تقریباً در تمامی سفرنامه هایی که در دوره صفویه نوشته شده است یادی از مراسم عزاداری و نحوه برگزاری آن شده است که برای خواننده امروزی می تواند بسیار جذاب باشد.
یکی از این سفرنامه نویسان، آدام اولئاریوس است که بطور مبسوط و با جزئیات کامل، این مراسم را که در شهر اردبیل و در مقابل آرامگاه شیخ صفی الدین برگزار شده است، در چندین صفحه نقل کرده است که برای نمونه به بخش کوچکی از آن اشاره می شود:
«در آن موقع در اردبیل مراسم خاصی انجام می شد نوجوانان در کوچه و خیابان دور هم جمع شده و دسته هائی را تشکیل داده و با بیرق های بلند در حالیکه فریاد یا حسین یا حسین می کشیدند بطرف مسجد و تکایا می رفتند و در شب های سه روز آخر ایام عاشورا مردان هم در تکایا و در زیر چادرهای بزرگ اجتماع کرده و در حالیکه مشعل هائی در دست داشتند با فریاد و شیون زیاد که خون بصورت آنها آمده و رنگ و رویشان سرخ می شد ، عزاداری می کردند»
(سفرنامه آدام اولئاریوس، ج 2، ص 487)
@mhd_Danesh