شهرسازی ومعماری اسلامی در نگاه امام خامنه ای :
در تدبیر ۱۰ الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت : ” اهتمام به احیا و توسعه نمادهای اسلامی ایرانی به ویژه در پوشش، معماری و شهرسازی با حفظ تنوع فرهنگی در پهنه سرزمین” ( ۲۲ مهر ۱۳۹۷)
“باید هرچه ممکن است محیط زندگی شهر، به گونه¬ای طراحی و ساخته شود که تحقّق سبک زندگی اسلامی، راحت¬تر امکان¬پذیر باشد” ( ۲۳ دی ۱۳۹۲)
“در فهرست خدماتی که شوراها به آن می پردازند باید حفظ هویت و اصالت شهرها و روستاها، و پایبندی به معماری اسلامی و ایرانی، و رعایت زیبایی و استحکام بناها، و ترویج فرهنگ نظم و قانون، و گسترش نمادهای دین و اخلاق، و آسان سازی خدمت رسانی و عدالت و فراگیری در خدمات شهری و توسعه فضای سبز و اهتمام به سلامت محیط زیست، و توجه به نیازهای جانبازان و مصدومان جسمی، و نگاه عدالت گستر به محله ها و اشخاص محروم، و توجه ویژه به بانوان و نیز به جوانان، برجسته شود و همواره در مد نظر قرار گیرد.” ( ۸ اردیبهشت ۱۳۸۶)
” انتقاد از درسهای قدیمی و عمدتاً غربی رشتههای هنری، لزوم استفاده از جوانان نخبه در مراکز مدیریت فرهنگی بویژه شورای عالی انقلاب فرهنگی و ضرورت توجه به معماری اسلامی ـ ایرانی در آرایش عمومی شهرها مهمترین نکاتی بود که چند نفر از نخبگان جوان در زمینه مسائل فرهنگی ـ اجتماعی مطرح کردند. ” (۱۳ مهر ۱۳۹۰ )
” شوراهای شهری در فعالیتهای خود به مختصات “شهر اسلامی” توجه کرده و خدمات شهری را در جهت تأمین این مقصود به کار گیرند و بخصوص به معماری و شهرسازی متناسب با حیات طیبهی اسلامی به طور کامل توجه کنند. در شهر اسلامی، عدالت در تقسیم خدمات شهری، تأمین آرامش روحی و امنیت معنوی، ظهور و اعتلای مظاهر اسلامی و انقلابی، عمران و آبادی و زیبایی، حفظ طبیعت و صفای طبیعی، همه با هم باید مورد توجه قرار گیرد .” ( ۸ اردیبهشت ۱۳۷۸ )
” خدمات متنوع در شهرها و روستاها از جمله ساختمانسازیها، احداث خیابانها، نامگذاریها و زیباسازیها باید ضمن همخوانی با پیشرفتهای روز، با معماری ایرانی، اعتقادات دینی، بافت اجتماعی و شرایط آب و هوایی هر منطقه نیز متناسب باشند. ( ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۰ )
ما به برکت اسلام توانستهایم هویت ایرانی خود را حفظ کنیم و این حقیقت، باید در همه خدمات و امور شهری خود را نشان دهد. ( ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۰ )
عامل اصلی برای پیشرفت کشور و حرکت به سوی عزت واقعی، حفظ و تقویت فضای تدین و دینداری در فضای شهرها و روستاها است. “ ( ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۰ )
” علیالظاهر اروپاییها در زمینهی حفظ نشانهها و یادگارهای تاریخیشان پیشقدم هستند و خیلی به آن اهمیت میدهند؛ خانهی فلانکس، زادگاه فلان دانشمند، محل تدریس فلان استاد، ساختمانهای یادگاری قدیمی. البته اینها را باید حفظ کرد و اینها چیزهای لازمی است؛ اما شاید از این مهمتر، یا به همین اندازه اهمیت، مسألهی فضای شهری است و تجلی معماری اسلامی و معماری زیبای شرقی. بزرگراهی در غرب تهران درست شده که شاید یک سال پیش، من از آنجا عبور کردم و دیدم یک بزرگراه خیلی خوبی است از طرف شمال به جنوب؛ یک چیز خیلی مفید و لازمی است؛ اما اطرافش هنوز هیچی نیست. آن وقت من به آقای احمدینژاد که شهردار بودند و به اینجا آمدند، گفتم مسألهی ساخت و ساز در اطراف این خیابانها و بزرگراهها، یکی از مسائل مهم شماست؛ چه جوری میسازید؟ به چه کیفیت میسازید؟ باید طوری بسازید که حتی اگر آن ساخت و ساز دیوار هم باشد، نگاه رانندهی اتومبیل عبوری از آنجا به شکلهای هندسی ملایم و مطابق طبع انسان، احساس التذاذ بکند. صرف اینکه یک چیزِ بتونی بکشیم بالا، نباشد. در ساخت و سازهای شهری، این مسأله خیلی چیز مهمی است و در خودِ قطار زیرزمینی – مترو – و در ایستگاهها باید این چیزها رعایت شود؛ یعنی چشم نواز باشد و موجب التذاذ و انبساط خاطر باشد؛ هم کاملاً جنبههای اسلامی، بیرودربایستی در اینها رعایت شود. ما باید مقید باشیم به این معنا که خیلی از معماریهای گذشتهی ما در این دهها سال اخیر، متأسفانه درست در جهت عکس بوده. بایستی به این مسألهی حفظ هویت تاریخی و اسلامی شهر و حفظ مراکز قدیمی توجه کنید.” ( ۱۷ مرداد ۱۳۸۴ )
تأثیرگذاری معماری و نمای ساختوسازها بر فضای سبک زندگی : باید هرچه ممکن است، محیط زندگی شهر به گونهای طراحی و ساخته شود که تحقق سبک زندگی اسلامی راحتتر امکانپذیر باشد (۱۳۹۲/۱۰/۲۳ )
بیانات درخصوص شهر قم
” آنچه را که من تأکید میکنم، معماری و شهرسازی قم است. امروز کارهای بزرگی در قم دارد انجام میگیرد، ساخت و سازهائی انجام میگیرد؛ حتماً در این معماریها باید ملاحظه کنند که معمارىِ اسلامی باشد؛ نمادهای انقلاب در این شهر، در معماریها مشاهده شود؛ چون اینجا شهر اسلام و شهر انقلاب است “. ( ۲۷ مهر ۱۳۸۹ )