. 🇮🇷 بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ 🇮🇷 🔏 تدبر در قرآن 🔏 @pshrmq 📕 تدبر سوره‌ی عصر 📕 📝 این سوره، صد و سومین سوره قرآن کریم می‌باشد. 📜 گام اول : قرائت و ترجمه سوره 📝 بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ به نام خداوند بخشنده و مهربان 📝 وَالْعَصْرِ ﴿١﴾ به عصر سوگند، (۱) 📝 إِنَّ الإنْسَانَ لَفِی خُسْرٍ ﴿٢﴾ كه انسان‌ها همه در زیانند. (۲) 📝 إِلا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ﴿٣﴾ مگر كسانى كه ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده‏‌اند، و یكدیگر را به حق سفارش كرده و یكدیگر را به شكیبایى و استقامت توصیه نموده‌اند! (۳) 📜 گام دوم تفهم ساختار سوره 📝 هر سه آیه سوره مبارکه‌ی العصر یک سیاق تشکیل می‌دهند. 📝 آیه‌ی اول قسم است و آیه دوم جواب قسم و آیه‌ی سوم، استثنایی از حکم آیه‌ی قبلی است. 📜 گام سوم : تفهم کلمه‌ها و جمله‌های مشکل 📝 «خُسْرٍ» : زیان کردن. 📜 گام چهارم : تفهم جهت هدایتی سوره 📝 با توجه به ساختار آیات سوره عصر، جهت هدایتی سوره نیز این‌گونه انجام می‌شود : 📝 در جهان بینی اسلامی، دنیا به مثابه‌ی بازاری است که در آن، توشه‌ی آخرت تجارت می‌شود و سرمایه‌ی انسان در این تجارت خانه، عمر اوست که لحظه به لحظه و با گذشت زمان، از آن کاسته می‌شود. 📝 و هرکس ایمان آورد و عمل صالح بیشتری انجام دهد در این تجارت موفق‌تر است. 📝 خداوند متعال در این سوره، ضمن اعلام خسران انسان در گذر زمان، راه نجات از خسران را نیز بیان می‌فرماید. 📖 ۱. اعلام خسران حتمی انسان، به اقتضای گذر زمان (آیات ۱و ۲) سوره با سوگند به عصر، زمانی که روز رو به پایان است، آغاز شده است : «وَالْعَصْرِ» 📝 در جواب قسم که اصل سخن نیز محسوب می‌شود، حقیقت مهم خسران و زیان انسان‌ها با تاکید هرچه بیشتر بیان شده است : «إِنَّ الإنْسَانَ لَفِی خُسْر» 📝 وجود "ال" در «الإنْسَانَ» گویای این است که این خسران (باختن اصل سرمایه) شامل حال همه است و هیچ انسانی از آن، راه گریزی ندارد. 📝 این نکته با شش تاکید همراه گردیده است : ۱. آمدن قسم که برای تاکید است : «وَالْعَصْرِ» ۲. وجود حرف «إِنَّ» ۳. اضافه شدن لام تاکید بر سر خبر : «لَفِی خُسْر» ۴. آمدن "فی" در «لَفِی خُسْر»، حالت غرق بودن در خسران را می‌رساند. ۵. آمدن تنوین تنکیر در «خُسْر» برای نشان دادن بزرگی و خطرناک بودن خسران است. ۶. اسمیه بودن جمله‌ی «إِنَّ الإنْسَانَ لَفِی خُسْر»، نسبت به جمله‌ی فعلیه از تاکید بیشتری برخوردار است. 📝 این همه تاکید برای پاسخ به تردیدهایی است که در آن زمان وجود داشته است. 📝 اینکه خسرانی در میان نیست و بدون ایمان و عمل صالح، هیچ مشکلی برای زندگی ابدی انسان به وجود نمی‌آید. 📝 در تبیین ارتباط قسم و جواب قسم باید گفت همان‌گونه که عصر، زمان رو به پایان روز را به ما اعلام می‌کند، هشدار می‌دهد که از عمرت ای انسان کاسته شد. 📝 مواظب باش به غفلت نگذرانی، فرصت‌ها از دست می‌رود. 📝 چطور یخ فروشی که یخ‌هایش آب شده و آنها را نفروخته است، می‌گوید سرمایه‌ام را از دست دادم، عمر انسان هم که سرمایه‌ی اوست، همین‌گونه از آن کاسته می‌شود. 📝 اگر آن را در غیر مسیر بندگی خدا خرجش کنیم، باختن آن و خسران است. 📖 ۲. راه نجات از خسران، ایمان علمی و عملی فردی و اجتناعی است (آیه ۳) 📝 راه نجات از این خسران گریبان‌گیر این است که باید اهل ایمان و عمل صالح و تواصی به حق و صبر بود، زیرا تنها این گروه، از آن مستثنی هستند : «إِلا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ». 📝 در این الگو، هم به جنبه‌های فردی دین و هم به جنبه‌های اجتماعی آن اشاره شده است. 📝 ایمان و عمل صالح، ایمان فردی را شامل می‌شود که جمع دارای "ال" : «الصَّالِحَاتِ» افاده‌ی عموم داشته و شامل همه‌ی اعمال صالح می‌شود. 📝 منظور از توصیه کردن به حق و صبر نیز ایمان جمعی است، چون «تَوَاصَوْا» از باب "تفاعل" است که معنای این باب، مشارکت و طرفینی بودن کار می‌باشد. 📝 لذا با توجه به کنار هم آمدن این دو بعد دین و عطفشان به یکدیگر، می‌توان گفت که تا دینمان را اجتماعی نکرده‌ایم، هنوز در خسرانیم. 📝 همچنین تواصی به حق، از امر به معروف و نهی از منکر در حیطه‌ی فقه و احکام، وسیع‌تر است و شامل اعتقادات نیز می‌شود.

