🔴 قرآن و آزادی بیان و نحوه تعامل حکومت با مخالفان سیاسی
✍ استاد سید ابوالفضل موسویان
🔸در آموزه‌های اسلامی، انسان آزاد آفريده شده است و هيچ كس نمي‌تواند اين ويژگی را از او بگیرد. يكی از انواع آزادي‌ها، آزادی بيان است.
يعنی انسان بتواند آزادانه انديشه‌ها، اعتقادات، احساسات و عواطف خود را بيان كند.
آزادی بیان در عرصه سیاست، یکی از اصلی ترین مولفه های مردمسالاری و انجام وظیفه الهی امر به معروف و نهی از منکر می باشد.
مراد از بحث حاضرآزادیِ بیان صرفا در حوزه سیاسی است نه حوزه های دیگر مانند حوزه اعتقادی و بطور طبیعی مراد از آزادی، آزادیِ مخالفِ حاکمیت و برنامه‌های آن است نه موافق. زیرا موافق، مشکلی در بیان مطالب سیاسی خود ندارد.
🔸چه بسا خطا، اشتباهاً حقیقت پنداشته شده و جاى حقيقت را گرفته است و از سويي جلوگيري از آزادي بيان، خسارات جبران ناپذيري بوجود مي‌آورد مانند: ربودن فرصت جايگزيني حق به جاي باطل، جلوگيري از رشد استعدادها و خلاقيت و ابتكار و... لذا آزادي بيان در اسلام، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
روش مستکبران تاریخ چون فرعون و نمرود، تهدید، حبس و شکنجه در برابر ایرادات بوده است در حالی که پیامبران و حاکمان به حق، متوسل به تهدید و زندان برای مخالفت با ایشان نشدند و کسی را بدین منظور زندان و شکنجه ننمودند و در قرآن آیه ای که به عدم پاسخگویی دلالت داشته باشد - حتی در مورد اعتراضات نادرست – مشاهده نمی شود.
🔸نبايد با تكيه بر حق بودن و آن گاه تعريف حقوق و امتيازهاي ويژه براي خود، در موضعي نابرابر با ديگران بايستيم و حقوق انساني و اجتماعي آنان را ناديده انگاريم
نبايد در دعواهای سیاسی از حربه ديني استفاده شود و با انگ بی‌دینی و به عبارتی تکفیر به مقابله با مخالف پرداخت. قرآن این روش را به فرعون نسبت می دهد که مخالفانش را، مخالف دین می دانست و می گفت: «إِنِّي أَخافُ أَنْ يُبَدِّلَ دينَكُمْ» و با سوء استفاده از احساسات مذهبی مردم به مقابله با مبارزان می پرداخت
🔸از اينرو در سيره ائمه فضاي انتقاد و مخالفت باز بوده است و هرگز منصوب بودن از جانب خداوند و عصمت خود را، وسيله‌هاي براي برخورد با مخالفان قرار ندادهاند.
در هر جامعه‌ای افراد و گروه‌هایی وجود دارند که با حاکمان و سیاست‌های حکومت مخالفند. وجود مخالفان سياسي در اشكال فردي و گروهي در سطح جامعه سياسي و برخوردار بودن آنها از حقوق و آزادي‌هاي فردي و اجتماعي؛ نظير: مطبوعات مستقل و احزاب سازمانيافته، از اصول اوليه مردم سالاری است؛ به عبارت ديگر
🔸اصلي‌ترين مؤلفه يك نظام سياسي مردمسالار، موجوديت قانوني و رسمي مخالفان سياسي در آن جامعه است. / شفقنا از مجمع مدرسین