📌
فقه؛ تزاحم عبادت مستحب با کفایة اجتماعی و ضرورتها
در فقه امامیه اگر عبادت مستحب با یک واجب کفایی یا ضرورت اجتماعی تزاحم یابد، واجب کفایی یا دفع ضرورت معتبرتر است. اولویت رفع نیازهای ضروری جامعه، قطعاً بر مستحبات مقدم است.
▫️قاعده اهم و مهم:یک اصل کلیدی که فقیهان به آن پایبندند. طبق این قاعده، کاری که جنبه همگانیتر، مهمتر و آثار اجتماعی بهتری دارد، مقدم میشود.
📌
تحلیل در شرایط امروز ایران
اگر برگزاری دعای عرفه عاملی برای همدلی، امید، و حتی فعالیت اجتماعی باشد، ارزشمند است؛
اما اگر صرفاً به شکل مناسکی و فارغ از توجه به مشکلات معیشتی جامعه باشد، یا صرفاً تسکیندهنده و بیاثر بر وضعیت اقتصادی مردم، در اولویت پایینتری قرار میگیرد.
حتی معصومین اگر امروز بین رفع مشکل اقتصادی مردم (مانند تهیه بستههای معیشتی، ایجاد اشتغال، روشنگری درباره ریشههای فقر،…) یا برگزاری یک دعای جمعی صرفاً مناسکی مخیر میشدند، بیتردید رفع نیاز مردم را ترجیح میدادند
📌
شواهد تطبیقی عصر معصومین (علیرغم شرایط سخت اقتصادی زمان خود)
در بسیاری از نقلها، معصومین در شب قدر، عرفه و… اگر مسلمانی نیازمند آنان میشد، عبادت مستحب را ترک کرده و به امداد او میپرداختند.
مثال:
از امام سجاد(ع) نقل است که شبانه غذا به خانه فقرای مدینه میبُرد، بیآنکه اهل آن خانه بدانند چه کسی است، و این موضوع را بر عبادتهای مستحب (نه واجبات) ترجیح میداد.
📌
جمع بندی: فقه روایی و منطق دینی در اولویتها امروز چه میگوید؟
دعا و مناجات، انرژیدهنده مبارزه است، نه جایگزین آن!
اگر دو راه در پیش باشد:
۱. حل مشکل اقتصادی مردم (در حد توان/پویش/مطالبهگری/امداد مستقیم)
۲. برگزاری دعاهای جمعی عرفه صرفاً به شکل سنتی، بدون اثر بر واقعیت معیشتی مردم
▫️طبق روایات و سیره معصومین گزینه اول برگزیده معصومین خواهد بود
📌
جمعبندی فقهی نهایی:
اگر در موقعیت تزاحم میان مستحب و واجبی اجتماعی (مثل رفع فقر، امیدبخشی واقعی، مطالبهگری، و…) قرار گرفتید، بدون تردید وظیفه دینی شما رفع نیاز مردم است؛ دعای عرفه هم اگر در خدمت این هدف است، مطبوع و مبارک است، اما اولویت ندارد مگر آنکه اثری اجتماعی و امیدبخش واقعی بیافریند.
#قسمت_دوم
#اقتصاد_اسلامی #وضعیت_معیشت #دعا_عرفه #حل_مشکلات_اقتصادی #همدلی_اجتماعی #سیره_معصومین #اولویت_نیاز_مردم
@slamLifeStyles