🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 حکمت 251: شیوه مواجهه با دشمن پیمان شکن و دشمن پایدار بر پیمان
(ادامه دادنِ) وفاداری با (دشمنانِ) خیانتکار، عین بي وفائى با خداست، و بي وفائى با (دشمنان) خائن، وفاى با خداست.
📜 شرح: چون هركس به پيمان خود وفا نكرد، به دستور خدا رفتار ننموده است.
📝 ویراستار: منهاج البراعة (ج 4، ص 198 و ج21، ص 329) به خوبی شرح داده که مراد از فراز اول این حکمت، آیه 58 انفال است و مراد از فراز دوم آن آیه 7 توبه. در این دو آیه دستور فرموده که اگر ترس از پیمان شکنی دشمن بود، پیمانش را به سوی او پرت کنید ولی اگر با دشمن معاهده بستید و او عمل کرد، مادام که عمل می کند، بر آن پایدار باشید. لذا عدم عمل به هر دو دستور، خیانت به قرآن و خدای تعالی است.
#ختم #نهج_البلاغه
@khatm_nahj_al_balaghah_365
✾✾✾✾✾✾🌿🌺🍀✾✾✾✾✾✾
🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 حکمت 252: آزمايش بندگان
بسا كسي كه به احسان و بخشش (خداوند) به او، كم كم به عذاب و كيفر نزديك شده؛
📝 شرح: چون هروقت که خدا به او احسان نمايد، او به نافرمانى بيفزايد و كفران كند.
و بسا کسی که به پنهان ماندنِ (بدی ها) بر او، فریب خورده؛
📝 شرح: زیرا هروقت کار زشت کرده، رسوا نشده.
و بسا كسي كه به جهت گفتار نيكِ (مردم) درباره او، در فتنه و سختى افتاده؛
📝 شرح: چون خودشگفتى او را از سپاسگزارى نعمت هاى خدا كه از جمله آنها، گفتار نيكِ مردم درباره اوست، باز مى دارد و به عذاب و سختى گرفتار مى گردد؛
و خداوند سبحان، كسي را مانند مهلت دادن او (در دنيا) آزمايش ننمود.
📝 شرح: زيرا نعمت زندگى بزرگ ترين نعمتى است كه بنده به آن آزمايش مي شود.
📝 سيّد رضىّ (رحمه اللّه) فرمايد: اين سخن پيش از اين (در حکمت 112) گذشت جز آنكه در دوباره بيان شدن آن در اينجا، افزونى است نيكو و سود دهنده.
#ختم #نهج_البلاغه
@khatm_nahj_al_balaghah_365
✾✾✾✾✾✾🌿🌺🍀✾✾✾✾✾✾
🗓 دوشنبه 16 فروردین 1400
📗 #روز37 از برنامه ختم نهجالبلاغه
غریب الکلام 1 تا 4
📝 تذکر ویراستار: در خلال حکمت های نهج البلاغه، مرحوم سید رضی (اعلی الله مقامه الشریف) 9 عبارت «غریب الکلام» که نیاز به شرح مبسوط ایشان داشته و بالاخص با رویکرد بیان زیبایی های بلاغی فرمایشات حضرت، ذکر شده است. برای فهم توضیحات مرحوم سید رضی نیازمند متن عربی فرمایشات حضرت هستیم.
📝 جناب سید رضی می فرماید: در اين فصل بيان مىكنيم چند فرازى از آنچه برگزيده شده (در اين كتاب) از سخن آن حضرت عليه السّلام كه معنى آن دور از فهم معمول بوده و به تفسير و بيان نيازمند است.
🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 غریب الکلام 1: عظمت و بزرگى حضرت صاحب الزّمان عجّل اللّه فرجه
فَإِذَا كَانَ ذَلِكَ، ضَرَبَ يَعْسُوبُ الدِّينِ بِذَنَبِهِ، فَيَجْتَمِعُونَ إِلَيْهِ كَمَا يَجْتَمِعُ قَزَعُ الْخَرِيف.
چون وقتش رسد، آن آقاى بزرگوار و پيشواى دين (از پنهان بودن خارج شده، بر مقام فرمانروایی و خلافت خود) مستقرّ و پابرجا گردد، پس (مؤمنين از اطراف جهان) نزد آن بزرگوار گرد آيند، چنانكه پاره هاى ابر در فصل پاييز گرد آمده، به هم مى پيوندد.
📝 شرح: فرمايش آن حضرت که فرمودند: «ضَرَبَ بِذَنَبِهِ» يعنى امام زمان عجل الله فرجه، پس از نگرانى پابرجا مى گردد، زيرا «يعسوب» در لغت به معناى «پادشاه زنبور عسل» است كه بيشتر روز را با دو بال خود پرواز مى نمايد، و چون دُم خود را بر زمين گذارد، حركت و پرواز را ترك نموده، مستقرّ مي شود.
📝 جناب سيّد رضىّ (عليه الرّحمة) در ادامه می نویسد: «قَزَعُ» پاره هاى ابر است كه (رقيق و نازك است و طبعاً) بدون آب و باران باشد.
