🔰اندر حکایت هفته پژوهش داود مهدوی زادگان ◀️ شکار پژوهش داستان پژوهش، داستان شکار موضوع برای تحقیق و کاوش است. پژوهشگر موضوع را شناسایی می کند و پیرامون آن مسأله ای را طرح می کند و به حل مساله مشغول می شود. بدین ترتیب، درک و فهم پژوهشگر از موضوع عمیق تر می شود. با این حساب، پژوهش همواره مشغول شکار موضوع است. در حالی که دلایل زیادی را می توان بر شمرد که باید خود پژوهش شکار هم شود. یعنی گاهی وقت ها ضرورت پیدا می کند که پژوهش در تور پژوهش بیافتد و موضوع پژوهش واقع شود. ارزش و اهمیت هفته پژوهش از این جهت است که فرصتی برای موضوع شدن پژوهش است. پژوهشگر در هفته پژوهش دست از موضوع پژوهشی خود بر می دارد و لختی درباره ارزش و اهمیت کارهای پژوهشی خود می اندیشد و خود ارزیابی پژوهشی می کند. از این رو، بهتر آن است که هفته پژوهش به مسائل پیرامون پژوهش و خود ارزیابی پژوهشی محدود شود. ◀️ ارزش پژوهش اگر از شما درباره ارزش پژوهش پرسش کنند، چه پاسخی می دهید. چرا باید پژوهش کرد و عمر و بودجه شخصی یا عمومی کم یا زیاد را صرف آن کنیم. نمی دانم تا کنون کسی این پرسش را از شما کرده یا نه؛ ولی یکبار خانم کتابدار کتابخانه ای این سوال را حین تحویل کتاب از من پرسید. او به من گفت این همه کتاب نوشته شده به کجا رسیدیم؟ به نظرم پرسش مهمی است و همه پژوهشگران، لااقل یک بار هم که شده باید به این سوال پاسخ دهند. من فی البداهه این پاسخ به ذهنم رسید و گفتم که این همه که کتاب نوشته شده به اینجا رسیدیم، تصور کن که اگر کتاب نمی نوشتیم، کجا بودیم. انسان با همین تحقیق و پژوهش هایی که انجام داده و می دهد، از حیوانیت فاصله می گیرد. البته مواقعی هم هست که پژوهش عامل امتیاز انسان از حیوان نه فقط نمی شود بلکه آدمی را حیوانی تر می کند. شاید پرسش آن خانم کتابدار از همین تاملات ناشی شده باشد. لذا اینکه پیرامون کدام موضوع و مساله ای و با چه هدف و انگیزه ای پژوهش می کنیم، اهمیت دارد. ◀️ دامنه پژوهش چقدر باید پژوهش کرد؟ از نگاه برخی باید به قدر رفع نیازمان تحقیق کنیم. اما مگر نیاز آدمی در دنیای خاکی تمام شدنی است که برای خاتمه پژوهش نقطه پایانی ترسیم کنیم. مسلماً خیر، سبد نیاز های بشری تمام شدنی نیست. چون اصولا انسان با نیاز، به دنیا می آید و با نیاز گذران عمر می کند و با نیاز هم از دنیا می رود. عامل نیاز نمی گذارد پژوهش خاتمه پیدا کند. به عبارتی تا نیاز هست، پژوهش هم هست. منتها نوع نیاز بر ماهیت و جهت دهی پژوهش سایه می افکند. به عبارتی نیاز ها به امر پژوهش رنگ و بو می دهد. رنگی که پژوهش از نیازهای معنوی کسب می کند با رنگی که از نیاز های مادی به دست می آورد خیلی فرق می کند. پس برای پژوهشگر چه سعادتی از این بالاتر که رنگ پژوهش او به رنگ خدا باشد. ◀️ طعم پژوهش چون حرف از رنگ و بوی پژوهش به میان آمد، خوب است که به این نکته نیز اشاره شود که اگر پژوهش مزه و طعم نداشته باشد، ابتر می ماند و استمرار پیدا نمی کند. پژوهش کار سخت و دشواری است و کار هر کسی نیست. در جایی این جمله جالب را از انیشتین را خوانده بودم که اگر دانشورزی کار ساده ای بود، همه تنبل ها به این کار مشغول می شدند. اینکه عالمان و دانشمندان در راه دانش ورزی خود را به سختی و مشقت می اندازند، بخاطر آن است که طعم و لذت پژوهش را چشیده و حس کردند و الا میل به تحمل سختی پژوهش را پیدا نمی کرد. طعم و لذت پژوهش با هیچ طعم و لذتی قابل قیاس نیست. و تا این لذت در پژوهشگر درک نشود، او وارد وادی پژوهش نمی شود. ◀️ مرجعیت علمی یکی از تاکیدات دکتر زلفی گل بزرگوار، وزیر محترم عتف، بر مفهوم مرجعیت علمی است. از ایشان درباره این مفهوم در خطاب به دانشگاهیان زیاد شنفته ایم. به نظرم سخن بسیار مهمی است و باید پیرامون آن خیلی زیاد تأمل کرد. حتی اگر در این زمینه همایش و نشست های علمی و کرسی های علمی برگزار شود، ارزش دارد. خیلی ها گمان می کنند که با تاسیس دانشگاه یا مرکز علمی، امر مرجعیت علمی تحقق پیدا می کند. در حالی که همه می دانیم واقعیت امر این چنین نیست. به گمان بنده مرجعیت علمی آن ترازی از دانشورزی است که نتوانند نادیده اس بگیرند. پژوهش های زیادی شکل می گیرد ولی چه تعدادی از آنها به گونه ای است که مجبور به مطالعه آن باشیم. اگر نتوان تحقیقی را نادیده گرفت و بخاطر نخواندن آن، مؤاخذه و سرزنش شویم؛ آن تحقیق شأنیت مرجعیت علمی را پیدا کرده است. ویژگی مرجعیت علمی آن است که دیگران به سراغ آن می روند و نه پژوهشگر به سراغ دیگران. به هر روی، در هفته پژوهش برای همه پژوهشگران این مرز و بوم که دغدغه اعتلای علمی میهن اسلامی مان را دارند، آرزوی توفیقات روز افزون دارم. انشالله 👇👇👇 @mahdavizadegan