💠 کتمان سرّ 🔹 در بعضی از روایات ائمه(علیهم السلام) فرمودند حدیث ما و سخنان ما بسیاری دشوار است؛[1] انبیا، فرشته‌ ها و انسان ‌هایی كه قلبشان مستحكم است و محفوظ است آنها تحمّل نمی‌ كنند. به امام عرض كردند این چه علمی است كه انبیا نمی‌ فهمند, ملائكه نمی ‌فهمند و مؤمن‌ های وارسته نمی ‌فهمند و شما می‌ فهمید؟ فرمود منظور آن است كه ما مخزنیم و آنها مجرا هستند. فرق مخزن و مجری آن است که ممكن است یك مطلب را دو نفر بشنوند یا یك مطلب را دو نفر بفهمند ولی یكی مجرا و دیگری مخزن است؛ آنكه ظرفیتش كم است و نمی‌ تواند این راز را حفظ بكند یا می‌ نویسد یا می ‌گوید و برای خود مشكل ایجاد می ‌كند، برای دیگران درد سر فراهم می ‌كند. كاسه منصور خالی بود پر آوازه گشت ورنه در میخانه وحدت كسی هشیار نیست[2] 🔹 اگر منصوری بود و گفت «أنا الحق» برای اینكه یك مقداری فهمید و نتوانست حفظ بكند، مجرا بود نه مخزن. اگر كسی مخزن باشد كتوم خواهد بود، حفظ می ‌كند؛ هم خود را حفظ می ‌كند و هم دیگران حفظ می‌ كند. وجود مبارك امام صادق(علیه السلام) فرمود انبیا می‌ فهمند، اما نمی ‌توانند ضبط بكنند؛ البته اولوالعزم از انبیا مستثنایند. فرشتگان می ‌فهمند، ولی نمی‌ توانند نگه بدارند. مؤمنین خالص می‌ فهمند، ولی نمی‌توانند حفظ بكنند. آنكه به میخانه رفت و بیدار نبود او می‌ تواند مخزن باشد؛ لذا گذشته از اینكه درباره ائمه(علیهم السلام) گفته می‌شود كه شما اصول كرم را دارید, فرشته ‌ها می ‌آیند پیش شما و علوم را یاد می‌ گیرند و مهبط هستید به آنها گفته می‌شود شما مخزن علمید،[3] نه عالمید فقط! آنچه را كه باید بگویید می‌گوید، آنچه را هم كه نباید بگوید نمی‌ گوید. 🔹 این مرحوم سید حیدر آملی كه از مفاخر عرفای جهان تشیع است، او می‌گوید اظهار اسرار برای غیر اهل حرام است و كتمان اسرار برای اهل نارواست، اگر كسی ظرفیت داشت آن را حمل می‌كند. اینكه ائمه فرمودند حدیث ما بسیار صعب است و از صعب بالاتر مستصعب است و هر كسی او را حمل نمی‌كند، نه یعنی هر كسی او را نمی ‌فهمند، نمی‌تواند این بار را نگه بدارد! احتمال, تحمّل یعنی حمل كردن و نگه داشتن. اگر شما یك بار سنگینی را به كودكی بدهید، ممكن است در ظرف یك دقیقه نگه بدارد ولی بالأخره رها می‌كند، به یك انسان توانمند بدهید می‌تواند به همراه خود ببرد، فرمود اینها مخزن علم‌ اند، خیلی چیزی‌ها بلدند و خیلی چیزها را هم نمی‌ گویند, چون اگر بگویند همان‌ طور كه درباره سلمان و ابوذر(رضوان الله علیهما) گفته شد همان مشكل پیش می‌ آید. 🔹 رسول گرامی بین سلمان و ابوذر عقد اخوت ایجاد كرده است، اما فرمودند اگر اباذر بداند كه سلمان چه قدر علم دارد دست به كشتن سلمان می‌زند،[4] چون بعضی از علوم برای بعضی از افراد قابل هضم و حمل نیست, چون قابل هضم نیست قابل حمل نیست او را تكفیر می‌كند او را تفسیق می‌كند او را به زندقه متهم می‌كند و مانند آن. سرّ اینكه ائمه محفوظ ماندند و بعضی از عرفا محفوظ نماندند همین است. [1] . الکافی(ط- اسلامی)، ج1 ، ص401؛ «...إِنَّ عـِلْمَ الْعُلَمَاءِ صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ لَا یحْتَمِلُهُ إِلَّا نَبِی مُرْسَلٌ أَوْ مَلَكٌ مُقَرَّبٌ أَوْ عَبْدٌ مُؤْمِنٌ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِیمَانِ...». [2] . دیوان صائب, غزل459. [3] . من لا یحضره الفقیه، ج‌2، ص610؛ «السَّلَامُ عَلَیكُمْ یا أَهْلَ بَیتِ النُّبُوَّةِ وَ مَوْضِعَ الرِّسَالَةِ وَ مُخْتَلَفَ الْمَلَائِكَةِ وَ مَهْبِطَ الْوَحْی وَ مَعْدِنَ الرَّحْمَةِ وَ خُزَّانَ الْعِلْمِ وَ مُنْتَهَى الْحِلْمِ وَ أُصُولَ الْكَرَمِ وَ قَادَةَ الْأُمَمِ». [4] . الکافی(ط- اسلامی)، ج1 ، ص401؛ « ...وَ اللَّهِ لَوْ عـَلِمَ أَبـُو ذَرٍّ مـَا فـِى قَلْبِ سَلْمَانَ لَقَتَلَهُ ...». #حضرت_آیت_الله_جوادی_آملی 📚 شرح زیارت جامعه کبیره جلسه 1 تاریخ: 1374/03/11 🆔eitaa.com/EsraTvEitaa