سید عبد الکریم هاشمی نژاد فرزند سید حسن، متولد پنجم مرداد ماه سال ۱۳۱۱ش در شهرستان بهشهر استان مازندران. مادر وی ساره نام داشت که تربیت ابتدایی عبدالکریم را عهده‌دار بود. پدرش مغازه نفتفروشی داشته و در میان مردم به تقوا و ایمان مشهور بود. هاشمی نژاد تحصیلات ابتدایی را تا چهارده سالگی در همان محل سکونت پدری گذراند و پس از آن برای تحصیلات بیشتر به حوزه علمیه آیت اللّه کوهستانی واقع در روستای کوهستان (شش کیلومتری شهرستان بهشهر) در استان مازندران رفت. این دوران همزمان با حکومت رضاخان در ایران بود.
پس از آغاز نهضت انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی در ۱۳۴۱، هاشمی نژاد نیز به جریان فعال انقلابیون پیوست و با سخنرانی‌های تند خود در مبارزه مشارکت داشت. وی در نیمه شب ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، به همراه تعدادی از علما و فضلا و وعاظ در تهران دستگیر شد و به مدت چهل و یک روز زندانی گردید. پس از آزادی بار دیگر به دلیل سخنرانی انقلابی و حملة صریح به شاه در مسجد فیل مشهد، دستگیر و روانه زندان شد که بر اثر اعتراضات مردمی و تلاش علما، سرانجام پس از گذشت بیش از سه ماه حبس آزاد گردید. [۴]
وی در کنار آیت الله خامنه‌ای و آیت الله واعظ طبسی، سه قطب رهبری مبارزات بر علیه رژیم پهلوی را در مشهد شکل داده بود. [۵]
هاشمی نژاد در دوران مبارزه بارها بازداشت و زندانی گردید؛ در سال ۱۳۵۰ دستگیر و برای همیشه ممنوع‌المنبر شد، در ۲۴ خرداد ۱۳۵۳ و به مناسبت سالگرد قیام ۱۵ خرداد، راهپیمایی اعتراضآمیزی در مشهد ترتیب داد و بار دیگر دستگیر شد و روانه زندان گردید و در سال ۱۳۵۴ با ایراد سخنرانی پرشور دیگری علیه رژیم توسط ساواک دستگیر و به ۲ سال زندان محکوم گردید.
در آبان ماه ۵۶ با درگذشت مصطفی خمینی، هاشمی نژاد یکی از رهبران اصلی حرکت بر علیه رژیم در مشهد بود. اعلامیه‌ای که وی به همراه دو تن دیگر از روحانیون برجستة مشهد انتشار داد و در آن به شخص شاه حمله شده بود، موجب دستگیری مجدد او گردید اما به دلیل خشم و تظاهرات مردم مشهد پس از یک شبانه روز آزاد شد؛ مدتی بعد به قصد ترور وی به منزل مسکونیش مواد منفجره پرتاب شد.
در جریان پیروزی انقلاب اسلامی، وی به همراه تنی چند از روحانیون سرشناس مانع از حمله به پادگان شهر و مصادره اسلحه آن گردید.