🌄شب قدر: صعود به آسمان یا نزول به سمت زمین؟ ✍ بقلم عبدالله توّاب همیشه ارزش شب قدر را به نزول قرآن میدانستم اما یک شب قدر حرفهایی را از یک استاد یاد گرفتم که همه چیز را در ذهنم به هم ریخت. سوره قدر را تفسیر می کرد. می گفت: آیا نزول قرآن شب قدر را شب قدر کرده؟ یا اینکه شب قدر شب قدر بوده و قرآن در آن نازل شده است؟ مثل کسی که ازدواج خود را که یک کار مهمی است در یک وقت با برکتی قرار میدهد. نزول قرآن یک کار مهم و بزرگی است اما در شب قدر اتفاق افتاده…. انا انزلناه فی لیلة القدر یعنی اول، شب، شبِ قدر بوده و بعد قرآن در آن نازل شده. دلیل بهتر آیات بعدی است که شروع میکند به توضیح چیستی شب قدر: لَیلةُ القَدرِ خَیرُُ مِن ألفِ شهر تَنَزَّلُ الملائکةُ و الرّوحُ فیها بِإذنِ ربِّهم مِن کُلِّ أمر سَلام هی حتّی مطلعِ الفَجر «انزلناه» فعل ماضی است یعنی نازل کردیم و تمام شد. اما در معرفی شب قدر میفرماید «تَنَزَّلُ» که فعل مضارع است. یعنی هنوز نازل میکنیم. یک عملی در این شب هر سال تکرار میشود و در توضیح عظمت این شب این عمل را بیان می کنند. یادم هست این حرفها بدجوری مرا گیج کرده بود این استاد چه می خواست بگوید؟ جلسه سکوت محض بود و من یقین داشتم همه می خواستند بیشتر بشنوند. اما استاد آرام ولی محکم ادامه می داد: «الملائکه» یعنی «همه‌ی ملائکه» این الف و لام در زبان عربی معنای «همه» می دهد. «الروح» که (برخی معتقدند) همان رئیس ملائکه است. در آن شب، همه اینها متوجه زمین اند و فرود می آیند. چه واقعه ای رخ می دهد؟ چه شده که همه‌ی دارودسته خدا در صحنه عالم متوجه زمین اند؟! هر سال؟ همه؟ از تمام آسمانها؟ به سوی زمین؟ یعنی هر خبری هست اینجاست و در عوالم بالا خبری نیست! سوال اینجاست که اینها کجا نازل می شوند؟ به کجا فرود می آیند؟ برای پاسخ خوب است اول بپرسیم اینها برای چه می آیند؟ «مِن کُلِّ أمر» یعنی چه؟ یعنی برای تصمیم گیری برای همه چیز. این امر امر تکوینی است. یعنی هر موجودی. از این جا باید فهمید کجا میآیند . حرفها علمی بود اما برای من مثل یک رمان شیرین و دلکش بود که دوست داشتم زودتر آخرش را بفهمم. با این تفاوت که این بار قضیه فرق میکرد قرار بود تکلیف مهمترین شبهای زندگی ام را تعیین کنم باید میفهمیدم کجا باید بروم و چه باید بکنم؟ منتظر بودم و باز استاد با آرامش معنی داری پیش میرفت: «مِن کُلِّ أمر» «امر» چیست؟ این امر دو جای دیگر در قرآن آمده: یکی «إنما أمرهُ اذا أرادَ شیئاً أن یَقولَ لهُ کُن فیکون» و دیگری «أئمة یَهدونَ بأمرِنا» علامه طباطبایی از اولین آیه این را استفاده میکند که معنای این «امر» هر شیئی است که وجود داشته باشد. امر تکوینی. و از آن استفاده میکند که آیه «ائمة یهدون بامرنا» فضل امامت را بیان می کند یعنی وجه تمایز ائمه را نشان می دهد که آنها هدایت تکوینی میکنند همه موجودات عالم را. و در شب قدر تکلیف کل امر است که مشخص می شود . .... کم کم رنگ صورت استاد عوض می شد انگار موقع نتیجه گیری بود. استاد ادامه داد: عزیزان! آن رئیس حقیقی و ذاتی عالم آن خدای لا یزال همه را به سراغ فرمانده زمینی و خلیفه خود می فرستد همه متوجه ولی عصر ارواحنا فداه هستند! اوست که قرار است همه تصمیمات منجز و معلق عالم یعنی قضا و قدر به دستش برسد و از مجرای او جاری شود . شب، شب اوست. یعنی رفیق من! اگر تا به صبح مناجات کنی و قرآن سر بگیری اما از او غافل باشی بیراهه می روی. هیچ عملی بدون فریاد درونی «یا صاحب الزمان» فایده ای ندارد بقیه همه بیراهه رفتن است. بعد با بیانی طعنه آمیز گفت: همه می آیند پایین تو می خواهی تنها بروی بالا؟! حقیقت دین معرفت امام است معرفت امام و حجت خدا شب قدر شب تجلی خلافت خلیفة الله است. خلافت او در این شب تجلی می کند. تمام گردانندگان عالم هستی «مِن کُلِّ أمر» بر او نازل می شوند. نکند همه عالم از دیو و دد تا فرشته و جبرئیل متوجه او باشند و من و تو متوجه جای دیگر! یک چشم زدن غافل از آن ماه نباشیم شاید که نگاهی کند آگاه نباشیم "اللّهمَّ عَجِّل لِولیِّکَ الفَرَج"