. 🇮🇷 بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ 🇮🇷 🔏 تدبر در قرآن 🔏 @pshrmq 📕 تدبر سوره‌ی کافرون 📕 📝 این سوره، صد و نهمین سوره‌ی قرآن کریم می‌باشد. نام‌های دیگر این سوره، «جحد» (انکار کردن) و «مشقشقه» یا «احدی المشقشقتین» (یکی از دو مشقشقه) است. 📝 مشقشقه‌ی دیگر، سوره توحید است که با این سوره مشقشقتان نامیده می‌شوند و دلیل آن نیز این است که این دو سوره مرز میان شرک و توحید را مشخص ساخته و آنها را از هم جدا می‌کنند، چنانکه «مشقشقه» از ماده «شقق» به معنای جدا ساختن، شکستن و شکافتن است. 📝درباره فضیلت این سوره روایات فراوانى نقل شده که حاکى از اهمّیّت محتواى آن است، از جمله: در حدیثى از پیغمبر اکرم صلى‌الله‌علیه وآله وسلم نقل شده که فرمودند: «کسى که سوره «قُل یا أیّها الکافرون» را بخواند، گویى ربع قرآن را خوانده و شیاطین طغیانگر از او دور مى‌شوند و از شرک پاک مى‌گردد و از وحشت (روز قیامت) در امان خواهد بود». 📜 گام اول : قرائت و ترجمه سوره 📝 بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ به نام خداوند بخشنده و مهربان 📝 قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ ﴿١﴾ بگو: اى کافران! (۱) 📝 لا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ ﴿٢﴾ آنچه را شما مى‌پرستید من نمى‌پرستم. (۲) 📝 وَلا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ ﴿٣﴾ و نه شما آنچه را من مى‌پرستم مى‌پرستید، (۳) 📝 وَلا أَنَا عَابِدٌ مَا عَبَدْتُمْ ﴿۴﴾ و نه من آنچه را شما پرستش کرده‌اید مى‌پرستم، (۴) 📝 وَلا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ ﴿۵﴾ و نه شما آنچه را که من مى‌پرستم پرستش مى‌کنید؛ (۵) 📝 لَکُمْ دِینُکُمْ وَلِیَ دِینِ ﴿۶﴾ (حال که چنین است) آیین شما براى خودتان، و آیین من براى خودم! (۶) 📜 گام دوم تفهم ساختار سوره 📝 سوره مبارکه‌ی کافرون با شش آیه، از یک سیاق و سه مجموعه تشکیل شده است. 📖 دسته اول : آیات ۱ تا ۳ 📝 آیه دوم مقول قول امر «قُلْ» در آیه اول است و آیه سوم عطف به آن. 📖 دسته دوم : آیات ۴ و ۵ 📝 این آیات به هم معطوف‌اند و آیه چهارم نیز عطف به دسته اول است. 📖 دسته سوم : آیه ۶ 📝 آیه ششم با ضمیر خطاب "کم" در «لَکُمْ» با آیات پیشین در ارتباط است، چه مخاطب همان کافران‌اند که آیات سوره خطاب به آنهاست. 📜 گام سوم : تفهم کلمه‌ها و جمله‌های مشکل 📝 «أَعْبُدُ» : عبادت می‌کنم، در اصل به معنای نهایت خواری در برابر مولای خود، همراه با اطاعت از اوست. 📜 گام چهارم : تفهم جهت هدایتی سوره 📝 با توجه به ساختار آیات سوره، تفهم جهت هدایتی سوره نیز این‌گونه انجام می‌شود : 📝 کافران پس از آزمودن راه‌های مختلفی همچون تشویق، تهدید، آزار و اذیت و نگرفتن نتیجه در مقابله با شخص پیامبر و دین اسلام، نقشه‌ی سازش کارانه‌ی کنار آمدن با دین پیامبر و رفع اختلافات را طراحی کردند. 📝 در چنین شرایطی سوره‌ی کافرون نازل گشت و در سه بند، در مقابل شرک کافران، بر توحید عملی خداوند (توحید عملی در عبودیت پروردگار) تاکید کرد. 📝 سوره‌ی کافرون این گونه با خطاب به پیغمبر نسبت به کافران آغاز می‌شود : «قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ». 📝 آغاز شدن سوره با امر «قُلْ» به بیانی که در سوره‌های مشابه گفته شد، نشان می‌دهد که ابلاغ این سوره به مردم باید فراتر از گفتن باشد. 📝 به این معنا که «ای رسول! نه تنها بگو و ابلاغ کن که تبیین کن» و در عمل توحید در بندگی پروردگار را به کافران نشان بده. 📝 همچنین اشاره شد که عمده‌ی آیات مربوط به بیان مسائل اعتقادی، این‌گونه آغاز می‌شود. 📝 در این سوره نیز خداوند با مخاطب قرار دادن رسول خود، به ایشان امر می‌کند که با توجه به مطالبه‌ی کافران (کافر به رسول الله نه الله) به آنان بگو «یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ» در آیین اسلام جایی برای سازش‌کاری و هم‌گرایی در معبود، نوع و روش عبادت وجود ندارد. 📖 ۱. توحید در معبود (آیات ۲و۳) 📝 ابتدا در مقابل تعدد معبودها، توحید در معبود بیان شده است که آن چه را شما می‌پرستید (بت‌ها و هر چیز غیر از خدای یگانه را)، نمی‌پرستم : «ِلا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ» 📝 همان‌گونه که شما هم آن چه را من می‌پرستم (خدای یگانه و معبود واحد را) نمی‌پرستید : «وَلا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ» 📝 دلیل این برداشت، موصوله بودن "ما" در آیات دوم و سوم است که مفعول برای فعل «أَعْبُدُ» و اسم فاعل «عَابِدُونَ» در آیات دوم و سوم است. 📝 بنابراین از این دو آیه فهمیده می‌شود که یکی از پیشنهادهای سازش‌کارانه‌ی کافران این بود که ای رسول! اگر تو معبودهای ما را بپرستی، ما نیز خدای تو را می‌پرستیم که این آیات، هر دوی آن‌ها را نفی کرده است. 📖 ۲. توحید در نوع عبادت (آیات ۴و۵) 📝 توحید در نوع عبادت پروردگار، رویکرد دیگری است که در آیات چهارم و پنجم در مقابل جعلی بودن نوع عبادت کافران آمده است.

