🛑 معمای بریکس و عربستان: گام‌های لرزان سعودی برای پیوستن به بلوک قدرت‌های نوظهور ✍ سید مجتبی میری زرندی 🔻عربستان سعودی که از سال ۲۰۱۳ در پی تعمیق روابط با اعضای سازمان بریکس بوده و در صدد بود تا به عنوان عضو رسمی این سازمان به شمار آید، اکنون پس از طی شدن مراحلی رسمی پیوستن به این سازمان، بر سر دوراهی حساسی قرار گرفته است: پذیرفتن یا رد عضویت در بریکس. این کشور که در سال‌های اخیر تلاش داشته تا با ایجاد توازن در روابط خود با قدرت‌های بزرگ و منطقه‌ای، منافع ملی خود را تأمین کند، اکنون چرا پس از سال‌ها حضور به عنوان ناظر و در شرایطی که به نظر می‌رسید آماده عضویت کامل است، دچار تردید شده و گامی به عقب برداشته است؟ آیا این تردید، نشانه‌ای از تغییر در محاسبات استراتژیک ریاض است؟ 🔻 با توجه به این که بریکس به عنوان سازمانی متشکل از قدرت‌های نوظهور اقتصادی که ۲۶٪ تولید ناخالص داخلی جهان و ۴۲٪ از جمعیت کره زمین را در خود دارد به عنوان یک نیروی موثر در نظام بین‌الملل در حال نقش‌آفرینی است، عضویت عربستان در این سازمان را می‌توان در راستای تلاش‌های این دولت برای کاهش وابستگی به ایالات متحده، تنوع بخشیدن به شرکای استراتژیک و افزایش قدرت چانه‌زنی در عرصه بین‌المللی تفسیر کرد. دولت سعودی، که دهه‌ها متحد نزدیک واشنگتن بوده، با پیوستن به بریکس، به دنبال ایجاد توازن در روابط خارجی خود و کاهش ریسک‌های ناشی از وابستگی بیش از حد به یک قدرت خاص بود. 🔻در سطح منطقه‌ای، عضویت عربستان در بریکس می‌تواند به عنوان واکنشی به تحولات منطقه‌ای و تلاش برای حفظ توازن قدرت در برابر ایران، که از دیگر اعضای جدید این گروه است، تحلیل شود. با توجه به رقابت‌های تاریخی و ژئوپلیتیکی بین این دو کشور، عضویت همزمان آنها در بریکس می‌تواند ابزاری برای مدیریت رقابت‌ها و کاهش تنش‌ها عمل کند. از سویی روابط راهبردی عربستان با چین به عنوان رقیب اصلی اقتصادی ایالات متحده و بزرگترین خریدار نفت سعودی، از جمله دلایلی است که این کشور را به عضویت در بریکس ترغیب کرده بود. 🔻در حالی که انتظار می‌رفت عربستان سعودی به عضویت گروه بریکس درآید، تأخیر در عضویت قطعی و انتشار اخباری مبنی بر تردید ریاض، ابهامات جدی را در مورد دلایل این تأخیر ایجاد کرده است. این پرسش مطرح می‌شود که چه عواملی موجب این تغییر رویکرد شده است؟ به نظر می‌رسد در تحلیل این وضعیت، بیش از هر چیز باید نقش ایالات متحده و تأثیر احتمالی تغییرات سیاسی در این کشور، به ویژه احتمال بازگشت دونالد ترامپ به قدرت را در نظر داشت. به عبارت دیگر، محاسبات مربوط به منافع ژئوپلیتیکی و اقتصادی در تقابل بین غرب و بریکس، می‌تواند عامل تعیین‌کننده‌ای در تصمیم نهایی عربستان باشد. 🔻ایالات متحده، به عنوان متحد سنتی عربستان، نگرانی‌هایی را در مورد پیامدهای عضویت این کشور در بریکس داشته است. واشنگتن نگران است که این اقدام به تضعیف نفوذ آمریکا در منطقه و تقویت جایگاه رقبای خود، به ویژه چین و روسیه، منجر شود. از همین رو، چندی پیش دونالد ترامپ تهدید کرد که درصورت تلاش برای تضعیف دلار آمریکا، تعرفه‌های 100 درصدی را برای اعضای بریکس اعمال خواهد کرد و به نظر می‌رسد همین مسئله عربستان را به عقب‌نشینی از بریکس دردوران کنونی واداشته است. 🔻این محافظه‌کاری و احتیاط سعودی در پیوستن به بریکس اولین بار پیش از روی کار آمدن ترامپ و در روزهای منتهی به انتخابات امریکا خود را نشان داد؛ زمانی که در اولین نشست سران بریکس که در آن اعضای جدید از جمله ایران و امارات حضور داشتند، ولیعهد سعودی تنها غایب در میان سران کشورها بود. غیبتی که سوال‌های زیادی را برانگیخت و شائبه اختلاف میان مسکو و ریاض را مطرح کرد. 🔻با این حال، یک ناظر سعودی هر گونه اختلاف میان روسیه و عربستان را تکذیب کرد و دلیل موضع مبهم سعودی نسبت به بریکس را بررسی مزایای ورود به یک بلوک جدید، از منظر سیاسی، استراتژیک و اقتصادی عنوان کرد. 🔻به نظر می‌رسد در شرایط کنونی که رویکرد ترامپ نسبت به عربستان و اعضای بریکس در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، حفظ وضعیت نامشخص دولت سعودی برای مشارکت در این بلوک می‌تواند به نفع ریاض باشد. به طور کلی، انتظار می‌رود این پادشاهی به دنبال‌کردن رویکردی عملگرا و متعادل با تمرکز بر حفظ استقلال استراتژیک خود ادامه دهد. اگرچه عضویت رسمی بریکس ممکن است حیاتی نباشد، مهم است که عربستان به تعامل دقیق و معنادار با این بلوک ادامه دهد. با انجام این کار، این پادشاهی احتمالاً به دنبال حفظ روابط مستحکم با کشورهای بریکس و متحدان سنتی غربی خود خواهد بود؛ بدون همسویی کامل با هر دو بلوک. 💠کانال ایتا 👇👇👇 @Javanane_Alborzi 💠گروه https://eitaa.com/joinchat/600834220C8686328093