🖊📃حقيقت ايمان در بيان امام جواد عليهالسلام
🔻حجت الاسلام دکتر محمدرضا جواهري - عضو هيأت علمي دانشگاه فردوسي مشهد
⬅️ حقیقت ايمان چيست؟ امام جواد عليهالسلام در حديثي پاسخ اين سؤال را داده و فرمودهاند: لَن يَسْتَكمِلَ العبدُ حقيقةَ الإيمانِ حتّى يُؤْثِرَ دِينَهُ على شَهْوَتِهِ، و لَن يَهْلِكَ حتّى يُؤْثِرَ شَهْوَتَهُ على دِينهِ (کشف الغمة في معرفة الائمه عليهمالسلام، ج 2، ص 348 * حلية الابرار في احوال محمد و آله الاطهار عليهمالسلام، ج 4، ص 599 * بحارالانوار، ج 78، ص 81)
بنده هرگز حقيقت ايمان را به کمال نميرساند مگر آنگاه که دينش را بر شهوت خود ترجيح دهد و مقدم دارد و هرگز به هلاکت در نميافتد مگر زماني که شهوت خود را بر دينش ترجيح دهد.
در اين حديث هم راه استکمال حقيقت ايمان و هم راه هلاکت بيان شده است.
⬅️ استکمال حقيقت ايمان
راه به کمال رساندن حقيقت ايمان، تقدم هميشگي دين بر شهوت است. در اين حديث کلمه «يؤثر» دوبار آمده است. در جمله اول «يُؤْثِرَ دِينَهُ على شَهْوَتِهِ» وجود دارد. ماده يؤثر در اينجا بهمعناي انتخاب و گزينش و برگزيدن و مقدم داشتن و ترجيح دادن است. برگزيدن دين بر شهوت راه کمال است. دين مجموعه تعالیم اعتقادي و اخلاقي و احکام است که با عقل و فطرت انساني سازگار است و پيامبر خدا حضرت محمد صليالله عليه وآله وسلّم ازسوي خدا براي هدايت همهجانبه مادي و معنوي بشر فرستاده شده است و با پياده شدن این تعالیم، سعادت و رستگاري بشر تحقق مييابد. دين اسلام دين جامع و کامل است و همه عوامل خوشبختي را در بر دارد. مؤمن بايد در همه زمينهها دين را انتخاب کند و بر خواسته نفساني خود وشهوت ترجيح بدهد. در اين حديث دين و شهوت در تقابل باهم قرار دارند. ايمان زماني به کمال ميرسد که عقل و شرع مديريت زندگي انسان را بر عهده بگيرند و بر هواهاي نفساني غلبه کنند. با چيرگي و پيروزي دين بر شهوت همواره انسان به عمل صالح آراسته ميگردد. شهوت که در اين حديث دوبار آمده است، تنها شهوت جنسي نيست. شهوت در اينجا هر ميلي است که آدم را به طرف بديها و زشتيها و رفتار حرام بکشاند. شهوت خواهش نفس و شوق نفس و ميل و رغبت نفس به لذت طلبي و منفعتخواهي و دنيا گرايي و گرايش به هواي نفس است. شهوت جنبش نفس و طوفان نفس در امور حرام لذتبخش و گرايشهاي حيواني است. شهوت کشش طبيعي بسيار شديد است که با چيره شدن بر دينگرايي انسان و عقل او، وي را به لذت طلبي جنسي حرام و حيواني ميرساند. دين با شهوت و هواي نفس و نفس اماره با هم در تضادند. راه رشد و تکامل، برتري دادن دين در همه موارد بر هواي نفس و رهايي انسان از نفس اماره ميباشد. تقدم دين بر هوسراني راه نجات بشر از شر شيطان است. بايد دين بر زندگي انسان حاکم گردد و در همه زمينهها با دينگرايي شهوت خود را کنترل و مهار کند.
⬅️ راه هلاکت
دو راه ضد هم در اين حديث امام جواد عليهالسلام آموزش داده شده است. ترجيح دينگرايي بر شهوتگرايي حرکت در صراط مستقيم و راه کمال حقيقت ايمان ميباشد. اما سلطه شهوتگرايي بر دين انسان، او را هلاک ميکند. عامل هلاکت در تضاد با عامل سعادت قرار دارد. هلاکت بهمعناي تباهي و نابودي و نيستي و ضايع شدن و مرگ بد است.
جمله «يُؤْثِرَ شَهْوَتَهُ على دِينهِ» راه نيستي و سقوط را نشان ميدهد و مؤمن را از آن بر حذر ميدارد. انتخاب شهوت راني و برگزيدن و تقدم آن بر دينگرايي سبب هلاکت انسان است. هرکه دين را کنار بگذارد در هر جايي دين را رها کند يک گام به هلاکت نزديک شده است. در هر گفتار و رفتاري که قانون دين پابرجا باشد اجر الهي جاري ميگردد. در هر سخن و عملي که دين ناديده گرفته شود و از شهوت و هواي نفس پيروي گردد انسان سقوط ميکند و به گناه کشيده ميشود. ترجيح شهوت بر دين، همواره با احساس گناه همراه است دلم ميخواهد و خوشم ميآيد و دوست دارم و لذت ميبرم سخناني است که در ترجيح شهوت بر دين جاري است. / جمهوری اسلامی
@shafaqna_com