. 📝 رسول الله از طرف پروردگار امر می‌شوند تا اعلام کنند که من کسی نیستم که مانند شما پروردگار را پرستش کنم : «وَلا أَنَا عَابِدٌ مَا عَبَدْتُم» 📝 همان‌گونه که شما هم کسی نیستید که مانند من پروردگار یکتا را پرستش کنید : «وَلا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ». 📝 اسم فاعل بودن «عَابِدٌ» در آیه چهارم و «عَابِدُونَ» در آیه پنجم که برخلاف فعل، ثبات و دوام را می رساند، این معنا را می‌فهماند که پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه وآله وسلم، اصلا اهل عبادت کردن مانند آنها نیستند و در مقابل آنها نیز اصلا اهل یکتاپرستی نیستند. 📝 به عبارت دیگر، سخن حضرت رسول این است که نوع عبادت من، از طرف پروردگار سبحان آمده و نوع عبادت شما، از جانب خودتان بوده و جعلی است. 📝 ما مسلمانان برای تعظیم و عبادت معبودمان، همان نوعی را پیش می‌گیریم که خودش بیان فرموده است در حالی که شما کافران برای تعظیم و عبادت معبودهایتان، روشی ساختگی را در پیش گرفته‌اید. 📝 دلیل برداشت مزبور، مصدری بودن "ما" به همراه افعال بعد از خود به تاویل مصدر رفته و در نتیجه، «مَا عَبَدْتُم» به معنای "عبادتکم" و «مَا أَعْبُدُ» به معنای "عبادتی" خواهد بود. 📝 این نکات نشان می‌دهد که در پیشنهاد دیگر کافران، سخن از یکسان شدن نوع پرستش و عبادت به میان آمده است، به این معنا که ای رسول! اگر تو نوع عبادت ما را برای پرستش خدایت انتخاب کنی ما نیز نوع عبادت تو را در عبادتمان لحاظ می‌کنیم. 📝 دلیل ارائه‌ی دو معنای متفاوت برای آیات سوم و پنجم که کاملا مشابه یکدیگرند : «وَلا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ»، علاوه بر تفاوت در موصوله و مصدری بودن "ما" در آنها، تفاوت آیات دوم و چهارم است، زیرا آیه دوم مقدمه آیه سوم و آیه چهارم مقدمه آیه پنجم محسوب می‌شوند و تفاوت مقدمه، موجب تفاوت ذی المقدمه نیز می‌شود. 📝 ادله‌ی تفاوت‌های آیات دوم و چهارم چنین است : ۱. «أَعْبُدُ» در آیه‌ی دوم، فعل مضارع بوده و «عَابِدٌ» در آیه چهارم، اسم فاعل است. ۲. فعل «تَعْبُدُونَ» در آیه‌ی دوم، مضارع است و فعل «عَبَدْتُم» در آیه چهارم، ماضی است. ۳. «لا أَعْبُدُ» در آیه ی دوم، جمله فعلیه است و «وَلا أَنَا عَابِدٌ» در آیه چهارم، جمله اسمیه. ۴. از آن جا که آیه‌ی چهارم با آمدن "واو" در ابتدای آن به آیه‌ی دوم عطف شده، تفاوتشان با یکدیگر را می‌رساند؛ چنان که اقتضای عطف همین است. ۵. ایجاد معنای جدید در تکرار، بهتر از تاکید دانستن تکرار است که از آن به قاعده‌ی «التأسیس اولی من التاکید» یاد می‌شود. 📖 ۳. توحید در روش عبادت (آیه ۶) 📝 آیه آخر، توحید در روش عبادت را مطرح می‌کند؛ بدین معنا که آن حضرت به ارائه‌ی این مطلب مامور می‌شوند که بگویند سیره و روش عبادی من، با سیره‌ی عبادی شما متفاوت است : «لَکُمْ دِینُکُمْ وَلِىَ دِین». 📝 سیره‌ی عبادی پیامبر مبتنی بر بندگی است و سیره‌ی عبادی مشرکان نوعی معامله‌گری و اظهار اشرافی‌گری است. 📝 تفاوت در سیره‌ی عبادی دو گروه از آن جا ناشی می‌شود که برخی از اعمال عبادی‌شان مشابه هم بود، مانند داشتن طواف خانه‌ی خدا که مسلمانان، پوشیده طواف می‌کردند ولی کافران، عریان به طواف می‌پرداختند و روش‌شان با پیامبر فرق می‌کرد. 📝 آخر آن که منظور از "دین" در آیه‌ی پایانی، آیین و مذهب نیست، زیرا نزد خدا، تنها دین، اسلام است : «ان الدِین عند اللَّه الاسلام» 📝 و خداوند برای کافران، دین و آئینی قائل نیست، پس "دین" در این آیه به معنای روش است و معنای آیه چنین است : «لَکُمْ دِینُکُمْ فی العباده وَ لِىَ دِینی فی العباده». 📜 نتیجه : 📝 سوره‌ی کافرون به منظور اصلاح عبودیت بندگان و بیان وظایف بندگی در مقابل شرک مشرکان و کافران، در امر توحید عملی در عبودیت پروردگار نازل شده است. 📝 و از آنجا که این سوره از سوره‌های یک جمله‌ای است که از فعل امر «قُلْ» و مقول قول تشکیل شده است و اصل سخن در آن چیزی است که بعد از فعل امر «قُلْ» می‌آید؛ در سه دسته آیات در مقابل شرک کافران، بر توحید عملی خداوند (توحید عملی در عبودیت پروردگار) تاکید دارد که عبارت باشد از بیان سه نوع توحید در معبود، توحید در نوع عبادت و توحید در روش عبادت. 📝 بر این اساس جهت هدایتی سوره مبارکه کافرون، «توحید عملی در عبودیت» است. 📚 ترجمه آیت‌الله مکارم شیرازی. 📚 درس‌نامه روش تدبر، حجت‌الاسلام محمدحسین الهی‌زاده. 🌺 ادامه دارد... ✅ برداشت و نشر مطالب کانال جامع شهید محمدی قرقی، با ذکر صلوات آزاد می‌باشد. 💐 اَلـلَّـهــُمَّ صـَـلِّ عَـلَـى مُـحَـمــَّدٍ وَ آلِ مُـحَـمــَّدٍ وَ عَـجِّـلْ فَرَجَــهُمْ 💐 🌷برای مشاهده یکپارچه و کامل تدبر در قرآن به وبسایت شهید محمدی قرقی مراجعه نمایید. http://pshrmq.blog.ir/1396/05/04 ☀️ كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِّيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَ لِيَتَذَكَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ ☀️ @pshrmq‌‌

