:دوران امام حسن عسکری(ع)؛ الگوی شبکه‌سازی در شرایط اختناق 🔹 کنترل شدید اما انسجام پنهان امام عسکری(ع) زیر شدیدترین نظارت عباسیان قرار داشت، اما همین فشار باعث شد شیعه به‌جای اتکا به حضور علنی امام، به سمت شبکه‌ای منسجم و تشکیلاتی حرکت کند. 🔹 شبکه وکالت؛ ستون فقرات تشکیلات امام، شیعیان را در شهرهای مختلف به هم وصل کرد؛ هر منطقه وکیلی داشت که هم پول و امکانات جمع می‌کرد، هم پیام‌ها و آموزش‌ها را منتقل می‌ساخت. این یعنی یک سیستم ارتباطی ـ مالی ـ آموزشی منظم، شبیه یک تشکیلات مدرن. 🔹 تربیت کادر در سایه اختناق به جای ارتباط مستقیم با همه، امام نیروهای کلیدی و امین را پرورش داد. این‌ها همان حلقه‌های واسطی بودند که بعدها توانستند دوران غیبت را مدیریت کنند. 🔹 تمرین دوران غیبت امام آگاهانه شیعه را عادت داد تا از طریق نمایندگان و مکاتبات اداره شوند. این یک تمرین عملی برای روزی بود که دسترسی مستقیم به امام قطع می‌شود. 🔹 نتیجه تشکیلاتی جامعه‌ای که به ظاهر زیر فشار شدید امنیتی بود، در باطن تبدیل شد به یک سازمان قدرتمند، خودکفا، منعطف و آماده آینده. 📌 درس امروز ما: وقتی دشمن فضا را می‌بندد، هنر یک تشکیلات این است که ساختار زیرزمینی، ارتباطات امن و کادرسازی دقیق را جایگزین فعالیت آشکار کند؛ درست همان‌طور که امام عسکری(ع) انجام داد. ▪️ | @Javaaneh_ir