. 📝 همان‌گونه که ایمان نیز امری اعتقادی است، لذا «آمَنُوا» و «تَوَاصَوْا بِالْحَقِّ»، یک لایه از ایمان‌اند که در حیطه‌ی علم قرار دارند. 📝 اما «عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ» و «تَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ»، در حیطه‌ی عمل جای می‌گیرند. 📝 به ویژه آنکه مطلق بودن صبر، هر سه نوع صبر را شامل می‌شود : صبر بر طاعت، صبر بر معصیت، صبر بر مصیبت. 📝 نکته ای که در پایان خوب است مطرح شود در این است که مراد از «آمَنُوا» در آیه‌ی سوم، ایمان به وحی (قرآن) و رسالت است نه ایمان به خدا و روز قیامت؛ چرا که در کاربردهای قرآنی واژه‌ی "ایمان" مقصود همین می‌باشد. 📜 نتیجه 📝 سوره با سوگند به عصر آغاز شده و با ذکر اهمیت زمان، این حقیقت را بیان داشته که در گذر زمان، انسان به طور طبیعی دچار خسران می‌گردد. 📝 و البته اهل ایمان و عمل صالح و تواصی به حق و صبر را از این حکم خارج ساخته است. 📝 از آنجا که در اسلوب قسم و جواب قسم، اصل کلام در جواب قسم است. 📝 و در جواب قسم، خسران همه‌ی انسان‌ها مطرح است. 📝 و در آیه‌ی سوم، راه نجات از این خسران بیان شده است، جهت هدایتی سوره عصر عبارت است از : «اقتضای گذر زمان، خسران انسان است؛ مگر برای اهل ایمان». 📚 ترجمه آیت‌الله مکارم شیرازی. 📚 درس‌نامه روش تدبر، حجت‌الاسلام محمدحسین الهی‌زاده. 🌺 ادامه دارد... ✅ برداشت و نشر مطالب کانال جامع شهید محمدی قرقی، با ذکر صلوات آزاد می‌باشد. 💐 اَلـلَّـهــُمَّ صـَـلِّ عَـلَـى مُـحَـمــَّدٍ وَ آلِ مُـحَـمــَّدٍ وَ عَـجِّـلْ فَرَجَــهُمْ 💐 🌷برای مشاهده یکپارچه و کامل تدبر در قرآن به وبسایت شهید محمدی قرقی مراجعه نمایید. http://pshrmq.blog.ir/1396/05/04 ☀️ كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِّيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَ لِيَتَذَكَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ ☀️ @pshrmq‌‌

