🔸 سخت گیری های عقیدتی یا ایدئولوژیکی؛ از حرف تا عمل وزیر محترم علوم در آیین تجلیل از دانشجویان رتبه‌های برتر دانشجویان شاهد و ایثارگر گفته است که: « نسبت به اجتماع متعهد و مسئول باشید و با اینحال بی تفاوت از کنار مسائل عبور نکنید و مرزها را خیلی عقیدتی نکنید که کسی نتواند به شما نزدیک شود و شما با آغوش باز همیشه پناه دیگری باشید». ( ١٣/ ٢/ ١۴٠۴) تاکید آقای وزیر در دیدار با دانشجویان بر تعهد و مسئولیت اجتماعی و بی تفاوت از کنار مسائل عبور نکردن سخن درستی است. اگرچه این سخن به شرح و بیان مفصلی نیاز دارد. چنانکه لازم است پیرامون توصیه ایشان به کمتر عقیدتی کردن مرزها توضیح مفصلی ارائه شود. چون این توصیه بیش از آنکه مخاطب را نزدیک کند دور کننده است. اگر مقصود از عقیده در این توصیه عقیده اسلام باشد، آشکارا با ایده اسلامی شدن مرزها اعم از اسلامی شدن دانشگاه و علوم و غیره تعارض دارد. به عبارتی اصراری بر اسلامی شدن مرزها نداشته باشید تا دیگران بتوانند به شما نزدیک شوند و با آغوش باز به شما پناه آورند. چنین توصیه ای با نصوص دینی تعارض دارد. قرآن کریم از مؤمنان خواسته است که ایمان بیاورید: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي نَزَّلَ عَلَى رَسُولِهِ» ( النساء : ١٣۶ ). باید مؤمنین بر شدت ایمان شان به خدا و رسول و کتاب منزل بیافزایند. در جای دیگر، قرآن کریم اعراب بادیه نشین را به دلیل ضعف در ایمان نکوهش کرده می فرماید نگویید ایمان آوردیم بلکه بگویید اسلام آوردیم: «قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا ۖ قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَلَكِنْ قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ» ( الحجرات : ١۴ ). بنابر این، قرآن کریم مسلمانان را به ایمانی تر و عقیدتی تر شدن هر چه بیشتر مرزها تاکید کرده است. وقتی صحبت از اسلامی شدن شهر یا دانشگاه می شود، مرزهای زیادی را در بر می گیرد و فقط مراد اسلامی شدن قلوب شهروندان و دانشگاهیان نیست. توصیه به کاهش عقیدتی شدن مرزها از ناحیه برخی از مسئولان نوعی گرده برداری از تجویز به غیر ایدئولوژیک شدن مرزها است که اواخر قرن بیستم در میان روشنفکران لیبرال غربی در مخالفت با فضای به شدت ایدئولوژیک شده قرن نوزدهم و بیستم قوت گرفته بود. چنانکه ذهنیت ایدئولوژیک در ایران بعد مشروطه بویژه در دهه چهل بر روشنفکران چپ و راست غلبه داشت. البته توصیه غیر ایدئولوژیک شدن جهان از سوی روشنفکران سکولار تخیلی بیش نبوده و نیست. چون اساساً دوام و قوام اندیشه مدرن به ایدئولوژی سکولار است. منازعه ای که جهان غربی با گفتمان انقلاب اسلامی به راه انداخته به دلیل شدت ذهنیت ایدئولوژیک آنان است. چنانکه تحریم و ترور دانشگاه و دانشگاهیان ایران از همین ذهنیت خشن و ایدئولوژیک مدرن ناشی می شود. اتفاقاً شدت و التزام ذهنیت ایدئولوژیک روشنفکران لیبرال مسلک خیلی بیشتر از روشنفکران چپ است. چین و روسیه چپ گرا از مرحله گفتگو و مذاکره با ایران اسلامی عبور کرده وارد همکاری های مشترک دوستانه شده اند اما دولت های لیبرال غربی به رهبری آمریکا و دولت صهیونی غاصب و جنایتکار همچنان به شدت بر دشمنی و خصومت ورزی علیه جمهوری اسلامی باقی مانده اند. اگر می بینیم روشنفکران و دانشگاهیان سکولار تبلیغ ایدئولوژی زدایی از مرزها را می کنند، منظور شان صرفاً نفی ایده اسلامی شدن است و نه ایدئولوژی های سکولار. ناراحتی آنان از این است که چرا عقیده اسلامی در دانشگاه جایگزین ایدئولوژی های سکولار شده است. کمتر روشنفکر ایرانی را می توان سراغ گرفت که ایدئولوژیک نیاندیشد. متأسفانه برخی از مسئولان دانشگاهی نا خواسته و ندانسته همسو با همین خواسته ذهنیت سکولار عمل می کنند. اما ایراد اساسی کسانی که چنین توصیه ای ( تجویز کم رنگ شدن ساحت عقیدتی مرزها ) را خصوصاً برای جامعه دانشگاهی دارند این است که گمان می کنند عقیدتی شدن مرزها محدودیت می آورد و اجازه نمی دهد دیگران به شما پناه آورند و در آغوش کشند. چنین برداشتی به یقین در نسبت با ایدئولوژی های سکولار درست است ولی در نسبت با عقیده و ایده اسلامی شدن صحت ندارد. عقیدتی شدن مرزها صیانت می آورد و نه محدودیت. دلیل آن هم تجربه چهل و اندی ساله جمهوری اسلامی و منازعه ایدئولوژیک جهان غربی با آن است. اما سخن آخر با جناب وزیر محترم علوم آن است که توصیه ایشان با برکنار کردن روسای انقلابی دانشگاه ها در بدو شروع به کارشان همخوانی ندارد. مدیریت دانشگاه ها یکی از همان مرزهایی است که به گفته ایشان نباید از جهت عقیدتی سخت گرفت خصوصاً نسبت به روسایی که مفتخر به دریافت نشان سرو وزارت علوم شده اند. به نظر می رسد که اگر آن ذهنیت عقیدتی بر ایشان حاکم بود، راه دیگری را پیش می گرفت و روسای انقلابی را در آغوش می کشید. انشاالله ✍ داود مهدوی زادگان ✅ @mahdavizadegan