عشق و عرفان:
(قسمت ششم)
تبرئه حکیم ملاصدرا و سایر عرفا از تهمت جواز همجنس گرایی و شاهد بازی:
حکیم ملاصدرا سپس به طور مشروح در مقام پاسخ بر میآید و با ارائة شواهد مختلف اثبات میکند که اتّحاد بین دو شیء در جسم و جسمانیّات ابداً امکان ندارد و آنچه در حالت عشق تحقّق مییابد، اتّحاد نفس عاشق با صورت معشوق است؛ بنابراین اتّحاد از صفات و خواصّ روح و نفس است.
وی در قسمت پایانی فرمایشات خود مطلبی را به عنوان شاهد بر گفتار فوق مطرح میکند. از آنجا که این مطلب موجب سوء استفادة مخالفین حکمت و عرفان شده است، مناسب است برای وضوح هر چه بیشتر بحث و رفع اتّهامات ناروایی که به ایشان منسوب شده، عین عبارات اسفار را در اینجا نقل نماییم.صدرالمتألّهین میفرماید:
(= و بدین سبب که مطلوب، اتحاد با صورت روحانیّه است نه جسمانیّه، اگر فرض شود که برای عاشق غایت تمنّای او که نزدیکشدن به معشوقش و حضور در مجلس صحبت اوست، میسور گردد، بیش از این را آرزو میکند که مجالست با وی بدون حضور احدی میباشد؛ و اگر تمام اینها میسّر و امکانپذیر گردد و مجلس از اغیار فارغ شود، عاشق تمنّای معانقه و بوسیدن مینماید؛ اگر آنهم میسّر و ممکن گردد ،با همة این احوال شوق به حال خود باقی و حرقت و سوزش نفس همانطور که بوده است برقرار خواهد ماند؛ بلکه شوق و اضطراب رو به فزونی میگذارد، همچنانکه شاعری از عشّاق گفتهاست:
۱- من با محبوبهام معانقه مینمایم، و لیکن نفس من پس از معانقه باز اشتیاق به سوی او دارد ؛ و مگر امکان دارد از معانقه هم به او نزدیکتر شد (که من شوق آنرا دارم) ؟!
۲- و دهانش را بوسه میزنم تا حرارت من تسکین یابد، اما در اثر این برخورد هیجان درونیم زیاده میگردد.
۳- گویا غلیان آتشِ قلبِ مرا هیچ چیز چاره نمینماید مگر آنکه دیده شود که دو روح یکی شدهاند.
و سبب لِمّی این مسأله این است که در حقیقت محبوب، نه استخوان است و نه گوشت و نه هیچ یک از أعضاء دیگر بدن. بلکه به طور کلّی در عالم اجسام چیزی وجود ندارد که نفس اشتیاق به آن داشته باشد و هوای آن را در سر بپروراند؟ آنچه هست صورت معنوی و روحانی میباشد که در غیر این عالم موجود است.)
آنچه نقل شد عین کلمات مرحوم ملاصدرا در اسفار بود که ما بدون هیچ تصرّفی آنرا نقل نمودیم. اکنون میگوییم هر کس به مدّعای آن مرحوم دقّت کند و با توجه به آن، عبارات فوق را مطالعه کند و مهمتر از همه انصاف را رعایت نموده و تهمتزدن و إسقاط شخصیت مرحوم ملاصدرا را و امثالهم را دور از انصاف می داند.
منبع:
aliniki.blog.ir
#عشق_و_عرفان