🔴تأملاتی در دعای سحر (۵۲)/ مخلوقات الهی، کلمات خداوند/ نوشتاری از استاد محمد سروش محلاتی ⬅️به این‌ فراز رسیده‌ایم؛ «اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ مِنْ کَلِماتِکَ بِاَتَمِّها وَکُلُّ کَلِماتِکَ تاَّمَّةٌ اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ بِکَلِماتِکَ کُلِّهَا». این فراز از دعای شریف سحر درباره‌ی کلمات الهی است و سؤال و درخواستی که از این کلمات و به خصوص از «اتمّ» این کلمات وجود دارد. در این فراز دو بحث باید دنبال شود: بحث اول این است که کلمات الهی چیست؟ بحث دوم این است که مراتب کلمات الهی که برخی تام‌ّاند و برخی اتمّ‌اند، به چه معناست؟ ⬅️کلمات الهی چیست؟ «کلمات» جمع «کلمه» است؛ و «کلمه» و «کلمات» از تعبیرهایی است که در منابع اسلامی و به خصوص قرآن کاربرد گسترده‌ای دارد. آیات شریفه‌ی قرآن بر گستردگی «کلمات الهی» دلالت می‌کند، اما این «کلمات» گسترده که همه‌جا و همه‌چیز را فراگرفته، به چه معناست؟ اگر «کلمات» همان مخلوقات الهی هستند، چرا درباره‌ی این مخلوقات تعبیر «کلمات» به کار برده می‌شود و چرا به مخلوق، «کلمه» اطلاق شده است؟ آیات قرآن کریم درباره «کلمات» فراوان است، اما دو آیه به خصوص موضوع «کلمات» را به معنای گسترده‌ی آن مطرح می‌کند؛ یکی آیه‌ی ۱۰۹ سوره‌ی کهف است و دیگری آیه‌ی ۲۷ سوره‌ی لقمان. اما در سوره‌ی کهف سخن از این است که اگر همه‌ی دریاها مدادی برای کلمات الهی شود، دریا به پایان می‌رسد، اما کلمات الهی به پایان نمی‌رسد، حتی اگر آن دریا مکرّر گردد، باز هم کلمات الهی پایانی ندارد؛ (قُلْ لَوْ كَانَ الْبَحْرُ مِدَادًا لِكَلِمَاتِ رَبِّي لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ كَلِمَاتُ رَبِّي وَلَوْ جِئْنَا بِمِثْلِهِ مَدَدًا). قضیه‌ی این کلمات چیست که خداوند در قرآن کریم مطرح فرموده است؟ چرا انسان ترغیب و تشویق شده است که وارد این عرصه شود و در این میدان – هم اصل کلمات و هم نفاد‌ناپذیری کلمات الهی – قدم بگذارد؟ و چرا به یک بار مطرح شدن در قرآن کریم اکتفا نشده و بار دیگر همین موضوع در سوره‌ی لقمان هم مطرح گردیده است که اگر همه‌ی آن‌چه روی زمین از درختان وجود دارد قلم شود و علاوه‌ی بر آن‌ها، دریاها هم کمک کنند و اضافه شوند، ⬅️حتی دریاهای موجود به چندین برابر افزایش پیدا کند، باز هم کلمات الهی به پایان نمی‌رسد (یعنی همه‌ی این ابزارها از احاطه‌ی بر کلمات خداوند ناتوان هستند)؛ (وَلَوْ أَنَّمَا فِي الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلَامٌ وَالْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ مَا نَفِدَتْ كَلِمَاتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ) این‌ آیات صرفاً برای تلاوت است یا خداوند ما را بر عدم تدبر در قرآن و از آن جمله در این آیات توبیخ فرموده است؛ (أَفَلَايَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ[۱]) و با این توبیخ به ما فهمانده است کسی‌که تدبر در آیات الهی ندارد، خود بر قلب خویش قفل زده است؛ (أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا[۲]) یا باید به تلاوت بسنده کرد یا باید قفل‌ها را باز کرد و باز کردن این قفل‌ها به تدبر در این آیات الهی است. https://fa.shafaqna.com/news/1998210/ جزئیات 👆👆👆 🌍 | خبرگزاری بین المللی شفقنا 🆔 @shafaqna_com