🔴ضرورت تکثر در اندیشه، یکپارچگی در تصمیم 👈 بازخوانی حکمت جمعی در تجربه‌ی تلخ برجام ✍️ ابوالفضل فاتح ⬅️ در سیاست، اندیشه و تصمیم دو مرحله‌ی سرنوشت‌سازند. جامعه‌ای که در مرحله‌ی اندیشه، تضارب آرا را محدود کند، عقل جمعی خود را فرو می‌کاهد؛ و جامعه‌ای که در مرحله‌ی تصمیم دچار چندپارگی شود، توان ملی خود را از دست می‌دهد. حکمت زیست ملی در همین تمایز نهفته است: تکثر در اندیشه، انسجام در اقدام. سنت ایرانی ـ اسلامی و نظریه‌های سیاسی و تجربه ی ملت ها نیز بر این مهم تأکید دارند ⬅️ آمریکا پس از پرل هاربر با اجماع ملی و استراتژی واحد، ژاپن پس از ویرانی ۱۹۴۵ با بازنویسی قانون اساسی، اصلاح اختیارات امپراتور و انسجام در بازسازی، و کره‌جنوبی در بحران مالی ۱۹۹۷ با تصمیم واحد و عبور سریع از بحران با در نظر گرفتن دشمن مشترک، هر سه نمونه هایی از تکثر در اندیشه، اما انسجام در اقدامند ⬅️ برجام از این منظر تنها یک توافق سیاسی نبود، بلکه آزمونی از حکمت جمعی و ظرفیت حکمرانی بود. اگر حاکمیت پس از تصمیم به توافق، رفتاری یکپارچه نشان می‌داد، برجام می‌توانست به‌رغم ضعف‌هایش به سرمایه‌ای برای توسعه بدل شود. و اگر جمع‌بندی نهایی منفی بود، مخالفت یکپارچه چه‌بسا با توجه به دست برتر ایران در آن زمان، امکان توافقی جایگزین فراهم می‌کرد. اما دوگانگی های حکمرانی هم منافع توافق را خنثی کرد و هم هزینه‌های مخالفت را دوچندان ساخت. همین سرنوشت را در قراردادهای دیگری شاهد بوده ایم ⬅️ فرهنگ سیاسی ما گویی سیستم محاسبه یا تعریف روشنی از هر دو عنصر «ایستادگی و یا انعطاف» ندارد. یکی سیاست خود را حسینی (ع) و دیگری حسنی (ع) می داند. حال آن که حضرت سید الشهدا (ع) چیزی را به ملت خود تحمیل نکرد و یکایک لشکر ایشان به اختیار و آگاهی کامل از افق پیش روی، همراه شده بودند، و صلح امام حسن مجتبی(ع) نیز صلحی تحمیلی بود و نه از سر عافیت طلبی یا بیم و انفعال در برابر دشمن خارجی. در هر دو سیره آموزه هایی برای امروز و تا ابد وجود دارد، اما نمی‌توان سلیقه ای با پناه گرفتن در پشت مقدسات، از روبرو شدن با واقعیت طفره رفت ⬅️ در سیاست، نه پای‌فشاری و نه انعطاف به‌تنهایی قداست ندارد؛ اصل در به‌هنگام بودن است. ایستادگی یا انعطافِ به‌هنگام می‌تواند مانع کوتاه‌آمدن‌های نا‌به‌هنگام شود، و هر خطای محاسبه در این دو، سرانجام به پشیمانی‌های بی‌بازگشت می‌انجامد ⬅️ داستان تلخ برجام باید مدرسه‌ی حکمت و عبرت باشد. سیاست هنر محاسبه‌ی برآیندها و جمع جبری قوت و ضعف است، و الا همیشه زمینه ای برای بزرگ‌نمایی بخشی از کاستی‌ها یا مبالغه ی برخی مزایا وجود خواهد داشت. بدون درک این واقعیت، هیچ توافقی پایدار نخواهد ماند و هیچ مخالفتی نیز دستاوردی به بار نخواهد آورد ⬅️ وقت توقف نیست. می‌توان از گذشته آموخت و به سوی آینده‌ای مطمئن حرکت کرد. چنان که در جریان جنبش ملی شدن صنعت نفت، یا تجربه‌ ی دفاع مقدس هشت ساله و یا همین جنگ 12 روزه اخیر به رغم غافلگیری اولیه، یکپارچگی ملی، سبب عبور از یکی از جدی ترین تهدید های تاریخ معاصر علیه کشورمان شد و حتی ارزش هایی تمدنی آفرید ⬅️ بدانیم، آینده ایران نه در اجتناب از تصمیم، بلکه در پذیرش تکثر اندیشه و توانایی تبدیل این تکثر به تصمیمات شجاعانه و منسجم و ملی رقم خواهد خورد. برای رسیدن به این هدف، باید نهادهای اجماع آفرین بازسازی و تقویت شوند. منافع ملی فراتر از رقابت‌های جناحی تعریف شوند، سیاست خارجی، گروگان سیاست داخلی نشود و به میدان رقابت‌های جناحی تقلیل نیابد. آزادی های رسمی گسترش یابد و رسانه‌های آزاد به‌عنوان تلاقی‌گاه خیر عمومی رسمیت یابند، و مهم تر از همه شفافیت و مشارکت مردم از طریق اصلاح نظارت‌های فلج کننده و بازگرداندن جمهوریت به حقیقت خود تضمین شود تا مسیر «ملی شدن حاکمیت» به تدریج و درستی طی شود. تصمیمات جز در موارد کاملاً استثنایی امنیت ملی، باید در «اتاق های شیشه‌ای تصمیم» شکل گیرد ⬅️ در غیر این صورت، جامعه بارها همان چرخه فرساینده و سمفونی خاموشی و خروش یک صدساله ی اخیر را تجربه خواهد کرد. با پذیرش جامعهٔ چندضلعی و مشارکت حقیقی مردم، ایران می‌تواند به دوران تازه‌ای از سمفونی گفت‌وگو و اجماع و پیشرفت وارد شود و اشتباهات حکمرانی را آهسته و پیوسته چون رود بشوید و مسیرهای تازه ای بگشاید ⬅️ و البته، میدان سیاست تنها زمانی به سمفونی گفت‌وگو و اجماع می رسد که با حضور میانجی‌ها و کنشگران میانه‌رو از دست افراط و تفریط‌گرایان که اینک بسیاری از مناصب و تریبونها را در اختیار دارند، خارج شود ⬅️ حکمرانی و ملتی که شجاعت اتخاذ تصمیم‌های بزرگ و توان اجماع بر آن را داشته باشند، قادر خواهند بود بر بحران‌های فرساینده غلبه کنند و مسیر پیشرفت و اقتدار ملی را گشوده و هموار سازند 👇 https://www.etemadnewspaper.ir/fa/Main/Detail/237760/