«از بازسازی تا بازدارندگی؛ ابعاد همکاری ایران و چین در خاورمیانه پسا ژوئن ۲۰۲۵»
هیراد مخیری، دکتری روابط بین الملل، مدرس دانشگاه
جنگ کوتاه اما مهم ماه ژوئن ۲۰۲۵ در خاورمیانه، نظم امنیتی شکننده منطقه را برای مدتی دگرگون کرد و در همین بستر، زمینه نزدیکی بیشتر ایران و چین فراهم شد. چین که حالا خود را بهعنوان یک قدرت جهانی تثبیت میکند، در سالهای اخیر از مسیر طرح «کمربند و راه» تلاش کرده نفوذ اقتصادی و سیاسیاش را در خاورمیانه افزایش دهد. ایران هم با فشار تحریمها و نیاز به مهار تهدیدهای امنیتی، چین را یک شریک قابلاعتماد میبیند؛ شریکی که هم سرمایه میآورد و هم فناوری و تجهیزات.
در وضعیت تازه پس از جنگ، تهران و پکن چهار هدف را بهطور جدی دنبال میکنند. نخست، بازسازی مناطق آسیبدیده مثل بخشهایی از سوریه، عراق و لبنان که فرصت خوبی برای سرمایهگذاریهای بزرگ چین مهیا میکند. دوم، توسعه مسیرهای حملونقل و انرژی که خلیج فارس را به شرق آسیا پیوند میدهد؛ پروژههایی مثل راهآهنها، بنادر و دالانهای انتقال نفت و گاز.
نکته سوم که حساسیتبرانگیزتر است، کمک چین به ایران در تقویت زیرساختها و تجهیزات دفاعی و امنیتی است. این همکاری شامل انتقال فناوریهای پدافند هوایی، پهپادها، سیستمهای ارتباطی پیشرفته و حتی آموزش نیروهای ایرانی میشود. چین از این مسیر هم دسترسی پایدار به انرژی دارد و هم نفوذ ژئوپلیتیکیاش در غرب آسیا را تضمین میکند. ایران هم با تقویت قدرت بازدارندگی، میکوشد فشارهای آمریکا و متحدانش را کنترل کند.
در نهایت، همکاری نزدیک ایران و چین در نهادهای بینالمللی برای مقابله با تحریمها و فشارهای سیاسی غرب ادامه خواهد یافت. هرچند موانعی مثل مشکلات داخلی اقتصاد ایران یا رقابت چین و آمریکا پابرجاست، اما نزدیکی تهران و پکن نشان میدهد خاورمیانه بیش از پیش به سمت یک نظم چندقطبی حرکت میکند؛ نظمی که در آن بازیگران منطقهای و فرامنطقهای تازهنفستر از قبل در حال بازتعریف قواعد بازی هستند.
#مرکز_مطالعات_اسرائیل_شناسی
👇👇👇👇👇
https://t.me/CISR_IR
#تلگرام
https://eitaa.com/CISR_IR #ایتا
https://www.instagram.com/cisr_ir?igsh=YTdoMzVuNzBpenNz
#اینستگ