. ملاحظات چند‌ بُعدی در ارزیابی مذاکرات عمان -۱ خبرها می گویند  فضای مذاکرات غیرمستقیم در عمان مثبت بوده است: طرف آمریکایی، نه حرفی از توانمندی های نظامی و نفوذ منطقه ای ایران به میان آورده و نه سخنی درباره برچیدن برنامه هسته ای گفته است؛ بلکه صرفا اظهار کرده که نمی خواهد ایران سلاح اتمی داشته باشد. - سخنگوی وزارت امور خارجه: در مکاتبات، چیزی غیر از موضوع هسته ‌ای نبود. دستورکار فقط موضوع هسته‌ ای و رفع تحریم‌ ها بود. - بیانیه کاخ سفید: مذاکرات، بی نهایت مثبت و سازنده بود. - دونالد ترامپ: گفت‌ و‌گوها با ایران درباره برنامه هسته‌ ای‌ در مسیر خوبی پیش می ‌رود. تا مذاکرات به پایان نرسیده، هیچ چیز اهمیت ندارد. اما فکر می کنم اوضاع خوب پیش می ‌رود. - وال استریت ژرونال: هیئت ایرانی در مذاکره، خواسته‌ های زیر را مطرح کرده است: دسترسی به میلیاردها دلار دارایی بلوکه ‌شده، کاهش محدودیت‌ ها بر صادرات نفت، کاهش سریع تحریم‌ های هسته ‌ای. چشم انداز مذاکرات چگونه است؟ روند مذاکرات عمان را چگونه باید تحلیل کرد؟ عقب نشینی از سر ناچاری آمریکا؟ امکانپذیر بودن توافق؟ یا عملیات فریب ترامپ، در عین خالی بودن دست او؟ ۱) ترامپ در یادداشت اجرایی دو ماه قبل، راهبرد کلان خود را بازگو کرد؛ اینکه ایران نباید برنامه هسته ای داشته باشد، و قدرت موشکی و نفوذ منطقه ای اش هم باید مهار شود. حتی ویتکاف نماینده ویژه او در مذاکرات، قبل از عزیمت به مسقط گفت: "اگر ایران از برچیدن برنامه هسته ‌ای خودداری کند، موضوع را به رئیس‌ جمهور ارجاع خواهم داد تا تعیین کند چگونه جلو برویم". اما معلوم بود که ایران، زیر بار مذاکره فراهسته ای نمی رود و حال آنکه ترامپ یاغی در برابر دیگران و حتی متحدان اروپایی، نیازمند مذاکره با ایران است و به همین علت به شرط گذاری ایران درباره غیر مستقیم بودن مذاکرات و محدود بودن آن به موضوع هسته ای تن داد. در وضعیت فعلی جهان، هر کشوری بیشتر تسلیم باشد، ترامپ بیشتر بی اعتنایی می کند، چنان که گفت: "ما تعرفه سنگینی بر اروپا وضع کردیم. حالا می ‌خواهند مذاکره کنند، اما تا وقتی سالانه مبلغ زیادی به ما پرداخت نکنند، مذاکره‌ ای در کار نخواهد بود". عقب نشینی ترامپ از موضع قبلی، بار دیگر اقتدار ایران را بر خلاف برخی القائات نشان می دهد. در عین حال باید عنایت داشت که نفس مذاکره با ایران، امتیاز مهمی برای دولت ترامپ است؛ چه اینکه او قبلا توافق آمریکا و پنج دولت دیگر  با ایران (تضمین شده از سوی شورای امنیت) را نقض کرده و بنابراین طرف محکوم، متخلف و بدهکار ماجراست. از این مجرمیت، نباید به سادگی گذشت. ۲) چشم انداز مذاکرات را چگونه باید دید؟ حتما باید میان توافق خوب و بد فرق گذاشت و به هیچ وجه، مانند برجام، در تله توافق بد نیفتاد. تمام دیپلمات ها در دنیا بر غیر قابل اعتماد بودن ترامپ اتفاق نظر دارند. آمریکا، ذاتا رژیم عهد نشناسی است اما ترامپ، از همه روسای جمهور آمریکا، بدعهد تر و غیر قابل اعتماد تر است. او خود، این واقعیت را بهتر از همه می داند، به علاوه اینکه نقض توافق برجام را هم در کارنامه دارد. بنابراین در مقابل ایرانِ طلبکار، در موضع پایین قرار گرفته است. ترامپ، هر چند باج خواهی حداکثری می کند و پنهان هم نکرده، اما برای اینکه مذاکرات شکل بگیرد، به چهار چوب بندی ایران تن داده است. او می خواهد ایران را به مذاکره و توافق (محدود) آلوده کند، تا سپس بتواند منویات بعدی را با گروگان گرفتن توقع دولت ایران (لغو تحریم ها) پیش ببرد. این، همان عملیات فریبی است که دولت اوباما با دولت روحانی ترتیب داد. ۳) آقای روحانی، ادعا کرده بود همه تحریم های مالی و بانکی و اقتصادی، با توافق هسته ای و در روز اجرای آن، یکجا لغو می شود. اما بعدا پای تعهدات پنهان به FATF و توافق آب و هوایی پاریس (محدودیت استفاده از سوخت فسیلی در نیروگاه ها) به میان آمد و ادعا کردند تحریم ها لغو نشده، چون برجام ۲ و ۳ درباره توانمندی موشکی و نفوذ منطقه ای پذیرفته نشده است! آقای ظریف پس از واگذاری همه امتیازات نقد و غیر قابل برگشت هسته ای ظرف دو ماه، خواستار نامه های اطمینان بخش وزارت خارجه آمریکا به شرکت های سرمایه گذاری بود که به خاطر تمایل همکاری با ایران، تهدید می شدند. آقای ظریف اذعان داشت که ۲۰ ماه پس از اجرای برجام، امکان افتتاح یک حساب بانکی در لندن وجود ندارد؛ و هواپیمای او در مونیخ، با مشکل عدم ارائه سوخت مواجه شد؛ چرا که تحریم های آمریکا برقرار بود. قرار بود اعتبار پاسپورت ایرانی احیا شود، اما دولت اوباما در دوره ماه عسل توافق، تحریم های ویزا و آیسا و سیسادا را با کمک کنگره به اجرا گذاشت و حتی در رفتاری توهین آمیز، به آقای حمید ابوطالبی معاون سیاسی دفتر آقای روحانی که به عنوان نماینده کشورمان در سازمان ملل (نیویورک) معرفی شده بود، ویزا نداد. 💢 ادامه دارد @IMANI_mohammad