خلاصهی جامع سخنرانی حجتالاسلام طباطبایی در محفل قرآن
این سخنرانی، که در ایام نزدیک به عید سعید غدیر خم و در جمع شیعیان، موالی و محبین امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب (ع) برگزار شده است، بر محور اهمیت تبیین و تعمیق "گفتمان علوی" و نقد رویکردهای سطحینگرانه و هیجانمحور در ترویج معارف اهل بیت (ع) میچرخد. سخنران، با اشاره به پیشرفتها و اقتدار بیسابقه تشیع در دوران معاصر، هشدار میدهد که غفلت از عمق معارف و اکتفا به ظواهر و هیجانات، میتواند به همان آفاتی دچار شود که دولتهای شیعی پیشین را تهدید کرده است.
۱. شکرگزاری و توسل به امیرالمؤمنین (ع): سخنران سخنان خود را با شکرگزاری از خداوند متعال برای توفیق گفتگو درباره حضرت امیرالمؤمنین (ع) و حضور در جمع شیعیان آغاز میکند. ایشان خواستار عنایت و لطف امیرالمؤمنین (ع) در دنیا و آخرت، و قرار گرفتن روش و منش فردی، خانوادگی و اجتماعی بر مدار سیره ایشان میشود. آرزوی زیارت حضرت امیرالمؤمنین (ع) در لحظه جان سپردن و شفاعت اهل بیت (ع) نیز مطرح میشود.
۲. تقدیر از شهدا و اهمیت غدیر: سخنران یادآور میشود که گفتگوی امروز از غدیر و فضائل امیرالمؤمنین (ع) نتیجه زحمات و لطف شهدای عزیزی است که در طول تاریخ تشیع، از صفین و جمل و نهروان تا شهدای جمهوری اسلامی، دفاع مقدس، مدافعین حرم و امنیت، جان خود را فدا کردهاند. ایشان آرزو میکند که "علم ظهور از دستان با کفایت رهبرمان به دستان صاحب علم حضرت صاحبالامر میرسد."
۳. ضعف در تاریخ تشیع و ضرورت تبیین آن: یکی از دغدغههای اصلی سخنران، "ضعف شدید" در زمینه تاریخ تشیع، ترویج و تبیین آن است. ایشان تأکید میکند که منظور، صرفاً سیره اهل بیت (ع) نیست، بلکه تاریخ جامعه شیعیان از عصر مولا (ع) تا کنون: "با چه بحرانهایی مواجه بودند؟ کجا به قدرت رسیدند؟ در قدرتشان چه خطراتی آنها را تهدید کرده؟ چطور این خطرات را دفع کردند؟ کی حاکمیت تشکیل دادند؟ کی از این حاکمیت بهره بردند؟"
۴. نمونههایی از دولتهای شیعی در تاریخ: برای روشن شدن اهمیت تاریخ تشیع، سخنران به نمونههای تاریخی اشاره میکند:
دولت آل بویه: "سه فرزند از یک ماهیگیر گیلانی... موفق شدند یکی از مقتدرترین دولتهای شیعی تاریخ را شکل دهند به نام دولت آلبویه و بعد هم موفق شدند... خلفای عباسی را مجبور به تمکین در قبال معارف شیعی بکنند." ایشان با تأسف میگوید که ما "این دولت را نمیشناسیم و ما ایرانیان نسبت به این دولت افتخار نمیکنیم." ساخت اولین گنبدها بر مزار ائمه (ع) (از عبدالعظیم تا امام حسین (ع)) را از افتخارات آل بویه میداند.
سربداران، علویان طبرستان، دولتهای شیعی در یمن و مصر: سخنران به حاکمیت ۱۱۰ ساله آل بویه، تشکیل دولتهای سربداران و علویان طبرستان، و دولت ۲۰۰ ساله اسماعیلیان در مصر اشاره میکند و نامگذاری "القاهره" و "الازهر" را به نام حضرت زهرا (س) از افتخارات شیعیان اسماعیلی میداند.
دولت صفوی: "ماحصل همه این تجربهها به تراکم شد دولت صفوی و بعد هم صفوی توانست دو قرن ایران را یکپارچه کند و محبت امیرالمؤمنین را در ایران تکثیر کند."
۵. اوج اقتدار تشیع در دوران معاصر: سخنران وضعیت فعلی را "یکی از طلاییترین دورانهای تاریخی تشیع" میداند:
فرماندهی فقیه شیعه: "در طول تاریخ تصور اینکه کسی لباس نظامی بپوشد و فرمانده قوای خودش را فقیه شیعه بداند شوخی بوده و ما امروز به این مرحله رسیدیم که فرمانده کل قوای نظامی ما یک فقیه شیعه است."
حضور شیعیان در جامعه: "ما امروز رسیدیم به اوج... وقتی تاریخ بخوانیم... حالا ما رسیدیم به چنان اقتداری که هر کاری دلمان میخواهد میکنیم." ایشان به آرزوی مرحوم کافی (اجازه اجتماع در یک میدان تهران برای چند ساعت) اشاره میکند و میگوید امروز "مردم باید از ما اجازه بگیرند بعضی وقتا میان تو خیابون ما از رو تو خیابونیم."
تزریق مالی برای مناسبتها: "این رقمی که آقای ساسان زارع سخنگوی قرب اعلام کرد تازه فقط قرب هزینه سازمان تبلیغات بماند گفت بیش از ۸۰۰ میلیارد تومان ما تزریق مالی داشتیم به جریان راهپیمایی غدیر این اصلاً رویا بوده در طول تاریخ برای تشیع شوخی بوده اصلاً کسی باورش نمیشد یه روزی ما قریب ۱۰۰۰ میلیارد هزینه بکنیم برای یه بزرگداشت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب."
نفوذ در نهادها: "زورچپون استاد دانشگاه رو ما میتونیم طلبه داشته باشیم... معارفی ما تو مدارس ورود داریم."
۶. خطر بزرگ: سطحینگری و غفلت از گفتمان علوی: با وجود این اقتدار، سخنران هشدار میدهد که "یک خطر بزرگ ما را تهدید میکند که تمام دولتهای قرین و بدیل شیعی را در طول تاریخ تهدید کرد و معالاسف دولت قاجار و دولت صفوی با تمام خدماتشان به تشیع دچار این آسیب و آفت شدند و امروز این آسیب و آفت دامنگیر ماست." این آفت این است که "در گفتگوی از اهل بیت علیهمالسلام سطحی بشویم و بسنده