🔖 تدبر در سوره کافرون @pshrmq

🎥 از ممنوع المنبری تا نخست وزیری، نماد دولتمرد در جمهوری اسلامی... @pshrmq

📼 خاصیت و آثار هر کدام از اذکار الهی @pshrmq

🎞 حِصنِ ملت ▪️فرمانده معظم کل قوا: امروز بخش پدافند شما جزو مؤثرترین بخش‌های همه‌ی دستگاه‌های نظامی کشور برای دفاع از عزت، استقلال و سربلندی ملت ایران است. @pshrmq

📝 امید، توکل و اختیار انسان ▪️حجت‌الاسلام ماندگاری @pshrmq

🎞 عزیز، مؤمن، معصوم و جان‌بر‌کف 🌷گزیده‌ای از بیانات رهبر انقلاب درباره شهید محمود کاوه. ۱۳۷۸/۶/۱۰ 🗓 ۱۱شهریور، سالگرد شهادت شهید محمود کاوه فرمانده لشکر۵۵ ویژه شهدا @pshrmq

📼 شباهت نماز و سوزن نخ... 🎙️حجت‌الاسلام قرائتی @pshrmq

📹 نام حسین (علیه السلام) و توبه حضرت آدم سلام‌الله‌علیه... 🎙حجت‌الاسلام انصاریان @pshrmq

📼 بهترین و پر فضیلت‌ترین ذکری که می‌توانیم به امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف هدیه نماییم... 🎙ابراهیم افشاری @pshrmq