نقش عفاف و حجاب در سلامت نسل جوان و تحکیم خانواده
✍🏼 عبدالحمید صادقی
نمیتوان مقوله عفاف و حجاب را صرفاً به پوشش خلاصه کرد. این دو گوهر گرانبها، مجموعهای از ارزشها و رفتارها را دربر میگیرد؛ از جمله کنترل نگاه، رعایت حد و مرز در تعامل با نامحرم، دقت در گفتار و حتی نوع تغذیه و موسیقی و محتوای شنیداری. اگر عفاف و حجاب در جامعه کمرنگ شود، بیگمان زمینه بروز انحرافات اخلاقی و آسیبهای اجتماعی و نهایتاً فروپاشی بنیان خانواده فراهم میشود. نبود این ارزشهای بنیادین، به تدریج روابط ناسالم میان افراد بهویژه جوانان را ایجاد میکند که ثمرهای جز فاصله گرفتن همسران، افزایش روابط نامشروع، کاهش امنیت روانی و تزلزل بنیان خانواده ندارد.
مشکلات جسمی و روانی نسل جوان امروز بیارتباط با مسأله عفاف و حجاب نیست. بیتوجهی به این امر شریف، ناامنی، افسردگی، اضطراب، اختلالات عصبی و حتی پرخاشگری را در پی دارد. همچنین فضای موسیقایی و شنیداری امروز، با ترویج موسیقیهای غمانگیز و سبکهایی که فحشا، روابط بیضابطه و خیانت را تبلیغ میکنند، موجب افول انگیزه، دردهای روانی و آسیب به عزتنفس جوانان جامعه گردیده است.
عفاف امری صرفاً اجتماعی نیست؛ بلکه ریشه در شخصیت و خودکنترلی فرد دارد. فرد عفیف در مدیریت گوش، نگاه، زبان و خوراک نیز مراقب است. عفت و پاکدامنی، زمینه رشد انسانی، رضایتمندی درونی، آرامش روانی و استحکام خانواده را تأمین میکند. وظیفه خانوادهها و مدارس است که فلسفه و منطق عفاف را به زبان محبت و منطق برای فرزندان تبیین کنند. والدین با بیان تجربهها و آسیبهای واقعی ترک عفاف و روایت اقناعی، نقش نخستین و تعیینکننده را دارند.
محیط تربیتی سالم، دور از افراد یا الگوهای ناسالم در فضای واقعی و مجازی، دومین رکن است. همنشینی با دوستان ناباب، معلمان بیتعهد یا ورود آزادانه به محیطهای آسیبزا آنچنان ضربهای بر شخصیت میزند که آثار آن تا بزرگسالی نیز پایدار میماند. خانواده و مدارس باید مانع عادیسازی روابط پست و محتواهای غیر اخلاقی در فضای مجازی و حقیقی شوند.
تأثیرپذیری از فرهنگهای جهانیشده و رسانههای بیمرز یکی از بزرگترین تهدیدها برای باورها و ارزشهای عفاف و حجاب است. گسترش بازیها، موسیقیها و تولیدات سینمایی با الگوهای ناسازگار، ترویج بیحیایی و عادیسازی انحرافات را دنبال میکند. در این میان، سرعت انتشار محتوای آسیبرسان، بسیار بیشتر از منافع احتمالی فضای مجازی است و خانواده و نظام آموزشی باید هوشمندانه مراقبت کنند.
پرسشی مهم در ذهن جوانان، نسبت به رابطه عفاف و آزادی فردی است. واقعیت آن است که در تمامی وجوه زندگی، درجاتی از محدودیت وجود دارد که البته برای سلامت فرد و جامعه ضرورت دارد. همانگونه که والدین فرزندان را از خوردن غذای آلوده یا محیط ناسالم محافظت میکنند، حفاظت از سلامت روانی و اخلاقی نیز نوعی دلسوزی و مسئولیتپذیری است.
تبیین منطقی، عرضه تجربههای واقعی و ارائه الگوهای موفق، میتواند جوانان را اقناع و به پذیرش عفاف بدون سلطه و اجبار رهنمون سازد؛ با این حال اقتدار قانون و سیاستهای حمایتی نیز لازم است.
یکی از وظایف محوری دولت، تربیت بسترهای اجتماعی مناسب برای عفاف و حجاب است.
حمایت از تولید محتوای سالم، قانونگذاری، تسهیل سبک زندگی عفیفانه و مقابله با جریانهای فساد، وظیفهای گریزناپذیر برای حکومت است.
قانون «حمایت از خانواده از طریق ترویج عفاف و حجاب» که در شهریورماه سال ۱۴۰۳ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده ولی هنوز ابلاغ نشده نیز ظرفیت مغفول و ارزندهای است که اگر به دقت اجرا شود، بخش مهمی از آسیبها مدیریت خواهد شد.
#نویسندگان_قم
@howzavian_qom