﷽| بردباری امام حسن و قیام امام حسین در یک ردیف قرار دارد از نظر شیعه‌ی تیزبین، بردباری حسن بن علی و قیام حسین بن علی، که درود فراوان بر هر دو باد در یک ردیف قرار می‌گیرند. بر همین اساس است که علمای شیعه، صلح و محافظه‌کاری حسن بن علی(ع) را در ردیف قیام حسین بن علی(ع) می‌شمرند؛ زیرا صلح حضرتش بدان جهت نبود که بر جان خویش می‌ترسید. به راستی اگر امام مجتبی (ع) به علت ترس از مرگ دست از پیکار کشیده بود دیگر نه‌تنها شایسته مقام امامت امت و پیشوایی ملت نبود، بلکه ارزش یک مسلمان مجاهد را هم نداشت، ولی صرف‌نظر از اعتقاد ما به امامت آن حضرت و صرف‌نظر از آن همه ستایش و تقدیر و تنزیه که شیعه و سنی درباره‌ی او از پیغمبر خدا نقل کرده‌اند، آیا می‌شود باور کرد که حسن بن علی آن زندگی ملال‌آور را بر مرگ ترجیح می‌داد؟ سازش و محافظه‌کاری امام مجتبی معلول عوامل گوناگون و نتیجه محاسبه و سنجش دقیق شرایط سیاسی و اجتماعی آن عصر بود. در آن محیط عربی که اگر به یک عرب عادی ناسزایی گفته میشد شمشیر می‌کشید و در دفاع از حیثیت شخصی خود جان می‌داد، آیا آن همه هتاکی که از طرف دستگاه پلید سلطنت اموی به امام مجتبی و پدر بزرگوارش میشد کافی نبود او را تحریک کند و به جانبازی وادارد؟ حاشا که به فرزند علی و زهرا و ریحانه رسول الله(ص) این‌گونه گمان برود. صرف‌نظر از جنبه‌های اعتقادی و دینی، بررسی روحیات امام مجتبی و وقایع آن عصر، و روش حسین بن علی پس از وفات برادرش تا مرگ معاویه کافی است نشان دهد امام مجتبی در آن دوره بردباری و سکوت نسبی، چه رنج جان‌فرسایی تحمل فرموده است. اگر حسن و حسین و فرزندان دیگر اهل بیت در جنگ با معاویه کشته می‌شدند وضع تشیع به کجا کشیده میشد؟ پیشوایی و رهبری شیعه و نگاهداشت این ودیعه‌ی خاندان پیغمبر(ص) در آن اوضاع و احوال در برابر عنصر مکار و حیله‌گر و دسیسه‌بازی چون معاویه روش خاصی را ایجاب می‌کرد، همان روشی که پس از امام مجتبی، برادرش حسین بن علی(ع) ناچار شد بپذیرد و تا مرگ معاویه ادامه دهد. باید به حوادث کوچک و بزرگ تاریخی آن عصر بیشتر توجه کنید تا دریابید امام مجتبی در آن دوره‌ی حساس چگونه به آن سکوت نسبی تن درداده و در این راه چه رنج جان‌فرسایی را تحمل کرده است. قدرت رهبری شیعه همراه با تحمل این رنج جان‌گداز است که شایستگی حضرتش را برای امامت شیعه در آن سال‌های حساس تاریخ اسلام و تشیع نشان می‌دهد، چرا پیغمبر(ص) فرمود: «الحسن و الحسین امامان قاما او قعدا». 📚سیدمحمد حسینی بهشتی، تقیه: خودپایی یا هدف‌پایی، صص۶۰-۶۱ @beheshtium_ir