📝 شرح: اينكه اصحاب حضرت قائم عليه السّلام را به پاره هاى ابر پاييزی تشبيه نموده، براى آن است كه ابرهاى پراكنده در آن، خیلی زود به هم مى پيوندد.
#ختم #نهج_البلاغه
@khatm_nahj_al_balaghah_365
✾✾✾✾✾✾🌿🌺🍀✾✾✾✾✾✾
🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 غریب الکلام 2: در مدح سخنوری «صعصعة بن صوحان عبدى» از خواصّ و نيكان اصحاب امير المؤمنين عليه السّلام
هَذَا الْخَطِيبُ الشَّحْشَحُ.
اين خطبه خوان، ماهر و زيرك است.
📝 جناب سيّد رضىّ (رحمه اللّه) فرمايد: از لفظ «شَّحْشَح» شخص ماهر و زيرك و استاد در خطبه خواندن و تواناى در اداى سخنِ رسا را اراده فرموده است، و هر فرد سریع در سخن و رفتار را «شَحشَح» گويند. معنای دیگر «شَحشَح» بخيل است که از بخشش خوددارى مى نمايد.
📝 شرح: ابن ابى الحديد در اينجا مى نويسد: جناب «صعصعه» را فخر و سرفرازى همين بس، كه مانند علىّ عليه السّلام او را به مهارت و استادى و فصاحت زبان و توانائى سخن بستايد.
#ختم #نهج_البلاغه
@khatm_nahj_al_balaghah_365
✾✾✾✾✾✾🌿🌺🍀✾✾✾✾✾✾
🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 غریب الکلام 3: زيان زد و خورد
إِنَّ لِلْخُصُومَةِ قُحَمًا.
نزاع و زد و خورد را رنج ها و نابودي هاست.
📝 شرح: چون اگر شخص در آن كوشيده پافشارى نمايد، به معصيت و گناه گرفتار شود، و اگر از آن چشم پوشد و دست بردارد، مغلوب و مظلوم گردد، و در هر دو صورت رنج بيند، و چنين كسی از پرهيزكارى باز مى ماند چنانكه در حکمت 290 به اين نكته تصريح شده است. پس سزاوار آن است كه شخص كارى كند كه نزاع و زد و خورد پيش نيايد.
📝 جناب سيّد رضىّ (عليه الرّحمة) فرمايد: امام عليه السّلام از لفظ «قُحَم» نابودي ها را اراده نموده است، زيرا زد و خورد در بيشتر اوقات، اشخاص را به سختي ها و نابودي ها مى افكند، و عبارت «قُحمَةُ الاَعراب» يعنى سختى باديه نشينان عرب، از آن گرفته شده است، و مراد اين است كه قحطى و خشكسالى، ايشان را دريابد به طوري كه دارائي هاى آنان را از بين ببرد (: از دام هایشان باقى نگذارد مگر استخوان بىگوشت). ضمناً در معناى «قُحمَةُ الاَعراب» جور ديگر هم گفته شده است، و آن اين است كه قحطى و خشكسالى، آنها را به رفتن به شهرهاى آباد وا مى دارد، يعنى خشكيدن بيابان (: نبودن آب و گياه در آن) ايشان را نيازمند گرداند و وادار نمايد كه به شهر آيند.
#ختم #نهج_البلاغه
@khatm_nahj_al_balaghah_365
✾✾✾✾✾✾🌿🌺🍀✾✾✾✾✾✾
🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 غریب الکلام 4: انتخاب شوهر براى دختر
إِذَا بَلَغَ النِّسَاءُ نَصَّ الْحِقَاقِ، فَالْعَصَبَةُ أَوْلَى.
هرگاه زنان (: دختران) به حدّ كمال برسند (: هنگام زناشويى و تصرّف آنها در حقوقشان برسد) پس خويشان پدرى او (به شوهر دادن او، از خويشان مادریش) سزاوارترند.
📝 جناب سيّد رضىّ (رضى اللّه عنه) فرمايد: «نَصّ» بالاترین درجه و پايان چيزهاست مانند «نصّ در رفتار» كه نهايت رفتارى است كه چارپا به رفتن آن توانائى دارد.
فرمايش حضرت (: نصّ الحِقاق) از رساترين و شگفت ترين كنايه هاست، مى فرمايد: هرگاه دختران به آن حدّ (: هنگام زناشويى) رسيدند اگر بخواهند او را شوهر دهند، خويشان پدرى به دختر که مَحرَم او باشند مثل برادرانش و عموهایش، به شوهر دادن آن دختر سزاوارترند از مادرش.
مراد و مقصود از «نصّ حِقاق» در اينجا، رسيدن دختر است به حدّى است كه زناشويى و تصرّف او در حقوقش روا باشد، به جهت تشبيه و مانند بودن به «حِقاق» از شتر که آن جمع «حِقَّة» و «حِقّ» است، كه شترى است كه سه سال را تمام كرده به سال چهارم در آيد و آن هنگام مى رسد به حدّى كه سوار شدن بر پشت او و خوب راندنش در رفتار ممكن می شود.
#ختم #نهج_البلاغه
@khatm_nahj_al_balaghah_365
✾✾✾✾✾✾🌿🌺🍀✾✾✾✾✾✾