🔖به بهانه الغای قرارداد 1919 🔻روایت سفیر امریکا از یک قرارداد انگلیسی 🔻مدرّس؛ رهبر مخالفان قرارداد 1919 🔹در سال 1919م، انگلیس قراردادی را به دولت وثوق‌الدوله تحمیل كرد كه به قرارداد 1919 شهرت یافت. قرارداد 1919، در واقع یك قرارداد قیمومیتی محترمانه بود كه طی آن انگلیس حكومت ایران را اداره و بازسازی می‌كرد. وثوق‌الدوله كه یكی از مهره‌های انگلیس در ایران بود، این قرارداد را با سرپرسی كاكس در تاریخ 17 مرداد 1298 ش به امضا رساند و چون در این زمان ایران فاقد مجلس بود، به عنوان مصوبات دولت قانونی پذیرفته شد. 🔹این قرارداد پس از رفتار تجاوزگرانه‌ی انگلیس در جنوب و غرب ایران و كشتار رزمندگان جنوب، اثری بسیار نامطلوب در بین مردم داشت و به گفته‌ی كالدول، سفیر وقت آمریكا: «تنها حامیان موافقت‌نامه كه شامل دربار، رئیس‌الوزرا و وزیر امور خارجه می‌شد، كسانی بودند كه از انگلیسی‌ها رشوه دریافت كرده بودند». 🔹آیت‌الله سید حسن مدرس نه تنها خود با قرارداد مخالف بود، بلكه تلاش می‌كرد تا مردم اعتراض خود را علنی كنند. كاكس در تلگراف دیگری در سپتامبر 1919م گزارش ‌داد كه: «در تهران آن دسته‌ی كوچك و آشتی‌ناپذیر كه راجع به افكار و مقاصدشان در آخرین تلگرافم اطلاعات لازم را داده‌ام، كماكان به فعالیت خود برضد قرارداد ادامه می‌دهند. رهبر این گروه سیدحسن مدرس چند روز قبل دعوتنامه‌‌ای برای وزرای كابینه، افسران ژاندارمری و صاحب‌منصبان لشكر قزاق فرستاد و از آنها درخواست كرد تا در میتینگی كه مخالفان به‌عنوان اعتراض به بسته‌شدن قرارداد ترتیب داده‌اند، شركت كنند». 📚منبع: کتاب 14 قرن تلاش شیعه برای ماندن و توسعه، روح‌الله حسینیان، مرکز اسناد انقلاب اسلامی @markazasnad