🔖 تدبر در سوره عصر @pshrmq

🎥 پرتغالی‌ها خلیج فارس را می‌گرفتند، البته اگر او نبود... @pshrmq

📼 وصایای امام حسن عسکری علیه‌السلام... 🎙آیت‌الله جوادی آملی @pshrmq

📹 محدودیت یا محرومیت، کدام را انتخاب می‌کنی؟ 🎙️حجت الاسلام ماندگاری @pshrmq

📝 اهمیت جدایی از آلودگی ▪️حجت‌الاسلام شریفیان @pshrmq

🎞 امام حسن عسکری (علیه‌السلام)؛ عزیزِ غریب @pshrmq

. 🇮🇷 بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ 🇮🇷 🔏 تدبر در قرآن 🔏 @pshrmq 📕 تدبر سوره‌ی قدر 📕 📝 این سوره، نود و هفتمین سوره قرآن کریم می‌باشد. 📜 گام اول : قرائت و ترجمه سوره 📝 بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ به نام خداوند بخشنده و مهربان 📝 إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ ﴿١﴾ ما آن ( قرآن) را در شب قدر نازل كردیم! (۱) 📝 وَمَا أَدْرَاکَ مَا لَیْلَةُ الْقَدْرِ ﴿٢﴾ و تو چه مى‌دانى شب قدر چیست؟! (۲) 📝 لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ ﴿٣﴾ شب قدر بهتر از هزار ماه است! (۳) 📝 تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَالرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ ﴿٤﴾ فرشتگان و «روح‏» در آن شب به اذن پروردگارشان براى (تقدیر) هر كارى نازل مى‌شوند. (۴) 📝 سَلامٌ هِیَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ ﴿٥﴾ شبى است سرشار از سلامت (و بركت و رحمت) تا طلوع سپیده! (۵) 📜 گام دوم تفهم ساختار سوره 📝 سوره مبارکه القدر با پنج آیه از یک سیاق تشکیل شده است. 📝 آیه‌ی اول تا سوم در «لَیْلَةُ الْقَدْر» مشترک‌اند و ضمایر «ها» در آیه چهارم : «فیها»، و «هی» در آیه پنجم : «هی»، به «لَیْلَةُ الْقَدْر» بازگشت دارند. 📜 گام سوم : تفهم کلمه‌ها و جمله‌های مشکل 📝 «مَا أَدْرَاکَ » : "دری" چه چیز آگاه نموده تو را. 📝 «مَطْلَعِ الْفَجْر» : تا طلوع سپیده دم. 📜 گام چهارم : تفهم جهت هدایتی سوره 📝 با توجه به ساختار آیات سوره، تفهم جهت هدایتی سوره نیز این‌گونه انجام می‌شود: 📝 علی‌رغم آنکه قرآن، هدیه‌ای با عظمت و مهم از جانب پروردگار عالم به رسول اکرم صلی‌الله‌علیه وآله وسلم بود ولی در جامعه نسبت به نزول آن از جانب خداوند، تردید و مخالفت بود. 📝 لذا خداوند متعالی برای درهم شکستن فضای تردید و انکار و متوجه کردن منکرین، به عظمت قرآن و جلوه‌های عظمت شب قدر، این سوره را نازل کرد. 📝 لذا تفهم متن سوره را در دو مجموعه، پی می‌گیریم. 📖 ۱. بیان عظمت قرآن (آیه ۱) 📝 سخن با بیان عظمت قرآن کریم به جهت نزول آن از جانب خداوند در شب قدر، آغاز می‌شود. 📝 و این مطلب را یادآوری می‌کند که خداوند و نظام اجرایی الهی در عالم که همان ملائکه و روح اند، قرآن را در شب قدر نازل کرده‌اند : «إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْر». 📝 بی‌شک در جامعه‌ای که نسبت به نزول قرآن از جانب خدا می‌توانست در شکستن این فضا و دریافت عظمت قرآن موثر باشد. 📖 ۲. بیان عظمت ظرف نزول قرآن (آیات ۲ تا ۵) 📝 پس از آن با طرح یک سوال کنایی از پیامبر که چه چیز تو را به حقیقت شب قدر آگاه ساخت : «وَمَا أَدْرَاکَ مَا لَیْلَةُ الْقَدْرِ» 📝 از یک سو عظمت شب قدر را بیان می‌کند و از سوی دیگر گویای آن است که تنها راه رسیدن به پاسخ این پرسش و جزییات مربوط به آن، وحی و قرآن است و علم و عقل برای رسیدن به پاسخ آن، راه به جایی نمی‌برند. 📝 و نیز زمینه را برای مطلب آیه‌ی سوم فراهم می‌کند که شب قدر بهتر از هزار ماه یعنی هشتاد و سه سال و چهار ماه است : «لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ». 📝 پس از بیان عظمت شب قدر به جهت نزول قرآن (تشریع) در آن، ادامه‌ی سخن باز هم درباره‌ی شب قدر است. 📝 فضیلت این شب به جهت نزول فرشتگان و روح، همراه مقدرات تکوینی : «تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَالرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْر» 📝 و اینکه تا طلوع بامداد همه، سلام و درود است : «سَلامٌ هِیَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْر». 📜 نتیجه : 📝 سخن با بیان عظمت قرآن کریم به جهت نزول آن از جانب خداوند در شب قدر، آغاز می‌شود و بعد از آن، عظمت شب قدر بیان می‌شود که از هزار ماه (۸۳ سال و چهار ماه) برتر است. 📝 و تقدیر در این شب عزیز نازل می‌شود و اینکه تا طلوع بامداد همه، سلام و درود است. 📝 باید دانست که بیان ویژگی‌های ممتاز شب قدر، همه برای آن است که اهمیت و عظمت قرآن را به دلیل نزولش در چنین شبی، ثابت کند. 📝 در واقع عبارت کانونی سوره، آیه‌ی اول (نزول قرآن) است که جهت سوره را نشان می‌دهد. 📝 چهار دلیل بر محوریت آیه‌ی اول سوره دلالت می‌کند : ۱. شروع آیه با حرف "إِنَّ" در «إِنَّا» که اهمیت مطلب را نشان می‌دهد. ۲. ضمیر "نا" و فعل متکلم مع الغیر در «إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ» که عظمت قرآن را می‌رساند. ۳. ضمیر غایب "ه" برای قرآن در «أَنْزَلْنَاهُ»، آن هم بدون ذکر مرجع ضمیر، که همه برای تفخیم و عظمت امر قرآن است. ۴. آغاز سوره با بیان این حقیقت که قرآن در این شب نازل شده است.