فقه فرهنگی
🔹جلسه بیست و سوم #فقه_فرهنگی 🔸قاعده دفاع از مسلمین و ارتباط آن با فعالیت‌ها و مدیریت فرهنگی 🔸دفاع از
🔹وجوب «آمادگی» برای دفاع 🔸براساس آیه ((وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اِسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّة)) نه‌تنها اصل دفاع، بلکه آمادگی برای دفاع نیز واجب است. 🔸 البته وجوب آمادگی در جایی است که احتمال عقلایی هجوم، وجود داشته باشد؛ دامنه علم در این زمینه محدودیت ندارد و شامل هر علمی می‌شود که در جهت تحقق این آمادگی مفید باشد؛ این دامنه براساس زمان و مکان تغییر خواهد کرد. این حکم البته واجب کفایی است و به‌اندازه‌ای لازم است که آمادگی و تمهید امکانات لازم برای دفاع از مسلمانان محقق گردد. اگر گروهی از مسلمانان این کار را انجام دهند، از دیگر مسلمانان ساقط می‌شود. حاکم مسلمان مخاطب ویژه این قاعده عام است؛ زیرا از قدرت و توان بیشتری برخوردار است . 🔸تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص، ایجاد ارتش قوی، انگیزه‌دادن به نیروها، بستن پیمان‌های دفاعی با دولت‌های دیگر و اطلاع از طرح‌ها و نقشه‌های دشمنان، ازجمله اقدام‌هایی است که حکومت اسلامی در راستای دفاع از مرزهای خاکی و فکری جامعه مسلمان باید انجام دهد؛ عملی شدن بخش فراوانی از این هدف بزرگ در گرو فعالیت‌های فرهنگی و تعلیمی و تربیت صحیح است. 🔹اطلاق قاعده نسبت به انواع جنگ‌ها و هجوم‌ها: 🔸جنگ آبی خاکی‏؛ اقتصادی‏؛ الکترونیک‏؛ بیولوژیک‏؛ سایبری‏؛ شیمیایی‏؛فرسایشی‏. 🔸مهمترین جنگ‌ها، جنگ فرهنگی است که در جنگ رسانه‌ای، هنری و فرهنگی نمود دارد. 🔸قاعده دفاع از مسلمین و لزوم آمادگی در مقابل دشمن، اطلاق دارد و تمامی این جنگ‌ها شامل می‌شود. مقابله با تهاجم فرهنگی زمان‌بر، نرم و فرایندی است. که همان کار تربیتی و فرهنگی است. 🔸درنتیجه آمادگی برای تمامی این جنگ‌ها تا حدی که دشمن از ترس، به جنگ نیاید (تُرهِبونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ ) نیز واجب است؛ به‌ویژه بر حاکم و حاکمیت اسلامی. 🔸از مصادیق مهم تهاجم فرهنگی، ایجدا قراردادهای بین المللی در جهت القای فرهنگ غربی به کشورهای اسلامی است. مانند سند 2030. 🔹فرع مسئله 🔸آیا حب وطن در ادله داریم؟ با توجه به اینکه در زمان اهل بیت ع جهان اسلام واحد بوده است. ▫️الف) حب وطن داریم عُمِرَتِ الْبُلْدانُ بِحُبِّ الأَوْطانِ»؛ «مِنْ کَرَمِ الْمَرْءِ بُکائُهُ عَلى ما مَضى مِنْ زَمانِه وَ حَنینِهُ اِلى أَوطانِه» «حُبُّ الْوَطَنِ مِنَ الاْیمانِ» در کتاب‌هایی مانند «مستدرک سفینة البحار»«اعیان الشیعة»«خزائن» نراقی(ره)،«کشف الخفاء»، «بیان المعانی»، و نظیر این منابع از شیعه و اهل سنت، بدون ذکر سند نقل شده است. البته میتوان این روایت را ذیل حب ایمان و مسلمین تبیین کرد. در آن صورت اگر سندی صحیح می‌داشت، می‌توانست استحباب حب وطن اسلامی را اثبات کند. در ایات، دور کردن از وطن را نفی کرده: «لایَنْهاکُمْ اللهُ عَنِ الَّذینَ لَمْ یُقاتِلُوکُمْ فِى الدّینِ وَ لَمْ یُخْرِجُوکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَ تُقْسِطُوا اِلَیْهِمْ اِنَّ اللهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ إِنَّما یَنْهاکُمُ اللهُ عَنِ الَّذینَ قاتَلُوکُمْ فی الدّینِ وَ أَخْرَجُوکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ وَ ظاهَرُوا عَلى اِخراجِکُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ وَ مَنْ یَتَوَلَّهُمْ فَأوُلئِکَ هُمُ الظّالِمُونَ» «قالُوا وَ ما لَنا أَلاّ نُقاتِلَ فى سَبیلِ اللهِ وَ قَدْ اُخْرِجْنا مِنْ دِیارِنا وَ أَبْنائِنا» ▫️ب) حب وطن موضوعیت ندارد. در قرآن، ملاک حفظ دین گفته شده نه ماندن در وطن: (4) النساء : 97 إِنَّ الَّذينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ ظالِمي‏ أَنْفُسِهِمْ قالُوا فيمَ كُنْتُمْ قالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفينَ فِي الْأَرْضِ قالُوا أَ لَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ واسِعَةً فَتُهاجِرُوا فيها فَأُولئِكَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ ساءَتْ مَصيرا (39) الزمر : 10 قُلْ يا عِبادِ الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّكُمْ لِلَّذينَ أَحْسَنُوا في‏ هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةٌ وَ أَرْضُ اللَّهِ واسِعَة سیره پیامبر: هجرت پیامبر به مدینه . حتی بعد فتح مکه. 🔸نتیجه: دفاع از زندگی امری عقلانی است که دلیل ارشادی بر تایید آن هست. اما دلیل قطعی بر استحباب حب وطن وجود ندارد و ادله آن سند ندارند یا سند ضعیفی دارند. آنچه در ادله هست، جامعه اسلامی و مسلمانان است که محدود به مرزهای جغرافیایی امروزه نیست. 🔸البته احترام به قوانین کشوری که در آن زندگی می‌کنیم حتی اگر اسلامی نباشد، تا جایی که منافاتی با دینداری نباشد، عقلانی است. فقها در کشورهای غربی قوانین آنها را احترام می‌گذاشته‌اند. 🔸اما در تزاحم حب وطن و حب ایمان و نگه داشتن و حب دین، حب ایمانی و دینی مقدم است. 🔸حب ایران اسلامی، گر حب ایمانی باشد، راحج است. یعنی به عنوان یک کشور ایمانی، بدان تعلق و حب داشته باشیم. 🔹🔸درنتیجه قاعده دفاع از مسلمین، محدود به مرزهای جغرافیایی امروز نیست. سپاه قدس، حرکت هوشمندانه امام راحل در راستای انجام این وظیفه یود. 🔹@feqahat