🔶 جنگ ایران و اسرائیل: ضربه‌ای به جایگاه چین در خاورمیانه 🖌 ساموئل رمانی پژوهشگر وابسته در اندیشکده (RUSI) و مدیرعامل شرکت تحلیل ریسک ژئوپلیتیکی «پانجئا» (Pangea Geopolitical Risk) جنگ اخیر میان ایران و اسرائیل محدودیت‌های نفوذ چین در خاورمیانه را آشکار کرد و نشان داد که پکن همچنان در تبدیل قدرت اقتصادی به نفوذ ژئوپلیتیکی در منطقه با دشواری مواجه است. در اجلاس ۶ و ۷ ژوئیه بریکس در ریو دو ژانیرو، درگیری‌های خاورمیانه در صدر دستور کار قرار گرفت و اعضا در بیانیه‌ای مشترک خواستار پایان «چرخه خشونت» و محکومیت حملات نظامی علیه ایران شدند. گرچه در این بیانیه نامی از آمریکا و اسرائیل برده نشد، اما آشکارا مورد انتقاد قرار داشتند. موضع‌گیری چین علیه جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و آمریکا با ایران نیز در همین راستا قرار داشت. چین در شورای امنیت سازمان ملل به‌همراه روسیه و پاکستان قطعنامه‌ای برای آتش‌بس فوری در خاورمیانه ارائه داد و با لحنی تند، اقدامات اسرائیل را نقض حاکمیت ایران خواند و از حق تهران برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای دفاع کرد. با این حال، واکنش چین صرفاً در حد بیانیه‌های سیاسی باقی ماند و نشان داد که نفوذ عملی پکن در منطقه همچنان محدود است. گرچه شکست سامانه‌های پدافندی روسی و ایرانی ممکن است چین را به‌عنوان تأمین‌کننده جایگزین مطرح کند، اما بعید است پکن نقش اصلی در تسلیح ایران ایفا کند. چین از سه جهت به‌شدت مخالف جنگ بود: نخست، به دلیل سنت مخالفت با مداخلات نظامی غرب؛ دوم، به‌منظور القای تصویر افول آمریکا و نمایش خود به‌عنوان قدرتی مسئول؛ و سوم، نگرانی عمیق اقتصادی از تداوم جنگ. چین روزانه ۵.۴ میلیون بشکه نفت از تنگه هرمز وارد می‌کند و بسته شدن این مسیر، می‌تواند آسیبی شدید به اقتصادش وارد کند. با وجود مخالفت‌های شدید لفظی، چین حاضر به کمک مادی به ایران نشد. پکن سیاست «دوستی با همه، دشمنی با هیچ‌کس و اتحاد با هیچ‌کس» را در منطقه دنبال می‌کند و از ورود به ائتلاف‌های پرریسک پرهیز دارد. بسیاری در ایران از این رویکرد ناامید شدند و برخی از تحلیل‌گران معتقدند که چین می‌توانست فشار دیپلماتیک بیشتری علیه اسرائیل و آمریکا اعمال کند. در فضای رسانه‌ای چین، ایران پس از حملات اولیه به‌عنوان کشوری ضعیف، ناکارآمد و نفوذپذیر معرفی شد. مقالاتی در چین ایران را با سوریه‌ی تحت رهبری بشار اسد مقایسه کردند و از ضعف استراتژی بازدارندگی هسته‌ای تهران انتقاد کردند. با این حال، با ادامه حملات و افزایش مقاومت ایران، این دیدگاه تغییر کرد و برخی از سقوط احتمالی نتانیاهو سخن گفتند، اما حتی این خوش‌بینی نیز منجر به حمایت عملی از ایران نشد. چین با وجود شایعاتی درباره احتمال فروش جنگنده‌های J-10C یا سامانه‌های دفاع هوایی به ایران، تاکنون از هرگونه معامله عمده تسلیحاتی با تهران از سال ۲۰۰۵ به این‌سو خودداری کرده است. به‌گفته ناصر التمیمی، پژوهشگر روابط چین-خاورمیانه، اگر کمک‌هایی صورت گیرد، احتمالاً به فناوری‌های دوکاربرده یا تجهیزات غیررسمی محدود خواهد بود. در نهایت، جنگ ۱۲ روزه ضعف‌های صعود ژئوپلیتیکی چین در خاورمیانه را به‌روشنی نمایان کرد. پکن حتی تلاشی برای میانجی‌گری میان طرفین نکرد و تصویری که از توافق ایران و عربستان در مارس ۲۰۲۳ شکل گرفته بود، خدشه‌دار شد. در حالی که آمریکا با شدت به صحنه بازگشت، روسیه و چین در حاشیه قرار گرفتند و برخی تحلیل‌گران خلیج فارس، این وضعیت را پیروزی استراتژیک آمریکا و شکست چین و روسیه می‌دانند. اکنون، چین با چالشی جدی برای بازسازی اعتبار خود در خاورمیانه روبه‌روست؛ منطقه‌ای که همچنان میان مذاکرات هسته‌ای و شعله‌ور شدن دوباره جنگ معلق مانده است. #مرکز_مطالعات_اسرائیل_شناسی 👇👇👇👇👇 https://t.me/CISR_IR #تلگرام https://eitaa.com/CISR_IR #ایتا https://www.instagram.com/cisr_ir?igsh=YTdoMzVuNzBpenNzاینستاگرام#