم نهج‌البلاغه حکمت 140 تا 142

🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧 📜 حکمت 140: اهمیت گفتار شخص، در زير زبان خود پنهان است. 📝 شرح: تا شخص سخن نگويد، شناخته نشود. #ختم #نهج_البلاغه @khatm_nahj_al_balaghah_365 ┄┄┅┅✿❀🌿🌼🌿❀✿┅┅┄┄

🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧 📜 حکمت 141: مقام و منزلت تباه گشت شخصى كه قدر و منزلت خود را نشناخت. 📝 شرح: آن کس که ندانست كه نَفسِ او، چه گوهر ِگران مايه ای است، تباه گشت. احتمال دیگر:آن کس که اندازه خود را نشناخت و از حدّ تجاوز كرده، پا از گليمش درازتر نمود، هلاک گشت. #ختم #نهج_البلاغه @khatm_nahj_al_balaghah_365 ┄┄┅┅✿❀🌿🌼🌿❀✿┅┅┄┄

📜 حکمت 142: معرفی سی خصلت ناپسند 📝 نکته: امام عليه السّلام به مردى كه از آن حضرت درخواست پند و اندرز نمود (در نكوهش خوهاى ناشايسته) فرمود: مباش آن كسي كه: 1⃣ بى عمل و كردار (: عبادت و بندگى)، به آخرت اميدوار است 2⃣ و به اميد دراز، توبه و بازگشت (از معصيت و نافرمانى) را پس مى ‏اندازد 3⃣ در (باره) دنيا، گفتارش گفتار پارسايان، و رفتارش رفتار خواستاران است 4⃣ اگر از (كالاى) دنيا به او داده شود، سير نگردد، و اگر به او نرسد قناعت نكند (: به بهره خود خورسند نماند) 5⃣ ناتوان است از سپاسگزارى آنچه (: نعمت‏ هايى كه) به او داده شده است، و در عین حال، مى‏ جويد چیزهای زيادى را در آنچه نرسيده (: به او داده نشده) 6⃣ (از كار ناشايسته، ديگران را) باز مى ‏دارد و خود (از آنچه نهى مى ‏نمايد) دست بر نمى‏ دارد؛ و فرمان مى ‏دهد به آنچه خود بجا نمى ‏آورد 7⃣ نيكوكاران را دوست دارد و كردارشان را انجام نمى‏دهد؛ و گناه كاران را دشمن دارد حال آنکه خود يكى از آنها است 8⃣ به جهت زيادى گناهان، از مرگ كراهت داشته، بدش مى ‏آيد، و در عین حال، ايستادگى مي كند بر آنچه (: همان گناهانى كه) سبب‏ كراهت او از مرگ شده 9⃣ اگر بيمار شود (بدرفتار شده، از بد رفتاريش، از زندگی) پشيمان گردد؛ و چون تندرستى يابد، آسوده و غافل ماند 0⃣1⃣ هر گاه (از بيمارى یا بلاها) آسايش بيند، خودشگفت شود؛ و چون گرفتار گردد، نوميد و پژمرده شود 1⃣1⃣ اگر بلا و سختى برايش پيش آيد، با نگرانى دعا و زارى نمايد، و چون راحتى و خوشى به او دست دهد، از روى غرور و فريب (به كالاى دنيا، از خدا) دورى گزيند 2⃣1⃣ نفس (امّاره) بر او مسلّط است به آنچه (: آمرزش گناهان كه) گمان دارد، و مسلّط نيست (بر نَفس خود) با آنچه (: مرگ و عذاب جاويد كه) باور دارد 3⃣1⃣ بر ديگرى به گناه به كمتر از گناه خود مى ‏ترسد (: گناه او را بزرگ مى‏ شمارد) و پاداش بيشتر از كردارش را براى خود اميدوار است (: طاعت خويش را بزرگ مى ‏پندارد) 4⃣1⃣ چون به توانگرى رسد، شاد شده در فتنه و گمراهى افتد (: پى هم گناه مي كند) و چون تنگدست گردد (از رحمت خدا) نوميد شده و (در عبادت و بندگى) سستى نمايد 5⃣1⃣ اگر طاعت و بندگى كند، كوتاهى نمايد (: درست انجام ندهد) و چون درخواست كند (: از خدا حاجت طلبد) اصرار و كوشش دارد 6⃣1⃣ اگر به او شهوت و خواهشى (: آسايش و خوشى) رو آورد، نافرمانى پيش گرفته، توبه و بازگشت را پشت سر اندازد، و اگر به او اندوهى برسد، از دستورهاى دين (شكيبائى و بردبارى و پناه بردن به خدا به هنگام سختى) دورى گزيند 7⃣1⃣ (براى مردم) عبرت و پند گرفتن از ديگران را بيان مي كند ولی خود عبرت نمى‏ گيرد 8⃣1⃣ و در اندرز دادن مى‏ كوشد ولی خودش پندپذير نيست 9⃣1⃣ پس او به گفتار مى‏ نازد و عمل و كردارش اندك است 0⃣2⃣ در آنچه (: دنيا و كالاى آن كه) فانى و نابود گردد، كوشش مى‏ نمايد و در آنچه (: آخرت و آنچه در آن است كه) باقى و جاويد است، سهل انگارى مي كند 1⃣2⃣ غنيمت و سود (: طاعت و بندگى خدا) به نظرش غرامت و تاوان مى ‏آيد (: آن را زيان پندارد) و غرامت و تاوان واقعی (: معصيت و نافرمانى) را غنيمت و سود می پندارد 2⃣2⃣ از مرگ ترسان است، و پيش از اينكه فرصت عمر از دست برود (به اعمال صالحه و كردار خداپسند) نمى ‏شتابد 3⃣2⃣ بزرگ مى ‏شمارد از نافرمانى شخص ديگر، معصيتى را كه بزرگتر از آن را از خود، خُرد مى ‏پندارد؛ و از بندگى خويش بسيار مى‏ شمارد طاعتى را كه از ديگرى اندك داند 4⃣2⃣ نتیجه آنکه او به مردم سختگير است، و به خود آسان گیر 5⃣2⃣ بيهوده گوئى با توانگران را بيشتر دوست دارد از ياد خدا با تنگدستان 6⃣2⃣ براى سود خود به زيان ديگرى حكم مي كند (اگر چه نادرست باشد) و براى سود ديگرى به زيان خود حكم نمى‏ كند (اگر چه درست باشد) 7⃣2⃣ ديگرى را راهنمائى مى ‏نمايد و خود را گمراه مى‏ سازد 8⃣2⃣ نتیجه آنکه از او پيروى مي كنند و خود معصيت مى‏ نمايد 9⃣2⃣ (حقّ خود را) تمام مى ‏ستاند و (حقّ ديگرى را) تمام نمى ‏دهد 0⃣3⃣ از مردم مى ‏ترسد نه در راه پروردگارش (: از ترس آنان، كارى را انجام مى ‏دهد، كه خداپسند نيست)؛ و در كار مردم از پروردگارش نمى ‏ترسد (: به آنان زيان مى ‏رساند و از خدا بيمى ندارد) 📝 سيّد رضىّ (عليه الرّحمة) فرمايد: اگر در نهج البلاغه جز اين فرمايش نبود، همان براى پندگرفتن، سودمند و حكمتی رسا بود و برای بينائى بينا و عبرت و پندِ انديشه كننده کافی بود. #ختم #نهج_البلاغه @khatm_nahj_al_balaghah_365 ┄┄┅┅✿❀🌿🌼🌿❀✿┅┅┄┄