﷽📜درسی از قرآن کریم (منتخب صفحات ۲۰۵ و ۲۰۶) 👌عنوان: همراهی با صادقین 💎آیه: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ؛ توبه،۱۱۹ ای کسانی که ایمان آورده اید! از خدا پروا کنید و با راستی پیشگان باشید. 🖋مقدمه ارزیابی اعمال و درستی رفتار و حقانیت اعتقادات، نیازمند معیاری برای تشخیص است که این مساله اساسی را خداوند در این آیه شریف بیان کرده است. همچنین آیه فوق از دلایل محکمی است که برای اثبات حقانیت مذهب امامیه و امامت ائمه طاهرین علیهم السلام به آنان استناد شده است. (اطیب البیان، ج۶،ص۳۳۱) 📋واژه ها: اتقوا: بپرهیزید، اتقوا الله: از خدا پروا کنید (فعل امر از ماده وقی، باب افتعال) صادقین: راستگویان (جمع صادق، به آدمی که خبرش مطابق با واقع باشد، صادق می گویند) 📌نکات تفسیری ۱- ویژگی‌های صادقان قرآن مجید صادقان را به ویژگی هاییمعرفی کرده است، از جمله: الف. ایمان به تمام مقدسات و عمل در تمام زمینه ها \"لَيْسَ الْبِرَّ ... وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ\"؛ بقره، ۱۷۷ در این آیه، حقیقت نیکوکاری را چنین تفسیر می کند: ایمان به خدا و روز رستاخیز و فرشتگان و کتب آسمانی و پیامبران، سپس انفاق در راه خدا به نیازمندان و محرومان، و برپا داشتن نماز و پرداختن زکات و وفای به عهد و استقامت در برابر مشکلات هنگام جهاد و پس از ذکر همه اینها می گوید: کسانی که این صفات را دارا باشند، صادقان و پرهیزکارانند. و به این ترتیب، صادق کسی است که دارای ایمان به تمام مقدسات و به دنبال آن، عمل در تمام زمینه ها باشد. ب- متعهد برابر پروردگار \"صدق\" مجموعه ای از ایمان و عمل است که در آن، هیچ گونه تردید و تخلفی نباشد. \"إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يَرْتَابُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُولَئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ\"؛ مومنان تنها کسانی هستند که به خدا و پیامبرش ایمان آورده، سپس شک و تردیدی به خود راه نداده اند، [علاوه بر این] با اموال و جان های خود در راه خدا جهاد کردند، این ها صدقان هستند. (حجرات، ۱۵) در جای دیگر می فرماید: \"لِلْفُقَرَاءِ الْمُهَاجِرِينَ الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ وَأَمْوَالِهِمْ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا وَيَنْصُرُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ\" (حشر، ۸) در این آیه، مومنان محرومی که بر خلاف همه مشکلات، استقامت به خرج دادند و از خانه و اموال خود، بیرون رانده شدند و جز رضای خدا و یاری پیامبر(ص) هدفی نداشتند، صادقان معرفی شده اند. از این آیات، به دست می آید که صادقین آنهایی هستند که تعهدات خود را برابر ایمان به پروردگار به خوبی انجام می دهند، نه تردیدی به خود راه می دهند، نه عقب نشینی می کنند، نه از انبوده مشکلات می هراسند؛ بلکه با انواع فداکاری ها، صدق ایمان خود را ثابت می کنند. شک نیست که این صفات مراتبی دارد؛ بعضی ممکن است در قله آن قرار گرفته باشند که آنها را معصومان می نامیم و بعضی در مراحل پایین تر. (تفسیر نمونه، ج۸، ص۱۸۱) ۲- صادقان چه کسانی هستند؟ در آیه فوق، دو دستور داده شده است؛ نخست دستور به تقوا و سپس دستور به همراه بودن با صادقان. اگر مفهوم صادقان در آیه عام باشد و همه مومنان را شامل گردد، باید گفته شود: \"کونوا من الصادقین\" از صادقان باشید، نه اینکه با صادقان باشید. این خود دلیل روشنی است که صادقان در آیه به معنای گروه خاصی است. آیا اگر کسی معصوم نباشد، ممکن است بدون قید و شرط، دستور پیروی و همگامی با او صادر شود؟ آیا این خود دلیل بر آن نیست که این گروه تنها معصومانند؟ (تفسیر نمونه، ج۸،ص۱۸۳) چون صدق مراتبی دارد، صدق در کلام و صدق در افعال و صدق در اخلاق و صدق در عقاید و از سویی آیه، صادق مطلق را مطرح می کند که در همه مراتب صادق باشند؛ زیرا اگر در یک مرتبه صداقت نداشته باشند، پیروی از آنان حرام است و خداوند نیز به حرام دستور نمی دهد؛ پس صادق مطلق در همه مراتب مترادف با معصوم است که آنان کسانی جز چهارده معصوم(ع) نیستند. (اطیب البیان، ج۶،ص۳۳۰) در روایات شیعه و سنی آمده است که مقصود از صادقین، خاندان حضرت محمد(ص) می باشد. (تفسیر البرهان، ج۲،ص۸۶۴ و شواهد التنزیل، ج۱،ص۳۴۲) ۳- منظور از همراهی چیست؟ همراهی، فقط همنشینی نیست؛ بلکه همگامی و اطاعت از آنان است. امام ر