🕶️ *برنامه کتاب سیا* بمباران بلوک شرق با کتاب‌های ممنوعه دیروز [Guardian](https://www.theguardian.com/books/2025/feb/22/it-allowed-us-to-survive-to-not-go-mad-the-cia-book-smuggling-operation-that-helped-bring-down-communism) ماجرایی از دوران جنگ سرد منتشر کرد، دورانی که کتاب‌هایی مثل ۱۹۸۴، قلعه حیوانات و مجمع‌الجزایر گولاگ در لهستان ممنوع بودند و مخفیانه دست‌به‌دست می‌شدند. در این زمان، یک نویسنده و فعال سیاسی «بیبلیوتکا لوتاجنکا» (شبکه مخفی توزیع کتاب) را با ۵۰۰ عنوان از کتاب‌هایی راه‌اندازی کرد که حکومت را به چالش می‌کشیدند و از آزادی می‌گفتند. سپس ناشرانی شروع به قاچاق کتاب‌ها کردند. کتاب‌های ممنوعه با قطارهای شبانه و جاساز خودروها، کتاب‌های جیبی در قوطی‌های کنسرو یا حتی پوشک نوزاد از مرز عبور می‌کردند. اما پشت این جریان چه کسی بود؟ بعدها مشخص شد که این کتاب‌ها بخشی از عملیات گسترده CIA Book Program در بلوک شرق بود. امریکا فقط کتاب نمی‌فرستاد. در ادامه، دستگاه‌های چاپ و تجهیزات نشر زیرزمینی نیز به لهستان قاچاق شد. چاپخانه‌های مخفی شکل گرفتند و تولید نسخه‌های غیرقانونی در داخل کشور آغاز شد. بسیاری از کسانی که این شبکه‌های زیرزمینی را سرپا نگه داشتند، زنان بودند. مأموران امنیتی اغلب کمتر به زنان مشکوک می‌شدند، و این به آن‌ها امکان می‌داد کتاب‌ها را بدون جلب توجه تولید و جابه‌جا کنند. سرانجام، صنعت نشر زیرزمینی آن‌قدر گسترده شد که سانسور دولتی عملاً کارایی خود را از دست داد. پلیس مخفی کتاب‌ها را توقیف می‌کرد، اما دیگر دیر شده بود. یکی از ناشران مستقل که در این شبکه نقش داشت، بعدها گفت: «می‌دانستم که این کتاب‌ها از آمریکا می‌آیند. شاید حتی از سیا. اما برایم مهم نبود. فکر کردم: وای، یک سرویس اطلاعاتی که از کتاب حمایت می‌کند؟ عالی است!» جنبش همبستگی لهستان، نقطه آغاز فروپاشی کمونیسم در اروپای شرقی شد. یکی از رهبران این جنبش می‌گوید: «باید برای کتاب‌ها یادبودی ساخت... آن‌ها بودند که ما را زنده نگه داشتند». #کاغذک 🇮🇷#مرکز_رسانه_ی_کتاب_پنج_و_هفت 💠 #کتاب_خوب_اینجاست 🆔 @ketabkhooub ✅ https://5va7.ir