⭕️درس گفتارهای مجازی محرم۹۹ «کوفه؛ نهضت،نظام ؛ تاب آوری» پرده دوم: دوگانه غلط مومن ضعیف-فاسق قوی 🔸کوفه سه نظام تجربه کرد. هرسه اذیت شدند اما نظام اموی دوام آورد. کوفه هم عُمَر را به ستوه آورد و هم علی(ع)_البته هرکدام به جهتی_علیه عثمان هم شورش کرد! در این پرده به نقش دوگانه غلطی که از اول توسط خلیفه وقت در "روان جمعی" کوفه شکل داده شد می پردازیم. روزی خلیفه دوم در جمع مردم گفت:"مردم کوفه مرا به ستوه آورده اند !اگر مرد نرم خوئی را بر آنها حاکم گردانم او را تضعیف می کنند. واگر سخت گیری را بر آنها بگمارم از وی شکایت می کنند. کاش مرد نیرومند و امینی پیدا می کردم تا والی آنها کنم"! یعنی شکل دادن دوگانه غلط مدیریتی: یا مومن ضعیف یا فاسق قوی! واقعا نیرومند امین بین این همه صحابه نبود؟! این دوگانه اول تثبیت می شود و بعد در تجربه جمعی کوفه گزینه فاسق قوی فائق آمد و راه بر مومن نیرومند امین هم بسته شد! ✅ والیان این دو گانه: 1⃣ سعد ابی وقاص از تاسیس (17ه)تا 3سال و نیم والی بود. علت عزل: شکایت مردم از نماز او! 2⃣ زیاد بن حنظله (قاضی کوفه در دوره سعد). استعفاء پس از مدتی اندک. 3⃣ عمار یاسر: یکسال اندی والی و فرمانده جنگ. عزل به بهانه مومن ضعیف بودن! 4⃣ مغیره بن شعبه: خلیفه هم او را فاسق می دانست اما او گفت: فسق من زیانی برای تو ندارد. کاردانی و توانائی من برای تو فسقم برای خودم! (هنوز هم این تئوری در مدیریت برخی هست) باز بر او اعتراض شد و به عزل انجامید. 5⃣ سعد ابی وقاص: که همان سال شورای 6نفره تشکیل و سعد هم عضو آن بود. خلیفه از دنیا رفت اما وصیت کرد سعد والی کوفه باشد. عثمان او را یکسال نگهداشت. بخاطر اختلافش با عبدالله بن مسعود(متصدی بیت المال) عثمان هردو را عزل کرد. 6⃣ ولید بن عقبه: برادر مادری عثمان و کسی که رسما قرآن فاسقش خوانده بود(ان جائکم فاسق...). مشروب می خورد. نماز صبح را سر مستی 4رکعت خواند و...! اعتراض مردم را موجب شد و با پیگیری امیر المومنین عزل شد و بر او حد جاری شد. 7⃣ سعیدبن عاص: باز اموی و از خویشان عثمان. اول منبر و محراب ولید را آب کشید اما بعد حیف و میل بیت المال موجب اعتراض عمومی شد. اینبار اعتراضات به بنی امیه و شخص عثمان متوجه شد. مردم او را از کوفه اخراج و به امارت ابو موسی رضایت دادند. 8⃣ ابوموسی اشعری: فقط طبری قائل است دوره ای پیش از این بعد عمار یاسر و قبل از مغیره والی بود که باز دوام نیاورد. اینبار با اخراج سعید مردم او را والی کردند و عثمان رضایت داد. امیر المومنین هم او را موقتا ابقاء کرد. ✅ تحلیل در دوگانه ای که از اول برای کوفه چیده شد، گزینه سوم که تنها گزینه صحیح است(مومن نیرومند امین) حذف شد. به بهانه نبودن چنین مدیری بین مومن ضعیف و فاسق قوی و کاردان مردم تجربه داده شدند و به مرور فکر جمعی کوفیان همان فاسق قوی را ترجیح داد. اول فسقی در حد ولید را نمی پذیرفت اما در والیان دوره بعد بنی امیه این مقدار هم معفو بود! سعد ابی وقاص را اول نماز بهتر ازش می خواستند اما در دوره بعد با اوونماز و اشرافیتش مشکلی نداشتند(خلیفه برای تبار گرائی اش او را تعویض کرد). حتی عمار شاید چون استبداد و دسیسه مثل مغیره را روا نمی داشت در مومن ضعیف طبقه بندی شد و در شهر نظامی کوفه شانس بقاء نیافت. والا در زمان او منطقه دینور و خراج 5میلیون درهمی اش عاید کوفه شد. اینها خبر می دهد این شهر با این روان اجتماعی جدید شکل گرفته آزادی و مردم سالاری علی(ع) را بر نمی تابند و معامله مومن ضعیف با او می کنند! ☑️ @m_ghanbarian 🏴 @gamedovomenghelab